સૌરાષ્ટ્રના વિકાસના ઈતિહાસમાં આવનારો સોમવાર એક નવી સિદ્ધિનો દિવસ બનીને રહેશે. જામનગર શહેરના હૃદયસ્થાન એવા સાત રસ્તા વિસ્તારમાં નિર્મિત સૌરાષ્ટ્રનો સૌથી લાંબો ફ્લાયઓવર હવે સત્તાવાર રૂપે જનતા માટે ખુલ્લો મુકાશે. આ મહત્ત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટનું લોકાર્પણ ગુજરાતના રાજ્યના મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલના વરદહસ્તે ૨૪ તારીખ , સોમવારના રોજ કરવામાં આવશે. શહેરના વેગ, સૌરાષ્ટ્રના જોડાણ અને આધુનિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકાસને નવો માપદંડ આપનાર આ ફ્લાયઓવર માત્ર કોંક્રીટની રચના નથી, પરંતુ એક સંપ્રભુ દ્રષ્ટિકોણ અને સુઘડ શહેરી આયોજનનું જીવંત પ્રતિક કહેવાય.
આ ફ્લાયઓવરનું નિર્માણ શહેરમાં વધતા વાહનવ્યવહાર, વધતી નગરસીમા અને વધતી આર્થિક પ્રવૃત્તિઓને ધ્યાનમાં રાખીને હાથ ધરાયું હતું. વર્ષોથી સાત રસ્તા વિસ્તાર ટ્રાફિકની દ્રષ્ટિએ અત્યંત વ્યસ્ત ગણાતો આવ્યો છે. દરરોજ હજારો વાહનો, કમર્શિયલ ટ્રાફિક, ઈન્ડસ્ટ્રીયલ રુટ્સ અને શહેરના આંતરિક માર્ગો એકબીજા સાથે અહીં જોડાતા હોવાથી પીક્આવર્સ દરમિયાન તો ગતિને મોટે ભાગે વરાળ ચઢતો. આ પરિસ્થિતિમાં એક આધુનિક, સુરક્ષિત અને બહુમાળી ફ્લાયઓવર અત્યંત આવશ્યક બની ગયો હતો અને આજે તે જરૂરિયાત દૈત્યરૂપ પ્રોજેક્ટ તરીકે સાકાર થઈ રહ્યો છે.
■ ફ્લાયઓવરનું આકાર, માળખું અને ટેકનિકલ વિગતો
સાત રસ્તા ફ્લાયઓવર સૌરાષ્ટ્રનો સૌથી લાંબો ફ્લાયઓવર માનવામાં આવે છે. કુલ લંબાઈ આશરે 3.2 કિલોમીટરથી વધુ હોય, તે શહેરના ઉત્તરી તથા દક્ષિણી ભાગને જોડતી મુખ્ય લાઇનલાઈક બને છે. ફ્લાયઓવરનું માળખું મલ્ટી-પિલર ટેકનિક, RMC કોન્ક્રીટ સેગમેન્ટ્સ અને પ્રી-સ્ટ્રેસ ગર્ડર તકનીકથી બનાવવામાં આવ્યું છે. આ કારણે માળખું વધુ મજબૂત, લાંબી અવધિ માટે ટકાઉ તેમજ ઓછા મેન્ટેનન્સ સાથે સંચાલિત થઈ શકે એવા સ્વરૂપમાં ઊભું થયું છે.
ટેકનિકલ રીતે જોવામાં આવે તો, આ પ્રોજેક્ટમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા મટીરિયલ, અદ્યતન મશીનરી અને પ્રોફેશનલ એન્જિનિયરિંગનું અનોખું સમન્વય જોવા મળે છે. ફ્લાયઓવરને ડબલ-લેિન પ્રવાહી ગતિ, બંને બાજુ સુરક્ષા પેરાપિટ વૉલ્સ, એન્ટી-સ્કીડ સપાટી, નાઇટ વિઝિબિલિટી માટે એલઇડી લાઇટિંગ અને વરસાદી મોસમને ધ્યાનમાં રાખીને વિશેષ ડ્રેનેજ સિસ્ટમ જેવી સુવિધાઓ સાથે બનાવવામાં આવ્યો છે.
યાતાયાત સલામતી માટે સ્પેશિયલ સાઇનેજ, રિફ્લેક્ટિવ સ્ટડ્સ, સ્પીડ લિમિટેશન માર્કિંગ, તેમજ ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ પણ ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવી છે, જેથી અકસ્માતોમાં ઘટાડો થાય અને માર્ગ વ્યવસ્થા વધુ આનંદદાયક બને.
■ પ્રોજેક્ટનો ઇતિહાસ અને કાર્યપ્રગતિ
સાત રસ્તા વિસ્તાર શહેરની મહત્વપૂર્ણ મીટિંગ પૉઇન્ટ તરીકે જાણીતા રહ્યા છે. વર્ષ 2018-19 દરમિયાન શહેરના માસ્ટરપ્લાનમાં આ ક્ષેત્રમાં એક હાઈ-કૅપેસિટી એલિવેટેડ સ્ટ્રક્ચર કરવાની જરૂરિયાત અકબંધ હતી. ત્યારબાદ રાજ્ય સરકાર તથા મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન દ્વારા વિવિધ ટેક્નિકલ અભ્યાસ, ટ્રાફિક સર્વે, ફિઝિબિલિટી રિપોર્ટ્સ અને સ્ટ્રક્ચરલ ઓડિટ્સ હાથ ધરવામાં આવ્યા.
પ્રોજેક્ટ મંજૂર થયા બાદ સરકાર દ્વારા જરૂરી બજેટ ફાળવાયું. અંદાજે રુ. 380 કરોડથી વધુના ખર્ચે આ પ્રોજેક્ટને સાકાર કરવામાં આવ્યો. અનેક કોન્ટ્રેક્ટર કંપનીઓએ ટીમવર્ક દ્વારા કાર્ય પૂર્ણ કર્યું. પ્રોજેક્ટ ઘણા તબક્કામાં પૂર્ણ થયો – પ્રથમ તબક્કામાં પાઇલિંગ અને પિલર સ્થાપન, બીજા તબક્કામાં ગર્ડર લોન્ચિંગ, ત્રીજા તબક્કામાં ડેક સ્લેબિંગ અને ચોથામાં ફિનિશિંગ અને સુવિધાઓ ઇન્સ્ટોલ કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
વરસાદી મોસમ, ગતિમાન ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ, જમીન-સંપાદન પ્રક્રિયા જેવી અનેક મુશ્કેલીઓ વચ્ચે કામ ઝડપી ગતિએ આગળ વધારવામાં આવ્યું. અનેક સ્થળોએ ટ્રાફિક ડાયવર્ઝન, અસ્થાયી માર્ગો અને ફૂટપાથ પર ફેરફાર પણ કરવામાં આવ્યા, જેથી જાહેર જનતાને ઓછામાં ઓછો અડચણ પડે. આજે પ્રોજેક્ટ સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છે અને લોકાર્પણ માટે આતુર છે.
■ ફ્લાયઓવરનું મહત્વ : જામનગર અને સૌરાષ્ટ્રના વિકાસ માટે એક મોટું પગલું
આ ફ્લાયઓવર માત્ર એક એન્જિનિયરીંગ સ્ટ્રક્ચર નથી, પરંતુ જામનગર શહેર અને સૌરાષ્ટ્ર માટેના વિકાસના નકશાને જ બદલાવી નાખશે તેવી આશા છે.
-
ટ્રાફિક જામમાંથી મુક્તિ
સાત રસ્તા, યાગ્નિક રોડ, હળવદ-જામનગર હાઇવે, હરિધામ ચોક, કાલાવડ રોડ સહિતના વિસ્તારોમાં વર્ષોથી ટ્રાફિક બહુજ ઘીચ રહેતો. ફ્લાયઓવર શરૂ થતાં જ આ વિસ્તારોમાં 40-50% સુધી ટ્રાફિક લોડ ઘટાડાશે. રોજિંદા મુસાફરો, સ્કૂલ-કોલેજનાં વિદ્યાર્થીઓ તથા રોજગાર માટે આવનારી જનતા માટે બહેતર મુસાફરીનો અનુભવ થશે. -
સમય અને ઈંધણની બચત
અહેવાલ મુજબ દરરોજ હજારો વાહનો આ રૂટનો ઉપયોગ કરે છે. ટ્રાફિકમાં વેડફાતા સમય અને વધારાના ઈંધણના વપરાશમાં મોટો ઘટાડો થશે. આથી નગરની આર્થિક ઉત્પાદનક્ષમતા પણ વધશે. -
ઇન્ડસ્ટ્રીયલ કનેક્ટિવિટી મજબૂત
શહેરના ઔદ્યોગિક વિસ્તારો જેમ કે ઢસારડી, શાપર-વેરાવળ, મવડી અને મેટોડા GIDC માંથી આવતો ભારે વાહનવ્યવહાર સીધો આ માર્ગથી પસાર થાય છે. ફ્લાયઓવર શરૂ થતાં જ ભારે વાહનોની અવરજવર વધુ સુગમ બનાવશે, જે પ્રોડક્શન અને લોજિસ્ટિક્સ માટે ફાયદાકારક બનશે. -
આધુનિક શહેરી આયોજનનો નવો માપદંડ
આ પ્રોજેક્ટ રાજકોટને સ્માર્ટ સિટી મિશન હેઠળના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સ્ટાન્ડર્ડ્સ તરફ આગળ ધપાવે છે. ભવિષ્યમાં ઓવરબ્રિજ, સબવે, રિંગ રોડ, BRTS લેન અને ટ્રાન્સપોર્ટ હબ જેવા વિકાસકાર્યમાં આ ફ્લાયઓવર ખૂબ મદદરૂપ રહેશે. -
પ્રદૂષણમાં ઘટાડો
ગેસ ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો, ઓછું સ્મોગ અને ઓછી હૉર્નિંગના કારણે આવનારા વર્ષોમાં હવાના ગુણવત્તામાં સુધારો થશે.
■ લોકાર્પણ સમારોહ : ભવ્ય આયોજન, વિશેષ સુરક્ષા અને સ્થાનિક જનતામાં ઉત્સાહ
સોમવારના સવારથી જ સાત રસ્તા વિસ્તાર વિકાસના ઉત્સાહથી ઝળહળતો જોવા મળશે. મુખ્યમંત્રીના આગમનને ધ્યાનમાં રાખીને સમગ્ર વિસ્તારને આકર્ષક રીતે સજાવવામાં આવ્યો છે. રંગીન લાઇટિંગ, ફ્લાયઓવર નીચે આર્ટિસ્ટિક ગ્રાફિક્સ, સ્વચ્છતા અભિયાન અને ખાસ ફૂલ સજાવટની તૈયારીઓ પૂર્ણ થઈ ચૂકી છે.
રાજકોટ પોલીસ વિભાગ દ્વારા પણ ખાસ ટ્રાફિક પ્લાન જાહેર કરવામાં આવ્યું છે જેથી લોકાર્પણના દિવસે કોઈ અવરોધ ન સર્જાય. VIP સુરક્ષા, CCTV કવરેજ, ડ્રોન સર્વેલન્સ અને સ્પેશિયલ દળોની નિમણૂક કરવામાં આવી છે.
સમારોહમાં શહેરના ધારાસભ્યગણ, સાંસદ, મ્યુનિસિપલ કમિશ્નર, મેયર, કોર્પોરેશનના અધિકારીઓ, મુખ્ય સચિવો, વિવિધ સમાજોના આગેવાનો તેમજ હજારો નાગરિકો હાજરી આપશે.
■ મુખ્યમંત્રીનું સંબોધન : વિકાસની નવી દિશા
મુખ્યમંત્રી લોકાર્પણ પ્રસંગે શહેરજનોને સંબોધશે. તેમના ભાષણમાં સૌરાષ્ટ્રના વિકાસ, રોડ-કનેક્ટિવિટી, નવી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પોલિસી, અને ભવિષ્યના એવા અનેક પ્રોજેક્ટોની ઝાંખી આપવામાં આવશે જે આવતા વર્ષોમાં શહેરના વિકાસને ઝુંબેશ આપશે.
રાજકોટ-જામનગર ફોર-લેન, રાજકોટ-મોરબી હાઇવે અપગ્રેડેશન, રિંગ રોડ ફેઝ-2, BRTS એક્સ્ટેન્શન જેવા પ્રોજેક્ટોનો પણ ઉલ્લેખ થવાની શક્યતા છે.
■ સ્થાનિક વેપારીઓ અને નાગરિકોની પ્રતિક્રિયા
સ્થાનિક દુકાનદારો, ટેક્સટાઇલ વેપારીઓ, મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટ્સ, ટ્રાન્સપોર્ટરો તથા સામાન્ય મુસાફરો બધાએ ફ્લાયઓવરને “ઉપકારક” અને “લાંબા ગાળે લાભદાયી” ગણાવ્યો છે.
■ ભવિષ્યના વિકાસને દિશા આપતો પુલ
સાત રસ્તા ફ્લાયઓવરનું લોકાર્પણ આગામી વર્ષોમાં શહેરના ઢાંચાગત વિકાસને મજબૂતી આપશે. ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર જેટલું મજબૂત બનશે, શહેરનો વિકાસ, રોકાણ, ઉદ્યોગો અને રોજગારના અવસર તેટલા વધારે વધશે.
આ ફ્લાયઓવરથી પ્રેરાઈને શહેરના અન્ય વિસ્તારોમાં પણ મલ્ટીલિવલ કનેક્ટિવિટી મોડલ અપનાવવાનો માર્ગ ખુલ્લો બનશે. ભવિષ્યમાં રિંગ રોડ-2, કાલાવડ રોડ ફ્લાયઓવર વિસ્તરણ, BRTS ઓવરબ્રિજ, એરપોર્ટ રોડ સુધારણા જેવા અનેક પ્રોજેક્ટોમાં ગતિ આવશે.
■ અંતિમ શબ્દ
આ ફ્લાયઓવર માત્ર રસ્તાઓને નહીં પરંતુ રાજકોટના ભવિષ્યને પણ જોડે છે. વિકાસ, વેગ અને વિશ્વાસનું પ્રતિક બની આ રચના જનતાને સમર્પિત થઈ રહી છે. આવનારા વર્ષોમાં રાજકોટ સ્માર્ટ સિટીના નકશામાં એક મહત્ત્વપૂર્ણ સ્થાન મેળવશે, તે કોઈ શંકા નથી.
આવો, સોમવારનો આ ઐતિહાસિક દિવસ સૌ એક સાથે ઉજવીએ અને સૌરાષ્ટ્રના આ પ્રગતિના પુલનું ગૌરવ અનુભવીએ.
