દ્વારકાનગરીમાં રખડતાં પશુઓ–આખલાઓનો ત્રાસ હવે વડી અદાલત સુધી.

દ્વારકા પાલિકાને બે સપ્તાહમાં વિસ્તૃત જવાબ રજૂ કરવાનો હુકમ
યાત્રાળુઓ–પ્રવાસીઓની સુરક્ષા મુદ્દે અદાલત કડક

દ્વારકા – વિશ્વવિખ્યાત જગતજનનીનાથ શ્રીકૃષ્ણનો પવિત્ર દરબાર ધરાવતી અને વર્ષ દરમિયાન દેશ–વિદેશથી લાખો યાત્રાળુઓ આવતા એવા દ્વારકાધામમાં રખડતાં પશુઓ અને આખલાઓનો ત્રાસ આજે ગંભીર અને સળગતો મુદ્દો બની ગયો છે. રસ્તાઓ પર નિર્વિઘ્ન દોડતા, ઝુંડમાં ભેગા થતાં અને અચાનક હુમલો કરતાં આ આખલાઓને કારણે અનેક અકસ્માતો, ઈજાઓ અને તો કેટલાક મોત થયાં હોવાનાં બનાવો દેખાવા મળ્યા છે. સ્થાનિક નાગરિકો, દુકાનદારો અને યાત્રાળુઓ દ્વારા વારંવાર રજૂઆતો છતાં સ્થિતિમાં કોઈ ખાસ સુધારો ન જોવા મળતાં આખરે આ મુદ્દો ગુજરાત હાઇકોર્ટ સુધી પહોંચી ગયો છે.

અરજદારે જાહેર હિતની રિટ દાખલ કરી: દ્વારકાની સમસ્યા હવે રાજ્યના ધ્યાન કેન્દ્રમાં

દ્વારકાનગરીમાં વધી રહેલી રખડતા પશુઓ અને આખલાઓની સમસ્યાને લઈને એક સજાગ નાગરિકે વડી અદાલતમાં જાહેર હિતની રિટ દાખલ કરી છે. મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિની ખંડપીઠ દ્વારા આ રિટની સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી છે. અરજદારે અદાલત સમક્ષ રજૂઆત કરતાં જણાવ્યું કે:

• દ્વારકામાં રખડતા પશુઓનું પ્રમાણ છેલ્લા કેટલાંક વર્ષોથી સતત વધી રહ્યું છે.

• યાત્રાળુઓ અને સ્થાનિક નાગરિકો પર આખલાઓ દ્વારા હુમલા થવાના બનાવો વારંવાર બને છે.

• અનેક અકસ્માતો રિપોર્ટ થયેલા છે, જેમાં કેટલાક નાગરિકોના મોત પણ થયાં છે.

• પાલિકા પાસે પૂરતી વ્યવસ્થા હોવા છતાં જાગૃતતા, ક્રિયાન્વયન અને વાસ્તવિક કાર્યવાહીનો અભાવ છે.

અરજદારે અદાલતને ધ્યાન દોર્યું કે દ્વારકા જેવા આંતરરાષ્ટ્રીય ધાર્મિક–પ્રવાસન કેન્દ્રમાં આવી બેદરકારી શહેરની પ્રતિષ્ઠા અને સુરક્ષાને ગંભીર રીતે અસર કરે છે.

પાલિકાનો બચાવ: “સમયાંતરે ડ્રાઇવ કરીએ છીએ… કોન્ટ્રાક્ટ આપેલો છે”

સુનાવણી દરમિયાન દ્વારકા પાલિકા દ્વારા બચાવ કરતા જણાવાયું કે:

• પાલિકા દ્વારા સમયાંતરે રખડતાં પશુઓ પકડવાની ડ્રાઇવ હાથ ધરવામાં આવે છે.

• આ કામગીરી માટે ખાનગી એજન્સીને કોન્ટ્રાક્ટ આપવામાં આવ્યો છે.

• પશુઓને સેફ ઝોન વિસ્તારમાં ખસેડવાની કાર્યવાહીઓ પણ થાય છે.

પરંતુ અરજદારે તરત જ અદાલત સમક્ષ વાંધો રજૂ કરતાં સ્પષ્ટ કર્યું કે:

“પાલિકાની કામગીરી ફક્ત કાગળ પર છે. મેદાનમાં વાસ્તવિક કામગીરી લગભગ નથી. પશુઓ હજી પણ રસ્તાઓ પર જ છે, અકસ્માતો ચાલુ છે, એજન્સીના કાર્ય પર કોઈ મોનિટરિંગ નથી.”

આપેલી આ દલીલો બાદ ખંડપીઠે પાલિકાને કોઈપણ ઢીલાશ વગર વાસ્તવિક પગલાં વિશે સમજાવવા સખતાઈભર્યું વલણ અપનાવ્યું.

વડી અદાલતનો ગંભીર અવાજ: “દ્વારકા મહત્વનું યાત્રાધામ — લોકોના જીવ ગયા છે”

સુનાવણી દરમિયાન મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિની ખંડપીઠે દ્વારકાની પરિસ્થિતિને અત્યંત ગંભીર ગણાવી. અદાલતે સ્પષ્ટ જણાવ્યું:

• દ્વારકા અત્યંત પવિત્ર અને આંતરરાષ્ટ્રીય મહત્વ ધરાવતું યાત્રાધામ છે.

• અહીં આવતા યાત્રાળુઓની સલામતી સર્વોપરી છે.

• રખડતા પશુઓને કારણે નિર્દોષ લોકોના જીવ ગયા છે — આ રેકોર્ડમાં નોંધાયેલું છે.

• આવી પરિસ્થિતિમાં પાલિકાએ તરત જ ગંભીરતા સાથે પગલાં લેવાના છે.

અદાલત દ્વારા દ્વારકા પાલિકાના ચીફ ઓફિસરને બે સપ્તાહની અંદર સંપૂર્ણ અને વિસ્તૃત જવાબ રજૂ કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે. આ જવાબમાં અત્યાર સુધી પાલિકાએ લીધેલા પગલાં, પકડાયેલા પશુઓનો અહેવાલ, કોન્ટ્રાક્ટરની કામગીરી, મોનિટરિંગ મેકેનિઝમ અને ભવિષ્યની યોજના વિગતવાર રજૂ કરવાની રહેશે.

સ્થાનિક જનતામાં રાહત સાથે આશા પણ

વર્ષોથી આ સમસ્યાથી પરેશાન રહેલી દ્વારકાનગરીની પ્રજા હવે આ મુદ્દે હાઇકોર્ટના હસ્તક્ષેપને આશાવાદી નજરે જોતી જોવા મળી રહી છે.
સ્થાનિક વેપારીઓ, હોટેલ–રીસ્ટોરન્ટ સંચાલકો, યાત્રાધામના સેવાભાવો અને રોજિંદા મુસાફરોનું માનવું છે કે:

• રસ્તાઓ પર અચાનક આખલાઓ દોડતા આવે છે, અકસ્માતો તો રોજબરોજના બની ગયાં છે.

• યાત્રાળુઓ ખાસ કરીને વૃદ્ધો, મહિલાઓ અને બાળકો માટે આ પરિસ્થિતિ ખૂબ જોખમી છે.

• શહેરનું નામ વિશ્વના નકશા પર છે, પરંતુ રસ્તાઓ પરના રખડતા પશુઓ યાત્રાધામની પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન પહોંચાડે છે.

હાઇકોર્ટના આદેશ બાદ લોકોમાં આશા છે કે હવે પાલિકા અને સંબંધિત વિભાગો પર દબાણ વધશે અને વાસ્તવિક પગલાં જોવા મળશે.

પ્રવાસીઓની સુરક્ષા માટે કડક પગલાં જરૂરી કેમ?

દ્વારકા દરરોજ હજારો લોકોનું આવન–જાવન ધરાવતું શહેર છે. તહેવારો, લાંબા વેકેશન અને ખાસ ધાર્મિક અવસરોએ આ સંખ્યા લાખોમાં પહોંચી જાય છે. આવી પરિસ્થિતિમાં રખડતાં પશુઓ માત્ર એક નાની સમસ્યા નથી, પણ:

• યાત્રાધામની સુરક્ષા સાથે સીધી જોડાયેલી સમસ્યા છે

• શહેરના ટ્રાફિક સંચાલનને અસર કરતી સમસ્યા છે

• શહેરી સ્વચ્છતા અને આરોગ્ય પર અસર કરતી સમસ્યા છે

આથી અદાલતનો હસ્તક્ષેપ સમયોચિત અને અત્યંત જરૂરી માનવામાં આવે છે.

આગામી બે સપ્તાહ દ્વારકા પાલિકાની કસોટી સમાન

હાઇકોર્ટના આદેશ બાદ હવે આગામી બે સપ્તાહ દ્વારકા પાલિકાની કામગીરી માટે અગત્યના સાબિત થવાના છે. પાલિકાને હવે:

• પકડાયેલા પશુઓની હકીકત

• ખાનગી એજન્સીની કામગીરી

• મોનિટરિંગ અને દેખરેખ

• ભવિષ્યની કાર્યવાહીઓ

• યાત્રાધામ વિસ્તારને પ્રાયોરિટી ઝોન તરીકે અપનાવવા અંગેનો પ્લાન

આ બધું સ્પષ્ટપણે અદાલત સમક્ષ દાખલ કરવું પડશે.
જો જવાબ સંતોષકારક નહીં હોય તો વધુ કડક આદેશો પણ આવી શકે છે.

 સમસ્યાનો અંત ક્યારે?

દ્વારકા જેવી ધાર્મિક, ઐતિહાસિક અને વૈશ્વિક મહત્વ ધરાવતી નગરીમાં રખડતા પશુઓનો ત્રાસ શરમજનક અને અત્યંત જોખમી છે. હાઇકોર્ટમાં મામલો પહોંચવો એ દર્શાવે છે કે સમસ્યા કેટલી ગંભીર બની ગઈ છે.
હવે જોઈએ કે દ્વારકા પાલિકા અદાલત સમક્ષ કયો જવાબ રજુ કરે અને જમીન સ્તરે કઈ કાર્યવાહી કરે છે.

Author: samay sandesh