મુંબઈના મલાડ વિસ્તારમાં બનેલી એક ચકચારભરી છેતરપિંડીની ઘટનાએ ફરીવાર સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે સોનું ખરીદી-વેચાણના નામે કાર્યરત ગેંગો વેપારીઓ અને સામાન્ય લોકો પર કેવી રીતે ગોઠવેલી યોજના દ્વારા હુમલો કરે છે. મલાડ-વેસ્ટના સોમવારી બજારમાં હોમ એપ્લાયન્સિસની દુકાન ધરાવતા ૫૧ વર્ષના વેપારી દિનેશ મહેતાને ૯૦૦ ગ્રામ સોનાની માળા વેચવાના નામે તાંબાની માળા પકડાવી દઈને ત્રણ જણોએ ૨૫ લાખ રૂપિયાની છેતરપિંડી કરી લીધી હતી. આ સમગ્ર ઘટનાએ સમગ્ર વેપારી વર્તુળમાં ચકચાર મચાવી દીધી છે.
મલાડ પોલીસે આ મામલે ફરિયાદ નોંધીને આરોપીઓને શોધવા માટે ખાસ ટીમો રચી દીધેલી છે. વેપારી સાથે થયેલી છેતરપિંડીની શરુઆત એક વૃદ્ધ વ્યક્તિ દ્વારા કરાયેલા સંપર્કથી થઈ હતી, જે પહેલેથી જ દિનેશ મહેતાની દુકાનમાં નાના બહાનાઓ વડે આવી ગયો હતો.
વૃદ્ધનો વિશ્વાસ જીતવાનો પ્રપંચ – ‘નાશિકમાં ખોદકામ દરમિયાન જૂની સોનાની માળા મળી’
મલાડ પોલીસના સિનિયર અધિકારી દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી પ્રમાણે, નવેમ્બરના અંતમાં એક વૃદ્ધ વ્યક્તિ દિનેશ મહેતાની દુકાનમાં ગ્લાસ ખરીદવાના બહાને આવ્યો હતો. તેની ભાષા નરમ, શરીરભાષા સામાન્ય અને દેખાવ સાદા માણસ જેવો હોવાથી વેપારીને ഏതેય જાતની શક્યા ન થઈ.
બીજા જ દિવસે વૃદ્ધ ફરી દુકાન પર આવ્યો અને વાતોમાં વેપારીને ભોળવવાની શરૂઆત કરી. તેણે કહ્યું કે નાશિકમાં એક જગ્યાએ જમીન ખોદકામ દરમિયાન તેને સોનાની એક જૂની માળા મળી છે, જેનો તે ભાવે વેચવા ઇચ્છે છે. પોતે લખતાં-વાંચતાં આવડતું નથી અને સોનાની કિમંત અંગે અજાણ છે, એવો દાવો કરીને તેણે વેપારીનો વિશ્વાસ જીતવા પ્રયાસ કર્યો.
આ દરમિયાન તેણે થેલીમાંથી એક ભારે દેખાતી માળા બહાર કાઢી. માળા દેખાવમાં બહુ જૂની અને મૂલ્યવાન લાગે તેવી હતી. વેપારી સાહેબે જ્યારે સોનાની ખાતરી અંગે પૂછ્યું, ત્યારે વૃદ્ધે તરત જ માળામાંથી બે મોતી કાઢીને તેમને ચકાસવા આપ્યા. દિનેશ મહેતાએ જાણીતો જ્વેલર પાસે જઈને એ મોતીની તપાસ કરાવી, જેમાં તે મોતી ખરેખર સોનાના હોવાની પુષ્ટિ થઈ હતી.
આના આધારે વેપારીને ખાતરી થઈ ગઈ કે માળા સોનાની જ હશે.
૨૫ લાખ રૂપિયાની ડીલ – વેપારીએ સગાંઓ પાસેથી પણ રૂપિયા ભેગા કર્યા
મોતી સાચાં હોવાનું જાણવા મળતાં જ દિનેશ મહેતાએ માળા ખરીદવાની મંજૂરી આપી અને ૯૦૦ ગ્રામ જેટલી આ ભારે માળા માટે બંને વચ્ચે ૨૫ લાખ રૂપિયાની ડીલ નક્કી થઈ. વેપારી માટે આ રકમ મોટી હતી, પરંતુ લોભ નહીં, પરંતુ વ્યવસાયિક તક તરીકે તેમણે આ ટ્રાન્ઝેક્શન જો્યું.
શુક્રવારે સાંજે વેપારીએ પોતાની બચત, દુકાનની આવક અને સગાં-સંબંધીઓ પાસેથી માંગીને આખરે ૨૫ લાખ રૂપિયા ભેગા કર્યા. વૃદ્ધે માળા આપવા સંજય ગાંધી નેશનલ પાર્ક નજીક મળવાનું નક્કી કર્યું.
વૃદ્ધ સાથે બે જણા વધુ – થેલીમાં ‘સોનાની માળા’ બતાવવા નાટક
નક્કી કરેલી જગ્યાએ વેપારી પહોંચ્યા ત્યારે વૃદ્ધ સાથે બે અજાણી વ્યક્તિઓ પણ હતા – જેમાં એક મહિલા પણ સામેલ હતી. આ લોકોને જોઈ વેપારીને એક બાર માટે શંકા તો આવી પરંતુ વૃદ્ધને અગાઉથી ઓળખતા હોવાથી તેમણે શંકાને અવગણી દીધી.
ત્રણે મળીને વેપારીને પ્લાસ્ટિકની થેલી બતાવી અને તેમાં મૂકેલી માળા થોડા ભાગે દેખાડીને કહ્યું, “આ જ છે સોનાની માળા… હવે તમે રૂપિયા આપો.”
વેપારીએ ૨૫ લાખ રૂપિયા સોંપી દીધા, અને ગેંગે ઝડપથી થેલી તેમની તરફ ધરીને ચાલ્યા ગયા. બધું જ બહુ ઝડપથી થયું.
ઘરે પહોંચી તપાસ કરતાં સત્ય સામે આવ્યું – માળા તાંબાની!
વેપારી ઝડપમાં માળા લઈને ઘરે ગયા અને તરત જ નજીકના જ્વેલરને માળા ચકાસવા આપી. જ્વેલરે થોડા જ મિનિટોમાં ચોંકાવનારી સત્યતા જણાવી:
“આ માળા સોનાની નથી… આ પૂરી તાંબાની બનાવટ છે!”
દિનેશ મહેતા માટે આ ક્ષણ સિવાયનું ભયંકર કઈ જ ન હતું. ૨૫ લાખ રૂપિયાની જીવનભરની કમાણી એક ક્ષણમાં તાંબાની માળા સાથે વપરાઈ ગઈ હતી.
વેપારીએ તરત જ પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવી – તપાસ ઝડપથી શરૂ
ઘટના સમજતા જ વેપારીએ મલાડ પોલીસ સ્ટેશનમાં જઈને આખી ઘટના વિગતે જણાવી ફરિયાદ નોંધાવી.
પોલીસે IPC કલમ 420 (છેતરપિંડી), 406 (વિશ્વાસઘાત), 34 (સંયુક્ત કાવતરું) સહિતના ગુનાઓ હેઠળ FIR નોંધાવી અને ગેંગની શોધખોળ માટે આસપાસના CCTV ફૂટેજ, મોબાઈલ નેટવર્ક ડેટા અને સંજય ગાંધી નૅશનલ પાર્ક આસપાસની હિલચાલોની તપાસ શરૂ કરી છે.
વેપારી દિનેશ મહેતાનો આક્રંદ – “મારા ૨૫ લાખ પાણીમાં ગયા… લોકો જાગૃત રહે”
દિનેશ મહેતાએ ‘સમય સંદેશ’ સાથે વાત કરતા આઘાતભરીભાવનાઓ વ્યક્ત કરી. તેમણે કહ્યું:
“તાંબાની માળા આપી મારી પાસેથી ૨૫ લાખ રૂપિયા પડાવી લીધા. મારા વિશ્વાસનો દુરુપયોગ કર્યો. મને अपराधીઓએ બે સોનાના મોતી આપ્યાં હતા જેથી મને ખાતરી થઈ ગઈ. આજે હું આખો બગડી ગયો છું. અને વિનંતી કરું છું કે કોઈપણ વ્યક્તિ આવી માળા, મોતી કે સોના જેવી ડીલ કરે ત્યારે ખૂબ સાવચેતી રાખવી.”
સુનિયોજિત ગેંગ હોવાની પોલીસે પ્રાથમિક પુષ્ટિ
પોલીસ અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર:
-
વૃદ્ધ વ્યક્તિ ‘બેટ’ તરીકે ઉપયોગ થયો હતો.
-
महिला અને અન્ય બે પુરુષો ડીલ ફાઇનલ કરવા અને પૈસા ઉપાડવા માટે હાજર હતા.
-
સોનાના બે મોતી સાચા રાખવામાં આવ્યા હતા જેથી વેપારીનો વિશ્વાસ જીતવામાં સરળતા રહે.
-
માળા પહેલેથી જ ઉચ્ચ ગુણવત્તાના ચમકાવેલા તાંબાથી તૈયાર કરવામાં આવી હતી.
આ પ્રકારે સુનિયોજિત ગેંગો છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી મુંબઈ, નાશિક, થાણે અને પાલઘર વિસ્તારમાં સક્રિય હોવાની પણ શંકા છે.
વેપારી વર્ગમાં ચિંતા – આવી ડીલોમાં જાગૃતિ જરૂરી
આ ઘટનાથી વેપારીઓમાં ચિંતા વધતી ગઈ છે. ખાસ કરીને જે વેપારીઓ સોનાની ખરીદી-વેચાણ કરતાં નથી, તેઓ આવી વાતોમાં સરળતાથી ફસાઈ જાય છે.
પોલીસે લોકો માટે જાહેર અપીલ પણ કરી છે કે:
-
અજાણી વ્યક્તિ પાસેથી કોઈપણ મૂલ્યવાન વસ્તુ ખરીદવાનું ન સ્વીકારવું.
-
રસ્તા પર અથવા દુકાનમાં આવી ડીલ કરવી કાયદે ગુનો છે.
-
કોઈ પણ વ્યક્તિ મોંઘી સોનાની વસ્તુ સામાન્ય રીતે ‘છુપાઈને’ વેચે તો એ મોટો સંકેત છે કે તે ગેરકાયદેસર છે.
નિષ્ણાતોની સલાહ : Fraud Detection માટે સોનાની તપાસ તુરંત નહીં, સંપૂર્ણ રિપોર્ટ આવવા દેવો જરૂરી
જ્વેલરી નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે:
-
સોનાની ચકાસણી માટે ‘X-Ray Fluorescence (XRF)’ રિપોર્ટ જરૂરી છે.
-
માત્ર ‘ટેસ્ટ-પ્લેટ’ પર ઘસવાથી સોનું ઓળખી શકાય એવું નથી.
-
બે મણકો સાચાં દેખાડીને સંપૂર્ણ માળા નકલી આપવી આ ગેંગની સામાન્ય ટેકનિક છે.
અંતમાં – પોલીસની કાર્યવાહી અને વેપારી માટે ન્યાયની આશા
મલાડ પોલીસ તાત્કાલિક રીતે સાયબર અને ક્રાઈમ બ્રાંચની મદદથી ગેંગની ઓળખ અને પકડ માટે કામ કરી રહી છે. નેશનલ પાર્ક અને આસપાસના CCTV ફૂટેજ એકઠા કરી દેવામાં આવ્યા છે. પોલીસે વિશેષ તપાસ દળ બનાવ્યું છે.
વેપારી દિનેશ મહેતા હજુ પણ ઘટનાના આઘાતમાંથી બહાર આવી શક્યા નથી, પરંતુ તેમને વિશ્વાસ છે કે પોલીસ ઝડપથી આરોપીઓને પકડીને તેમના ૨૫ લાખ રૂ. ની રકમ પાછી મેળવવાની દિશામાં મદદ કરશે.







