નવરાત્રી મહોત્સવ દરમિયાન દેશભરમાં શસ્ત્રપૂજાનું વિશેષ ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ છે. દેવી શક્તિની ઉપાસના સાથે સાથે શસ્ત્રોનું પૂજન એ ભારતીય પરંપરાનો અગત્યનો ભાગ છે. કારણ કે શસ્ત્રો માનવજાતના રક્ષણ અને અપરાધના નાશ માટે પ્રતીકરૂપ માનવામાં આવે છે. ખાસ કરીને પોલીસ તંત્ર અને સશસ્ત્ર દળો માટે શસ્ત્રપૂજા માત્ર ધાર્મિક વિધિ જ નહીં, પરંતુ એક પ્રેરણાદાયી ક્ષણ છે – જે તેમને તેમના કર્તવ્ય, શિસ્ત અને જવાબદારીની યાદ અપાવે છે.
જામનગર જિલ્લા પોલીસ હેડ ક્વાર્ટર ખાતે પણ આ વર્ષે શસ્ત્રપૂજાનો કાર્યક્રમ ભવ્યતાથી ઉજવાયો. જિલ્લા પોલીસ વડા ડો. રવિ મોહન સૈનીની આગેવાનીમાં આ વિધિ પાર પાડવામાં આવી હતી.

કાર્યક્રમની શરૂઆત
નવરાત્રીના શુભ દિવસે, વહેલી સવારે જ પોલીસ હેડ ક્વાર્ટરનો પરિસર વંદનિય માહોલથી ગૂંજી ઉઠ્યો. સવારથી જ કર્મચારીઓએ પરિસરને સાફસુથરું કરી ફૂલોના તોરણોથી શણગાર્યું. મુખ્ય દરવાજા ઉપર રંગોળીથી સુશોભન કરવામાં આવ્યું. અંદર આવેલા શસ્ત્રાગારમાં તથા મેદાન વિસ્તારમાં ફૂલમાળા, કલશ અને દિવડાઓથી સુંદર સજાવટ કરાઈ.
ડો. રવિ મોહન સૈની, જિલ્લા પોલીસ વડા, પોતાના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ સાથે પરિસરમાં પહોંચ્યા ત્યારે પોલીસ બેન્ડે ગર્વભેર સ્વાગત ધ્વનિ વગાડ્યો. સમગ્ર પરિસર પોલીસ જવાનોના સાદ અને શિસ્તબદ્ધ ઉપસ્થિતિથી એક અનોખા માહોલમાં ઝળહળ્યો.

શસ્ત્રપૂજાની વિધિ
કાર્યક્રમની મુખ્ય વિધિ શરૂ થતાં જ પૂજારી દ્વારા વૈદિક મંત્રોચ્ચાર થયો. પરંપરાગત રીતે શસ્ત્રો – પિસ્તોલ, રાઇફલ, લાઠી, તલવાર અને આધુનિક હથિયારો – સજાવીને મૂકવામાં આવ્યા હતા.
ડો. રવિ મોહન સૈનીએ પ્રથમ શસ્ત્ર પર ચંદન, કુમકુમ અને અક્ષત ચઢાવ્યાં. બાદમાં તેઓએ કડક શિસ્ત સાથે આ શસ્ત્રોને પ્રણામ કર્યો. વિધિ દરમ્યાન તેઓએ કહ્યું કે –
“પોલીસના હાથમાં રહેલા શસ્ત્રો માત્ર અપરાધને કાબૂમાં લેવા માટે નથી, પરંતુ ન્યાય અને શાંતિ જાળવવાના સાધન છે. આ શસ્ત્રો હંમેશા નિર્દોષોની રક્ષા અને ગુનેગારોના દમન માટે જ વપરાશે.”

અધિકારીઓની ઉપસ્થિતિ
આ પ્રસંગે અનેક વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા, જેમની હાજરીએ કાર્યક્રમની ગૌરવતા વધારી.
-
DySP જયવિર ઝાલા
-
રાજેન્દ્ર દેવઘા
-
વિ.કે. પંડ્યા
-
મિત રૂદલ
-
LCB PI વી.એમ. લાગરિયા
-
SOG PI બી.એન. ચૌધરી
તેમજ અન્ય અનેક પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર, સબ ઇન્સ્પેક્ટર, હેડ કોન્સ્ટેબલ, જવાનો તથા સ્ટાફ પણ હાજર રહ્યા. દરેકે શસ્ત્રોને પ્રણામ કરીને પોતાની ફરજ નિષ્ઠાપૂર્વક બજાવવાનો સંકલ્પ લીધો.
શસ્ત્રપૂજાનું સાંસ્કૃતિક મહત્વ
શસ્ત્રપૂજા આપણા શાસ્ત્રોમાંથી આવે છે. પ્રાચીન સમયમાં રાજાઓ પોતાના હથિયારોને દૈવી શક્તિ સ્વરૂપે માનતા. કારણ કે એ જ હથિયારોએ પ્રજાનું રક્ષણ કર્યું અને રાજ્યને સલામત રાખ્યું.
આજના સમયમાં પોલીસ તંત્ર માટે પણ આ પરંપરા એટલી જ અગત્યની છે. પોલીસના હાથમાં રહેલા શસ્ત્રો કાયદાની અમલવારી માટે અનિવાર્ય છે. તેઓ અન્યાય સામે લડવાના હથિયાર છે અને પ્રજાને સુરક્ષિત રાખવાના રક્ષક છે.
પોલીસ તંત્ર માટે શસ્ત્રપૂજાનો સંદેશ
ડો. રવિ મોહન સૈનીએ પોતાના સંબોધનમાં જણાવ્યું કે –
-
શસ્ત્રોનો ઉપયોગ માત્ર જરૂરી પરિસ્થિતિમાં જ કરવો.
-
દરેક શસ્ત્ર સાથે એક નૈતિક જવાબદારી જોડાયેલી છે.
-
પોલીસ જવાનોને હંમેશા માનવતા અને કાયદાના પાલન સાથે કાર્ય કરવું જોઈએ.
-
શસ્ત્રપૂજા આપણને યાદ અપાવે છે કે આપણું કર્તવ્ય સમાજની રક્ષા કરવાનું છે.
કાર્યક્રમ દરમ્યાનના પ્રસંગો
શસ્ત્રપૂજા પૂર્ણ થયા બાદ પોલીસ બેન્ડ દ્વારા રાષ્ટ્રગાન વગાડવામાં આવ્યું. સમગ્ર પરિસર **“જન ગણ મન”**ના સ્વરો સાથે ગૂંજી ઉઠ્યો. ત્યારબાદ અધિકારીઓએ પોલીસ જવાનો સાથે સંવાદ કર્યો અને તેમની હિંમત વધારી.
જિલ્લા પોલીસ વડાએ ખાસ કરીને નવોદિત જવાનોને કહ્યું કે –
“તમે કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવાના વચન સાથે આ દળમાં જોડાયા છો. શસ્ત્રપૂજાની આ વિધિ તમને યાદ અપાવે છે કે તમારો દરેક શ્વાસ પ્રજાની સુરક્ષાને અર્પિત છે.”
સામાજિક પ્રતિક્રિયા
આ પ્રસંગે અનેક સ્થાનિક આગેવાનો, સામાજિક પ્રતિનિધિઓ તથા પત્રકારો પણ હાજર રહ્યા. સૌએ આ કાર્યક્રમની પ્રશંસા કરી. ઘણા લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર લખ્યું કે –
“જામનગર પોલીસ તંત્રનું શસ્ત્રપૂજન માત્ર એક વિધિ નથી, પરંતુ જનસુરક્ષા માટેની પ્રતિબદ્ધતાનો જાહેર સંકલ્પ છે.”
પોલીસ જવાનોમાં ઉમંગ અને ગૌરવ
શસ્ત્રપૂજાના આ કાર્યક્રમ બાદ પોલીસ જવાનોમાં વિશેષ ઉત્સાહ જોવા મળ્યો. તેઓએ અનુભવી અધિકારીઓ પાસેથી પ્રેરણા મેળવી. નવોદિત જવાનોને પણ આ પ્રસંગે સમજાયું કે શસ્ત્ર માત્ર લોખંડ નથી, પરંતુ એમાં એક નૈતિક શક્તિ છુપાયેલી છે.
ભવિષ્ય માટેનો સંદેશ
આવી વિધિઓ પોલીસ તંત્રને એક તરફ ધાર્મિક શ્રદ્ધાથી જોડે છે, તો બીજી તરફ ફરજ પ્રત્યેની નિષ્ઠા મજબૂત કરે છે.
-
પોલીસ જવાનોમાં શિસ્ત અને કર્તવ્યનિષ્ઠા વધે છે.
-
શસ્ત્રો પ્રત્યે સન્માન અને જવાબદારીની ભાવના પેદા થાય છે.
-
સમાજને પણ વિશ્વાસ મળે છે કે પોલીસ હંમેશા તેમની સુરક્ષામાં તત્પર છે.
સમાપન
જામનગર પોલીસ હેડ ક્વાર્ટર ખાતે યોજાયેલ આ શસ્ત્રપૂજા માત્ર ધાર્મિક વિધિ નહોતું, પરંતુ સમગ્ર પોલીસ તંત્ર માટે શપથ વિધિ સમાન હતું.
જિલ્લા પોલીસ વડા ડો. રવિ મોહન સૈની અને અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓની ઉપસ્થિતિએ કાર્યક્રમને ગૌરવપૂર્ણ બનાવ્યો. પોલીસ જવાનોમાં ફરજ પ્રત્યે નવી ઉર્જા જગાવી.
આવો કાર્યક્રમ દર્શાવે છે કે –
પોલીસ માત્ર કાયદાની અમલવારી કરતી સંસ્થા નથી, પરંતુ પ્રજાની સુરક્ષા માટે પ્રાણ પણ અર્પણ કરવા સજ્જ એક શક્તિ છે.







