જામનગરઃ
ભારતના રાષ્ટ્રપ્રેમ અને સ્વાભિમાનનું પ્રતિબિંબ ગણાતું “વંદે માતરમ્” ગીત જ્યારે રાષ્ટ્રગૌરવના સ્વરે ગુંજે છે ત્યારે દરેક ભારતીયના હૃદયમાં માતૃભૂમિ પ્રત્યેની અખૂટ શ્રદ્ધા અને ગૌરવની લાગણી ફેલાય છે. આ અવિનાશી ગીતના ૧૫૦ વર્ષ પૂર્ણ થયા તે નિમિત્તે ભારતીય જનતા પાર્ટી જામનગર શહેર સંગઠન દ્વારા એક ભવ્ય **“વંદે માતરમ્ સમૂહગાન કાર્યક્રમ”**નું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. કાર્યક્રમમાં શહેરના ભાજપના અગ્રણીઓ, હોદેદારો, કાર્યકરો તેમજ મોટી સંખ્યામાં નાગરિકોએ ભાગ લઈને દેશભક્તિના ગીતને સમૂહમાં ગાઈને અનોખી એકતા અને ઉમંગનું પ્રતિક સ્થાપિત કર્યું.
“વંદે માતરમ્” — રાષ્ટ્રપ્રેમનો જીવંત પ્રતીક
“વંદે માતરમ્” ગીતની રચના 1875માં પ્રખ્યાત સાહિત્યકાર બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાયે કરી હતી. તેમણે આ ગીત પોતાની અવિસ્મરણીય નવલકથા **“આનંદમઠ”**માં સ્થાન આપ્યું હતું, જે 1882માં પ્રથમવાર પ્રકાશિત થઈ. આ ગીત સંસ્કૃત અને બંગાળી ભાષાના મિશ્રણમાં લખાયેલું છે અને તેની પંક્તિઓમાં ભારતમાતાની સ્તુતિ, સમૃદ્ધિ અને સૌંદર્યનું વર્ણન છે.
આ ગીતના શબ્દો છે –
“સુજલામ્ સુફલામ્ મલયજશીતલામ્, શસ્યશ્યામલામ્ માતરમ્…”
જેમાં માતૃભૂમિની ઉર્વરતા, પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય, શાંતિ અને સમૃદ્ધિનું અદભૂત ચિત્રણ છે.
🎶 સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં “વંદે માતરમ્”ની ધ્વનિ
આ ગીતે ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં અગણિત યુવાનોને પ્રેરણા આપી હતી. 1896માં રવીન્દ્રનાથ ટાગોરે ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના કલકત્તા અધિવેશનમાં સૌપ્રથમવાર આ ગીત ગાયું હતું. ત્યારબાદ 1905માં બંગાળના વિભાજન વિરુદ્ધના આંદોલનમાં “વંદે માતરમ્” રાષ્ટ્રપ્રેમનું સૂત્ર બની ગયું. સ્વાતંત્ર્યસેનાનીઓ આ ગીતને પોતાના લડતના પ્રેરણાસ્ત્ર તરીકે સ્વીકારી ચૂક્યા હતા.
24 જાન્યુઆરી, 1950ના રોજ ભારતની બંધારણસભાએ તેને રાષ્ટ્રીય ગીત તરીકે માન્યતા આપી, અને ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે જણાવ્યું હતું કે “વંદે માતરમ્”ને રાષ્ટ્રગાન “જન ગણ મન” જેટલો જ આદર મળવો જોઈએ.
🌸 ગુજરાતી અર્થમાં વંદે માતરમ્
આ ગીતમાં ભારતીય સંસ્કૃતિ અને પ્રકૃતિનું અદ્ભૂત મિશ્રણ જોવા મળે છે.
તેમાં માતૃભૂમિની પ્રશંસા કરાય છે –
“હે માતા! તું સુજલામ્, સુફલામ્, મલયજશીતલામ્ — તું પાણી અને ફળોથી સમૃદ્ધ છે, દક્ષિણના મલય પવનોથી શીતલ છે.
તું શસ્યશ્યામલામ્ — હરિયાળી ખેતરોથી ભરપૂર છે.
તું સુહાસિનીમ્, સુમધુર ભાષિનીમ્ — તારા હાસ્યમાં સુખ છે, તારી ભાષા મધુર છે.
તું સુખદાં, વરદાં — તું સુખ અને આશીર્વાદ આપનારી છે.”
આ રીતે, “વંદે માતરમ્” માત્ર એક ગીત નહીં, પણ માતૃભૂમિ પ્રત્યેની પ્રાર્થના છે.
🕊️ જામનગર શહેર ભાજપનો અનોખો ઉપક્રમ
આ પ્રસંગે જામનગર શહેર ભાજપે દેશપ્રેમ અને રાષ્ટ્રગૌરવને ઉજાગર કરવા માટે શહેરના હૃદયસ્થળે સમૂહગાન કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હતું. કાર્યક્રમમાં ભાજપના અનેક અગ્રણીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
આ પ્રસંગે શહેર ભાજપ પ્રમુખ બિનાબેન કોઠારી, મેયર વિનોદ ખીમસરીયા, ડે.મેયર કૃષ્ણાબેન સોઢા, પ્રદેશ નિરીક્ષક રાજુભાઈ શુક્લ, વંદના મકવાણા, પ્રકાશભાઈ બામભણીયા, વિજયસિંહ જેઠવા, પૂર્વ પ્રમુખ વિમલભાઈ કગથરા, શાસક પક્ષ નેતા આશિષ જોશી, શિક્ષણ સમિતિ ચેરમેન પરસોતમ કકનાણી તેમજ શહેર સંગઠનના હોદેદારો, મોરચાના પ્રમુખો અને સૈંકડો કાર્યકરો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
કાર્યક્રમ દરમિયાન સૌએ એકસાથે “વંદે માતરમ્”ના સ્વરો ગુંજાવ્યા અને સમગ્ર પરિસર દેશપ્રેમની ભાવનાથી ધબકતું બન્યું. સમૂહગાન દરમિયાન યુવક-યુવતીઓએ હાથમાં તિરંગો લહેરાવી સૌને એકતાનું સંદેશ આપ્યું. કાર્યક્રમ પછી સૌએ રાષ્ટ્રગૌરવ અને એકતાનો સંકલ્પ લીધો.
📜 કાર્યક્રમનું ઉદ્દેશ્ય
કાર્યક્રમનું મુખ્ય ધ્યેય ભારતીય યુવાનો અને નાગરિકોને તેમના રાષ્ટ્રગૌરવ, પરંપરા અને સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામની વારસાને યાદ અપાવવાનું હતું.
બિનાબેન કોઠારીએ પોતાના સંબોધનમાં જણાવ્યું કે –
“વંદે માતરમ્ માત્ર ગીત નથી, પરંતુ એ ભારતીય આત્માનો ધબકાર છે. આજના યુગમાં જ્યારે આપણે આધુનિકતાની દોડમાં આગળ વધી રહ્યા છીએ, ત્યારે આ ગીત આપણને આપણી મૂળ પરંપરા અને માતૃભૂમિની યાદ અપાવે છે.”
મેયર વિનોદ ખીમસરીયાએ કહ્યું કે,
“જામનગરના લોકોમાં દેશપ્રેમની લાગણી હંમેશાં રહેલી છે. ‘વંદે માતરમ્’ના 150 વર્ષના અવસરે આજે અહીં સૌના સ્વરોમાં ભારતમાતા પ્રત્યેનો ગર્વ ઝળક્યો છે.”
સંસ્કાર અને રાષ્ટ્રભાવના એકસાથે
કાર્યક્રમ દરમ્યાન સ્થાનિક શાળાના વિદ્યાર્થીઓએ “સુજલામ સુફલામ”ના સંગીત પર સુંદર પ્રસ્તુતિ આપી. નાના બાળકો દ્વારા હાથમાં તિરંગો લઈને “ભારત માતા કી જય”ના નાદ સાથે મંચ પર પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું. સમગ્ર વાતાવરણ રાષ્ટ્રપ્રેમની ભાવનાથી છલકાઈ ઉઠ્યું.
🔔 ઉપસંહારઃ વંદે માતરમ્ – એક અવિનાશી પ્રેરણા
વંદે માતરમ્ ગીતની 150મી વર્ષગાંઠ માત્ર સંગીતની નહીં, પણ રાષ્ટ્રભાવના, એકતા અને સંસ્કારની ઉજવણી છે. જામનગર શહેર ભાજપ દ્વારા આ રીતે સમૂહગાનનું આયોજન કરીને નાગરિકોમાં રાષ્ટ્રપ્રેમની લાગણીને વધુ પ્રગટ બનાવી.
આ કાર્યક્રમ એ સંદેશ આપે છે કે —
“જ્યારે સુધી ભારતની ધરતી પર ‘વંદે માતરમ્’ના સ્વર ગુંજતા રહેશે, ત્યા સુધી રાષ્ટ્રપ્રેમની જ્યોત ક્યારેય બુઝાશે નહીં.”
