ભારતની રાજનીતિમાં સદાચાર, શિસ્ત અને સંસદીય પરંપરાઓના જીવંત પ્રતીક તરીકે ઓળખાતા કોંગ્રેસના કદાવર નેતા તથા પૂર્વ કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી શ્રી શિવરાજ વિમાનરાવ પાટિલનું શુક્રવારે વહેલી સવારે 90 વર્ષની વયે અવસાન થયું. પરિવારના જણાવ્યા અનુસાર તેઓ છેલ્લા કેટલાંક સમયથી ગંભીર રીતે બિમાર હતા અને લાતૂર સ્થિત પોતાના નિવાસસ્થાને સારવાર લઈ રહ્યા હતા.
સવારે તેમણે અંતિમ શ્વાસ લીધા. તેમના અવસાનથી રાજકીય જગતમાં, ખાસ કરીને કોંગ્રેસ પક્ષમાં અને મહારાષ્ટ્રના લોકોમાં ભારોભાર શોકની લાગણી વ્યાપી ગઈ છે.
● લાંબી બીમારી બાદ અંતિમ વિદાય
90 વર્ષના શિવરાજ પાટિલ છેલ્લા એક વર્ષથી નબળી તબિયતને કારણે જાહેર જીવનથી દૂર રહ્યા હતા. ઉંમરની અસર કારણે તેઓ ધીમે ધીમે શારીરિક રીતે અત્યંત નબળા બન્યાં હતાં. લાતૂર ખાતે પોતાના ઘરમાં જ તેમની સારવાર ચાલતી હોવાથી પરિવારજનો અને નજીકના અનુયાયીઓ તેમના સ્વાસ્થ્ય અંગે સતત ચિંતિત રહેતા.
શુક્રવારની પ્રભાતે, તેમના શ્વાસોમાં અચાનક બેચેની વધી અને થોડા જ મિનિટોમાં તેમણે دنیاને અલવિદા કહી દીધી હતી.
● રાજકીય જગતમાં ઊંડો શોકપ્રકાશ
શિવરાજ પાટિલના અવસાનની ખબર ફેલાતાં જ મહારાષ્ટ્રથી લઈને દિલ્હી સુધી અનેક રાજકીય નેતાઓએ શોક વ્યક્ત કર્યો હતો.
કોંગ્રેસ હાઇકમાં, પૂર્વ કેબિનેટ સહયોગીઓ, લોકસભાના પૂર્વ અને વર્તમાન સભ્યો અને પાટિલને જાણનારા દરેકે તેમના અવસાનને ‘એક યુગના અંત’ તરીકે વર્ણવ્યો.
તેમનો સ્વભાવ સૌમ્ય, વ્યવહાર નમ્ર અને રાજકીય વિવાદોથી હંમેશા દુર રહેવાનો હતો.
તેઓને ‘સંસદની ગૌરવપૂર્ણ પરંપરાઓ જાળવનાર નેતા’ તરીકે ઓળખવામાં આવતા.
● લાતૂરની ધરતી પર જન્મેલા, રાષ્ટ્રીય રાજનીતિના શિખર સુધી પહોંચેલા
શિવરાજ પાટિલનો જન્મ મહારાષ્ટ્રના લાતૂર જિલ્લામાં થયો હતો. બાળપણથી જ અભ્યાસમાં તેજસ્વી અને ચર્ચાસ્પદ વિષયો પ્રત્યે જિજ્ઞાસુ પાટિલ વિદ્યાર્થીકાળથી જ જાહેર જીવનમાં રસ લેતા હતા.
કાયદા ક્ષેત્રે અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા બાદ તેઓ સક્રિય રાજનીતિમાં જોડાયા અને કોંગ્રેસના યુવા નેતા તરીકે પ્રખ્યાત થયા.
● લાતૂર લોકસભા બેઠકથી સાત વખત સાંસદ – પ્રજા પ્રેમનો પરચો
લાતૂર લોકસભા બેઠક પર ઘણા વર્ષો સુધી શાસન કરનાર પાટિલ સાત વખત સાંસદ તરીકે ચૂંટાઈ આવ્યા, જે તેમની લોકપ્રિયતાનું સ્પષ્ટ દર્પણ છે.
આ વિસ્તારમાં તેમના વિકાસકાર્યોએ લોકોના જીવનમાં સાચો પરિવર્તન લાવ્યો હતો—
✔ ગ્રામિણ માર્ગોનું જાળું
✔ સિંચાઈના પ્રોજેક્ટો
✔ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની સ્થાપના
✔ સ્વાસ્થ્ય સેવાઓનો વિકાસ
લાતૂરના લોકો તેમને ‘વિકાસના મુખિયા’ તરીકે ઓળખતા અને તેમને એકદમ પારદર્શક, સ્વચ્છ અને સમર્પિત નેતા માનતા.
● સંસદીય રાજનીતિના આદર્શ – લોકસભા સ્પીકર તરીકેની આગવી છાપ
શિવરાજ પાટિલે દેશની લોકસભામાં સ્પીકર તરીકે પણHistoric ભૂમિકા નિભાવી હતી.
તેમની અધ્યક્ષતા હેઠળ સંસદમાં શિસ્ત, શાંતિપૂર્ણ ચર્ચા, નિયમોનું પાલન અને સભ્યોને સમાન તક આપવાનું તેમની મુખ્ય ઓળખ બની.
તેઓએ લોકસભાને ‘ચર્ચા અને સંવાદનું મહત્ત્વનું મંચ’ બનાવવા માટે અનેક સુધારા અને નવી રીતો અપનાવી હતી.
તેમની કામગીરીને માત્ર કોંગ્રેસ જ નહીં પરંતુ વિરોધ પક્ષે પણ સરાહ્યુ હતું.
● કેન્દ્ર સરકારમાં અનેક મહત્ત્વના પદો સંભાળ્યા
શિવરાજ પાટિલે લાંબી રાજકીય કારકિર્દીમાં અનેક જવાબદારીઓ સંભાળી હતી. તેમાં મુખ્યત્વે—
✔ કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી
કાયદો અને વ્યવસ્થાની જવાબદારીમાં તેમણે અનેક મહત્વના પગલા લીધા હતા.
✔ કેન્દ્રીય ઉર્જા મંત્રી
દેશના ઊર્જા સેક્ટરમાં સ્થિરતા અને નીતિનિર્માણમાં મહત્વનું યોગદાન આપ્યું.
✔ અન્ય કેબિનેટ પદો
તેમણે કૃષિ, સંરક્ષણ, સંસદીય બાબતો અને અનેક વિભાગોમાં કારોબારી જવાબદારી નિભાવી હતી.
તેમની કાર્યશૈલી શાંત, ગણિતી અને નિયમ મુજબ ચાલતી હતી. હમેશાની જેમ પાર્ટી અને રાષ્ટ્રहितને પ્રાથમિકતા આપતા.
● સાદગી અને નૈતિકતાઓ માટે જાણીતા રાજકિયાર્થે
બદલાતી રાજનીતિમાં પણ પાટિલે પોતાનો સ્વભાવ, સિદ્ધાંતો અને નૈતિકતા ક્યારેય ગુમાવી નહોતા.
✔ કોઈ વિવાદમાં નામ ના આવ્યું
✔ રાજકીય હુમલાઓ સામે શાંતિપૂર્ણ પ્રતિભાવ
✔ આક્રમક રાજનીતિ કરતા સંવાદને મહત્વ આપે
✔ દરેકને માન-આદર આપવાની શૈલી
તેમના મિત્રો કહેતા કે “શિવરાજ પાટિલ જેવી સમતોલ, શાંત અને વિવેકી વ્યક્તિ દુર્લભ હોય છે.”
● અંતિમ વિદાય માટે લાતૂરમાં ભારે ભીડની શક્યતા
પરિવારજનો મુજબ તેમના અંતિમ સંસ્કાર લાતૂર ખાતે જ કરવામાં આવશે.
કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતાઓ, મહારાષ્ટ્રના મંત્રીગણ, વિવિધ પક્ષોના નેતાઓ અને હજારોથી વધુ લોકો તેમની અંતિમ યાત્રામાં હાજર રહે એવી શક્યતા છે.
લાતૂર જિલ્લાવાસીઓને આ સમાચાર સાથે જ જાણે પોતાના પરિવારના વડીલ ગુમાવ્યાની લાગણી થઈ છે.
● ‘એક યુગનો અંત’ – રાજનીતિ અને સંસદ બંનેએ ગુમાવ્યો સમજદાર નેતા
શિવરાજ પાટિલના અવસાનથી ભારતની રાજનીતિએ એક એવો નેતા ગુમાવ્યો છે—
✔ જે શિસ્તનું પ્રતિક
✔ લોકશાહી મૂલ્યોનો રક્ષક
✔ નૈતિક રાજનીતિનો આદર્શ
✔ વિરોધને પણ સન્માન આપવા વાળો
✔ અને વિકાસપ્રિય રસ્તાના આગેવાન
તેમની યાદો સાથે તેમનું કાર્ય, કામ કરવાની શૈલી અને વ્યક્તિત્વ ઘણા રાજકારણીઓને પ્રેરણા આપતું રહેશે.
સમાપન
શિવરાજ પાટિલનું અવસાન માત્ર એક રાજકીય નેતા ગુમાવવાનો મામલો નથી, પરંતુ એક એવા જાહેર જીવનને વિદાય આપવાનો ક્ષણ છે જે શિસ્ત, આદર્શો અને લોકશાહી મૂલ્યોની જીવંત પ્રતિમૂર્તિ હતું.
દેશ ક્યારેય તેમનું યોગદાન ભૂલી નહીં શકે.
