૨૦૨૫ના ૧૫ નવેમ્બરથી એવા motorists માટે ટોલ પેનાલ્ટીનો νέo નિયમ અમલમાં આવશે જેઓની વાહનમાં ફાસ્ટેગ હાજર નથી કે જે ચિહ્નવાર્ય (functional) નથી. 기존 નિયમ પ્રમાણે, ફાસ્ટેગ વિના ટોલ પ્લાઝા પર રોકડ ચુકવતા double (દ્વિગુણ) રકમ લેવાની વ્યવસ્થા હતી. પરંતુ નવા નિયમ હેઠળ, અદાલતોએ જાહેર કર્યું છે કે જો UPI દ્વારા ચુકવણી કરવામાં આવે તો ફક્ત 1.25 ગણું ટોલ મૂકી શકાય, જ્યારે રોકડ ચુકવણી હજુ પણ double રહેશે. The New Indian Express+3The Economic Times+3The Economic Times+3
આ બદલાવનો હેતુ motoristsને ફાસ્ટેગ વાપરવાની પ્રેરણા આપવી છે અને રોકડ વ્યવહાર ઘટાડવો છે. The Economic Times+2The Economic Times+2
🛣️ શું આવે છે બદલાયું?
દ્રષ્ટિ | હાલનું નિયમ | નવા પગલાં (૧૫ નવેમ્બરથી) |
---|---|---|
જો ફાસ્ટેગ સિસ્ટમ “non-functional” અથવા ગેરમાર્ગે હોય | ઘણી વખત double બાકી રકમ લેવામાં आती | UPI ચૂકવવાનું હોય તો 1.25 × (ટોલ ફી) The Times of India+3The Economic Times+3The Economic Times+3 |
રોકડ (Cash) દ્વારા ચુકવણી | double રકમ | double remains unchanged Goodreturns+3The Economic Times+3The Economic Times+3 |
UPI / Digital ચૂકવણી | જૂના નિયમો અનુસાર | તે મુજબ પૂરક દંડ ઓછું — 1.25 × રકમ The Economic Times+2The Economic Times+2 |
ઉદાહરણ: જો કોઈ ટોલ ફી ₹100 હોય, તો
-
ફાસ્ટેગ ધરાવનારે ₹100 જ ચુકવવું
-
ફાસ્ટેગ વિના UPI વડે લેણારા માટે ₹125 ચૂકવવું
-
ફાસ્ટેગ વિના રોકડ ચૂકવતા વ્યક્તિ માટે ₹200 ચુકવવું The Times of India+3The New Indian Express+3The Economic Times+3
💡 આ ફેરફાર પાછળનું કારણ
-
ડિજિટલ ચુકવણીને પ્રોત્સાહન — રોકડ વ્યવહાર ઘટાડીને મેન્યુઅલ મિશઅપ અને ટ્રાફિક અવરોધ ઘટાડવાનો પ્રયત્ન
-
પારદર્શિતા વધારવી — ટોલ પ્લાઝાયમાં રોકડની પડકાર અને ગેરવ્યવહાર સતત ચર્ચામાં હતા
-
સુવિધા માટે — ઘણા લોકો technical ખામી કે ફાસ્ટેગ working ન હોવા છતાં કે cash ધરાવતા લોકો સરળ વિકલ્પ જોઈએ એવા પરિપ્રેક્ષ્યમાં
-
ટોલ પ્લાઝા વખતે વધુ ઝડપી લેવડદેવડ — line મિનિટોમાં ઘટાડો થાય
આ ફેરફાર राष्ट्रीय માર્ગ પરિવહન અને હાઇવેઝ વિભાગ દ્વારા લાવવામાં આવ્યું છે, જેમાં National Highways Fee (Determination of Rates and Collection) Rules, 2008 માં ત્રીજી સુધારણી નિયમીકરણ સામેલ છે. The Economic Times+2The New Indian Express+2
⚠️ નાગરિકોને શું ધ્યાનમાં રાખવું
-
૧૫ નવેમ્બર પછી, જો તમારી FASTag working ન હોય કે ન હોય, UPI દ્વારા ચૂકવણી કરવાની તૈયારી રાખવી.
-
Toll plaza પર cash PAYMENT વળતર double માટે તૈયાર રહો, જો કોઈ reason થી UPI ન કરી શકાય તો.
-
ફાસ્ટેગ ખાતામાં યોગ્ય બજારો જાળવો, જેથી જો ટેકનિકલ ખામી ન આવે.
-
UPI કોઇ app (Paytm, Google Pay, BHIM, PhonePe વગેરે) દ્વારા જેમ જેમ toll plaza QR code આપે છે, તે QR code દ્વારા જ ચુકવણી કરો.
-
ટોલ પ્લાઝા પર માહિતી ઊલ્લેખિત રીતે વાયરલ હશે — signage, notice boards, public info boards — તે વાંચવું.
✅ ફાયદા-નુક્સાન: શોધણી સાથે
ફાયદા | સંભાવિત પડકારો |
---|---|
બેંક-ડિજિટલ વ્યવહારમાં વધારો | ઝંખનાઓ કે UPI ન કરવા માટે રાજી ન હોવી |
ટોલ પ્લાઝા પાસેથી રોકડ ઓછી ચુકવણી | ઘટતા રોકડ વ્યવસાયો, ટ્રેડર્સનો પ્રતિસાદ |
ટ્રાફિક અવરોધ ઘટાડે | જો UPI ન ચાલે — ટેક્નિકલ સમસ્યાઓ |
પારદર્શિતીય પ્રક્રિયા | બિન-ફાસ્ટેગ વપરાશકર્તાઓ માટે આર્થિક ભાર |
🗓️ અમલી તારીખ અને સમય
-
આ નિયમ ૧૫ નવેમ્બર ૨૦૨૫ થી અમલમાં આવશે. The Economic Times+3The Times of India+3The Economic Times+3
-
અત્યાર સુધીનો સમય રસ્તામેં તૈયારી માટે પૂરતો ગણાય છે, પણ ટોલ ઓપરેટર્સ અને નિયમનકારી સંસ્થાઓને પણ વિકાસ કરવું પડશે.
📢 લોકપ્રતિભાવ અને વ્યાપાર ક્ષેત્ર પ્રતિસાદ
આ જાહેરાત બાદ કેટલાક હોવી પ્રતિસાદ મળી રહ્યા છે:
-
સ્વસ્થ પ્રતિસાદ: non-FASTAG વપરાશકર્તાઓ માટે UPI પર માત્ર 1.25× ચાર્જ આપવો અભિન્ન રાહત ગણાય છે. The Economic Times+1
-
આક્રમક પ્રતિક્રિયા: ટોલ પ્લાઝા નજીક કેટલાક લોકોએ કહ્યું કે cash-only લોકો માટે double ભરવું ભારે પડશે.
-
વ્યાપારીઓ, especially trucking/logistics companies, કહે છે કે છેલ્લા સમયના fuel અને maintenance ખર્ચ સાથે હવી burden ઉમેરશે.
-
Toll plaza concessionaires પણ Digital infra, QR payments, UPI integration દિલગીરીથી બનાવવી પડશે.
🏁 નિષ્કર્ષ
ફાસ્ટેગ સિવાય ટોલ પેમેન્ટ પર ૧૫ નવેમ્બરથી લાગુ થનારા નવા નિયમ એ એક મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું છે, જે:
-
डिजिटल રાષ્ટ્ર નિર્માણ તરફ યાત્રા છે
-
નાગરિકોને પરિવર્તનની તૈયારી કરવા માટે સમય આપે છે
-
ટોલ પ્લેઝા વ્યવહારને વધુ પારદર્શી અને સુવ્યવસ્થિત બનાવશે
