વિશ્વ ડાયાબિટીસ દિવસ (World Diabetes Day) નિમિત્તે જી.એચ.સી.એલ ટ્રસ્ટ સંચાલિત વોકેશનલ ટ્રેનીંગ સેન્ટર, તાલાલા ખાતે આરોગ્ય જાગૃતિ માટે વિશાળ સ્તરે અવેરનેસ કાર્યક્રમ અને અવેરનેસ રેલી યોજવામાં આવી. આ કાર્યક્રમનો હેતુ હતો — સમાજમાં ડાયાબિટીસ જેવી ગંભીર પરંતુ કાબૂમાં રાખી શકાય તેવી બીમારી વિશે જાગૃતિ લાવવી અને લોકોને સ્વસ્થ જીવનશૈલી અપનાવવા પ્રેરિત કરવું.
કાર્યક્રમમાં અધીક્ષકશ્રી ડૉ. ગૌસ્વામી સાહેબ, ડૉ. એ.પી. માકડીયા, ડૉ. હેતલ માકડીયા, એન.સી.ડી. કાઉન્સેલર પરેશભાઈ કાનપરા, ડૉ. કાનન વાણીયા તેમજ વોકેશનલ ટ્રેનીંગ સેન્ટરના તમામ કર્મચારીઓ, વિદ્યાર્થીઓ અને ગ્રામજનો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. સમગ્ર કાર્યક્રમ દરમિયાન સૌએ આરોગ્ય વિશે રસપૂર્વક માહિતી મેળવી અને ડાયાબિટીસથી બચવા માટે જરૂરી જીવનશૈલીના નિયમો જાણ્યા.
🩺 ભારત ડાયાબિટીસની રાજધાની કેમ કહેવાય છે
કાર્યક્રમમાં ભાષણ આપતા અધીક્ષકશ્રી ડૉ. ગૌસ્વામી સાહેબે જણાવ્યું કે આજના સમયમાં ભારતને “ડાયાબિટીસની રાજધાની” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ભારતમાં અંદાજે ૧૦ કરોડથી વધુ લોકો ડાયાબિટીસથી પીડિત છે અને દર વર્ષે આ આંકડો વધતો જાય છે.
તેમણે જણાવ્યું કે:
“ડાયાબિટીસ કોઈ ચેપી રોગ નથી. આ જીવનશૈલીના બદલાવ, અયોગ્ય આહાર, માનસિક તણાવ અને શરીરશ્રમના અભાવને કારણે થાય છે. આ રોગ માટે કોઈ બીજાને દોષી ગણાવી શકાતું નથી — વ્યક્તિ પોતે જ જવાબદાર છે.”
ડૉ. ગૌસ્વામીએ વધુમાં કહ્યું કે દરેક વ્યક્તિએ પોતાનો રક્તમાં ખાંડનો સ્તર (Blood Sugar Level) સમયાંતરે તપાસવો જોઈએ. શરૂઆતના તબક્કામાં ડાયાબિટીસને યોગ્ય આહાર, કસરત અને દવાઓ દ્વારા સંપૂર્ણ નિયંત્રણમાં રાખી શકાય છે.
👩⚕️ ડૉ. એ.પી. માકડીયા દ્વારા ડાયાબિટીસના લક્ષણો અને જોખમો પર વિસ્તૃત માર્ગદર્શન
ડૉ. એ.પી. માકડીયાએ કાર્યક્રમ દરમિયાન ડાયાબિટીસના મુખ્ય લક્ષણો વિશે સમજાવતા જણાવ્યું કે વારંવાર મૂત્ર થવું, વધુ તરસ લાગવી, સતત થાક અનુભવવો, વજન ઘટવું અને દ્રષ્ટિ ધૂંધળી થવી — આ બધા સંકેતો ડાયાબિટીસના શરૂઆતના ચિન્હો છે.
તેમણે ઉમેર્યું કે જો સમયસર તપાસ અને સારવાર ન કરવામાં આવે તો ડાયાબિટીસ શરીરના અનેક મહત્વપૂર્ણ અંગો — જેવી કે કિડની, આંખ, નસો અને હૃદયને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
“એક વખત રોગ સ્થાયી થઈ જાય પછી તેને દૂર કરવો મુશ્કેલ છે, પરંતુ યોગ્ય કાળજીથી તેને કાબૂમાં રાખી શકાય છે,” તેમ તેમણે જણાવ્યું.
🧘♀️ યોગ, કસરત અને ધ્યાન — સ્વસ્થ જીવનનો આધારસ્તંભ
કાર્યક્રમમાં ડૉ. હેતલ માકડીયાએ “હેલ્થી લાઇફસ્ટાઇલ” વિષે વાત કરતાં કહ્યું કે આજે લોકોની ભાગદોડભરી જીંદગી, અનિયમિત ખોરાકની આદતો અને કસરતના અભાવને કારણે શરીરનું સંતુલન બગડે છે.
તેમણે સમજાવ્યું કે રોજિંદા જીવનમાં યોગ, કસરત અને ધ્યાન (Meditation)ને અપનાવવાથી માત્ર ડાયાબિટીસ નહીં પરંતુ અન્ય અનેક બિનચેપી રોગોથી બચી શકાય છે.
સ્થળ પર હાજર યુવાનો અને મહિલાઓને યોગના પ્રાયોગિક અભ્યાસ કરાવવામાં આવ્યો. વિવિધ આસનો — જેમ કે સૂર્યનમસ્કાર, કપાલભાતી, પ્રાણાયામ અને તાડાસન — શીખવાવવામાં આવ્યા.
તેમણે ઉમેર્યું કે:
“દરરોજ માત્ર ૩૦ મિનિટ યોગ અને ચાલવાની આદત શરીરને ઈન્સ્યુલિન પ્રતિભાવશીલ બનાવે છે અને ડાયાબિટીસ નિયંત્રણમાં મદદ કરે છે.”
🧬 વારસાગત રોગ તરીકે ડાયાબિટીસ — પરંતુ નિયંત્રણ શક્ય
એન.સી.ડી. (Non Communicable Disease) કાઉન્સેલર પરેશભાઈ કાનપરાએ જણાવ્યું કે ડાયાબિટીસ વારસાગત રીતે પણ થઈ શકે છે. જો પરિવારના કોઈ સભ્યને ડાયાબિટીસ હોય, તો સંતાનોમાં પણ તેનો જોખમ વધે છે.
પરંતુ તેનાથી ડરવાની જરૂર નથી — કારણ કે સ્વસ્થ આહાર અને નિયમિત ચકાસણી દ્વારા તેને ટાળી શકાય છે.
તેમણે સમજાવ્યું કે ખાંડ અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક ઓછો ખાવા, તાજા ફળો-શાકભાજી વધુ ખાવા, રાત્રે પૂરતી ઊંઘ લેવા અને માનસિક તણાવ ટાળવા જેવા નાના પગલાં લાંબા ગાળે મોટો ફાયદો આપે છે.
🩸 નિયમિત તપાસનું મહત્વ — આરોગ્ય જાગૃતિનો મુખ્ય ભાગ
ડૉ. કાનન વાણિયાએ ડાયાબિટીસ કંટ્રોલ માટે નિયમિત તપાસનું મહત્વ સમજાવ્યું.
તેમણે જણાવ્યું કે:
“ઘણા લોકો ડાયાબિટીસના લક્ષણો હોવા છતાં તપાસ કરાવતા નથી. એક વાર રોગ વધુ વધી જાય પછી તેને કાબૂમાં રાખવો મુશ્કેલ બને છે. તેથી દર ૩ મહિને ‘ફાસ્ટિંગ અને પોસ્ટપ્રાંડિયલ શુગર ટેસ્ટ’ કરાવવી જોઈએ.”
તેમણે આ અવસર પર સ્થાનિક સ્તરે યોજાનારી હેલ્થ ચેકઅપ કેમ્પમાં ભાગ લેવા માટે લોકોને પ્રોત્સાહિત કર્યા અને જણાવ્યું કે ડાયાબિટીસ માત્ર દવા લેવાનો રોગ નથી — તે જીવનશૈલીનું સંચાલન છે.
🚶♀️ જાગૃતિ રેલી — “સ્વસ્થ જીવન માટે ચાલો”નો સંદેશ
કાર્યક્રમ બાદ તાલાલા શહેરમાં અવેરનેસ રેલીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું.
રેલી વોકેશનલ ટ્રેનીંગ સેન્ટરથી પ્રસ્થાન કરીને મુખ્ય માર્ગો — બસ સ્ટેશન, બજાર વિસ્તાર અને તાલુકા કચેરી વિસ્તાર સુધી પહોંચી હતી.
હાથે પ્લેકાર્ડ્સ લઈને વિદ્યાર્થીઓ અને કર્મચારીઓએ “સ્વસ્થ જીવન માટે ચાલો”, “ડાયાબિટીસને હરાવો”, “યોગ અપનાવો, મીઠાશ બચાવો” જેવા સૂત્રો બોલ્યા.
આ રેલીમાં સ્થાનિક નાગરિકો, સ્કૂલ બાળકો, મહિલા જૂથો અને આરોગ્ય વિભાગના કર્મચારીઓ પણ જોડાયા હતા. માર્ગમાં વેપારીઓ અને રહેવાસીઓએ ભાગ લેનારાઓનું તાળીઓથી સ્વાગત કર્યું.
📚 વિદ્યાર્થીઓમાં ઉત્સાહ અને શૈક્ષણિક દૃષ્ટિએ ઉપયોગી અનુભવ
વોકેશનલ ટ્રેનીંગ સેન્ટરના વિદ્યાર્થીઓએ આ કાર્યક્રમને ખૂબ જ ઉત્સાહથી માણ્યો.
તેમણે પોસ્ટર બનાવ્યા, સૂત્રલેખ સ્પર્ધામાં ભાગ લીધો અને “ડાયાબિટીસ અવેરનેસ” વિષય પર નાના નાટક પણ રજૂ કર્યા.
આ રીતે આ કાર્યક્રમ માત્ર આરોગ્ય જાગૃતિ પૂરતો નહીં પરંતુ શૈક્ષણિક અને સામાજિક જાગૃતિના મિલનરૂપ સાબિત થયો.
🌿 સ્થાનિક આરોગ્ય કર્મચારીઓ અને તબીબી ટીમનો સહયોગ
તાલાલા આરોગ્ય કેન્દ્રની તબીબી ટીમે રેલી દરમિયાન લોકોને ડાયાબિટીસ સ્ક્રીનિંગ ટેસ્ટ માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા. કેટલાક સ્થળે ફ્રી બ્લડ શુગર ચેકઅપ કેમ્પ પણ યોજાયો.
જ્યાં અનેક લોકોએ પોતાની તપાસ કરાવી અને તબીબી સલાહ મેળવી.
🗣️ અંતે સંકલ્પ — “ડાયાબિટીસ મુક્ત તાલાલા” તરફ આગળ
કાર્યક્રમના અંતે ઉપસ્થિત સૌએ સંકલ્પ લીધો કે તેઓ પોતાના પરિવાર અને સમાજમાં આરોગ્ય વિશે જાગૃતિ લાવશે.
ડૉ. હેતલ માકડીયાએ જણાવ્યું કે:
“દરેક વ્યક્તિએ આજે એક નિર્ણય લેવો જોઈએ — રોજિંદા જીવનમાં યોગ, કસરત, સમયસર ખોરાક અને તણાવમુક્ત જીવન અપનાવીને ડાયાબિટીસ સામે લડવું.”
💠 સારાંશ
આ કાર્યક્રમ દ્વારા તાલાલાના લોકોમાં ડાયાબિટીસ વિષે મહત્ત્વની જાણકારી ફેલાઈ.
લોકો હવે સમજવા લાગ્યા છે કે આ રોગ કોઈ શાપ નહીં, પરંતુ જીવનશૈલી સુધારવાથી નિયંત્રિત કરી શકાય એવો ચેતવણીરૂપ સંકેત છે.
જી.એચ.સી.એલ ટ્રસ્ટ સંચાલિત વોકેશનલ ટ્રેનીંગ સેન્ટરે આ પહેલથી સમાજને સાચા અર્થમાં “સ્વસ્થ ભારત” તરફ એક પગલું આગળ ધપાવ્યું છે.
અંતિમ સંદેશ
“ડાયાબિટીસને જીતવાનો એક જ રસ્તો છે — જાણકારી, જાગૃતિ અને નિયમિતતા.”
તાલાલાથી ઉપસ્થિત રહેલા દરેક નાગરિકે આજે સ્વાસ્થ્ય માટે એક નવી દિશાનો આરંભ કર્યો છે.
