મુંબઈ
મુંબઈને વધુ સ્વચ્છ, સુંદર અને આરોગ્યદાયક બનાવવા માટે બૃહન્મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશન (BMC)એ એક મહત્વાકાંક્ષી અને વ્યાપક પહેલ હાથ ધરી છે. BMC દ્વારા ૧ જાન્યુઆરીથી ૩૧ ડિસેમ્બર સુધી ચાલનારી ‘સ્વચ્છતા મંથન કૉમ્પિટિશન-2026’ની સત્તાવાર જાહેરાત કરવામાં આવી છે. આ સ્પર્ધા અંતર્ગત શહેરના નાગરિકો, હાઉસિંગ સોસાયટીઓ, વેપારી સંસ્થાઓ તેમજ ફિલ્મ અને રમત જગતની જાણીતી સેલિબ્રિટીઝને પણ સ્વચ્છતા અભિયાનમાં સક્રિય રીતે જોડાવાની અપીલ કરવામાં આવી છે.
મુંબઈ જેવી મહાનગરમાં સ્વચ્છતા જાળવવી એ માત્ર પ્રશાસનની જવાબદારી નહીં પરંતુ નાગરિકોની સામૂહિક ફરજ છે—આ ભાવનાને કેન્દ્રમાં રાખીને આ સ્પર્ધાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. સ્વચ્છતા પ્રત્યે લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા અને સકારાત્મક સ્પર્ધાત્મક ભાવના વિકસાવવા માટે કુલ રૂ. ૪.૨૦ કરોડના આકર્ષક કેશ પ્રાઇઝ પણ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.
એક વર્ષ સુધી ચાલનારી સ્વચ્છતા ચળવળ
‘સ્વચ્છતા મંથન’ સ્પર્ધા-2026 માત્ર એક દિવસ કે એક મહિના પૂરતી સીમિત નથી, પરંતુ આખું વર્ષ—૧ જાન્યુઆરીથી ૩૧ ડિસેમ્બર 2026 સુધી—ચાલનારી વિશાળ સ્વચ્છતા ચળવળ છે. BMCના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, આ લાંબા ગાળાની સ્પર્ધા દ્વારા સ્વચ્છતાને લોકોની દૈનિક જીવનશૈલીનો ભાગ બનાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે.
સ્પર્ધા દરમિયાન ભાગ લેનારોએ પોતાના વિસ્તાર, સંસ્થા અથવા સંકુલમાં નિયમિત સ્વચ્છતા જાળવવી, કચરા વ્યવસ્થાપન સુધારવું, સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ ઘટાડવો અને જનજાગૃતિ ફેલાવવાની જવાબદારી સંભાળવાની રહેશે.
સેલિબ્રિટીઝથી લઈને સામાન્ય નાગરિકો સુધી સૌને આમંત્રણ
આ સ્પર્ધાની સૌથી વિશેષ બાબત એ છે કે તેમાં સામાન્ય નાગરિકો ઉપરાંત સેલિબ્રિટીઝને પણ સીધી ભાગીદારી માટે આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા છે. BMCએ ફિલ્મ, ટીવી, રમતગમત અને અન્ય ક્ષેત્રોની જાણીતી હસ્તીઓને અપીલ કરી છે કે તેઓ કોઈ ચોક્કસ વિસ્તાર, રોડ, બાગ કે જાહેર સ્થળ ‘એરિયા અડૉપ્ટ’ કરીને તેની સ્વચ્છતાની જવાબદારી સંભાળે.
સેલિબ્રિટીઝની ભાગીદારીથી સ્વચ્છતા અભિયાનને વધુ વ્યાપક પ્રચાર મળશે અને યુવા પેઢી સહિત સામાન્ય લોકો પણ પ્રેરિત થશે—એવો BMCનો આશાવાદ છે.
અનેક કૅટેગરીઝમાં યોજાશે સ્પર્ધા
‘સ્વચ્છતા મંથન’ કૉમ્પિટિશન-2026 વિવિધ ક્ષેત્રોને આવરી લેતી અનેક કૅટેગરીઝમાં યોજાશે, જેથી શહેરના દરેક ખૂણામાં સ્વચ્છતા સુધારી શકાય. આ કૅટેગરીઝમાં સમાવેશ થાય છે :
-
ઍડ્મિનિસ્ટ્રેટિવ વૉર્ડ
-
રેસિડેન્શિયલ કૉમ્પ્લેક્સ અને હાઉસિંગ સોસાયટીઓ
-
ઝૂંપડપટ્ટી વિસ્તાર
-
કમર્શિયલ કૉમ્પ્લેક્સ
-
હૉસ્પિટલ અને હેલ્થકેર સેન્ટર્સ
-
સ્કૂલ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ
-
રેસ્ટોરાં અને ખાદ્ય સંસ્થાઓ
-
પબ્લિક ટૉઇલેટ્સ
-
રોડ-રસ્તા અને ફુટપાથ
-
બાગબગીચા અને ખુલ્લાં મેદાનો
-
માર્કેટ એરિયા અને હૉકર ઝોન
આટલી વ્યાપક કૅટેગરીઝ રાખવાનો મુખ્ય હેતુ એ છે કે સ્વચ્છતા માત્ર રહેણાંક વિસ્તારો સુધી સીમિત ન રહે, પરંતુ વેપારી, શૈક્ષણિક અને જાહેર સ્થળો સુધી પહોંચે.
કરોડો રૂપિયાનાં ઇનામોથી પ્રોત્સાહન
લોકોમાં ઉત્સાહ વધારવા અને સ્વચ્છતા માટે સતત પ્રયત્નોને પ્રોત્સાહિત કરવા BMCએ કુલ રૂ. ૪.૨૦ કરોડના કેશ પ્રાઇઝ જાહેર કર્યા છે.
સ્વચ્છ ઍડ્મિનિસ્ટ્રેટિવ વૉર્ડ કૅટેગરીમાં
-
પ્રથમ ક્રમ : રૂ. ૫૦ લાખ
-
દ્વિતીય ક્રમ : રૂ. ૨૫ લાખ
-
તૃતીય ક્રમ : રૂ. ૧૫ લાખ
અન્ય તમામ કૅટેગરીઝમાં
-
પ્રથમ ક્રમ : રૂ. ૧૫ લાખ
-
દ્વિતીય ક્રમ : રૂ. ૧૦ લાખ
-
તૃતીય ક્રમ : રૂ. ૫ લાખ
આ આકર્ષક ઇનામ રકમથી વૉર્ડ અધિકારીઓ, સંસ્થાઓ અને નાગરિકોમાં સ્વચ્છતા માટે સ્વસ્થ સ્પર્ધા વિકસશે તેવી અપેક્ષા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.
મૂલ્યાંકન માટે સ્વતંત્ર એજન્સી
સ્પર્ધાની પારદર્શિતા જાળવવા માટે BMC દ્વારા એક સ્વતંત્ર એજન્સીને મૂલ્યાંકનની જવાબદારી સોંપવામાં આવશે. આ એજન્સી દ્વારા સ્વચ્છતા, કચરા સંચાલન, જનજાગૃતિ, નવીન પહેલો અને સતત જાળવણી જેવા માપદંડો પર વિસ્તારોનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવશે.
BMCના અધિકારીઓએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે માત્ર દેખાવ પૂરતી સફાઈ નહીં, પરંતુ લાંબા ગાળાની સ્વચ્છતા અને ટકાઉ વ્યવસ્થાઓને વધુ ગુણ આપવામાં આવશે.
ભાગ લેવાની પ્રક્રિયા ટૂંક સમયમાં જાહેર થશે
હાલ સ્પર્ધાની સત્તાવાર જાહેરાત કરવામાં આવી છે, જ્યારે ભાગ લેવાની સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા, નોંધણી, માર્ગદર્શિકા અને નિયમો BMC દ્વારા ટૂંક સમયમાં જાહેર કરવામાં આવશે. નાગરિકો, સોસાયટીઓ અને સંસ્થાઓ BMCની વેબસાઇટ અથવા સંબંધિત વૉર્ડ કચેરીઓ મારફતે નોંધણી કરી શકશે એવી શક્યતા છે.
ડિસેમ્બર 2026માં ભવ્ય અવૉર્ડ સમારોહ
આ સ્પર્ધાનું સમાપન ડિસેમ્બર 2026માં ભવ્ય અવૉર્ડ સમારોહ સાથે થશે. આ સમારોહમાં રાજ્યના ચીફ મિનિસ્ટર સહિત અનેક મહાનુભાવોની હાજરી રહેશે અને વિજેતાઓને પુરસ્કૃત કરવામાં આવશે. આ અવૉર્ડ સમારોહ સ્વચ્છતા ક્ષેત્રે શ્રેષ્ઠ કામગીરી કરનારાઓ માટે ગૌરવની ક્ષણ બનશે.
‘સ્વચ્છ મુંબઈ’ના સપનાને સાકાર કરવાની દિશામાં મોટું પગલું
‘સ્વચ્છતા મંથન’ કૉમ્પિટિશન-2026ને મુંબઈને સ્વચ્છ અને આરોગ્યદાયક શહેર બનાવવાના સપનાને સાકાર કરવાની દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે. BMCના મતે, જો નાગરિકો અને પ્રશાસન સાથે મળીને જવાબદારી સંભાળે, તો સ્વચ્છતા માત્ર અભિયાન નહીં પરંતુ સંસ્કાર બની શકે છે.
મુંબઈ જેવા વૈશ્વિક મહાનગર માટે સ્વચ્છતા માત્ર દેખાવનો મુદ્દો નહીં, પરંતુ આરોગ્ય, પર્યાવરણ અને જીવનની ગુણવત્તા સાથે સીધો સંબંધ ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં BMCની આ પહેલ આવનારા સમયમાં મુંબઈને વધુ સ્વચ્છ, સુંદર અને રહેવા યોગ્ય બનાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે—એવો વિશ્વાસ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહ્યો છે.







