મુંબઈમાં તોફાની વરસાદનો ત્રાટક : હવામાન વિભાગનું ઓરેન્જ-રેડ અલર્ટ, ભારે વરસાદથી જનજીવન વિક્ષિપ્ત

મહારાષ્ટ્રની આર્થિક રાજધાની ગણાતું મુંબઈ અને તેની આસપાસનો દરિયાકાંઠો ફરી એકવાર ભારે વરસાદના ભોગ બન્યો છે. સપ્ટેમ્બર મહિનો સામાન્ય રીતે ચોમાસાની વિદાયનો સમય ગણાય છે, પરંતુ આ વર્ષે વરસાદે પોતાના જોરદાર પ્રહારોથી સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો છે કે હજી તેની વિદાયમાં મોડું છે. ગઈકાલે આખો દિવસ વરસેલા મોસળધાર વરસાદ બાદ આજે પણ મુંબઈ શહેર, ઉપનગરો તથા આસપાસના જિલ્લાઓમાં ભારે વરસાદની શક્યતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે.

ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) દ્વારા તાજા વેધર બુલેટિનમાં મુંબઈ, થાણે, પાલઘર અને નવી મુંબઈ માટે ઓરેન્જ અલર્ટ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. જ્યારે રવિવારે સ્થિતિ વધુ ગંભીર બનતા રાયગઢ, રત્નાગીરી, સિંધુદુર્ગ સહિતના જિલ્લાઓ માટે રેડ અલર્ટ જાહેર કરાયું હતું. આ ચેતવણી બાદ નાગરિકોમાં ભયનું વાતાવરણ સર્જાયું છે, કારણ કે મુંબઈમાં ભારે વરસાદ એટલે લોકલ ટ્રેનોમાં ખલેલ, માર્ગો પર પાણી ભરાવાની સમસ્યા અને ટ્રાફિક જામ.

વરસાદનો ત્રાટક : આંકડા પોતે બોલે છે

મુંબઈના કોલાબા વેધશાળા દ્વારા જાહેર કરાયેલા આંકડા મુજબ, ૩૩ કલાકમાં ૨૧૪ મીમી વરસાદ નોંધાયો હતો.

શનિવારે સવારે ૮ થી રવિવારે સવારે ૮ વાગ્યા સુધી : ૧૨૦.૮ મીમી
રવિવારે સવારે ૮.૩૦ થી સાંજે ૫.૩૦ સુધી : ૯૩.૨ મીમી

આ આંકડા દર્શાવે છે કે સપ્ટેમ્બર મહિના હોવા છતાં વરસાદે જુલાઈ અને ઓગસ્ટના પ્રહારને પણ પાછળ મૂક્યા છે.

હવામાનની આગાહી : સાંજ વધુ ભીંજાવનાર

આજે મુંબઈના વાતાવરણની વાત કરીએ તો સવારે હળવો વરસાદ અને વાદળછાયું આકાશ જોવા મળ્યું હતું. હવામાન વિભાગે ચેતવણી આપી છે કે સાંજના સમયે વરસાદની તીવ્રતા વધી શકે છે. ઉત્તર-પશ્ચિમ દિશામાં ૩૦ થી ૪૦ કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવનો ફૂંકાવાની શક્યતા છે, જેના કારણે સમુદ્રમાં ઊંચા મોજાં ઉછળશે. દરિયાકાંઠે વસતા માછીમારો અને નાગરિકોને ખાસ સાવચેત રહેવા વિનંતી કરવામાં આવી છે.

મુંબઈગરાઓની હાલત : પાણીમાં તરતી મહાનગરી

ભારે વરસાદને કારણે મુંબઈના અનેક વિસ્તારોમાં પાણી ભરાઈ ગયાં છે. દાદર, કુરલા, અંધેરી, ઘાટકોપર, મલાડ અને બોરીવલી જેવા વિસ્તારોમાં રસ્તાઓ પર પાણીના દરિયા સર્જાઈ ગયા છે. બસો અટવાઈ ગઈ છે, ચારચક્રી વાહનો ધીમે ધીમે આગળ વધી રહ્યા છે અને દ્વિચક્રી વાહનો ચાલકોને ભારે હાલાકીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.

લોકલ ટ્રેનો, જેને મુંબઈનું લાઈફલાઈન કહેવામાં આવે છે, પણ વરસાદની મારથી અછૂત રહી નથી. મધ્ય રેલવે અને પશ્ચિમ રેલવે બંને માર્ગો પર અનેક ટ્રેનો મોડેથી દોડતી જોવા મળી રહી છે. ઓફિસ જવા નીકળેલા મુસાફરોને સ્ટેશનો પર લાંબી કતારોમાં ઉભા રહેવું પડ્યું છે.

દરિયાકાંઠે ખતરો : ઊંચા મોજાં અને માછીમારો માટે ચેતવણી

IMDએ આગાહી કરી છે કે તોફાની પવનોને કારણે દરિયાકાંઠે ઊંચા મોજાં ઉછળવાની શક્યતા છે. મુંબઈ, અલિબાગ અને રત્નાગીરીના દરિયાકાંઠે સમુદ્રમાં પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે. માછીમારોને દરિયામાં ન જવાની કડક સૂચના આપવામાં આવી છે.

ખેતી પર અસર : પાકને મોટું નુકસાન

મહારાષ્ટ્રના નાસિક, બીડ, જાલના, લાતુર, હિંગોલી, નાંદેડ, પરભણી અને દારાશિવ જેવા જિલ્લામાં પણ વરસાદના કારણે ભારે તારાજી સર્જાઈ છે. ખાસ કરીને નાસિકમાં દ્રાક્ષ અને ડુંગળીના પાકને ભારે નુકસાન થયું છે. ખેડૂતોની મહેનત પર પાણી ફરી વળ્યું છે. ખેડૂતો કહી રહ્યા છે કે જો સરકાર તાત્કાલિક વળતર જાહેર નહીં કરે તો તેમની આર્થિક સ્થિતિ દયનીય બની જશે.

સરકારની ચિંતા : તાત્કાલિક પગલાં

રાજ્યના મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિન્દેએ તાત્કાલિક જિલ્લા કલેક્ટરો સાથે બેઠક યોજીને પરિસ્થિતિની સમીક્ષા કરી. એનડીઆરએફની ટીમોને તૈનાત રાખવામાં આવી છે. મુંબઈ મહાનગરપાલિકાએ પાણી ભરાયેલા વિસ્તારોમાં પંપિંગ સ્ટેશનો મારફતે પાણી કાઢવાની કામગીરી તેજ કરી છે.

સરકારએ જાહેર કર્યું છે કે ભારે વરસાદને કારણે પીડિત વિસ્તારોમાં તાત્કાલિક રાહત પહોંચાડવામાં આવશે અને ખેડૂતોને નુકસાનનું વળતર આપવા માટે સર્વે હાથ ધરાશે.

મુંબઈગરાઓની મુશ્કેલીઓ : સોશિયલ મીડિયામાં વેદના

સોશિયલ મીડિયામાં મુંબઈગરાઓએ પોતાના અનુભવ શેર કર્યા છે. કોઈએ લખ્યું – “સવારથી ઓફિસ માટે નીકળ્યો છું પણ ત્રણ કલાક થઈ ગયા છતાં ટ્રાફિકમાંથી બહાર આવી શક્યો નથી.” તો કોઈએ કહ્યું – “લોકલ ટ્રેન મોડે છે, રસ્તા પર પાણી ભરાયું છે, ઘરમાં પણ લીકેજ છે. આખું શહેર જાણે પાણીમાં ગરકાવ છે.”

ટ્વિટર (X) અને ઈન્સ્ટાગ્રામ પર #MumbaiRains ટ્રેન્ડ કરવા લાગ્યું છે. વરસાદી તસવીરો અને વિડિઓઝ વાયરલ થઈ રહ્યા છે.

ઐતિહાસિક ઝલક : સપ્ટેમ્બરમાં વરસાદ

સામાન્ય રીતે સપ્ટેમ્બર મહિને મુંબઈમાં ચોમાસું વિદાય લે છે. સરેરાશ ૩૦૦-૩૫૦ મીમી વરસાદ નોંધાતો હોય છે. પરંતુ આ વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં જ આ આંકડો ૬૦૦ મીમીથી વધુ પહોંચ્યો છે. નિષ્ણાતોના જણાવ્યા પ્રમાણે હવામાનમાં આવેલા વૈશ્વિક ફેરફારો, એલ નીનો અને અરબી સમુદ્રમાં બનતી ચક્રવાતી પરિસ્થિતિના કારણે આ વર્ષે ચોમાસું લાંબું ખેંચાઈ રહ્યું છે.

નિષ્કર્ષ : ચેતવણીને જાગૃતતામાં ફેરવવાની જરૂર

મુંબઈમાં હાલ તોફાની વરસાદની સ્થિતિ યથાવત છે. હવામાન વિભાગે સ્પષ્ટ ચેતવણી આપી છે કે આગામી ૨૪ થી ૪૮ કલાક દરમિયાન ભારે થી અતિભારે વરસાદ થઈ શકે છે. નાગરિકોને અનાવશ્યક બહાર ન નીકળવા, ખાસ કરીને દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં સાવધ રહેવા સૂચના આપવામાં આવી છે.

મુંબઈ જેવી મહાનગરી જ્યાં વરસાદી દિવસો રોજિંદા જીવનને ઠપકો પહોંચાડે છે, ત્યાં સરકાર તથા નાગરિકો બંનેને ચેતવણીને જાગૃતતામાં ફેરવવાની જરૂર છે.