દેશનાં અનેક રાજ્યોમાં ડિસેમ્બર મહિનાના બીજા અઠવાડિયામાં શૈક્ષણિક વ્યવસ્થામાં મોટું ખલેલ જોવા મળી રહ્યું છે. 8 ડિસેમ્બરથી 13 ડિસેમ્બર સુધી દક્ષિણ અને પશ્ચિમ ભારતના અનેક વિસ્તારોમાં શાળાઓ બંધ રાખવાની ફરજ પડી છે. બંધનો મુખ્ય કારણ—વાવાઝોડાથી સર્જાયેલું ખરાબ હવામાન, શિક્ષકોની રાજ્યવ્યાપી હડતાળ અને સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણી—જોકે દરેક રાજ્યમાં પરિસ્થિતિ અલગ છે, પરંતુ અસર સર્વત્ર વિદ્યાર્થીઓ અને તેમના માતાપિતાઓને પહોચી રહી છે.
દક્ષિણ ભારતમાં વાવાઝોડું “દિત્વા” અને ભારે વરસાદ: તમિલનાડુ–પુડુચેરી–આંધ્રમાં શાળાઓ બંધ
દક્ષિણ ભારતના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારો હાલ વાવાઝોડા “દિત્વા”ની અસર હેઠળ છે. વાવાઝોડું કમજોર થવા છતાં તેના પગલે રહેલા ભારે વરસાદ અને પવનના તેજ ઝોકા હજુ પણ અનેક જિલ્લાઓમાં મુશ્કેલી ઉભી કરી રહ્યા છે. હવામાન વિભાગના સતત એલર્ટને ધ્યાનમાં રાખીને ત્રણેય રાજ્યોની સરકારોએ શાળાઓ બંધ રાખવાનો નિર્ણય લીધો છે.
તમિલનાડુમાં પરિસ્થિતિ ગંભીર
-
ચેન્નાઈ, કડલૂર, તિરુવાલ્લુર, નાગપટ્ટિનમ, વેલ્લોર સહિતના અનેક જિલ્લાઓમાં ભારે વરસાદ
-
રસ્તાઓ પર પાણી ભરાવાની સ્થિતિ
-
કેટલાક વિસ્તારોમાં નદી–નાળાઓમાં પાણીનું સ્તર વધી રહ્યું
સરકાર દૈનિક ધોરણે હવામાનની સમીક્ષા કરીને રજાઓ જાહેર કરી રહી છે.
માતાપિતાને ખાસ સૂચના આપવામાં આવી છે કે—
બાળકોને શાળા મોકલતા પહેલા શાળાનું નોટિસ–બોર્ડ અથવા મેસેજ અવશ્ય ચકાસવો.
પુડુચેરીમાં પણ શાળાઓ બંધ
પુડુચેરી અને કારાઈકલ વિસ્તારમાં વરસાદનો રોમાંચ પહેલેથી જ મુશ્કેલીમાં ફેરવાઈ ગયો છે. સરકારએ જાહેરાત કરી છે કે પરિસ્થિતિ સુધરે ત્યાં સુધી શાળાઓ સમયાંતરે બંધ રહેશે.
આંધ્રપ્રદેશમાં દરિયાકાંઠા પર ખતરો યથાવત
-
વિશાખાપટ્ટનમ, સ્રિકાકુલમ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ ગોદાવરી વિસ્તારમાં વરસાદ
-
કેટલાક ગામોમાં પરિવહન અને વીજ પુરવઠામાં વિક્ષેપ
આથી 8 ડિસેમ્બરથી 13 ડિસેમ્બર વચ્ચે શિક્ષણકાર્ય અનેક જગ્યાએ સંપૂર્ણપણે બંધ રહેવાની શક્યતા છે.
મહારાષ્ટ્રમાં શિક્ષક હડતાળ: 18,000 થી વધુ શાળાઓમાં શિક્ષણ ઠપ
દક્ષિણ અને પશ્ચિમ ભારતની અન્ય પરિસ્થિતિ કરતા મહારાષ્ટ્રમાં બંધનું કારણ સંપૂર્ણપણે જુદું છે. અહીં વાતાવરણ નહીં, પરંતુ શિક્ષકોની રાજ્યવ્યાપી હડતાળ શિક્ષણ વ્યવસ્થાને ઠપ બનાવી રહી છે.
હડતાળ પાછળના મુખ્ય મુદ્દા
-
જૂથ-ડિ અને જૂથ-સીના કર્મચારીઓ માટે નવી ભરતી નીતિ
-
વરિષ્ઠતા અને પ્રમોશન સંબંધિત મુદ્દાઓ
-
ગ્રાન્ટ–ઇન–એડ શાળાઓના બિન-શિક્ષણ કર્મચારીઓની માંગણીઓ
-
શાળાઓમાં સ્ટાફની અછત દૂર કરવાની માંગ
આ તમામ મુદ્દાઓને લઈને શિક્ષક અને બિન-શિક્ષક કર્મચારીઓ લાંબા સમયથી આંદોલન કરી રહ્યા છે. પરંતુ આંદોલનને મોટી દિશા ત્યારે મળી જ્યારે 25,000માંથી 18,000થી વધુ શાળાઓમાં શિક્ષણ સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ ગયું.
મરાઠવાડામાં સૌથી વધારે અસર
મરાઠવાડાના—
-
લાતૂર
-
પરભણી
-
નાનદાવડ
-
બીડ
-
ઔરંગાબાદ
જીવાં જિલ્લાઓમાં શાળાઓ લગભગ સંપૂર્ણપણે બંધ છે.
મુંબઈ અને પુણે જેવા શહેરોમાં અસર ઓછી છે, પરંતુ ત્યાં પણ શિક્ષણમાં વિક્ષેપ જોવા મળી રહ્યો છે.
સરકાર–શિક્ષક સંગઠનો વચ્ચે તણાવ
સરકારે ચેતવણી આપી છે કે—
હડતાળ ચાલી રહી હોય તે દિવસનો પગાર કર્મચારીઓમાંથી કપાશે.
આ નિવેદનથી શિક્ષક સંગઠનો વધુ આક્રમક બનેલા છે. એક શિક્ષક નેતાએ જણાવ્યુંઃ
“અમે બાળકોના ભવિષ્યને નુકસાન ન થાય તે ઈચ્છીએ છીએ, પરંતુ અમારાં પ્રશ્નો સાંભળવામાં આવતા નથી. પગાર કપાશે એ તો અધિકારો પર સીધી ચોટ છે.”
હાલમાં સરકાર અને સંગઠનો વચ્ચે ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે, પરંતુ આગામી અઠવાડિયા સુધી શાળાઓ બંધ રહેવાની શક્યતા યથાવત છે.
કેરળમાં 9 અને 11 ડિસેમ્બરે રજા: સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણી
કેરળમાં શાળાઓ બંધ થવાનું કારણ સંપૂર્ણપણે અલગ છે. અહીં 9 અને 11 ડિસેમ્બરે સ્થાનિક સ્વરાજ સંસ્થાઓની ચૂંટણી છે, જેને ધ્યાનમાં રાખીને રાજ્ય સરકારે રાજ્યની તમામ સરકારી અને ખાનગી શાળાઓમાં રજા જાહેર કરી છે.
ચૂંટણી માટે સ્કૂલોમાં મતદાન કેન્દ્રો
કેરળના મોટા ભાગની શાળાઓ ચૂંટણી દરમ્યાન મતદાન કેન્દ્ર તરીકે ઉપયોગ થાય છે.
તે કારણસર—
-
8 ડિસેમ્બરથી તૈયારી
-
9 ડિસેમ્બરે મતદાન
-
10 ડિસેમ્બરે ગણતરી
-
11 ડિસેમ્બર સુધી શાળાઓ બંધ
સરકારે માતાપિતાને સૂચના આપી છે કે તેઓ શાળાઓના નવા ટાઇમ–ટેબલ બદલાય તો તેની માહિતી મેળવતા રહે.
અભ્યાસ પર અસર અને ઓનલાઈન ક્લાસિસની સંભાવના
દક્ષિણ અને પશ્ચિમ ભારતના અનેક વિસ્તારોમાં શાળાઓ બંધ હોવાથી વિદ્યાર્થીઓના અભ્યાસ પર અસર પડી રહી છે.
જો વરસાદ વધુ રહે તો તમિલનાડુ–પુડુચેરી–આંધ્રમાં ઓનલાઇન શિક્ષણ ફરી શરૂ કરવાની ચર્ચા છે.
મહારાષ્ટ્રના કેટલાક જિલ્લાઓમાં પણ હડતાળ લાંબી ચાલે તો શાળાઓ ઓનલાઈન વિકલ્પ પર વિચાર કરી શકે છે.
માતાપિતાઓમાં ચિંતા: “બાળકનું નુકસાન ન થાય”
શાળાઓ બંધ રહેવાની જાહેરાત પછી માતાપિતાઓમાં ચિંતા વ્યાપક છે.
-
હવામાનની અનિશ્ચિતતા
-
હડતાળનો અવધિ વધવાની શક્યતા
-
ચૂંટણીના કારણે સમયપત્રકમાં ખલેલ
આ બધું વિદ્યાર્થીઓના અભ્યાસને અસર કરે છે.
એક વાલીનું કહેવું હતું—
“હવામાનને કારણે રજા સમજાય… પરંતુ હડતાળથી બાળકોના અભ્યાસમાં ખલેલ પડે છે. સરકાર અને શિક્ષકો ચર્ચા કરીને ઉકેલ લાવે તે જરૂરી છે.”
અંતમાં—8 થી 13 ડિસેમ્બર વચ્ચે અડધી ભારતની શૈક્ષણિક વ્યવસ્થા ખોરવાઈ
એક તરફ કુદરતી આફત, બીજી તરફ હડતાળ અને ત્રીજી તરફ ચૂંટણીઓ—ત્રણેય કારણો મળીને ભારતના અનેક રાજ્યોમાં 8 થી 13 ડિસેમ્બર વચ્ચે શાળાઓ બંધ રહેવાની પરિસ્થિતિ સર્જાઈ છે.
બંધનો વ્યાપ — એક ઝલક
| રાજ્ય | કારણ | સમયગાળો |
|---|---|---|
| તમિલનાડુ | દિત્વા વાવાઝોડું, ભારે વરસાદ | 8–13 ડિસેમ્બર (જિલ્લાવાર બદલાય શકે) |
| પુડુચેરી | વરસાદ | 8–13 ડિસેમ્બર |
| આંધ્રપ્રદેશ | ખરાબ હવામાન | 8–13 ડિસેમ્બર |
| મહારાષ્ટ્ર | શિક્ષક હડતાળ | આગામી અઠવાડિયા સુધી અસર |
| કેરળ | સ્થાનિક ચૂંટણી | 9 અને 11 ડિસેમ્બર |
પરિસ્થિતિ રાજ્ય–વાર બદલી શકે છે, પરંતુ એક વસ્તુ સ્પષ્ટ છે કે—
આ અઠવાડિયામાં બાળકોને ઘરેથી જ અભ્યાસ ચાલુ રાખવો પડશે.





