રાકેશ મારિયાના ખુલાસાથી હલચલ
મુંબઈના અપરાધ ઇતિહાસમાં ૧૯૯૩ના સિરિયલ બોમ્બ બ્લાસ્ટ કેસને વિશેષ સ્થાન છે. આ ઘટનાએ માત્ર મુંબઈ નહીં, પરંતુ સમગ્ર દેશમાં ભયનો સામ્રાજ્ય ફેલાવ્યું હતું. આ કેસની તપાસની જવાબદારી તે વખતે શહેરના અત્યંત હોશિયાર, નિર્ભિક અને કડક અધિકારી તરીકે જાણીતા IPS રાકેશ મારિયા પાસે હતી. વર્ષોના અનુભવ અને તપાસની કુશળતા ધરાવતા મારિયા હાલમાં નિવૃત્ત છે, પરંતુ તેમના કારકિર્દીના અનેક ગુપ્ત પ્રસંગોનું પુસ્તક સ્વરૂપે તેમણે સંકલન કર્યું છે. તાજેતરમાં તેમને આપેલા એક ઇન્ટરવ્યુમાં તેમણે બૉલીવુડ અભિનેતા સંજય દત્તની ધરપકડ અને પૂછપરછ દરમિયાન બનેલા અત્યંત સનસનાટીભર્યા પ્રસંગોની વિગત આપી હતી, જે ફરીવાર ચર્ચાનો વિષય બન્યા છે.
સંજય દત્તનું નામ કેવી રીતે બહાર આવ્યું?
રાકેશ મારિયાના જણાવ્યા પ્રમાણે સિરિયલ બ્લાસ્ટની તપાસ દરમિયાન અનેક અગત્યનાં નામો સામે આવ્યા હતા. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન હનીફ કડાવાલા અને સમીર હિંગોરા નામનાં બે લોકો પાસે પૂછપરછ કરી હતી. શરૂઆતમાં બંને હચકારા ખાતા ઉત્તર આપી રહ્યા હતા, પરંતુ સઘન દબાણ બાદ તેઓએ સ્વીકાર્યું કે “મોટાં માથાં” આ કાવતરામાં સંકળાયેલા છે.
જ્યારે મારિયાએ સીધો સવાલ કર્યો કે “કોણ?”, ત્યારે બંનેએ જવાબ આપ્યો— સંજુબાબા!
આ નામ સાંભળતાં જ મારિયા પણ ક્ષણભર માટે દંગ રહી ગયા. મારિયાના જણાવ્યા પ્રમાણે મુખ્ય આરોપીઓએ કારમાં હથિયારો ભરીને મુંબઈ લાવ્યા હતા. આ હથિયારોને સેફલી એક જગ્યાથી બીજી જગ્યાએ ખસેડવાની જરૂર હતી. તે માટે તેમને એવી જગ્યા જોઈતી હતી જ્યાં કોઈને ખબર પડ્યા વગર કામ થઇ શકે. એટલા માટે સંજય દત્તના બંગલાના પાર્કિંગનો ઉપયોગ કરાયો હતો. પૂછપરછથી ખુલ્યું કે હથિયારો કાર સાથે સંજય દત્તના ઘરે પહોંચાડવામાં આવ્યા અને અનલોડિંગ પણ ત્યાં જ થયું.
સંજય દત્તે હથિયારો પોતાના પાસે રાખ્યા હતા
રાકેશ મારિયાના જણાવ્યા મુજબ સંજય દત્તે એમાંથી અમુક હથિયારો પોતાની પાસે પણ રાખ્યા હતા. જો કે બાદમાં તેણે એ હથિયારો પાછા પણ કરી દીધા હતા. આ દરમ્યાન સંજય દત્ત ફિલ્મના શૂટિંગ માટે મોરિશિયસ ગયો હતો.
જ્યારે તે ભારત પાછો આવ્યો, તે સમયની કહાની પણ મારિયાએ સંભળાવી—
“સંજય દત્તને ઍરપોર્ટ પરથી જ અમે કસ્ટડીમાં લઈ લીધા હતા.”
પૂછપરછ : સવારના આઠ વાગ્યે થયેલો સણસણતો તમાચો
રાકેશ મારિયાએ પૂછપરછની પ્રથમ ઘડીનો અદ્ભુત પ્રસંગ યાદ કરતાં જણાવ્યું:
“સંજય દત્તને ઇન્ટરોગેશન રૂમમાં બે કૉન્સ્ટેબલો સાથે રાખવામાં આવ્યો હતો. તેને સિગારેટ પણ નહિ પીવા દીધી અને કોઈને ફોન પણ નહોતો કરવાની પરવાનગી. હું સવારે 8 વાગે રૂમમાં ગયો. મેં તેને પૂછ્યું— તારે કહેવું છે કે હું કહું? પરંતુ તે વારંવાર કહતો રહ્યો કે તે કશું જાણતો નથી.”
મારિયા કહે છે,
“આ વાતથી હું છીડી ગયો. હું તેની પાસે ગયો અને એક સણસણતો તમાચો ચોડી દીધો. તે સમયમાં તે લાંબા વાળ રાખતો હતો. મેં તેના વાળ પકડીને તેને ઊભો કર્યો અને ત્યાર બાદ તેણે કબૂલાત કરવાનું શરૂ કર્યું.”
સંજય દત્તે મારિયાને કહ્યું કે તે પ્રાઇવેટમાં વાત કરવા ઈચ્છે છે અને તેની પાસેથી ભૂલ થઈ ગઈ છે, પરંતુ પપ્પાને ન કહેવામાં આવે. તે સમયે મારિયાએ તેને કડક સ્વરે કહ્યું—
“જો ભૂલ કરી છે તો હવે મરદ બનીને ફેસ કર.”
સાંજે સુનીલ દત્ત જયારે પુત્રને જોવા આવ્યા
આ ઘટનાનો સૌથી ભાવુક ક્ષણ ત્યારે આવ્યો જ્યારે સંજય દત્તના પિતા, પ્રખ્યાત અભિનેતા અને રાજકારણી સુનીલ દત્ત, સંજય દત્તને જોવા પોલીસ સ્ટેશન પહોંચ્યા.
સુનીલ દત્તની સાથે અભિનેતા રાજેન્દ્ર કુમાર, નિર્દેશક મહેશ ભટ્ટ, ફિલ્મમેકર યશ જોહર અને રાજકારણી બલદેવ ખોસા પણ આવ્યા હતા. સૌએ એક જ વાત કરી—
“સંજુ આવું કરી જ નહિ શકે.”
પણ હકીકત કંઈક જુદી હતી.
જ્યારે સંજય દત્તને રૂમમાં લાવવામાં આવ્યો ત્યારે તેણે પિતાને જોયા અને બાળક જેવી નિર્બળતા સાથે તેમના પગમાં પડી ગયો. રડતા રડતા બોલ્યો—
“પાપા… गलती हो गई मेरे से…”
આ દૃશ્ય જોઈને સુનીલ દત્તનો ચહેરો પીળો પડી ગયો હતો. રાકેશ મારિયાના જણાવ્યા મુજબ આ ક્ષણ એટલી દુખદ હતી કે તે આજે પણ ભૂલાય નહીં।
મારિયાનો નિવેદન – કોઈ પિતાને આવું ન સહન કરવું પડે
આ પ્રસંગની વિગતો યાદ કરતાં રાકેશ મારિયાએ કહ્યું—
“હું ઈચ્છું છું કે કોઈ પણ પિતાને પોતાના સંતાનને આવી સ્થિતિમાં ન જોવું પડે. સુનીલ દત્તનો ચહેરો તે ક્ષણે જેવો ફિક્કો પડી ગયો હતો, એ દૃશ્ય હું ક્યારેય ભૂલી શકતો નથી.”
કેસનું મહત્વ અને સંજય દત્ત પરની કાર્યવાહીની અસર
સિરિયલ બોમ્બ બ્લાસ્ટ કેસ માત્ર દેશના ઇતિહાસનો સૌથી ગંભીર કેસોમાંનો એક નહોતો, પણ આ કેસે બૉલીવુડ અને દેશના સામાજિક માળખાને પણ હચમચાવી નાખ્યું હતું. સંજય દત્ત પર લાગેલા આરોપો, તેની ધરપકડ, જેલયાત્રા, પછીથી દીવાલીયા જેવી લાગતી કારકિર્દી અને અંતે પુનઃઉત્થાન—આ બધું જ એક ફિલ્મ જેવું બન્યું હતું.
આ કેસ દરમિયાન રાકેશ મારિયાના નિર્ણય, કડક પૂછપરછ, અને નિર્ભિક વર્તનને કારણે જ હથિયારો અને અન્ડરવર્લ્ડ સાથેના સંડોવણની હકીકત બહાર આવી શકી હતી.
અંતિમ શબ્દ
રાકેશ મારિયાના આ ખુલાસાઓ કેસના જૂના પાનાઓ ફરી ખોલી રહ્યા છે. સંજય દત્તનો એ ભાવુક ક્ષણ, તેની કબૂલાત, પિતાની સામે પડીને દયા માગવા જેવી પરિસ્થિતિ—આ બધું જ દર્શાવે છે કે ગુના, દબાણ અને ભાવનાઓ વચ્ચે માણસ કેવી રીતે તૂટી પડે છે.
મારિયાએ જે સચ્ચાઈઓ ફરી યાદ કરી છે, તે માત્ર એક કેસની કહાની નથી, પરંતુ એ એક યુગનો દસ્તાવેજ છે—
જ્યારે બૉલીવુડ, અપરાધ જગત અને તપાસ એજન્સીઓ એક જ ગૌરવર્ણ ચક્રમાં ઘૂમી રહી હતી.
