બૉલિવૂડના અવિસ્મરણીય દિગ્ગજ અભિનેતા, કરોડો દિલોના હી-મૅન અને ભારતીય સિનેમાના અડીખમ સ્તંભ ગણાતા ધર્મેન્દ્ર હવે આ જગતમાં નથી. 89 વર્ષની વયે તેમના નિધનની ખબર ફેલાતા જ માત્ર ફિલ્મ જગતમાં જ નહીં, પરંતુ દેશભરમાં, ખાસ કરીને જુની પેઢી અને સિનેમાપ્રેમીઓમાં શોકનો મોજો ફેલાયો હતો. તેમની અંતિમ યાત્રાના દ્રશ્યો, પરિવારની વેદના, ફિલ્મી વિશ્વની હાજરી, સોશિયલ મીડિયા ઉપર છવાયેલી શ્રદ્ધાંજલિઓ અને આ બધાની વચ્ચે તેમની આગામી ફિલ્મ **‘એક્કિસ’**નું અચાનક ચર્ચામાં આવતું પોસ્ટર—એ બધું મળીને આ દિવસને વધુ ભાવુક બનાવી રહ્યું હતું.
આ રિપોર્ટ ધર્મેન્દ્રના અંતિમ પળોથી લઈને તેમની છેલ્લા ફિલ્મી પ્રોજેક્ટ સુધીની સંપૂર્ણ કથા રજૂ કરે છે—વિસ્તૃત, સંવેદનશીલ અને 3000 શબ્દોની વિગતવાર સ્ક્રિપ્ટરૂપે.
૧. ધર્મેન્દ્રની તબિયત અને છેલ્લાં દિવસોની જહેમત
ધર્મેન્દ્ર છેલ્લા થોડા સમયથી તબિયતની સમસ્યાઓથી પીડાઈ રહ્યા હતા. પરિવારની વિનંતી પર તેમને 12 નવેમ્બરના રોજ બ્રીચ કેન્ડી હૉસ્પિટલમાંથી રજા અપાઈ હતી, કારણ કે પરિવારની ઈચ્છા હતી કે તેઓ પોતાની છેલ્લા દિવસો હોસ્પિટલની દીવાલોમાં નહીં, પરંતુ પોતાના ઘરે—પરિચિત વાતાવરણમાં, પરિવાર વચ્ચે વિતાવે. રજા મળ્યા બાદ તેઓ જુહુ સ્થિત તેમના બંગલોમાં જ સારવાર લઈ રહ્યા હતા. તબીબી ટીમ સતત મોનીટરિંગ કરતી હતી, પરંતુ વયને કારણે શરીર ધીમે ધીમે સાથ છોડતું ગયું.
સોમવાર બપોરે 12:30 વાગ્યે તેમના ઘરે અચાનક એક એમ્બ્યુલન્સ પહોચી. પ્રથમ નજરે લાગ્યું કે કદાચ રુટિન ચેક-અપ માટે હશે, પરંતુ પછી અડધા કલાકની અંદર પરિવારના સભ્યોની દોડધામ અને ઉમટતી સુરક્ષા વ્યવસ્થા જોઈને બહાર ઉભા લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. થોડી જ મિનિટોમાં સમાચાર ફેલાયા—
“ધર્મેન્દ્ર હવે નથી.”
આ સમાચાર જેમ જેમ મિડિયા સુધી પહોચ્યા તેમ તેમ હજારો ચાહકો, સેલિબ્રિટીઓ અને સિનેમાપ્રેમીઓ માટે આ એક ભારે કપરી ક્ષણ બની ગઈ.
૨. ધર્મેન્દ્રના ઘરની બહારનો માહોલ: શોક અને ચહલપહલનું ભેળસેળ દ્રશ્ય
જૂહુના પોશ વિસ્તારની શાંતિ તે દિવસે તૂટી ગઈ હતી.
એંબ્યુલન્સ ઉભી હતી…
પોલીસે ઘરની આસપાસ બેરિકેડિંગ કરી હતી…
મિડિયા વૅન્સ એક પછી એક પહોંચતી હતી…
અને સૌથી વધુ હૃદયસ્પર્શી દ્રશ્ય—ચૂપચાપ ભેગા થયેલા ચાહકોની ભીડ.
દરેકના ચહેરા પર એક જ પ્રશ્ન:
“શું સાચે જ ધર્મેન્દ્ર નથી રહ્યા?”
કેટલાક વૃદ્ધ ચાહકો, જેમણે 60 અને 70 ના દાયકામાં ધર્મેન્દ્રને પોતાના યુગનો સુપરહીરો મનાવ્યો હતો, તેમની આંખોમાં આંસુ રોકાતા નહોતા. સત્ય સ્પષ્ટ થતાં જ સમગ્ર વિસ્તાર ભાવનાત્મક વાતાવરણથી ઘેરાઈ ગયો.
૩. દેઓલ પરિવારનો દુઃખભર્યો આગમન
ઘટનાના થોડા જ સમયમાં સની દેઓલ, બૉબી દેઓલ, પુત્રી એશા દેઓલ, અને હેમા માલિની સહિત પરિવારના અન્ય સભ્યો એક પછી એક ઘરે પહોંચતા જોવા મળ્યા.
સની દેઓલ, જે સામાન્ય રીતે મજબૂત અને શાંત સ્વભાવના માનવામાં આવે છે, તે પણ સ્પષ્ટપણે ધ્રુજતા દેખાતા હતા. બૉબી દેઓલના ચહેરા પર તો ઊંડો શોક સ્પષ્ટ દેખાતો હતો.
પરિવાર દ્વારા ઝટપટ અંતિમ વિદાયની તૈયારીઓ શરૂ થઈ. આખરે નક્કી થયું કે તેમને વিলে પાર્લે સ્થિત પવન હંસ સ્મશાનગૃહમાં અંતિમ સંસ્કાર અપાશે.
૪. સ્મશાનગૃહ તરફનો અંતિમ સફર
જ્યારે ધર્મેન્દ્રની પાર્થિવ દેહને સ્મશાનગૃહ લઈ જવામાં આવ્યો ત્યારે સમગ્ર માર્ગ પર લોકો ઉભા રહીને આ દિગ્ગજને અંતિમ અંજલિ આપી રહ્યા હતા.
સ્મશાનગૃહમાં ફિલ્મ જગતના અગ્રણી કલાકારો, નિર્માતા, દિગ્દર્શકો અને રાજકીય નેતાઓ પહોંચી રહ્યા હતા.
સૌથી વધુ હૃદયસ્પર્શી ક્ષણ તે હતી જ્યારે હેમા માલિની, એશા દેઓલ અને અહાના દેઓલ આઘાત વચ્ચે અંતિમ વિદાય માટે પહોચ્યા. બંને દીકરીઓ તેમના પિતાની પાર્થિવ દેહને નિહાળતાં જ ફફડી પડી હતી.
૫. ફિલ્મ જગતનો શોક: કરણ જોહરથી લઈને ફિલ્મફેર સુધીની શ્રદ્ધાંજલિ
ફિલ્મ જગતમાં ધર્મેન્દ્રનું સ્થાન અદ્વિતીય હતું. તેઓ માત્ર ઍક્શન હીરો નહિ, પરંતુ રોમાન્સ, કોમેડી અને ઍમોશનલ રોલ્સના અનોખા સમન્વય હતા.
તેમના અવસાનની ખબર પડતા જ, કરણ જોહરએ સોશિયલ મીડિયા ઉપર લખ્યું—
“હી-મૅન માત્ર પડદા પર જ નહીં, જીવનમાં પણ અમર રહેશે…”
ફિલ્મફેરના સત્તાવાર એકાઉન્ટે તેમને આ રીતે યાદ કર્યા—
“એક યુગ પુરું થયો… ધર્મેન્દ્રજી, તમારી સ્મિત, તમારું સૌમ્ય સ્વભાવ અને સિનેમામાં આપેલું યોગદાન ક્યારેય ભૂલાશે નહીં.”
અભિનેતા અમિતાભ બચ્ચને પણ ટ્વીટ કરી નોંધ્યું કે ધર્મેન્દ્ર તેમના માટે માત્ર સહ-અભિનેતા જ નહિ, પરંતુ પરિવાર સમાન હતા.
૬. મૃત્યુના સમાચાર અને ‘એક્કિસ’ ફિલ્મનું અચાનક જોડાણ
આ બધું એટલા સમયે બન્યું જ્યારે સોમવારે જ ધર્મેન્દ્રનું મોશન પોસ્ટર તેમની આગામી ફિલ્મ ‘એક્કિસ’ માટે રિલીઝ થયેલું.
એક બાજુ દેશ તેમના અવસાનના સમાચાર સાંભળીને દુઃખમાં ગરકાવ હતો, અને બીજી બાજુ ફિલ્મનું પોસ્ટર સોશિયલ મીડિયા પર ટ્રેન્ડ થઈ રહ્યું હતું.
આ પોસ્ટરમાં તેમની ગभीर અવાજ સાથેની વોઇસ-ઓવર સાંભળીને ચાહકો ભાવુક થઈ ગયા હતા—
“મારો મોટો દીકરો, અરુણ… તે હંમેશા એક્કિસ રહેશે.”
આ લાઇન, જે ફિલ્મની સ્ટોરી સાથે જોડાયેલી છે, હવે ધર્મેન્દ્રની યાદમાં સદાના માટે અમર બની ગઈ છે.
૭. ફિલ્મ ‘એક્કિસ’નું મહત્વ અને ધર્મેન્દ્રની ભૂમિકા
‘એક્કિસ’ એક દેશભક્તિપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક કથા પર આધારિત ફિલ્મ છે, જેમાં મુખ્ય પાત્ર તરીકે અગસ્ત્ય નંદા (બિગ બીના નાતી) છે.
ફિલ્મમાં ધર્મેન્દ્ર સેકન્ડ લેફ્ટનન્ટ અરુણ ખેત્રપાલના પિતાની ભૂમિકા ભજવે છે, જેને 1971ના યુદ્ધમાં પરાક્રમ બદલ પરમ વિક્રમ સેનાનો સન્માન મળ્યો હતો.
મેડોક ફિલ્મ્સે ધર્મેન્દ્રના પોસ્ટરના કૅપ્શનમાં લખ્યું હતું—
“પિતા પુત્રોને ઉછેરે છે, દંતકથાઓ રાષ્ટ્રોનું નિર્માણ કરે છે. ધર્મેન્દ્રજી 21 વર્ષના અમર સૈનિકના પિતા તરીકે એક ભાવનાત્મક શક્તિસ્થાન છે.”
ધર્મેન્દ્રની કારકિર્દીની છેલ્લી ફિલ્મ તરીકે આ પ્રોજેક્ટ હવે તેમના ચાહકો માટે વધુ ખાસ બની ગયો છે.
૮. ધર્મેન્દ્ર—હી-મૅનથી દંતકથા બનવાનો સફર (છોટો, પણ જરૂરી અવલોકન)
1950ના દાયકામાં ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં પ્રવેશ કરનાર ધર્મેન્દ્ર, ‘શોલે’, ‘સત્યકા’, ‘પ્રેમી પંડિત’, ‘ચુપકે ચુપકે’, ‘આંખે’, ‘યાદોં કી બારાત’ અને અન્ય અનેક ફિલ્મોથી ઘરઘરનું નામ બન્યા હતા.
તેમની મજબૂત બોડીબિલ્ડિંગ પ્રેઝન્સને કારણે તેમને હી-મૅન ઓફ બોલિવૂડ તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા, પરંતુ તેમના વ્યક્તિત્વની સાચી વિશેષતા હતી—તેવું સાદું, વિનમ્ર અને દિલદારીભરેલું સ્વભાવ.
૯. સ્મશાનનું દૃશ્ય: સેકડો લોકોની હાજરી, શાંત આભા અને અંતિમ પ્રણામ
વિલે પાર્લેસ્થિત પવન હંસ સ્મશાનગૃહમાં અંતિમ સંસ્કાર સમયે વાતાવરણ બહુ શાંત પણ ભારે બની ગયું હતું. હવનની સુગંધ, શાંત મંત્રોચ્ચાર અને સેકડો લોકોને ઉભા રહીને મૌન પાળતા જોવું એ એક ફિલ્મી દ્રશ્ય કરતાં પણ વધુ વાસ્તવિક અને ભાવુક અનુભવ હતો.
જ્યારે સની દેઓલે અગ્નિ પ્રજ્વલન કર્યું ત્યારે અત્યંત પાવન અને હૃદય ચીરતી ક્ષણ સર્જાઈ.
નિવૃત્ત જવાનો, વૃદ્ધ ચાહકો અને અનેક કલાકારોએ એક સ્વરમાં કહ્યું—
“આજ એક યુગ પુરો થયો.”
૧૦. ધર્મેન્દ્રનું અવસાન—બૉલિવૂડ માટે માત્ર એક ખોટ નહીં, એક ઈતિહાસનો અંત
ભારતીય ફિલ્મ ઈતિહાસમાં ધર્મેન્દ્રનું સ્થાન એવું છે કે તેમને માત્ર ‘એક્ટર’ કહેવું યોગ્ય નથી. તેઓ એક સંસ્થા હતા.
તેમની તેજસ્વી કારકિર્દી, ઉત્સાહી જીવનશૈલી, પરિવાર પ્રત્યેનો પ્રેમ, ચાહકો સાથેની નજીકતા—આ બધું તેમને સદાબહાર બનાવે છે.
તેમણે પોતાની આખી જિંદગીમાં હજારોને પ્રેરિત કર્યા અને આજે તેઓ ચાલ્યા ગયા હોવા છતાં સફર થંભી નથી—કારણ કે દંતકથાઓ ક્યારેય મરતી નથી.
સમાપન
ધર્મેન્દ્રની અંતિમ યાત્રા, તેમની અંતિમ ફિલ્મ ‘એક્કિસ’નું રિલીઝ પોસ્ટર, પરિવારની આંખોમાં વહેલી વેદના, અને સમગ્ર દેશનું દુઃખ—all combine to make this moment historic as well as unforgettable.
આ ચહેરો, આ અવાજ, આ સ્મિત…
ફરી નહીં મળે.
પણ હી-મૅન ધર્મેન્દ્ર દિલોમાં જીવતા રહેશે—સદાય.
