ભારતીય ઉદ્યોગ જગતમાં એક ફરીથી મોહક અને મહત્વપૂર્ણ ઘટના બની છે. રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ (RIL)ના ચેરમેન મુકેશ અંબાણી નેતૃત્વ હેઠળ કંપનીએ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) ક્ષેત્રમાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ભર્યું છે. આ પગલાંમાં રિલાયન્સે ફેસબુક ઓવરસીઝ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ સાથે સંયુક્ત સાહસ સ્થાપિત કર્યું છે. આ સાહસનું નામ REIL (RIL-Facebook Enterprise Intelligence Limited) રાખવામાં આવ્યું છે, જેમાં રિલાયન્સ 70 ટકા હિસ્સો ધરાવશે અને ફેસબુક 30 ટકા હિસ્સો ધરાવશે.
આ સાહસ ભારતના ટેકનોલોજી અને ડિજિટલ ઉદ્યોગ માટે એક મોખરાનું પ્રયોગ ગણાય છે, કારણ કે આ પ્રથમવાર છે જ્યારે દેશની સૌથી મોટી ઇન્ડસ્ટ્રિયલ હાઉસ અને વૈશ્વિક ડિજિટલ દિગ્ગજ કંપનીએ સીધી સંયુક્ત ભાગીદારી કરી છે.
સંયુક્ત સાહસની રચના અને રોકાણ
24 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ સ્ટોક એક્સચેન્જમાં રિલાયન્સે જાહેર કર્યું કે RIL દ્વારા તેના ડેટા પ્લેટફોર્મ અને AI સેવાઓને સંયુક્ત કરતી RIL-Facebook Enterprise Intelligence Limited (REIL) ની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.
REILનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય એન્ટરપ્રાઇઝ એઆઇ (Enterprise AI) સર્વિસીસ વિકસાવવાની, માર્કેટિંગ અને ડિસ્ટ્રિબ્યુશન માટે કસ્ટમાઇઝડ ટેકનોલોજી પ્રદાન કરવાની રહેશે.
સંયુક્ત સાહસ હેઠળ રૂ. 855 કરોડની પ્રારંભિક મૂડીનું રોકાણ કરવામાં આવશે, જેમાં રિલાયન્સનો મોટાભાગનો હિસ્સો રહેશે અને ફેસબુક બાકીના 30 ટકા રોકાણ કરશે. REIL માટે કોઈ સરકારની વિશિષ્ટ મંજૂરીની જરૂર નથી, જે પ્રોજેક્ટને ઝડપી ગતિમાં આગળ વધારશે.
REIL ના મુખ્ય લક્ષ્યાંકો
REIL મોટા અને મધ્યમ કદના ઉદ્યોગો માટે કસ્ટમાઇઝડ એઆઇ સોલ્યુશન્સ વિકસાવશે. આમાં મુખ્ય ક્ષેત્રો સમાવિષ્ટ રહેશે:
-
ડેટા એનાલિટિક્સ – મોટી સંખ્યામાં ડેટાનું વિશ્લેષણ કરી વ્યવસાયની દિશા માટે સૂચનો પ્રદાન કરવું.
-
ઓટોમેશન (Automation) – રિપિટિટીવ અને મેન્યુઅલ કામગીરીઓને ઓટોમેટ કરીને કાર્યક્ષમતા વધારવી.
-
પ્રિડિક્ટિવ મોડેલિંગ (Predictive Modeling) – બિઝનેસ અને માર્કેટિંગ માટે આગાહી કરનારા મોડેલો વિકસાવવા.
-
સ્માર્ટ ડિસિઝન સપોર્ટ સિસ્ટમ્સ (Smart Decision Support Systems) – વ્યવસાય માટે ડેટા આધારિત સચોટ નિર્ણયો લેવા માટે ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ.
વિશેષજ્ઞો માને છે કે આ ભાગીદારી ભારતીય ઉદ્યોગોને વિશ્વ કક્ષાનો AI ટેકનોલોજી પૂરો પાડવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવશે.

ડિજિટલ વિસ્તરણમાં રિલાયન્સની દ્રષ્ટિ
રિલાયન્સ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી ડિજિટલ સેક્ટરમાં મહત્ત્વપૂર્ણ પગલાં લઈ રહ્યું છે. Jioના સફળ ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ બાદ કંપનીએ હવે એઆઇ ક્ષેત્રમાં પોતાના પગ લંબાવ્યા છે. Mukesh Ambani દ્વારા આયોજિત આ નવું પ્લાન RILને માત્ર ઈન્ડિયા સુધી મર્યાદિત ન રાખીને વૈશ્વિક એન્ટરપ્રાઇઝ માર્કેટમાં પ્રવેશ કરાવશે.
આ ભાગીદારી RILને નવા AI આધારિત સોલ્યુશન્સ, ડેટા સર્વિસીસ અને એડવાન્સ એનાલિટિક્સ દ્વારા મોટા વેપારીઓ અને SMEs સુધી પહોંચાડશે.
ફેસબુક સાથે ભાગીદારીનું મહત્વ
ફેસબુક, હાલમાં મેટા તરીકે જાણીતી, વૈશ્વિક સ્તરે AI અને ડેટા-સાઈન્સ ક્ષેત્રમાં ટોચની કંપની છે. REIL સાથે સંયુક્ત ભાગીદારી દ્વારા ફેસબુકને ભારતીય બજારની વિશેષ માહિતી, સ્થાનિક ડેટા અને બજારની વિશિષ્ટ જરૂરિયાતને સમજવા મદદ મળશે.
RIL અને ફેસબુક બંને માટે આ ભાગીદારી વ્યૂહાત્મક છે:
-
રિલાયન્સ: વૈશ્વિક AI ટેકનોલોજીનો લાભ લઈને ભારતીય ઉદ્યોગોને અદ્યતન AI સુવિધા આપશે.
-
ફેસબુક: ભારતીય ડેટા અને બજારનું વિશ્લેષણ, અને સ્થાનિક એન્ટરપ્રાઇઝ સાથે સંકલિતતા વધારશે.
રોકાણ અને વાણિજ્યિક અસર
855 કરોડ રૂપિયાની પ્રારંભિક મૂડી એ માત્ર આ પ્રોજેક્ટની શરૂઆત છે. બજારમાં વિશ્લેષકો માને છે કે આગામી 3-5 વર્ષમાં આ સંયુક્ત સાહસ દ્વારા વધારાના રોકાણ, R&D અને AI આધારિત નવી સેવાઓ માટે કરોડો રૂપિયાનો વધારાનો ખર્ચ થશે.
સૌથી મહત્વનું છે કે, REILના દ્વારા વિકસાવવામાં આવતા AI સોલ્યુશન્સ નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો માટે પણ સરળ અને ઉપયોગી રહેશે. આ પગલાંથી ભારતીય ઉદ્યોગો વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધા માટે વધુ સક્ષમ બનશે.
નિષ્ણાતોનું મૂલ્યાંકન
ટેકનોલોજી અને બિઝનેસ નિષ્ણાતો માને છે કે Mukesh Ambani અને ફેસબુક વચ્ચેની આ ભાગીદારી ભારતમાં AI ક્ષેત્ર માટે નવો પ્રેરણાસ્રોત બનશે.
REIL દ્વારા પ્રદાન થનારા AI સાધનો ન માત્ર માર્કેટિંગ અને ઓપરેશન્સ માટે, પરંતુ વિકાસના વિવિધ સ્તરો પર નવી દિશા આપશે.
વિશેષજ્ઞો માને છે:
-
REIL દ્વારા સોલ્યુશન્સ કસ્ટમાઇઝ્ડ અને લવચીક રહેશે.
-
ભારતીય ઉદ્યોગો માટે વૈશ્વિક સ્તરનું AI ટેકનોલોજી ઉપલબ્ધ થશે.
-
મોટા એન્ટરપ્રાઇઝ અને SMEs બંનેને લાભ મળશે.
RIL અને ફેસબુકના CEOના નિવેદનો
મુકેશ અંબાણી એ જણાવ્યું:
“આ ભાગીદારી RIL માટે એક નવી દિશા દર્શાવે છે. અમે ભારતીય ઉદ્યોગોને આધુનિક AI ટેકનોલોજી પ્રદાન કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ. ફેસબુક સાથે મળીને અમે એન્ટરપ્રાઇઝ AI ઉકેલો વિકસાવશું જે માર્કેટને વધુ સક્ષમ બનાવશે.”
ફેસબુકના પ્રતિનિધિએ જણાવ્યું:
“ભારતીય બજાર એ અમારા માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. RIL સાથેની ભાગીદારી દ્વારા અમે સ્થાનિક ઉદ્યોગોની જરૂરિયાતને સમજતા અને વૈશ્વિક સ્તર પર પ્રતિસ્પર્ધી AI સેવાઓ પ્રદાન કરી શકશું.”
સંભવિત ફાયદા
-
ઉદ્યોગોને વૈશ્વિક કક્ષાનું AI પ્રદાન – નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો માટે બજાર સ્પર્ધામાં સહાય.
-
ડેટા એનાલિટિક્સ અને ઓટોમેશન – વ્યવસાયિક ખર્ચ ઘટાડો અને કાર્યક્ષમતા વધારો.
-
પ્રિડિક્ટિવ મોડેલિંગ અને સ્માર્ટ ડિસિઝન સપોર્ટ – વધુ યોગ્ય અને ઝડપી વ્યૂહાત્મક નિર્ણયો.
-
વિશ્વસનીય સહકાર અને ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર – ફેસબુકના વૈશ્વિક અનુભવે ભારતીય ઉદ્યોગોને મજબૂત બનાવશે.
ભારતીય ઉદ્યોગ માટે અર્થવ્યવસ્થામાં અસર
REILના સ્થાપનાથી ભારતમાં AI આધારિત ઉદ્યોગો માટે નવો પ્રેરણા સ્ત્રોત બનશે. SMEsને વૈશ્વિક સ્તરનું ટેકનોલોજી આધાર આપવાથી આયાત પર આધાર ઘટાડશે. લાંબા ગાળે, આ ભાગીદારી ભારતમાં ડિજિટલ ઈકોનોમીને મજબૂત બનાવશે.
નિષ્કર્ષ
મુકેશ અંબાણી અને ફેસબુક વચ્ચેની આ ભાગીદારી ભારતના AI ક્ષેત્ર માટે ક્રાંતિરૂપ બની શકે છે. REIL એ માત્ર ટેકનોલોજી સોલ્યુશન્સ પ્રદાન કરશે નહીં, પરંતુ ભારતીય ઉદ્યોગો માટે વૈશ્વિક સ્પર્ધા માટે વધુ મજબૂત પ્લેટફોર્મ તૈયાર કરશે.
AI, ડેટા એનાલિટિક્સ, ઓટોમેશન અને સ્માર્ટ ડિસિઝન સપોર્ટમાં REILનું કામ ભારતને વૈશ્વિક ટેકનોલોજી નકશામાં મહત્વપૂર્ણ સ્થાન અપાવશે. Mukesh Ambani દ્વારા આયોજિત આ નવી એન્ટરપ્રાઇઝ નવી દિશા, નવી તક અને વૈશ્વિક ટેકનોલોજીનો સંયોજન લઈને ભારતના ઉદ્યોગોને આગળ વધારશે.
નિષ્કર્ષ વાક્ય:
“RIL અને ફેસબુકની REIL ભાગીદારી ભારતીય ઉદ્યોગોને એઆઇ ક્રાંતિ માટે મજબૂત પાયો પૂરો પાડશે અને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધામાં India ને આગળ લાવશે.”
Author: samay sandesh
9







