દેશના ઉદ્યોગકારો માટે રાહતના સમાચાર છે. નાણા મંત્રાલયે જીએસટી રિફંડ પ્રક્રિયાને વધુ ઝડપભરી અને સરળ બનાવવા માટે યોજના બનાવી છે. હવે આવકવેરા (ઇન્કમ ટેક્સ) રિફંડની જેમ જ, જીએસટી રિફંડ પણ ૧૦ થી ૧૫ દિવસમાં મળવો એ સરકારનો લક્ષ્ય છે. આ દિશામાં મંત્રાલયે રાજ્યો સાથે ચર્ચા શરૂ કરી દીધી છે અને જલ્દી જ આ મુદ્દો જીએસટી કાઉન્સિલની બેઠકમાં ચર્ચાય તેવી શક્યતા છે.
હમણાં સુધી ઉદ્યોગકારો મહિનાઓ રાહ જોતા હતા
અત્યારે GST રિફંડ મેળવવી તે ઉદ્યોગકારો માટે મથામણભર્યું કાર્ય બની ગયું છે. ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC)ના રિફંડ માટે ઉદ્યોગકારો સરકારને અરજી કરે છે, પરંતુ નિયમ મુજબ 60 દિવસમાં ચુકવાવાનો નક્કી થયેલ રિફંડ કેટલાક વલણોમાં છ મહિના, એક વર્ષથી પણ વધુ મોડું મળે છે.
આ અવધિ દરમ્યાન ઉદ્યોગપતિઓની કાર્યકારી મૂડી અટવાઈ જાય છે, નિકાસકારોની સ્પર્ધાત્મકતામાં ઘટાડો આવે છે અને તેઓને અટકેલી રકમ માટે વ્યાજ ચૂકવવું પડે છે, જે માર્કિન પર સીધી અસર કરે છે.
રિફંડ પ્રક્રિયાને આવકવેરા જેવી (ઓટોમેટેડ) બનાવવા પ્રયાસ
નાણા મંત્રાલયના અધિકારીઓ અનુસાર હવે પ્રયાસ એ દિશામાં છે કે જેમ આવકવેરા રિફંડ મોબાઇલ અને પેનકાર્ડ આધારિત ઓટોમેટેડ રીતે સીધા ખાતામાં આવે છે, તેવી જ રીતે GST રિફંડ પણ ટેકનોલોજી આધારિત સરળ અને ઝડપી બનાવવો છે.
વિશેષજ્ઞોનું માનવું છે કે GST રિફંડ ઝડપથી આપવા માટે સ્વચાલિત રિફંડ સિસ્ટમ વિકસાવવી આવશ્યક છે, જેમાં દસ્તાવેજોનું ઓટોમેટિક વેરિફિકેશન થાય અને યોગ્ય કેસમાં તત્કાલ રિફંડ મંજૂર થાય.
કાઉન્સિલની મંજૂરી વગર કોઈ નિર્ણય શક્ય નહીં
જીએસટી સંબંધિત મોટા ભાગના નિર્ણયો જીએસટી કાઉન્સિલ દ્વારા લેવામાં આવે છે, જેમાં કેન્દ્ર સરકાર અને તમામ રાજ્યોના નાણામંત્રીઓ સહભાગી હોય છે. નાણા મંત્રાલયે જણાયું છે કે જીએસટી રિફંડ પ્રક્રિયામાં સુધારા માટે રાજ્યો સાથે ચર્ચા ચાલુ છે, અને આગામી કાઉન્સિલ બેઠકમાં આ મુદ્દો ઉઠાવવાનો ઇરાદો છે.
હાલમાં દેશમાં જે વિવિધ રાજકીય અને નીતિગત વિધિઓ ચાલી રહી છે તેના પગલે જુલાઈ અને ઓગસ્ટ મહિનામાં જીએસટી કાઉન્સિલની બેઠક થવાની સંભાવના ઓછો છે, કારણ કે સંસદનું વર્ષાસત્ર પણ ૨૧ જુલાઈથી શરૂ થઈ ૨૧ ઓગસ્ટ સુધી ચાલે તેવી શક્યતા છે. એટલે આપાત સમયે કાઉન્સિલની બેઠક પછી જ કોઈ મોટો નિર્ણય શક્ય બની શકે છે.
જીએસટી દરોમાં ફેરફાર માટે કેન્દ્ર પણ ઇચ્છુક, પરંતુ…
મંત્રાલયના સૂત્રોએ માહિતી આપી છે કે જીએસટી દરમાં ફેરફાર, અથવા અલગ અલગ સ્લેબો (ટેક્સ દરોની શ્રેણી) ઘટાડવા માટે કેન્દ્ર સરકાર પણ ઇચ્છુક છે, જેથી ઘણી વસ્તુઓ સસ્તી બને અને તેની માંગ વધે. પરંતુ આ નિર્ણય પણ કાઉન્સિલના સર્વસંમતિથી જ લઈ શકાય છે, જે દરેક રાજ્યની રાજકીય અને આર્થિક દિશા પર આધાર રાખે છે.
રાજ્યોમાં ટેક્સ આવક ઓછી ન થાય તેવા સંકેત સાથે કેટલાક રાજ્યો જીએસટી દર ઘટાડવા માટે સંમત થવામાં ઉત્સુક નથી, જ્યારે કેટલાક રાજ્યો જનસંભાળ માટે રાહત આપવા માંગે છે. પરિણામે, આ મુદ્દા પર કાઉન્સિલમાં વિચારો અને વિમર્શ લાંબા સમય સુધી ચાલે તેવો સંભાવ છે.
છ મહિનાથી કાઉન્સિલ બેઠક ન થવા અંગે ઉદ્યોગકારો વેગમાં
જીએસટી કાઉન્સિલની બેઠક દર ત્રણ મહિને એક વખત થવી ફરજિયાત હોય છે. છતાં છેલ્લા છ મહિનાથી કોઈ બેઠક બોલાવવામાં આવી નથી. ઉદ્યોગજગત આ બાબતે અસંતોષ વ્યક્ત કરી રહ્યો છે, અને વારંવાર રિફંડની વિલંબિત પ્રક્રિયા, ટેક્સના સ્પષ્ટ નિયમોની અછત અને ટેક્સદારોની ઊંચી વ્યાખ્યા જેવી સમસ્યાઓ ઉઠાવી રહ્યો છે.
ગત ૮ વર્ષમાં આવેલ ગેરસમજાવટો દૂર કરવા સરકાર ગંભીર
જીએસટી અમલમાં આવીને હવે ૮ વર્ષ વીતી ગયા છે. આ સમયગાળામાં અનેક તકનિકી સમસ્યાઓ, નીતિગત અવ્યાખ્યાઓ અને ડોક્યુમેન્ટેશનની અવ્યવસ્થાઓ સામે આવી છે. હવે સરકાર ઈચ્છે છે કે સમગ્ર પ્રક્રિયાને સમીક્ષાની આંખે જોઈને એક સંપૂર્ણ સુઘડ અને પારદર્શક સિસ્ટમ ઉભી કરવી.
નાણા મંત્રાલયના સૂત્રોનું કહેવું છે કે:”આ રિફંડ મોડલમાં સુધારાની માત્ર જરૂરિયાત નહીં, પણ મહત્વપૂર્ણ તાકીદ છે. નાના ઉદ્યોગો, નિકાસકર્તાઓ અને સ્ટાર્ટઅપ્સ માટે ફટકો ન પડે એ માટે ઓટોમેશન તરફ આગળ વધવું જ પડશે.”
ઉદ્યોગકારોને મળશે નવો આશ્વાસન
જીએસટી રિફંડની વ્યવસ્થાને આવકવેરા જેવી ઝડપી અને કાર્યક્ષમ બનાવવા મંત્રાલયના આ પ્રયાસોને ઉદ્યોગકારોએ આવકાર આપ્યો છે. નિકાસકર્તાઓને ખાસ કરીને રાહત મળશે, કારણ કે તેમની મૂડી પર લાગેલી વ્યાજની બધી વાતો આગામી દિવસોમાં ઘટી શકે છે.
સમાપન: પ્રગતિશીલ ટેક્સ વ્યવસ્થાની દિશામાં મહત્વપૂર્ણ પગલું
જીએસટી રિફંડ સરળ બનાવવા મંત્રાલયના પ્રયાસો ભારતીય ટેક્સ વ્યવસ્થાને વધુ કાર્યક્ષમ અને ઉદ્યોગમૈત્રી બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ માઇલસ્ટોન સાબિત થઈ શકે છે. જો આ યોજના સફળતાપૂર્વક અમલમાં આવે તો તે ધંધાર્થીઓ, નિકાસકર્તાઓ અને નાના ઉદ્યોગોને જીવંત રાહત આપી શકે છે.
હવે આખી દૃષ્ટિ જીએસટી કાઉન્સિલની આગામી બેઠક અને તેમાં લેવાતા નિર્ણયો પર કેન્દ્રિત છે, જે ભારતના ટેક્સ ઇકોસિસ્ટમ માટે દિશા નિર્ધારક બની શકે છે.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
