૫૪ વર્ષ બાદ બાંકે બિહારી મંદિરનો ખજાનો ખુલ્યો : શ્રદ્ધા, રહસ્ય અને ઇતિહાસથી ઘેરાયેલ પવિત્ર પળ

વૃંદાવન – ભક્તિની ધરતી, જ્યાં શ્રીકૃષ્ણની લીલાઓના પાવન અણસાર આજે પણ દરેક શ્વાસમાં અનુભવી શકાય છે.

અહીંનું બાંકે બિહારી મંદિર, વિશ્વભરના કરોડો વૈષ્ણવ ભક્તો માટે શ્રદ્ધાનું કેન્દ્ર છે. આ મંદિરમાં આજે એક એવું દ્રશ્ય સર્જાયું કે જેના સાક્ષી બનવા માટે હજારો ભક્તો ઉમટી પડ્યા — કારણ કે, લાંબા ૫૪ વર્ષ પછી મંદિરના રહસ્યમય ખજાનાનો દરવાજો ખોલવામાં આવ્યો.

🔱 બાંકે બિહારીજીના ખજાનાનો રહસ્ય

બાંકે બિહારી મંદિરનો ખજાનો કોઈ સામાન્ય ખજાનો નથી. માન્યતા છે કે આ ખજાનામાં સદીઓ જૂના સોનાં-ચાંદીના આભૂષણો, અદ્વિતીય મુરતીઓ, દાન રૂપે મળેલા કિંમતી રત્નો તથા પ્રાચીન ગ્રંથો અને દસ્તાવેજો સંગ્રહિત છે. છેલ્લા ૫૪ વર્ષથી આ ખજાનો તાળાબંધ હતો. માત્ર મંદિરના મુખ્ય સેવાયત (સેવા કરનાર કુટુંબ) અને સંચાલક સમિતિના કેટલાક સભ્યોને જ તેની જાણ હતી.

વિશ્વાસ મુજબ, છેલ્લે ૧૯૭૧માં આ ખજાનો ખોલાયો હતો, જ્યારે મંદિરના સંરક્ષણ અને આભૂષણોની ગણતરી માટે વિધાનપૂર્ણ વિધિ સાથે દરવાજો ખુલ્યો હતો. ત્યાર બાદ અનેક દાયકાઓ સુધી તેને સ્પર્શ પણ કરવામાં આવ્યો નહોતો.

🕉️ ધાર્મિક વિધિ પછી જ ખુલ્યો દરવાજો

આ વર્ષે, મંદિર સંચાલક સમિતિએ અને સ્થાનિક પ્રશાસનના અધિકારીઓએ આ ખજાનાની સીલ ખોલવાનો નિર્ણય લીધો, પરંતુ તે પહેલાં શાસ્ત્રોક્ત પૂજા, હવન અને વૈદિક મંત્રોચ્ચાર સાથે વિશેષ વિધિ યોજાઈ. પુરોહિતો દ્વારા ભગવાન બાંકે બિહારીજીની મંજૂરી મેળવ્યા પછી જ સીલ તોડવાની પ્રક્રિયા હાથ ધરાઈ.

ખજાનાનો દરવાજો ખોલતા જ, અંદરથી ધૂળમાં છુપાયેલા ઝગમગતા ધાતુઓના તેજથી આખું કક્ષ પ્રકાશિત થઈ ગયું. પોલીસ અને આર્કિયૉલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા (ASI)ના અધિકારીઓની હાજરીમાં આ પ્રક્રિયા વિડીયો રેકોર્ડિંગ સાથે હાથ ધરાઈ હતી.

💰 ખજાનામાં શું મળ્યું?

અધિકૃત ગણતરી હજુ ચાલુ છે, પરંતુ પ્રાથમિક માહિતી મુજબ ખજાનામાંથી નીચે મુજબના કિંમતી સામાન મળ્યા છે –

• સોનાના ૨૪ કિલો જેટલા પ્રાચીન આભૂષણો, જે બાંકે બિહારીજીની મૂર્તિને અર્પણ કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યા હતા.

• ચાંદીના વાસણો, ઝુમખા, ઘંટા અને ધાર્મિક ઉપકરણો.

• ૧૮મી સદીના સમયકાળના દુર્લભ ગ્રંથો અને તામ્રપત્રો, જેમાં મંદિરના દાન અને વ્યવસ્થાપન સંબંધિત માહિતી છે.

• કેટલાક વિદેશી રત્નો અને મોંઘા પથ્થરો, જે ૧૯મી સદીમાં રાજપૂત રાજાઓ અને વૈષ્ણવ વેપારીઓએ અર્પણ કર્યા હતા.

📜 ઇતિહાસ અને વારસાનું સંરક્ષણ

બાંકે બિહારી મંદિરની સ્થાપના ૧૮૬૨માં હરિદાસજી મહારાજના શિષ્ય સ્વામી હરીવિષ્ણુદાસજી દ્વારા કરવામાં આવી હતી. મંદિરની આસ્થા માત્ર હિંદુ સમુદાયમાં જ નહીં પરંતુ વિશ્વભરમાં વસતા શ્રીકૃષ્ણ ભક્તોમાં અદમ્ય છે.

મંદિરનું સંચાલન બાંકે બિહારી સેવા સમાજ અને ઉત્તર પ્રદેશ સરકારના ધાર્મિક કાર્ય વિભાગની દેખરેખ હેઠળ થાય છે. આ ખજાનો ખોલવાનો નિર્ણય વર્ષો સુધી મુલતવી રાખવામાં આવ્યો હતો, કારણ કે તેની સુરક્ષા, વિવાદાસ્પદ માલિકી અને ધાર્મિક ભાવનાઓ સાથે જોડાયેલા મુદ્દાઓ ખૂબ જ સંવેદનશીલ હતા.

હવે, ખજાનાની સંપૂર્ણ તપાસ બાદ તમામ સામાનનું દસ્તાવેજીકરણ અને ડિજિટલ સ્કેનિંગ કરવામાં આવશે જેથી ઇતિહાસના દસ્તાવેજ રૂપે તેને સાચવી શકાય.

🙏 ભક્તોમાં ઉત્સાહની લહેર

જેમજ ખજાનો ખોલાયો, તત્ક્ષણે મંદિરના પરિસરમાં “જય બાંકે બિહારી લાલ કી!”ના નાદ ગુંજવા લાગ્યા. વૃંદાવનના ગલીઓમાં હજારો ભક્તો દીવા પ્રગટાવીને આનંદ ઉત્સવમાં જોડાયા.
એક વડીલ ભક્ત શ્યામલાલ મિશ્રએ કહ્યું — “અમે તો બાળપણથી સાંભળતા આવ્યા છીએ કે બિહારીજીનો ખજાનો ખુલે તે ક્ષણ ભાગ્યશાળી જ જોઈ શકે. આજે તે ક્ષણ જીવનભર યાદ રહેશે.”

બ્રજભૂમિની હવામાં ભક્તિ, આશ્ચર્ય અને ગૌરવનું સંગમ સર્જાયું.

🏛️ સરકાર અને ASIની કાર્યવાહી

મંદિરના આ ખજાનાને ધ્યાનમાં રાખીને ઉત્તર પ્રદેશ સરકારએ ખાસ સુરક્ષા પગલાં લીધા છે. એન્ટી-થેફ્ટ સિસ્ટમ, CCTV કવરેંજ અને મેટલ ડિટેક્શન ડોર લગાવવામાં આવ્યા છે. આર્કિયૉલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયાના નિષ્ણાતો ખજાનાની તપાસ કરી રહ્યા છે જેથી દરેક વસ્તુની ઐતિહાસિક કિંમત નિર્ધારિત કરી શકાય.

ASIના એક અધિકારીએ જણાવ્યું —
“આ ખજાનો માત્ર ધન સંપત્તિ નથી, પરંતુ ભારતની ભક્તિ સંસ્કૃતિ, શિલ્પકલા અને ધાર્મિક ઈતિહાસનો જીવંત પુરાવો છે.”

🪔 ખજાનાનો ભાવનાત્મક અને આધ્યાત્મિક અર્થ

આ ખજાનો ખૂલવો માત્ર સામગ્રીની દ્રષ્ટિએ મહત્વપૂર્ણ નથી, પરંતુ ભક્તિની દ્રષ્ટિએ પણ અદ્વિતીય છે. અનેક વૈષ્ણવ મહાત્માઓ માને છે કે આ પ્રસંગ એ સંકેત છે કે બાંકે બિહારીજી પોતાના ભક્તોને આશીર્વાદ આપવા માટે સ્વયં પ્રસન્ન થયા છે.

ધાર્મિક માન્યતા મુજબ, બિહારીજીની મૂર્તિ પરિપૂર્ણ આનંદનું પ્રતિક છે અને તેમના દર્શનથી મનુષ્યના જીવનના બધા દુઃખો દૂર થાય છે.

🌸 ભવિષ્યમાં શું થશે?

મંદિર સમિતિએ નિર્ણય કર્યો છે કે ખજાનામાંથી મળેલ વસ્તુઓમાંથી કેટલીક જાહેર પ્રદર્શન માટે વૃંદાવનમાં નવું “બાંકે બિહારી હેરિટેજ મ્યુઝિયમ” બનાવવામાં આવશે.
આથી ભક્તોને ઇતિહાસ સાથે જોડાવાનો અવસર મળશે અને મંદિરના પ્રાચીન વારસાને જાળવવાનો ઉદ્દેશ સાકાર થશે.

ઉપરાંત, આ ખજાનોમાંથી મળેલ કેટલાક દાન રૂપે અર્પિત આભૂષણો હવે ફરીથી વિશેષ પ્રસંગો જેમ કે જન્માષ્ટમી અને રાધાષ્ટમીના દિવસે ભગવાનને ધારણ કરાવવામાં આવશે.

🪶 અંતિમ શબ્દ

૫૪ વર્ષ પછી બાંકે બિહારી મંદિરનો ખજાનો ખુલ્યો તે એક ઐતિહાસિક ક્ષણ છે — માત્ર વૃંદાવન માટે નહીં પરંતુ સમગ્ર ભારત માટે.
આ ખજાનામાં છુપાયેલ સોનું, રત્નો અને પ્રાચીન સ્મૃતિઓ આપણા ધાર્મિક વારસાનું પ્રતિબિંબ છે, જે બતાવે છે કે ભક્તિમાં કેટલું ધન, કલાપ્રેમ અને સમર્પણ જોડાયેલું છે.

બ્રજભૂમિમાં આજે દરેક ગલીમાં એક જ બોલ —
“રાધે રાધે! જય બાંકે બિહારી લાલ કી જય!”

Author: samay sandesh