ગાંધીનગર, સંજીવ રાજપૂત:
આજના સમયમાં વૈશ્વિક આરોગ્ય સમસ્યા તરીકે ઉભરી આવેલી એન્ટીબાયોટિક દવાઓ સામે જીવાણુઓની પ્રતિરોધક ક્ષમતા એટલે કે એન્ટીમાઈક્રોબિયલ રેઝિસ્ટન્સ (AMR) સામે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો દ્વારા સતત પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. ગુજરાતમાં પણ આ દિશામાં નોંધપાત્ર પગલાં લેવાઈ રહ્યા છે. ત્યારે આ સંદર્ભે ગુજરાત રાજ્યના મુખ્ય સચિવ પંકજ જોષીની અધ્યક્ષતામાં “સ્ટેટ કન્વર્જન્સ કમિટી ઓન એન્ટીમાઇક્રોબિયલ રેઝિસ્ટન્સ (AMR)”ની બીજી બેઠક ગાંધીનગર ખાતે યોજાઈ હતી.
આ બેઠકનો મુખ્ય ઉદ્દેશ એ હતો કે “સ્ટેટ એક્શન પ્લાન ફોર કન્ટેઈનમેન ઓફ એન્ટીમાઈક્રોબિયલ રેઝિસ્ટન્સ – ગુજરાત” (SAPCAR-G) અંતર્ગત હાંસલ થયેલી પ્રગતિની સમીક્ષા કરવી અને રાષ્ટ્રિય સ્તરે ગુજરાતના યોગદાનને વધુ મજબૂત બનાવવા માટેના ભાવિ દિશાનિર્દેશો પર ચર્ચા કરવી.
મુખ્ય સચિવે આપ્યા મહત્વના સૂચનો:
બેઠક દરમિયાન મુખ્ય સચિવ પંકજ જોષીએ રાજ્યના વિવિધ વિભાગો વચ્ચે વધુ સક્ષમ અને સુમેળભર્યું સંકલન (કન્વર્જન્સ) સર્જવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે તાકીદ કરી હતી કે એન્ટીમાઈક્રોબિયલ રેઝિસ્ટન્સને નિયંત્રિત કરવા માટે આરોગ્ય, કૃષિ, પશુપાલન અને પર્યાવરણ વિભાગો વચ્ચે સંકલિત પ્રયાસો જરૂરી છે. તેમણે એ પણ કહ્યું કે સમગ્ર રાષ્ટ્રીય સ્તરે “વન હેલ્થ” અભિગમને અનુરૂપ ગુજરાતનું યોગદાન નોંધપાત્ર હોવું જોઈએ.
તેમણે ગુજરાત દ્વારા લેવામાં આવેલા શ્રેષ્ઠ પ્રયાસોની પ્રશંસા કરતા જણાવ્યું કે, રાજ્યએ રાષ્ટ્રીય સ્તરે “વન હેલ્થ સ્ટીયરિંગ કમિટીમાં” મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે, જે દેશમાં ઓશધીપ્રતિકારકતાને રોકવા માટેનું વ્યાપક નેટવર્ક બનાવી રહ્યું છે.
બે મહત્વપૂર્ણ અહેવાલોનું વિમોચન:
બેઠક દરમિયાન બે મહત્વના રાજ્યસ્તરીય રિપોર્ટ –
-
GUJSAR (Gujarat State Surveillance of Antimicrobial Resistance) સર્વેલન્સ રિપોર્ટ
-
એન્ટિબાયોટિક ઉપયોગ રિપોર્ટ
નુ વિમોચન કરવામાં આવ્યું. આ અહેવાલો એન્ટિબાયોટિક દવાઓના વપરાશ અને તેના કારણે ઊભરતી રેઝિસ્ટન્સ પર પ્રકાશ પાડે છે.
GUJSAR રિપોર્ટ મુજબ, રાજ્યમાં કેટલાક વિસ્તારોમાં કેટલાક જીવાણુઓએ ચોક્કસ દવાઓ સામે પ્રતિરોધક શક્તિ વિકસાવી લીધી છે, જેને રોકવા માટે તાત્કાલિક કાર્યવાહી જરૂરી છે. એન્ટિબાયોટિક ઉપયોગ રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે દવાઓનો અજાણપણે ઉપયોગ ટાળી અને પ્રમાણિત માર્ગદર્શિકા મુજબ તેમનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો રેઝિસ્ટન્સની દર ઘટી શકે છે.
AMR અને વન હેલ્થ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા:
બેઠકમાં એ.એમ.આર. સાથે જોડાયેલા વિવિધ તાજેતરના પડકારો અને તેનો સામનો કરવા માટેના સંકલિત અભિગમ વિષે ઊંડી ચર્ચા થઈ. ખાસ કરીને “વન હેલ્થ” દ્રષ્ટિકોણ, જેમાં માનવ આરોગ્ય, પશુ આરોગ્ય અને પર્યાવરણ વચ્ચેનો સંબંધ સમજાવવામાં આવે છે, એ વિષય પર મક્કમ દિશાનિર્દેશ અપાયો. ગુજરાતમાં એવી વ્યવસ્થા ઊભી કરવાની ચર્ચા કરવામાં આવી કે જેમાં આરોગ્ય તંત્ર, વેટનરી સાયન્સ, પર્યાવરણ વિભાગ અને દવાઓના ઉત્પાદકોએ સંયુક્ત રીતે જવાબદારી વહન કરી શકે.
નીતિગત અને નિયમનાત્મક સુધારાઓ:
આ બેઠકમાં એ પણ નક્કી કરવામાં આવ્યું કે AMR સામે લડવા માટે માત્ર આરોગ્ય વિભાગ જ નહીં પરંતુ તમામ સંબંધિત વિભાગો – જેમ કે કૃષિ, પશુપાલન, શિક્ષણ, તેમજ નાગરિક જાગૃતિ તરફ પણ ધ્યાન આપવું જરૂરી છે. મુખ્ય સચિવે રાજયમાં પબ્લિક હેલ્થ લેબોરેટરી નેટવર્કને વધુ મજબૂત બનાવવા, સ્પષ્ટ મોનિટરિંગ સિસ્ટમ ઉભી કરવાનો પણ સૂચન આપ્યું.
બેઠકમાં હાજર રહેલા વરિષ્ઠ અધિકારીઓ:
આ બેઠકમાં આરોગ્ય વિભાગના અગ્રસચિવ શ્રી ધનંજય દ્વિવેદી, આરોગ્ય કમિશ્નર (અર્બન) શ્રી હર્ષદ પટેલ, આરોગ્ય કમિશ્નર (ગ્રામ્ય) શ્રી રતનકુંવર ગઢવીચારણ ઉપરાંત કૃષિ, પશુપાલન, પર્યાવરણ (GPCB), શિક્ષણ અને વૈજ્ઞાનિક-સાંસદિક વિભાગોના વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ પણ ભાગ લીધો.
નિષ્કર્ષ:
આ બેઠક એના પ્રકારની બહુવિધ વિભાગીય ભાગીદારીવાળી યોજનાઓ માટે એક મજબૂત મંચ સાબિત થઈ છે. એન્ટીબાયોટિક દવાઓ સામે જીવાણુઓના વધતા પ્રતિરોધ સામે લડવા માટે હવે માત્ર તબીબી ઉકેલ પૂરતો નથી, પરંતુ વ્યાપક સ્તરે નીતિ, વ્યવસ્થા અને નાગરિક જાગૃતિની પણ જરૂર છે. ગુજરાત સરકારે રાજ્ય સ્તરે એવા મકબૂલ અભિગમ તરફ પગલાં ભરી દીધાં છે, જે રાષ્ટ્રીય સ્તરે રોલ મોડલ બની શકે તેમ છે.
આ સંદર્ભે મુખ્ય સચિવ પંકજ જોષીએ આપેલા દિશાનિર્દેશો અનુસાર, હવે દરેક વિભાગે મળીને આ ઘાતક પરિસ્થિતિ સામે દ્રઢતાપૂર્વક કામ કરવાનું છે – જેથી રાજ્યના નાગરિકોનું આરોગ્ય સુરક્ષિત રહી શકે.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
