“સરકારી વિભાગોમાં સર્વિસ આપતી IT કંપનીઓની ગેરરીતિ સામે સરકાર કડક : IT પ્રધાન આશિષ શેલારાની ચેતવણી – એકસાથે અનેક વિભાગોમાંથી પગાર મેળવનારા કન્સલ્ટન્ટ્સ પર પડશે નિયંત્રણ

ભારતના રાજકારણ અને વહીવટીતંત્રમાં ટેકનોલોજીની ભૂમિકા દિવસેને દિવસે વધી રહી છે. ડિજિટલ ગવર્નન્સ, ઑનલાઇન સેવા, સ્માર્ટ સિટી, ડિજિટલ પેમેન્ટ, ઇ-ગવર્નન્સ જેવા ક્ષેત્રોમાં ખાનગી IT કંપનીઓ સરકાર માટે કાયમી ભાગીદાર બની ગઈ છે. પરંતુ આ સાથે જ ગેરરીતિઓ, કોન્ટ્રાક્ટની અસ્પષ્ટતા અને કન્સલ્ટન્ટ્સ દ્વારા અનેક વિભાગોમાંથી પગાર મેળવનાં કિસ્સાઓ સામે આવતા, સરકારે આ મામલે કડક વલણ અપનાવ્યું છે.

તાજેતરમાં મહારાષ્ટ્રના ઇન્ફર્મેશન ઍન્ડ ટેક્નોલૉજી (IT) પ્રધાન આશિષ શેલારે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં જાહેર કર્યું કે, “સરકારી વિભાગોમાં એકસાથે અનેક જગ્યાએ કામ કરનારા અને ડબલ-ટ્રિપલ પગાર લેનારા કન્સલ્ટન્ટ્સ સામે હવે કડક કાર્યવાહી થશે. દરેક કન્સલ્ટન્ટના ડેટાને એક પોર્ટલમાં કેન્દ્રિત કરીને પારદર્શિતા લાવવામાં આવશે.”

આ નિર્ણય માત્ર ટેક્નોલોજી અને વહીવટી ક્ષેત્ર માટે જ નહિ, પરંતુ સરકારી નીતિ અને જનતાની વિશ્વસનીયતા માટે પણ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. ચાલો, આ સમગ્ર મુદ્દાને વિગતવાર સમજીએ.

🔎 ગેરરીતિ કેવી રીતે બહાર આવી?

માહિતી પ્રમાણે રાજ્ય સરકારના મંત્રાલયના જુદા જુદા વિભાગોમાં IT કામ માટે કોન્ટ્રાક્ટ બેઝ પર કન્સલ્ટન્ટ્સની નિમણૂક કરવામાં આવી છે.

• કુલ ૬ IT કંપનીઓ દ્વારા ૨૪૬ કન્સલ્ટન્ટ્સને કામ સોંપવામાં આવ્યું હતું.

• આ કન્સલ્ટન્ટ્સ અલગ અલગ વિભાગોમાં ડેટા એન્ટ્રી, સૉફ્ટવેર મેનેજમેન્ટ, ટેક્નિકલ સપોર્ટ, ડિજિટલ સર્વિસ જેવી જવાબદારીઓ સંભાળી રહ્યા હતા.

• તપાસમાં સામે આવ્યું કે કેટલાક કન્સલ્ટન્ટ્સ એક જ સમયે બે-ત્રણ વિભાગોમાં કામ બતાવી રહ્યા હતા અને દરેક વિભાગમાંથી અલગ પગાર મેળવી રહ્યા હતા.

આને કારણે ન માત્ર સરકારી ખર્ચમાં બિનજરૂરી વધારો થયો, પરંતુ જનતાને મળતી સેવાઓની વિશ્વસનીયતા પર પણ સવાલો ઊભા થયા.

🗣️ આશિષ શેલારાનો કડક સંદેશ

આ બાબત સામે આવ્યા બાદ IT પ્રધાન આશિષ શેલારે તાત્કાલિક રિવ્યુ મીટિંગ બોલાવી. મીટિંગ દરમિયાન તેમણે સ્પષ્ટ સૂચના આપી કે :

• કન્સલ્ટન્ટ્સના બાયોડેટા, નિયુક્તિની વિગતો અને પેમેન્ટનો રેકોર્ડ કેન્દ્રિય પોર્ટલમાં જમા કરાશે.

• એક વ્યક્તિ એક જ સમયે અનેક વિભાગોમાંથી પગાર નહીં મેળવે તેની ડિજિટલ મોનીટરીંગ સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવશે.

• જો કોઈ કન્સલ્ટન્ટ ગેરરીતિમાં ઝડપાશે તો તેની કંપની સામે પણ પગલાં લેવામાં આવશે.

તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે સરકાર હવે પારદર્શિતા અને જવાબદારી માટે ટેક્નોલોજીનો જ ઉપયોગ કરશે.

💻 પોર્ટલ દ્વારા નિયંત્રણ

શેલારાએ અધિકારીઓને ખાસ પોર્ટલ તૈયાર કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. આ પોર્ટલમાં :

1. દરેક કન્સલ્ટન્ટની વ્યક્તિગત વિગતો હશે.

2. કન્સલ્ટન્ટ કયા વિભાગમાં કાર્યરત છે, કયા પ્રોજેક્ટ પર કામ કરી રહ્યો છે તેની રિયલ ટાઇમ માહિતી ઉપલબ્ધ રહેશે.

3. પેમેન્ટની ડબલ એન્ટ્રી અટકશે.

4. સરકારને એક નજરમાં ખબર પડશે કે કયો કન્સલ્ટન્ટ ક્યાં કાર્યરત છે.

આ પોર્ટલ શરૂ થતાં જ ગેરરીતિઓમાં મોટા પાયે ઘટાડો થવાની આશા છે.

📊 મહા-સમન્વય પ્રોજેક્ટ અને ગોલ્ડન ડેટા

આ બેઠકમાં માત્ર કન્સલ્ટન્ટ્સનો મુદ્દો જ નહિ, પરંતુ મહા-સમન્વય પ્રોજેક્ટના ગોલ્ડન ડેટા અંગે પણ ચર્ચા થઈ હતી.

મહા-સમન્વય પ્રોજેક્ટનું લક્ષ્ય છે :

• રાજ્યની તમામ યોજનાઓ અને વિભાગોને એક પ્લેટફોર્મ પર લાવવી.

• નાગરિકોને એક જ પોર્ટલ પરથી બધી સરકારી સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવી.

• ડુપ્લિકેટ ડેટા, બિનજરૂરી પેપરસીસ્ટમ અને ભ્રષ્ટાચાર પર નિયંત્રણ લાવવું.

ગોલ્ડન ડેટાનો અર્થ એ છે કે સરકાર પાસે એક જ વિશ્વસનીય ડેટાબેઝ હશે, જેમાં નાગરિકોની ચોક્કસ અને અપડેટ માહિતી રહેશે.

📱 WhatsApp દ્વારા 1000 સરકારી યોજનાઓ

બેઠકમાં એક વધુ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો ચર્ચાયો – મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસે અગાઉ કરેલી જાહેરાત મુજબ 1000 સરકારી યોજનાઓ હવે WhatsApp થકી ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે.

આ યોજના અંતર્ગત :

• સામાન્ય નાગરિકને લાંબી લાઇનમાં ઉભા રહેવું નહિ પડે.

• WhatsApp પર સરળ મેસેજ મોકલીને યોજનાઓ અંગેની માહિતી, ફોર્મ અને અરજી કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી શકાશે.

• સિસ્ટમ પાસે પ્રતિ સેકન્ડ 1000 સેશન હૅન્ડલ કરવાની ક્ષમતા હોવી જરૂરી છે.

• આ માટે પ્રાથમિક તબક્કાની ચકાસણી ટૂંક સમયમાં હાથ ધરાશે.

📰 સામાજિક અને રાજકીય પ્રતિક્રિયાઓ

આ નિર્ણય બાદ રાજ્યના રાજકારણમાં પણ ચર્ચા ગરમાઈ ગઈ છે.

• વિપક્ષનો આક્ષેપ : સરકાર વર્ષોથી IT કંપનીઓને કોન્ટ્રાક્ટ આપી રહી છે, ત્યારે આજદિન સુધી ગેરરીતિ રોકવા કાંઇ કરાયું કેમ નહિ?

• સરકારનો જવાબ : હવે પારદર્શિતા માટે મોટા સુધારા લાવવામાં આવી રહ્યા છે. નાગરિકોને સીધી સેવા મળે તે જ અમારું લક્ષ્ય છે.

• જનતાની પ્રતિક્રિયા : સામાન્ય નાગરિકો આ નિર્ણયને આવકારતા જોવા મળ્યા છે. કારણ કે WhatsApp જેવી સરળ સર્વિસ થકી યોજનાઓ સુધી પહોંચવું તેમને ફાયદાકારક લાગ્યું.

⚖️ નિષ્ણાતોની દૃષ્ટિ

IT નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે :

• “કન્સલ્ટન્ટ્સની ગેરરીતિ માત્ર મહારાષ્ટ્રમાં જ નહિ, સમગ્ર દેશમાં જોવા મળે છે. ડિજિટલ મોનીટરીંગ જરૂરી છે.”

• “ડેટાની પારદર્શિતા માટે પોર્ટલ બનાવવું એ યોગ્ય પગલું છે, પરંતુ તેને યોગ્ય રીતે અમલમાં મુકવામાં આવે તો જ સફળ થશે.”

• “WhatsApp આધારિત સેવા નવીન છે, પરંતુ તેના માટે સાયબર સુરક્ષા અને સર્વર ક્ષમતા અત્યંત મહત્વપૂર્ણ રહેશે.”

📌 ઉપસંહાર

સરકારના આ પગલાંથી સ્પષ્ટ થાય છે કે હવે IT ક્ષેત્રમાં ગેરરીતિ, ડુપ્લિકેટ પેમેન્ટ અને પારદર્શિતાના અભાવને સહન કરવામાં નહીં આવે.

કન્સલ્ટન્ટ્સ પર નિયંત્રણ લાવીને અને WhatsApp જેવી સુવિધાઓ દ્વારા નાગરિકોને સીધી સેવા આપીને સરકાર ડિજિટલ ગવર્નન્સમાં નવો માપદંડ સ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.

જો આ તમામ યોજનાઓ યોગ્ય રીતે અમલમાં મૂકાશે, તો મહારાષ્ટ્ર જ નહીં પરંતુ આખા દેશ માટે આ એક મોડેલ પ્રોજેક્ટ સાબિત થઈ શકે છે.

Author: samay sandesh