‘ગ્રીન યોર સ્કૂલ પ્રોગ્રામ’ અંતર્ગત ગાંધીનગરની જીવરાજના મુવાડા પ્રાથમિક શાળાને રાષ્ટ્રીય ‘ગ્રીન સ્કૂલ એવોર્ડ–૨૦૨૫’
દેશભરની ૭૨૦ શાળાઓમાંથી ગુજરાતની સરકારી શાળાએ પ્રથમ ક્રમ મેળવી વધાર્યું રાજ્યનું ગૌરવ
ગાંધીનગર:
ગુજરાતે ફરી એકવાર રાષ્ટ્રીય સ્તરે પોતાની આગવી ઓળખ સાબિત કરી છે. પર્યાવરણ સંરક્ષણ સાથે ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણના સંકલનનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ બની, ગાંધીનગર જિલ્લાના દહેગામ તાલુકાના જીવરાજના મુવાડા ગામની સરકારી પ્રાથમિક શાળાએ દેશભરની ૭૨૦ શાળાઓને પાછળ રાખીને ‘ગ્રીન સ્કૂલ એવોર્ડ–૨૦૨૫’ પ્રાપ્ત કર્યો છે. આ સિદ્ધિએ માત્ર ગાંધીનગર જિલ્લાનું નહીં પરંતુ સમગ્ર ગુજરાત રાજ્યનું ગૌરવ વધાર્યું છે.
મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલના માર્ગદર્શનમાં રાજ્ય સરકાર દ્વારા શિક્ષણ અને પર્યાવરણ ક્ષેત્રે કરવામાં આવી રહેલા પ્રયાસોનો આ સશક્ત પ્રતિબિંબ છે.
🏆 મુંબઈમાં યોજાયેલી રાષ્ટ્રીય કક્ષાની ઇવેન્ટમાં સન્માન
ઇન્ડિયન ગ્રીન બિલ્ડિંગ કાઉન્સિલ (IGBC) દ્વારા ‘ગ્રીન યોર સ્કૂલ પ્રોગ્રામ’ અંતર્ગત આ એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો છે.
નવેમ્બર–૨૦૨૫માં જિયો વર્લ્ડ કન્વેન્શન સેન્ટર, મુંબઈ ખાતે આયોજિત ‘ઇન્ડિયન ગ્રીન બિલ્ડિંગ કોંગ્રેસ’ દરમિયાન જીવરાજના મુવાડા પ્રાથમિક શાળાને આ પ્રતિષ્ઠિત એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
આ કાર્યક્રમનું આયોજન કેન્દ્ર સરકારના
-
મિનિસ્ટ્રી ઓફ ન્યૂ એન્ડ રિન્યુએબલ એનર્જી
-
મિનિસ્ટ્રી ઓફ હાઉસિંગ એન્ડ અર્બન અફેર્સ
-
વર્લ્ડ ગ્રીન બિલ્ડિંગ કાઉન્સિલ
-
કન્ફેડરેશન ઓફ ઇન્ડિયન ઇન્ડસ્ટ્રી
-
ઇન્ડિયન ગ્રીન બિલ્ડિંગ કાઉન્સિલ
ના સંયુક્ત ઉપક્રમે કરવામાં આવ્યું હતું.

દેશભરની ૭૨૦ શાળાઓમાંથી ગુજરાત પ્રથમ
દર વર્ષે IGBC દ્વારા દેશભરની શાળાઓ પાસેથી ‘ગ્રીન યોર સ્કૂલ પ્રોગ્રામ’ માટે રજીસ્ટ્રેશન મંગાવવામાં આવે છે.
વર્ષ ૨૦૨૫માં:
-
🇮🇳 દેશભરની કુલ ૭૨૦ શાળાઓએ ભાગ લીધો
-
🇬🇺 પ્રથમ ક્રમ – ગુજરાત (જીવરાજના મુવાડા પ્રાથમિક શાળા)
-
🇮🇳 દ્વિતીય – અરુણાચલ પ્રદેશ
-
🇮🇳 તૃતીય – પાંડેચરી
આ ત્રણ શાળાઓને રાષ્ટ્રીય કક્ષાએ શ્રેષ્ઠ ગ્રીન સ્કૂલ તરીકે પસંદ કરવામાં આવી.
🎤 વિદ્યાર્થીઓએ આપ્યું પ્રભાવશાળી પ્રેઝન્ટેશન
આ એવોર્ડ માટે ૨૬ નવેમ્બર, ૨૦૨૫ના રોજ ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યુશન, મુંબઈ ખાતે જુરી સમક્ષ પ્રેઝન્ટેશન યોજાયું હતું.
દહેગામ તાલુકાની જીવરાજના મુવાડા પ્રાથમિક શાળાના વિદ્યાર્થીઓ:
-
મીત ઠાકોર
-
યામી ઠાકોર
-
જીગ્નેશ ઝાલા
એમણે શાળામાં અમલમાં રહેલા ગ્રીન સ્કૂલ સંબંધિત ૧૧ નવીન વિચારો અને પ્રોજેક્ટ અંગે આત્મવિશ્વાસભર્યું અને અસરકારક પ્રેઝન્ટેશન રજૂ કર્યું હતું.
આ પ્રેઝન્ટેશન શાળાના આચાર્ય શ્રી બિપીન ગોસ્વામી, શિક્ષકો તથા સમગ્ર શિક્ષણ વિભાગના માર્ગદર્શન હેઠળ તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું.

🌳 ૧,૨૦૦થી વધુ વૃક્ષોથી સજ્જ ગ્રીન કેમ્પસ
જીવરાજના મુવાડા પ્રાથમિક શાળા આજે અંદાજે ૧,૨૦૦થી વધુ વિવિધ જાતિના વૃક્ષો ધરાવતી ગ્રીન કેમ્પસ તરીકે ઓળખાય છે.
આ કેમ્પસ માત્ર ભણતરનું કેન્દ્ર નથી, પરંતુ વિદ્યાર્થીઓ માટે પર્યાવરણ પ્રત્યે સંવેદનશીલતા વિકસાવતી જીવંત લેબોરેટરી બની છે.
બાળકો શાળા પરિસરમાં:
-
વૃક્ષારોપણ
-
વૃક્ષોની માવજત
-
પાણી સંરક્ષણ
-
વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ
જેવી પ્રવૃત્તિઓમાં સક્રિય રીતે જોડાય છે.
💡 ગ્રીન સ્કૂલ માટેના ૧૧ નવીન વિચારો
આ એવોર્ડ અંતર્ગત શાળાએ રજૂ કરેલા ૧૧ ગ્રીન આઇડિયાઝ ખાસ નોંધપાત્ર રહ્યા છે, જેમાં સમાવેશ થાય છે:
-
હોમ મેડ જીવામૃત
-
પેપર રિસાયકલિંગ પ્રોજેક્ટ
-
મૂડ પેઇન્ટિંગ
-
અર્થન પોટ એસી વિથ હોમમેડ પોર્ટેબલ
-
પોર્ટેબલ બાયોગેસ પ્લાન્ટ
-
પ્લાસ્ટિક ફ્રી સ્કૂલ
-
સ્માર્ટ એનર્જી ઓડિટ
-
ગ્રે વોટર રિસાયકલિંગ સિસ્ટમ
-
સોલર વોટર પંપ
-
નેકી કી દીવાલ
-
રેડ બુક ડેટા પ્રોજેક્ટ
આ તમામ પ્રોજેક્ટનો આગામી સમયમાં વ્યાપક અમલ કરવાની યોજના છે.

💰 રૂ. ૩ લાખનું પ્રોત્સાહન ઇનામ
આ રાષ્ટ્રીય સિદ્ધિના પરિણામે શાળાને:
-
🏅 ‘ગ્રીન સ્કૂલ એવોર્ડ–૨૦૨૫’
-
💵 રૂ. ૩ લાખનું પ્રોત્સાહન ઇનામ
આપવામાં આવ્યું છે, જે રકમનો ઉપયોગ શાળાના ગ્રીન પ્રોજેક્ટ્સને વધુ વિસ્તૃત કરવા માટે કરવામાં આવશે.
♻️ પ્લાસ્ટિક ફ્રી સ્કૂલ – પ્લાસ્ટિક ફ્રી વિલેજ તરફ પગલાં
શાળામાં:
-
‘પ્લાસ્ટિક ફ્રી સ્કૂલ’
-
‘પ્લાસ્ટિક ફ્રી વિલેજ’
સંકલ્પને સાકાર કરવા સતત પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે.
વિદ્યાર્થીઓ ચોકલેટના બદલે એકબીજાને નાના છોડ ભેટ આપે છે, અને ભણતર પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી તેનું જતન પણ બાળકો જ કરે છે.
🧪 વેસ્ટમાંથી વૈજ્ઞાનિક મોડેલ
શાળાના વિદ્યાર્થીઓએ વેસ્ટ મટિરિયલમાંથી:
-
✈️ ફાઇટર પ્લેન
-
🛰️ સેટેલાઇટ
-
🌬️ પવનચક્કી
-
🌍 પૃથ્વીનો ગોળો
-
🌱 હાઈડ્રોપોનિક સિસ્ટમ
જવા અનેક મોડેલ બનાવી વિજ્ઞાન અને પર્યાવરણનું અનોખું સંયોજન રજૂ કર્યું છે.

🦋 બટરફલાય ગાર્ડન અને કિચન ગાર્ડન
શાળામાં:
-
🦋 બટરફલાય ગાર્ડન
-
🥬 કિચન ગાર્ડન
જવી પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા નાના વિદ્યાર્થીઓમાં કુદરત પ્રત્યે પ્રેમ અને જવાબદારીની ભાવના વિકસાવવામાં આવી છે.
🌍 અગાઉ પણ મળી ચુક્યો રાજ્યસ્તરીય સન્માન
ઉલ્લેખનીય છે કે વર્ષ ૨૦૨૪માં પણ આ શાળાને રાજ્ય સરકાર દ્વારા ક્લાઇમેટ ચેન્જ એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો, જે શાળાની સતત શ્રેષ્ઠ કામગીરીને દર્શાવે છે.
✨ ગુજરાત માટે ગૌરવની ક્ષણ
જીવરાજના મુવાડા પ્રાથમિક શાળાની આ સિદ્ધિ એ સાબિત કરે છે કે સરકારી શાળાઓ પણ નવીનતા, ગુણવત્તા અને પર્યાવરણ સંરક્ષણમાં દેશને માર્ગદર્શક બની શકે છે.
આ સિદ્ધિએ શિક્ષણ ક્ષેત્રે ગુજરાતને રાષ્ટ્રીય નકશા પર વધુ મજબૂતીથી સ્થાપિત કર્યું છે.
📌 નિષ્કર્ષ
પર્યાવરણ જતન અને શિક્ષણને એકસાથે લઈ ચાલતી જીવરાજના મુવાડા પ્રાથમિક શાળાની આ સફળતા ભવિષ્યની પેઢી માટે પ્રેરણારૂપ ઉદાહરણ છે. મુખ્યમંત્રીના માર્ગદર્શન અને શિક્ષકો-વિદ્યાર્થીઓની સમર્પિત મહેનતના પરિણામે ગુજરાતે ફરી એકવાર રાષ્ટ્રીય મંચ પર ગૌરવપૂર્ણ સ્થાન મેળવ્યું છે.







