મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી વરસેલા અભૂતપૂર્વ વરસાદે મરાઠવાડા વિસ્તારને હચમચાવી નાખ્યો છે. વરસાદની અનરાધાર ઝાપટાંથી નદી-નાળા ઊફાં મારવા લાગ્યાં, અનેક ગામો પૂરનાં પાણીને લીધે ઘેરાઈ ગયાં અને હજારો ખેડૂતોના પાકને ભારે નુકસાન થયું. કુદરતી આ આપત્તિ વચ્ચે રાજ્યના નાયબ મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદે બુધવારે ધારાશિવ જિલ્લાના પૂરગ્રસ્ત વિસ્તારોની મુલાકાતે પહોંચ્યા. ત્યાં તેમણે ખેડૂતો અને સામાન્ય નાગરિકોને વિશ્વાસ અપાવ્યો કે સરકાર શક્ય તમામ સહાય સાથે તેમના પાશમાં ઉભી રહેશે.
મરાઠવાડાનું પૂરપ્રહારિત દૃશ્ય
મરાઠવાડા વિસ્તાર મહારાષ્ટ્રના ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ સૌથી વધુ સુકાંપ્રવણ વિસ્તારોમાં شمارાય છે. પરંતુ આ વખતે કુદરતે વિપરીત જાળું રચ્યું. ચાર દિવસ સુધી અનિવાર્ય વરસેલા વરસાદે આઠેય જિલ્લાઓમાં જીવલેણ પરિસ્થિતિ ઉભી કરી દીધી.
-
માનવજીવનનું નુકસાન : અત્યાર સુધી ઓછામાં ઓછા આઠ લોકોના મૃત્યુ નોંધાયા છે.
-
ખેડૂતોની હાલત : અંદાજે ૩૦,૦૦૦ હેક્ટરથી વધુ જમીન પર ઉભા પાક પાણીમાં ગરક થઈ ગયા.
-
મકાનોને નુકસાન : અનેક કાચા મકાનો ધરાશાયી થયા છે, મજબૂત મકાનોમાં પણ પાણી ઘુસી ગયું છે.
-
લોકો ફસાયા : ગામડાં-વાડીઓમાં લોકો દિવસો સુધી ઘેરાઈ ગયા હતા, જેઓને બચાવવા માટે NDRFની ટીમોને કાર્યરત કરવી પડી.
એક તરફ પાકનું નુકસાન, બીજી તરફ પશુધન અને જીવન જળવાઈ રાખવા માટેની મુશ્કેલીઓ – આ બધું મળીને ખેડૂતોના જીવનમાં ગહન સંકટ ઊભું કરી રહ્યું છે.
એકનાથ શિંદેની ધારાશિવ મુલાકાત
રાજ્યના નાયબ મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદે મરાઠવાડાના ધારાશિવ જિલ્લામાં વ્યક્તિગત રીતે પૂરગ્રસ્ત વિસ્તારોની મુલાકાતે ગયા. તેમના સાથે શિવસેના નેતા તથા રાજ્યના મંત્રી તાનાજી સાવંત પણ જોડાયા હતાં.
મુલાકાત દરમિયાન શિંદેએ ગામોમાં પાણીથી ઘેરાયેલા લોકોને મળ્યા, તેમના પ્રશ્નો સાંભળ્યા અને તાત્કાલિક સહાય પહોંચાડવા માટે અધિકારીઓને સૂચનાઓ આપી. ઘણા ખેડૂતોએ પોતાના પાક, પશુધન અને ઘરની હાલત અંગે સીધી વાતચીત કરી.
એકનાથ શિંદેએ સ્પષ્ટ કહ્યું કે, “સરકાર કોઈને પણ આ સંકટમાં એકલા નહીં છોડી દે. પૂરની અસરગ્રસ્ત પ્રજા અને ખેડૂતોને તમામ સહાય પૂરી પાડવામાં આવશે.”
સહાયના વચનો અને સરકારની તૈયારી
નાયબ મુખ્યમંત્રીએ પત્રકારો સાથે વાત કરતાં જણાવ્યું કે રાજ્ય સરકાર તરત જ નુકસાનનું સર્વેક્ષણ શરૂ કરી રહી છે. પાક વીમા યોજના, કુદરતી આફત રાહત ફંડ તથા અન્ય સ્ત્રોતો દ્વારા ખેડૂતોને સહાય આપવામાં આવશે.
-
તાત્કાલિક રાહત : ફસાયેલા લોકોને સુરક્ષિત સ્થળે પહોંચાડવા માટે કેમ્પો ઉભા કરાયા છે.
-
ખેડૂતોને સહાય : પાકને થયેલા નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરીને વળતર ચૂકવાશે.
-
મકાન માલિકોને સહાય : ધરાશાયી થયેલા મકાનો માટે પુનઃસ્થાપન સહાય આપવામાં આવશે.
-
લાંબા ગાળાના ઉપાય : નદી-નાળાના કાંઠે પૂર નિયંત્રણ માટે કાયમી કામો હાથ ધરાશે.
NDRFની કામગીરી : જીવ બચાવવાનો મિશન
નાયબ મુખ્યમંત્રીએ ખાસ કરીને NDRFની ટીમોના યોગદાનની પ્રશંસા કરી. તેમણે જણાવ્યું કે, “અમારા NDRFના જવાનો રાત્રિદિવસ લોકોની સેવા કરી રહ્યા છે. અનેક ગામોમાંથી લોકોને એરલિફ્ટ કરીને સુરક્ષિત સ્થળે પહોંચાડવામાં આવ્યા છે. તેમની સેવાભાવના કદર કરવી જરૂરી છે.”
ખેડૂતો અને સામાન્ય નાગરિકોએ પણ જણાવ્યું કે NDRFના જવાનો સમયસર ન આવ્યા હોત તો જાનહાનિ વધુ વધી શકી હોત.
વરસાદનું આંકડાશાસ્ત્ર
અધિકારીઓએ આપેલી માહિતી અનુસાર મરાઠવાડા ક્ષેત્રમાં મંગળવાર સવાર સુધીમાં કુલ ૮૨૩.૮ મીમી વરસાદ નોંધાયો છે. આ આંકડો સામાન્ય સરેરાશ ૬૪૦.૮ મીમી કરતાં ૨૮.૫ ટકા વધારે છે.
આટલો વરસાદ આ વિસ્તારમાં અતિશય માનવામાં આવે છે, કારણ કે મરાઠવાડામાં સામાન્ય રીતે ઓછા વરસાદને કારણે પાણીનો તંગી રહેતો હોય છે. કુદરતી રીતે પાણીની અછત અનુભવતા આ પ્રદેશે અતિરિક્ત વરસાદની આફત સહન કરી છે.
ખેડૂતોની પીડા
આ પૂરના કારણે ખેડૂતોની હાલત અત્યંત ગંભીર બની ગઈ છે.
-
પાકનો નાશ : કપાસ, તુરી, જ્વાર, મકાઈ અને ડાળીઓ જેવા મુખ્ય પાકો પાણીમાં ગરક થઈ ગયા.
-
પશુધનનું નુકસાન : પશુઓ માટે ચારો ન મળવાને કારણે સંકટ ઊભું થયું છે.
-
ભવિષ્યની ચિંતાઓ : પાકનું નુકસાન થતાં ખેડૂતોના આવક સ્ત્રોતો ખોરવાઈ ગયા છે. આવતા મહીનાઓમાં જીવન નિર્વાહ મુશ્કેલ બનશે.
ખેડૂતો સરકાર તરફ આશાભરી નજરે જોઈ રહ્યા છે કે સહાય સમયસર અને પૂરતી મળે.
શિંદેનો આશ્વાસન : “ખેડૂત એ અન્નદાતા”
એકનાથ શિંદેએ ખેડૂતોને સંબોધિત કરતાં કહ્યું કે, “ખેડૂત એ અન્નદાતા છે. દેશની આર્થિક હાડપિંજર ખેડૂત છે. કુદરતના આ કઠિન સમયમાં સરકાર અન્નદાતાઓના પાશમાં છે. પાક વીમા, રાહત ફંડ અને વિશેષ સહાયથી નુકસાન પામેલા તમામ ખેડૂતોએ મદદ મળશે.”
તેમણે અધિકારીઓને તાકીદ કરી કે સર્વેક્ષણમાં વિલંબ ન થાય અને સહાયની પ્રક્રિયા પારદર્શક રીતે થાય.
રાજકીય અને સામાજિક પ્રતિસાદ
એકનાથ શિંદેની આ મુલાકાત બાદ વિવિધ સામાજિક સંગઠનો અને રાજકીય નેતાઓએ સરકારના ઝડપી પ્રતિસાદનું સ્વાગત કર્યું. પરંતુ સાથે સાથે તેઓએ આ પ્રકારની આફતો માટે કાયમી ઉકેલ શોધવાની માગણી પણ કરી.
-
સ્થાનિક નેતાઓનું નિવેદન : “પૂરના કારણે દર વર્ષે ખેડૂતો મુશ્કેલીમાં મુકાય છે, હવે કાયમી ઉપાય જરૂરી છે.”
-
સામાજિક કાર્યકરોની માગણી : “પૂર નિયંત્રણ માટે નદી-નાળાની સફાઈ, બંધ-બાંધકામ તથા ટકાઉ આયોજન કરવું જોઈએ.”
મરાઠવાડા માટે લાંબા ગાળાના ઉપાયોની જરૂરિયાત
વિશેષજ્ઞો માને છે કે મરાઠવાડા માટે પૂરથી બચવા માટે લાંબા ગાળાના ઉપાય કરવાના સમયે આવી ગયા છે.
-
જળસંચય યોજનાઓ : નાના-મોટા બંધ, તળાવો અને ચેકડેમોનું જાળવણી કામ કરવું જોઈએ.
-
પૂર નિયંત્રણ : નદી-નાળાની ચેનલાઈઝેશન તથા ગંદકી દૂર કરવાની યોજના હાથ ધરવી જોઈએ.
-
ખેડૂતો માટે વીમા જાગૃતિ : પાક વીમા યોજના અંગે ખેડૂતોને જાગૃત કરી વધુને વધુ ખેડૂતોએ એમાં જોડાવું જોઈએ.
-
ટેકનિકલ આગાહી : હવામાન ખાતાની આગાહી પર આધારિત આગોતરા પગલાં લેવાના માળખા ઊભા કરવા જોઈએ.
નિષ્કર્ષ
મહારાષ્ટ્રના મરાઠવાડા વિસ્તારમાં વરસેલા આકસ્મિક ભારે વરસાદે હજારો લોકોના જીવનને પ્રભાવિત કર્યા છે. પાક, મકાન અને જીવન જળવાઈ રાખવાના સાધનોના નુકસાન વચ્ચે લોકો સંકટમાં છે. આ પરિસ્થિતિમાં રાજ્યના નાયબ મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદેની ધારાશિવ મુલાકાત અને મદદની ખાતરીએ પ્રજામાં આશાનો કિરણ જગાવ્યો છે.
સરકારની ઝડપી કાર્યવાહી, NDRFની તાત્કાલિક સેવા અને સામાજિક સંગઠનોની મદદ – આ બધું મળીને પૂરગ્રસ્તોને ફરી ઉભા થવામાં સહાયરૂપ બનશે. તેમ છતાં, લાંબા ગાળાના ઉપાયો વિના દર વર્ષે આવી પરિસ્થિતિઓ ફરી સર્જાઈ શકે છે.
એકનાથ શિંદેના શબ્દોમાં, “સરકાર ખેડૂતોના પાશમાં છે, કોઈને એકલા ન છોડવામાં આવશે.” આ વચન પૂરગ્રસ્ત મરાઠવાડાના લોકો માટે આશ્વાસન સમાન છે. હવે એ વચનને કાર્યરૂપમાં અમલમાં મૂકવું એ સરકાર સામેનું મોટું પડકાર છે.
WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL
FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…
Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl
TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl
જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 6606
