દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લો ધાર્મિક અને પ્રાકૃતિક સૌંદર્યના મિલનથી ભરપૂર છે. અહીંના દરિયાકિનારા, મંદિરો અને ઐતિહાસિક સ્થળો દેશ-વિદેશના પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. આ દરિયામાં આવેલું શિવરાજપુર બીચ માત્ર ગુજરાત જ નહીં, પરંતુ ભારતનું ગૌરવ છે કારણ કે તેને પ્રતિષ્ઠિત બ્લુ ફ્લેગ સર્ટિફિકેટ પ્રાપ્ત થયું છે. બ્લુ ફ્લેગ સર્ટિફિકેટ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે દરિયાકિનારાની સ્વચ્છતા, સલામતી, પર્યાવરણ જાળવણી અને મેનેજમેન્ટના માપદંડોને પૂર્ણ કરનાર બીચને આપવામાં આવે છે. આ માનપત્ર મળવાથી શિવરાજપુર બીચને વિશ્વ નકશા પર એક વિશિષ્ટ સ્થાન પ્રાપ્ત થયું છે.
તાજેતરમાં દેવભૂમિ દ્વારકાના અધિક જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટશ્રીએ શિવરાજપુર બીચ પર કેટલાક નવા નિયમો અમલમાં મૂક્યાં છે. આ જાહેરનામા હેઠળ સ્વિમિંગ એરિયા (બાથીંગ ઝોન) માં વોટર સ્પોર્ટસ તથા ફિશિંગ (માછીમારી) જેવી પ્રવૃત્તિઓ પર સ્પષ્ટ પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવ્યો છે. આ પ્રતિબંધ 25 નવેમ્બર, 2025 સુધી અમલમાં રહેશે અને તેનો ભંગ કરનારને કાનૂની કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડશે.
પ્રતિબંધ પાછળના મુખ્ય કારણો
1. પ્રવાસીઓની સુરક્ષા
શિવરાજપુર બીચ પર દરરોજ હજારો પ્રવાસીઓ આવનજાવન કરે છે. ખાસ કરીને સ્વિમિંગ ઝોનમાં લોકો દરિયામાં નહાવા અને મોજશોખ માણવા ઉતરે છે. આવા સમયે જો વોટર સ્પોર્ટસ જેવી પ્રવૃત્તિઓ ચાલે તો અકસ્માત થવાની શક્યતા વધી શકે છે. મોટરબોટ, સ્કૂટર, પેરાસેલિંગ વગેરે પ્રવૃત્તિઓ તરતા લોકોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
2. પર્યાવરણનું સંરક્ષણ
બ્લુ ફ્લેગ સર્ટિફિકેટ ધરાવતા દરિયાકિનારે ખાસ પર્યાવરણીય માપદંડો જાળવવા ફરજિયાત હોય છે. પાણીની શુદ્ધતા, દરિયાઈ જીવનની સુરક્ષા અને દરિયાકિનારે સ્વચ્છતા એમાં મુખ્ય છે. વોટર સ્પોર્ટસ તથા ફિશિંગ જેવી પ્રવૃત્તિઓના કારણે દરિયામાં પ્રદૂષણ ફેલાઈ શકે છે, જે બ્લુ ફ્લેગની શરતોને ખંડિત કરે છે.
3. માછીમારી પ્રવૃત્તિઓનો નિયંત્રણ
ફિશિંગથી સ્થાનિક માછલીઓની સંખ્યા પર અસર પડે છે. સાથે જ સ્વિમિંગ ઝોનમાં માછીમારી ચાલે તો પ્રવાસીઓ માટે જોખમ ઊભું થાય છે. માછીમારીના જાળ, હૂકડા વગેરે તરનારાઓ માટે ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે.
બ્લુ ફ્લેગ બીચનું મહત્ત્વ
ભારતના માત્ર થોડાક બીચોને જ બ્લુ ફ્લેગ માન્યતા મળી છે અને શિવરાજપુર તેમાંનું એક છે. આ માન્યતા મેળવવી એ સહેલું કામ નથી. આંતરરાષ્ટ્રીય ફાઉન્ડેશન ફોર એન્વાયર્નમેન્ટલ એજ્યુકેશન (FEE) દ્વારા આ સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવે છે. તેમાં 33 જેટલા કડક માપદંડોનું પાલન કરવું ફરજિયાત હોય છે, જેમાં નીચેના મુદ્દાઓ સામેલ છે:
-
દરિયાકિનારે સ્વચ્છતા જાળવવી
-
પર્યાવરણ શિક્ષણ અને જાગૃતિ કાર્યક્રમો ચલાવવાના
-
સલામતી અને સુરક્ષા વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત કરવી
-
દરિયાકિનારે યોગ્ય સુવિધાઓ પૂરી પાડવી
આવા પ્રમાણપત્રને જાળવવા માટે સ્થાનિક તંત્રને સતત પ્રયત્નશીલ રહેવું પડે છે.
સ્થાનિક તંત્રની જવાબદારી
અધિક જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ દ્વારા જાહેર કરાયેલા પ્રતિબંધો માત્ર એક ઔપચારિકતા નથી, પરંતુ તે બીચની આંતરરાષ્ટ્રીય ઓળખ અને પ્રવાસીઓની સુરક્ષા જાળવવા માટે અત્યંત જરૂરી છે. સ્થાનિક વહીવટીતંત્ર તથા પોલીસને ખાતરી કરવી પડશે કે આ નિયમોનું કડક પાલન થાય.
સાથે જ વનવિભાગ, દરિયાઈ સુરક્ષા દળ અને સ્થાનિક નગરપાલિકાને મળીને દરિયાકિનારે નિયમિત પેટ્રોલિંગ કરવું પડશે. પ્રવાસીઓને જાગૃત કરવા માટે સૂચક બોર્ડ, જાહેરાતો તથા ગાઈડલાઈન પણ પ્રસિદ્ધ કરવી પડશે.
સ્થાનિકોમાં મિશ્ર પ્રતિક્રિયા
આ નિર્ણય અંગે સ્થાનિક લોકો અને વ્યવસાયકારોમાં મિશ્ર પ્રતિક્રિયા જોવા મળી રહી છે.
-
પ્રવાસીઓ અને પર્યાવરણપ્રેમીઓ આ નિર્ણયનું સ્વાગત કરી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે બીચનું કુદરતી સૌંદર્ય અને સલામતી જાળવવી પ્રથમ приоритет હોવી જોઈએ.
-
બીજી તરફ સ્થાનિક વેપારીઓ અને સ્પોર્ટસ ઓપરેટર્સ માટે આ પ્રતિબંધ પડકારરૂપ બન્યો છે. ઘણા લોકોનું રોજગાર વોટર સ્પોર્ટસ પર આધારિત છે. થોડા સમય માટે આ પ્રવૃત્તિઓ બંધ થવાથી તેમની આવક પર અસર પડશે.
પરંતુ તંત્રનું માનવું છે કે આ તાત્કાલિક પગલું છે, અને બીચની આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિષ્ઠાને જાળવવા માટે આ જરૂરી છે.
પ્રવાસીઓ માટે માર્ગદર્શન
શિવરાજપુર બીચ પર આવતા પ્રવાસીઓને હવે કેટલીક બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી પડશે:
-
સ્વિમિંગ ઝોનમાં માત્ર તરવું અને બાથીંગ જ મંજૂર રહેશે.
-
વોટર સ્કૂટર, બોટ રાઈડ, પેરાસેલિંગ જેવી પ્રવૃત્તિઓ બીચના નિર્ધારિત ઝોન બહાર જ થઈ શકશે.
-
બીચ પર કચરો ન ફેંકવો અને પર્યાવરણ સ્વચ્છ રાખવો ફરજિયાત છે.
-
સ્થાનિક તંત્ર દ્વારા મૂકાયેલા સૂચનોનું પાલન કરવું ફરજિયાત છે.
ભવિષ્યની દિશા
આ નિર્ણયથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ગુજરાત સરકાર અને જિલ્લા તંત્ર શિવરાજપુર બીચને માત્ર એક પ્રવાસન સ્થળ તરીકે નહીં, પરંતુ એક આંતરરાષ્ટ્રીય પર્યટન બ્રાન્ડ તરીકે વિકસાવવા માગે છે. નજીકના ભવિષ્યમાં અહીં વધુ સુવિધાઓ, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સુરક્ષા વ્યવસ્થા ઉભી કરવામાં આવશે.
સાથે જ, વોટર સ્પોર્ટસ માટે અલગ ઝોન નિર્ધારિત કરવાની યોજના પણ તંત્ર વિચારણા હેઠળ લઈ શકે છે જેથી પ્રવાસીઓને રોમાંચક અનુભવ પણ મળે અને બ્લુ ફ્લેગની શરતોનું પાલન પણ થાય.
નિષ્કર્ષ
શિવરાજપુર બીચ પર વોટર સ્પોર્ટસ અને ફિશિંગ પ્રવૃત્તિઓ પર લગાવવામાં આવેલો પ્રતિબંધ એ તાત્કાલિક હોવા છતાં અત્યંત જરૂરી પગલું છે. આ પગલાથી બીચનું કુદરતી સૌંદર્ય જળવાઈ રહેશે, પ્રવાસીઓની સુરક્ષા વધશે અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે બીચની પ્રતિષ્ઠા જાળવાશે.
લોકલ તંત્ર, વેપારીઓ અને પ્રવાસીઓ – ત્રણેને મળીને આ નિયમોનું પાલન કરવું પડશે. શિવરાજપુર બીચ માત્ર દેવભૂમિ દ્વારકા જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર ગુજરાત અને ભારતનું ગૌરવ છે. તેની પ્રતિષ્ઠા જાળવવી સૌની જવાબદારી છે.
WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL
FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…
Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl
TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl
જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 6606
