ભારતમાં **GST (વસ્તુ અને સેવા કર)**ની નવી વ્યવસ્થા અમલમાં આવ્યાના બાદથી જ વિવિધ વસ્તુઓના ભાવમાં ઉછાળો અને ઘટાડા જોવા મળ્યા છે. પરંતુ તાજેતરમાં લેવામાં આવેલા નિર્ણય મુજબ, 22 સપ્ટેમ્બરથી લાગુ થનારા નવા GST દરો સામાન્ય જનતા માટે એક મોટી રાહત લઈને આવ્યા છે. આ નિર્ણયનો સીધો લાભ હવે રેલવે મુસાફરોને પણ મળશે.
ભારતીય રેલવેએ તેના અધિકૃત બ્રાન્ડ “રેલ નીર” હેઠળ વેચાતી બોટલબંધ પાણીની કિંમતોમાં ઘટાડો કરવાનો મોટો નિર્ણય લીધો છે. મુસાફરો માટે ખાસ કરીને આ એક સારા સમાચાર છે, કારણ કે તેઓ લાંબા સમયથી સ્ટેશનો પર મોંઘું પાણી વેચાય છે તેવી ફરિયાદો કરતા હતા.
નવા દર શું છે?
રેલવે મંત્રાલયે જાહેર કરેલા નવા દર મુજબ:
-
1 લિટર રેલ નીર બોટલ : અગાઉ ₹15 હતી, હવે ₹14માં ઉપલબ્ધ થશે.
-
500 મિલી (અડધો લિટર) રેલ નીર બોટલ : હવે માત્ર ₹10માં મળશે.
આ દરો 22 સપ્ટેમ્બર, 2025થી સમગ્ર દેશમાં તમામ ટ્રેનો અને સ્ટેશનો પર લાગુ થશે.
મુસાફરોને થશે કેટલી રાહત?
દેખીતી રીતે જોવામાં આવે તો ₹1 અથવા ₹2 નો ઘટાડો નાનો લાગે, પરંતુ લાખો મુસાફરો માટે આ એક મોટી રાહત છે. રોજિંદા મુસાફરી કરનારા લોકો માટે આ વાર્ષિક બચતમાં ફેરવાશે.
ઉદાહરણ તરીકે:
-
જો કોઈ વ્યક્તિ દરરોજ એક 1 લિટર બોટલ ખરીદે, તો દર મહિને તેને ₹30 જેટલી બચત થશે.
-
દેશભરમાં દરરોજ સરેરાશ 20 લાખથી વધુ બોટલો વેચાય છે, એટલે કુલ સ્તરે મુસાફરોને કરોડો રૂપિયાની બચત થશે.
મુસાફરોની લાંબા સમયથી રહેલી ફરિયાદો
લાંબા સમયથી મુસાફરો સોશિયલ મીડિયા પર ફરિયાદ કરતા હતા કે રેલ નીરની બોટલ ₹15માં હોવા છતાં વિક્રેતાઓ તેને ₹20 કે વધુમાં વેચે છે. ખાસ કરીને લાંબી મુસાફરી દરમિયાન પ્યાસ લાગતાં મુસાફરો મજબૂરીએ વધારે પૈસા ચુકવતા.
રેલવે મંત્રાલયે આ બાબતને ગંભીરતાથી લઈને માત્ર GST ઘટાડાનો લાભ જ નહિ, પરંતુ વાસ્તવિક કિંમતે બોટલ ઉપલબ્ધ થાય તેની ખાતરી કરવાનું વચન આપ્યું છે.
રેલવે મંત્રાલયનું સત્તાવાર નિવેદન
રેલવે મંત્રાલયે જણાવ્યું:
“GST ઘટાડાનો સીધો લાભ મુસાફરો સુધી પહોંચાડવામાં આવશે. રેલ નીરની બોટલો માટે નવી મહત્તમ વેચાણ કિંમત (MRP) જાહેર કરી છે. કોઈ પણ પરિસ્થિતિમાં વિક્રેતા મુસાફરો પાસેથી વધારાની વસૂલી નહીં કરી શકે. જો આવી ફરિયાદ મળે તો કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.”
GST કાઉન્સિલનો મોટો નિર્ણય
3 સપ્ટેમ્બર, 2025ના રોજ GST કાઉન્સિલે એક ઐતિહાસિક નિર્ણય લીધો હતો.
-
અત્યાર સુધી 5%, 12%, 18% અને 28% એમ ચાર સ્લેબ હતા.
-
હવે માત્ર બે સ્લેબ – 5% અને 18% – રાખવામાં આવશે.
-
12% અને 28%ના સ્લેબ રદ્દ કરાયા છે.
આ સુધારા પછી પેકેજ્ડ વસ્તુઓ, દૈનિક ઉપયોગની ચીજો, ઘરેલું ઉત્પાદનો અને વાહનોના ભાવમાં ઘટાડો થયો છે.
અન્ય કંપનીઓના ભાવમાં ઘટાડો
GST ઘટાડા પછી માત્ર રેલ નીર જ નહીં, પરંતુ અનેક મોટી કંપનીઓએ તેમના ઉત્પાદનોના ભાવ ઘટાડવાની જાહેરાત કરી છે.
-
મધર ડેરી : દૂધના ભાવમાં ₹2 પ્રતિ લિટર સુધીનો ઘટાડો કર્યો. ટોન્ડ ટેટ્રા પૅક દૂધ 77 રૂપિયાથી ઘટાડી 75 રૂપિયા કરાયું.
-
ઘી અને ચીઝ : મધર ડેરીએ જ નહીં, પરંતુ અમૂલ સહિતની અનેક કંપનીઓએ ઘી, ચીઝ અને બટર જેવા ઉત્પાદનોના ભાવ ઓછા કર્યા છે.
-
શેમ્પૂ અને સાબુ : FMCG કંપનીઓએ પણ નવા દરો જાહેર કર્યા છે.
-
કાર અને બાઇક : ઓટો સેક્ટરે પણ ભાવ ઘટાડાની જાહેરાત કરી છે, ખાસ કરીને 28% સ્લેબ હટતા વાહનો સસ્તા થયા છે.
જનતા સુધી લાભ પહોંચાડવાની ખાતરી
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું:
“આ GST ઘટાડાનો લાભ સીધો ગ્રાહકો સુધી પહોંચાડવામાં આવશે. જો કંપનીઓ અથવા વેપારીઓ આ લાભ ગ્રાહકો સુધી ન પહોંચાડે તો સરકાર કડક પગલાં લેશે.”
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે આ પગલાંનો મુખ્ય હેતુ મોંઘવારીમાં રાહત આપવાનો છે, જેથી સામાન્ય નાગરિકને રોજિંદા વસ્તુઓ સસ્તી મળી શકે.
સ્ટેશનો અને ટ્રેનોમાં અમલ કેવી રીતે થશે?
રેલવે મંત્રાલયે તમામ ઝોનલ રેલવેને આદેશ આપ્યો છે કે 22 સપ્ટેમ્બરથી:
-
બધા સ્ટેશનો પર રેલ નીરની બોટલો નવા દરે વેચાવા જોઈએ.
-
ટ્રેનમાં ફરતા વેન્ડર્સ પણ નવા દરથી જ બોટલો વેચશે.
-
મુસાફરોને કિંમતોની જાણકારી આપવા માટે પ્રત્યેક સ્ટોલ પર મોટા બોર્ડ મૂકવામાં આવશે.
-
ચેકિંગ ટીમો ખાસ તાકીદે કામ કરશે, જેથી વધારાની વસૂલી થતી હોય તો તરત પગલાં લઈ શકાય.
મુસાફરોની પ્રતિક્રિયાઓ
GST ઘટાડાની આ જાહેરાત પછી મુસાફરોમાં આનંદનો માહોલ છે.
-
મુંબઈના એક દૈનિક મુસાફરે કહ્યું: “લોકલ અને લૉંગ-ડિસ્ટન્સ મુસાફરીમાં પાણીની બોટલ એ સૌથી જરૂરી વસ્તુ છે. હવે દર થોડો ઓછો થયો છે, એ ખરેખર સારો નિર્ણય છે.”
-
દિલ્હીથી અમદાવાદ જતા એક મુસાફરે કહ્યું: “GST ઘટાડા પછી જો વેચાણદારો સાચા દરે વેચશે તો જ મુસાફરોને સાચો લાભ મળશે.”
સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા
રેલ નીરની બોટલ સસ્તી થવાની જાહેરાત બાદ સોશિયલ મીડિયા પર મીમ્સ અને પોસ્ટ્સની ભરમાર થઈ ગઈ છે. કેટલાક લોકોએ મજાક કરતાં લખ્યું કે :
-
“હવે તો રેલ નીર સાથે સેલ્ફી લઈ શકાય – કારણ કે એ સસ્તું થઈ ગયું છે!”
-
“મુસાફરોને હવે પાણી માટે ખિસ્સો ખાલી કરવો નહીં પડે.”
પરંતુ ઘણા લોકોએ સવાલ પણ ઉઠાવ્યા કે સ્ટેશનો પર હજુ પણ કડક દેખરેખ જરૂરી છે, નહિતર વિક્રેતાઓ ફરીથી મનમાની વસૂલી શરૂ કરી દેશે.
નિષ્ણાતોની ટિપ્પણીઓ
આર્થિક નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે:
-
GST ઘટાડાથી સામાન્ય વપરાશની વસ્તુઓમાં માંગ વધશે.
-
રેલ નીર જેવી આવશ્યક વસ્તુ સસ્તી થવાથી મુસાફરોનો ખર્ચ ઘટશે.
-
જો વેપારીઓ ઈમાનદારીથી અમલ કરે તો મોંઘવારીમાં રાહત સ્પષ્ટપણે જોવા મળશે.
ભવિષ્યમાં શું અપેક્ષા?
ભારતીય રેલવે આગામી મહિનાઓમાં મુસાફરો માટે વધુ સુવિધાઓ જાહેર કરી શકે છે.
-
સ્ટેશનો પર ડિજિટલ પેમેન્ટ દ્વારા પાણી ખરીદવા પર ડિસ્કાઉન્ટ આપવા અંગે વિચારણા થઈ રહી છે.
-
પર્યાવરણને ધ્યાનમાં રાખીને રીસાયકલેબલ બોટલ્સ લોન્ચ કરવાની યોજના પણ છે.
-
સાથે જ મફત પીવાનું પાણી સ્ટેશનો પર ઉપલબ્ધ કરાવવાની વ્યવસ્થાને વધુ મજબૂત બનાવવામાં આવશે.
ઉપસંહાર
ભારતીય રેલવેએ લીધેલો આ નિર્ણય માત્ર પાણીની બોટલ સુધી મર્યાદિત નથી, પરંતુ એ એક સંદેશ આપે છે કે સરકાર GST ઘટાડાનો લાભ સીધો જનતા સુધી પહોંચાડવા પ્રતિબદ્ધ છે.
રેલ નીર હવે 1 લિટર માટે ₹14 અને 500 મિલી માટે ₹10માં મળશે – આ મુસાફરો માટે નાની બાબત નથી. આ પગલું દૈનિક જીવનમાં સામાન્ય માણસને રાહત પહોંચાડશે, સાથે જ મોંઘવારી સામે લડવામાં મદદરૂપ બનશે.
WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL
FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…
Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl
TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl
જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 6606
