મેલેરીયા વિરોધી માસ: મોરબી જિલ્લાના આરોગ્ય વિભાગે ઘરો સુધી પહોંચી વૈજ્ઞાનિક સર્વેલન્સ અને મચ્છર નિવારણ અભિયાન ચલાવ્યું

મોરબી, તા. ૨૫ જૂન:
જેમજેમ ચોમાસું નજીક આવી રહ્યું છે, તેમતેમ મચ્છરજન્ય રોગોનું જોખમ પણ વધી જાય છે. આવા જોખમને ધ્યાનમાં રાખીને મોરબી જિલ્લાની આરોગ્ય ટીમે જૂન માસને ‘મેલેરીયા વિરોધી માસ’ તરીકે અનુરુપ રીતે ઊજવણી કરીને સમગ્ર જિલ્લામાં સઘન અભિયાન ચલાવ્યું છે. સરકારશ્રીના માર્ગદર્શન હેઠળ આરોગ્ય વિભાગ દ્વારા યોજાયેલા આ વિશેષ કાર્યમાં મેલેરીયા સહિતના વિવિધ વાહકજન્ય રોગચાળાના નિવારણ માટે ઘરો સુધી જઈને જાગૃતિ અને ચકાસણી બંનેનો સમાવેશ કરાયો.

✔️ આરોગ્ય વિભાગની આગવી પહેલ

રાજ્ય સરકારના આરોગ્ય વિભાગ દ્વારા દરેક વર્ષે જૂન માસને મેલેરીયા વિરોધી માસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે પણ તેમ જ અનુસરતા મોરબી જિલ્લાના મુખ્ય જિલ્લા આરોગ્ય અધિકારી ડૉ. પી.કે. શ્રીવાસ્તવ અને જિલ્લા મેલેરીયા અધિકારી ડૉ. વિપુલ કારોલિયાના માર્ગદર્શન હેઠળ સમગ્ર જિલ્લામાં વિશાળ સર્વેલન્સ અભિયાન હાથ ધરાયું છે.

આ અભિયાન માત્ર નમૂનાભર્યું ન રહી જાય, પણ દરેક ઘરમાં જઈ અસરકારક કામગીરી થાય એ માટે જિલ્લા આરોગ્ય કર્મચારીઓની ટીમે દિનદયાળ કાર્યશૈલીથી ગ્રામ્ય અને શહેરી વિસ્તારોમાં કાર્ય કર્યું.

✔️ ૨ લાખથી વધુ ઘરોની મુલાકાત

મેલેરીયા જેવી ગંભીર પરંતુ અટકાવી શકાય તેવી બીમારી સામે લડવા આરોગ્ય વિભાગે મોરબી જિલ્લાના અંદાજે ૨,૦૩,૪૦૧ ઘરોની મુલાકાત લીધી. આ મુલાકાતો દરમિયાન આરોગ્ય કર્મચારીઓએ ઘરના અંદર અને આસપાસ રહેલા પાણીના પાત્રોની ચકાસણી કરી.

આપાતા આંકડા અનુસાર, કુલ ૭,૪૪,૯૧૪ પાણીના પાત્રો – જેમ કે ટાંકી, ડબ્બા, નાળિયેરની કાચલીઓ, ભૂલાઇ ગયેલા વાસણો વગેરે –ની તપાસ કરવામાં આવી. જ્યાં મચ્છરના પોરા મળી આવ્યા, ત્યાં જંતુનાશક દ્રવ્યનો છંટકાવ, પાણીનો નિકાલ અને લાર્વા નાશ જેવી તાત્કાલિક કામગીરી પણ હાથ ધરવામાં આવી.

✔️ ૮,૯૯૯ નકામા પાત્રો અને સ્થળોનો ઉકેલ

જ્યાં મચ્છર ઊગે છે એવા નકામા પાત્રો અથવા સ્થળો – જેમ કે જૂના ટાયર, ખુલ્લા વાસણો, ભંગારનાં ઢગલા – જેવી ૮,૯૯૯ વસ્તુઓની ઓળખ કરી અને તેમનો યોગ્ય નિકાલ કરવામાં આવ્યો.

આ માટે જનસહભાગીતા પણ મહત્વની સાબિત થઇ, કેમ કે ઘરમાલિકોને સમજાવીને તેમની સહમતીથી આ પગલાં લેવામાં આવ્યા. સ્થાનિક સમાજના સહયોગથી હેલ્થ વર્કરોને અનેક સ્થળોએ સરસ સહકાર પણ મળ્યો.

✔️ લોહીના નમૂનાની તપાસ

મેલેરીયાની શક્યતા ધરાવતી વ્યક્તિઓને ઓળખવા માટે આરોગ્ય વિભાગે ૪૦૧૯ વ્યક્તિઓના લોહીના નમૂનાઓ એકત્ર કરી અને તેની મેલેરીયા મલેરિયલ પરજીવી માટેની તપાસ માટે મોકલ્યા.

આ નમૂનાઓમાં તાવ, કમજોરી, સરદી જેવા લક્ષણો ધરાવનારા લોકોને પ્રાથમિક દવાખાનાથી શોધી અને તેમના તબીબી તપાસના નમૂનાઓ માટે સહકાર મેળવવામાં આવ્યો.

✔️ આરોગ્ય જાગૃતિ માટે ઘરો સુધી જતાં હેલ્થ વર્કરો

મેલેરીયા વિરોધી માસની ઉજવણી માત્ર પત્રકારિતામાં કે સરકારી નોંધમાં નહીં, પણ વાસ્તવિક ભૂમિ પર લોકો સુધી પહોંચવાનું મહત્વ ધરાવે છે. આરોગ્ય કર્મચારીઓએ દરવાજા દરવાજા જઈને લોકો સાથે સંપર્ક સાધ્યો અને સમજાવ્યું કે:

• ઘરના તમામ પાણીના પાત્રો હમેશા ઢાંકી રાખો

• મચ્છરદાનીમાં સૂવાની ટેવ બનાવો

• સાંજ પછી બારણું અને બારીઓ બંધ રાખો

• સાફસફાઈ જાળવો અને પાણી ઊભા ન રહે તે જોવો

• આખું શરીર ઢંકાય તેવા કપડાં પહેરો

• તાવ આવે તો તબીબી તપાસ માટે નજીકના સરકારી દવાખાને સંપર્ક કરો

આ માહિતી લોકોના સ્થાનિક ભાષા અને સંજોગોને અનુરૂપ સરળ ભાષામાં આપવામાં આવી, જેથી દરેક સમાજમંડળ તે સમજવામાં સક્ષમ રહે.

✔️ શાળાઓ અને યુવાનો સાથે સંકલન

આ અભિયાન દરમિયાન આરોગ્ય વિભાગે સ્થાનિક શાળાઓ, કોલેજો અને એનજીઓ સાથે પણ સંકલન કર્યું. વિદ્યાર્થીઓને મેલેરીયા-ડેન્ગ્યુ મુદ્દે જાહેર જાણકારી આપીને તેમની સહભાગીતા સાથે પોસ્ટર, પેમ્ફલેટ વિતરણ અને રંગોળી સ્પર્ધાઓ પણ યોજાઈ.

બાળકોને શિક્ષિત કરવાનો અર્થ છે – એક જ પેઢી નહીં પણ સમગ્ર કુટુંબ સુધી સંદેશ પહોંચાડવો. આ રીતે આરોગ્ય વિભાગે દરેક સ્તરે જાગૃતિ લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો.

✔️ મુખ્ય જિલ્લા આરોગ્ય અધિકારીની અપીલ

મહત્વપૂર્ણ અપીલ કરતા મુખ્ય જિલ્લા આરોગ્ય અધિકારી ડૉ. પી.કે. શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું:

“મેલેરીયા અને ડેન્ગ્યુ જેવા રોગો પર કાબૂ મેળવવો દરેક નાગરિકની જવાબદારી છે. મચ્છર પેદા થાય તે પહેલાં જ તેના પોરાને નાશ કરી શકાય છે. તમારું ઘર અને આજુબાજુ મચ્છરમુક્ત રાખવું એ જ પ્રથમ રક્ષણ છે. તાવ આવે તો ઘેર બેસી નહિ રહેવું – તરત તબીબી તપાસ કરાવવી જોઈએ.”

તેમણે આગળ જણાવ્યું કે, સરકારશ્રીના માર્ગદર્શનમાં મોરબી જિલ્લો “વાહકજન્ય રોગમુક્ત” બનવાની દિશામાં ઝડપથી આગળ વધી રહ્યો છે અને આવું સારું પરિણામ એકસાથે તંત્ર અને જનતાના સહયોગથી શક્ય બન્યું છે.

🔚 નિષ્કર્ષ

મેલેરીયા વિરોધી માસની ઉજવણી માત્ર એક માસગત કામગીરી નહિ, પણ એ છે એક સાર્વત્રિક આરોગ્ય અભિયાન. મોરબી જિલ્લામાં જે રીતે આરોગ્ય વિભાગે કાર્યરત રહીને દરેક નાગરિક સુધી માહિતી, સારવાર અને રક્ષણ પહોંચાડ્યું તે સમગ્ર રાજ્ય માટે એક આદર્શ અભિયાન છે.

આજે જ્યારે મચ્છરજન્ય રોગચાળો સમગ્ર દેશમાં ચિંતાનો વિષય છે, ત્યારે મોરબી જિલ્લાના આ અભિગમમાંથી અન્ય જિલ્લાઓએ પણ પ્રેરણા લેવી જોઈએ – કારણ કે આરોગ્ય એ સમૃદ્ધ સમાજની પાયાની જરૂરિયાત છે.

INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/

FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice

આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો …