પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય (PMO)માં ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન રીતે ફરિયાદ કેવી રીતે મોકલવી? – સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા

ભારતમાં દરરોજ લાખો નાગરિકો સરકારી કચેરીઓના ચક્કર લગાવતા હોય છે. પરંતુ ઘણી વાર ફરિયાદો પર યોગ્ય ધ્યાન અપાતું નથી, વિલંબ થાય છે કે પછી નાગરિકો લાંબા સમય સુધી ઉકેલની રાહ જોતાં રહે છે. આવા સમયે પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય (PMO) દ્વારા નાગરિકોને સીધી ફરિયાદ નોંધાવવાની સુવિધા મોટી રાહત બની શકે છે.

આ સુવિધા હેઠળ, કોઈપણ નાગરિક પોતાનો અવાજ સીધો પ્રધાનમંત્રી સુધી પહોંચાડી શકે છે. તે ઓનલાઈન CPGRAMS (Centralized Public Grievance Redress and Monitoring System) પોર્ટલ મારફતે હોય કે ઓફલાઈન પોસ્ટ કે ફેક્સ દ્વારા – બંને રીતે ફરિયાદ નોંધાવી શકાય છે. સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે ફરિયાદ નોંધાવ્યા પછી નાગરિકોને એક નોંધણી નંબર મળે છે, જેના આધારે તેઓ પોતાની ફરિયાદની હાલની સ્થિતિ (Status) ટ્રેક કરી શકે છે.

ચાલો, હવે વિગતવાર સમજીએ કે PMO સુધી ફરિયાદ પહોંચાડવાની ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન બંને પ્રક્રિયા શું છે, તેના ફાયદા શું છે અને કઈ કઈ બાબતો ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.

ફરિયાદ સીધી PMO સુધી પહોંચાડવાની જરૂર કેમ પડે?

સૌ પ્રથમ આ સમજવું જરૂરી છે કે જ્યારે સામાન્ય કચેરીઓ કે સ્થાનિક સ્તરે તમારી સમસ્યાનો ઉકેલ નહીં મળે ત્યારે જ PMOમાં ફરિયાદ કરવાની જરૂર પડે છે.

સ્થાનિક સ્તરે નિરાકરણ ન મળવું – ઘણી વાર તાલુકા કે જિલ્લા કચેરીમાં અરજી કર્યા બાદ પણ કાર્યવાહી થતી નથી.
સરકારી યોજનાનો લાભ ન મળવો – PM કિસાન, પેન્શન, આવાસ યોજના, સ્કોલરશિપ જેવી યોજનાઓમાં અનિયમિતતા.
સરકારી કર્મચારીઓની બેદરકારી કે ભ્રષ્ટાચાર – લાંચ માંગવી કે કામમાં જબરજસ્ત વિલંબ કરવો.
કેન્દ્રીય સ્તરની સમસ્યાઓ – જેમ કે કેન્દ્રીય મંત્રાલય સાથે જોડાયેલા નિર્ણયો, રાષ્ટ્રીય હિતના મુદ્દા.

PMO સીધી ફરિયાદ નોંધાવવાથી નાગરિકોને વિશ્વાસ રહે છે કે તેમની અરજી સુધારણા માટે ઊંચા સ્તરે પહોંચશે.

PMOમાં ઓનલાઈન ફરિયાદ નોંધાવવાની સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા

જો તમને ઇન્ટરનેટની સગવડ છે તો ઓનલાઈન પદ્ધતિ સૌથી ઝડપી અને પારદર્શક છે.

પગલું-દર-પગલું માર્ગદર્શન:

સત્તાવાર વેબસાઇટની મુલાકાત લો
👉 https://www.pmindia.gov.in/hi
“પ્રધાનમંત્રી સાથે વાર્તાલાપ કરો” વિકલ્પ પસંદ કરો
- હોમપેજ પર “Interact with PM” અથવા “પ્રધાનમંત્રી સાથે વાર્તાલાપ કરો” વિભાગ જોવા મળશે.
“પ્રધાનમંત્રીને લખો” બટન ક્લિક કરો
- અહીંથી તમે સીધા CPGRAMS પોર્ટલ પર પહોંચશો.
CPGRAMS (Centralized Public Grievance Redress and Monitoring System) પેજ ખુલશે.
- અહીં તમારે ઓનલાઈન ફોર્મ ભરવું રહેશે.
- તમારી ફરિયાદની વિગત સ્પષ્ટ અને ચોક્કસ રીતે લખવી જરૂરી છે.
જરૂરી દસ્તાવેજો અપલોડ કરો
- ફરિયાદ સંબંધિત પુરાવા, ઓળખ પુરાવા, આધાર કાર્ડ, સ્ક્રીનશોટ, ચુકવણીની રસીદ વગેરે.
ફરિયાદ સબમિટ કરો
- ફરિયાદ મોકલતા જ તમને એક નોંધણી નંબર (Registration Number) મળશે.
ફરિયાદની સ્થિતિ તપાસો
- આ નંબરથી તમે pgportal.gov.in/ViewStatus.aspx પર જઈ ફરિયાદની હાલની સ્થિતિ ચકાસી શકો છો.

ઓફલાઈન ફરિયાદ નોંધાવવાની રીત

દરેક પાસે ઇન્ટરનેટ કે ડિજિટલ સુવિધા ન હોય, તેથી PMOએ ઓફલાઈન માધ્યમ પણ રાખ્યા છે.

(a) પોસ્ટ દ્વારા

તમારી લેખિત ફરિયાદ આ સરનામે મોકલી શકો છો:

પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય,
સાઉથ બ્લોક,
નવી દિલ્હી – 110011

નોંધ – ફરિયાદ સ્પષ્ટ, વાંચવા યોગ્ય અને સંક્ષિપ્ત હોવી જોઈએ. જરૂર પડે તો દસ્તાવેજોની નકલ પણ જોડવી.

(b) ફેક્સ દ્વારા

તમે સીધા આ નંબર પર ફેક્સ મોકલી શકો છો:

011-23016857

(c) વ્યક્તિગત મુલાકાત

નવી દિલ્હીના સાઉથ બ્લોક ખાતે આવેલા પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલયના પોસ્ટલ કાઉન્ટર પર જઈને પણ લેખિત અરજી આપી શકાય છે.

PMOમાં ફરિયાદ નોંધાયા બાદ શું થાય છે?

પ્રારંભિક તપાસ – PMOની ટીમ અરજીને તપાસે છે.
સંદર્ભિત વિભાગને મોકલવી – ફરિયાદનો પ્રકાર જોઈને તેને સંબંધિત મંત્રાલય, રાજ્ય સરકાર કે વિભાગને મોકલવામાં આવે છે.
દેખરેખ અને અનુસરણ – CPGRAMS પોર્ટલ પર ફરિયાદની સ્થિતિ સતત અપડેટ કરવામાં આવે છે.
નાગરિકો દ્વારા ટ્રેકિંગ – તમારે મળેલ નોંધણી નંબરથી તમે કઈ કાર્યવાહી થઈ છે તે ઓનલાઈન જોઈ શકો છો.

ફરિયાદ કરતા સમયે કઈ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી?

✔️ ફરિયાદ સ્પષ્ટ, સાદી ભાષામાં લખવી.
✔️ પુરાવા/દસ્તાવેજો સાથે જોડવા.
✔️ વ્યક્તિગત અપશબ્દો, રાજકીય આક્ષેપો કે આધારહીન વાતો ન લખવી.
✔️ માત્ર વાસ્તવિક અને જનહિતના મુદ્દા રજૂ કરવું.
✔️ અરજીમાં સંપર્કની વિગત (મોબાઇલ, ઈમેઈલ, સરનામું) ચોક્કસ આપવી.

ફરિયાદની સ્થિતિ કેવી રીતે ચકાસવી?

pgportal.gov.in/ViewStatus.aspx પર જાઓ.
નોંધણી નંબર દાખલ કરો.
તમારી અરજી કયા વિભાગ પાસે છે અને હાલની સ્થિતિ શું છે તે દેખાશે.
સંબંધિત વિભાગે આપેલો જવાબ/પ્રગતિ રિપોર્ટ પણ અહીં ઉપલબ્ધ રહે છે.

PMO પોર્ટલના ફાયદા

✅ નાગરિકને સીધો PMO સુધી અવાજ પહોંચાડવાની તક.
✅ ઓનલાઈન ટ્રેકિંગ સુવિધા – પારદર્શક પ્રક્રિયા.
✅ કેન્દ્ર સરકારના મંત્રાલયોની સીધી જવાબદારી.
✅ સમયસર કાર્યવાહી થવાની વધુ સંભાવના.
✅ નાગરિકો માટે ડિજિટલ સશક્તિકરણનું સાધન.

CPGRAMS પોર્ટલના આંકડા (સામાન્ય માહિતી)

CPGRAMS પોર્ટલ મારફતે દર વર્ષે લાખો ફરિયાદો નોંધાય છે. તેમાં મોટા ભાગના કેસો સરકારી યોજનાઓના લાભો, પેન્શન-પગાર વિલંબ, કામચલાઉ કર્મચારીઓની સમસ્યાઓ, બેન્કિંગ-વીમા સંબંધિત ફરિયાદો હોય છે.

નિષ્કર્ષ

“સરકાર સુધી સીધો અવાજ” – આ જ PMOમાં ફરિયાદ કરવાની સૌથી મોટી વિશેષતા છે.

આ સુવિધા નાગરિકોને આશા આપે છે કે તેમની સમસ્યાઓનું નિરાકરણ ઝડપથી થઈ શકે છે. ઓનલાઈન પ્રક્રિયા સરળ અને પારદર્શક છે, જ્યારે ઓફલાઈન પદ્ધતિ તેમને મદદરૂપ બને છે જેઓ ડિજિટલ સુવિધાથી વંચિત છે.

દરેક નાગરિકે પોતાની ફરિયાદ સંસ્કારી ભાષા, ચોક્કસ વિગતો અને પુરાવા સાથે રજૂ કરવી જોઈએ જેથી સરકારી મશીનરી તેને ગંભીરતાથી લઈ યોગ્ય કાર્યવાહી કરી શકે.