મુંબઈની રાજકીય ધરતી ફરી એક વાર ગરમાઈ ગઈ છે. આગામી બૃહન્મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (BMC) ચૂંટણીને લઈને શિવસેના (ઠાકરે જૂથ)માં નવો ઉત્સાહ અને નવી સાવચેતી જોવા મળી રહી છે. તાજેતરમાં BEST કામદાર સેનાની ચૂંટણીમાં થયેલી હાર પછી ઉદ્ધવ ઠાકરેએ સંગઠનને નવી દિશા આપવા માટે મોટો નિર્ણય કર્યો છે. સાથે જ, ઠાકરે જૂથના મુખપત્ર ‘સામના’ દ્વારા RSS સામે તીક્ષ્ણ ટિપ્પણીઓ કરીને રાજકીય ચર્ચાઓમાં નવી આગ ભભૂકાવી છે.
BEST ચૂંટણીમાં હાર પછી ઠાકરે જૂથમાં હલચલ
મુંબઈના કામદાર વર્ગમાં શિવસેનાનું હંમેશા પ્રભાવશાળી સ્થાન રહ્યું છે. પરંતુ તાજેતરમાં યોજાયેલી BEST કર્મચારી સહકારી બેંકની ચૂંટણીમાં ઠાકરે જૂથને પરાજય મળ્યો. આ હાર માત્ર એક ચૂંટણીનો પરિપૂર્ણ અંત નહોતો, પરંતુ તેણે ઠાકરે જૂથના સંગઠનાત્મક માળખામાંની ખામીઓ ખુલ્લી પાડીને ઉચ્ચસ્તરીય મंथન શરૂ કરાવી દીધું.
તત્કાલીન પ્રમુખ સુહાસ સામંતે આ હારની સંપૂર્ણ જવાબદારી સ્વીકારીને પોતાના પદેથી રાજીનામું આપ્યું. સાથે, સમગ્ર કારોબારી સમિતિએ પણ સામૂહિક રાજીનામા આપીને સંગઠનને પુનઃસ્થાપિત કરવાની પ્રક્રિયાને પ્રોત્સાહિત કરી. આ પછી ઉદ્ધવ ઠાકરેના સીધા માર્ગદર્શન હેઠળ સંગઠનમાં નવા ચહેરાઓને આગળ લાવવામાં આવ્યા.
સચિન આહિર પર વિશ્વાસ: ઉદ્ધવ ઠાકરેએ આપ્યો નેતૃત્વનો ચાર્જ
નવા પ્રમુખ તરીકે ધારાસભ્ય સચિન આહિરની નિમણૂક શિવસેનાના મજૂર મોરચામાં મોટો વળાંક ગણાય છે. આહિરને મજૂર હિતના મુદ્દાઓ પર લાંબા સમયથી અનુભવ છે. તેમણે અગાઉ મજૂર સંગઠનોમાં કાર્ય કરીને અનેક લડતોને સફળ અંજામ આપ્યો છે. ઉદ્ધવ ઠાકરે માનતા છે કે આહિરની સંગઠનક્ષમતા અને જોડાણ શક્તિ દ્વારા BEST કામદાર સેના ફરીથી મજબૂત બની શકશે.
આ સાથે, નીતિન નંદગાંવકરને મહાસચિવ અને ગૌરીશંકર ખોટને મુખ્ય માર્ગદર્શક તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે. નંદગાંવકર પોતાના આક્રમક સ્વભાવ અને જનહિતના મુદ્દાઓ પર તીવ્ર અવાજ ઉઠાવવાની શૈલી માટે જાણીતા છે. આ આખી નવી ટીમ હવે BMC ચૂંટણી પહેલા જમીન સ્તર પર કામ કરવા ઉત્સાહભેર તૈયાર છે.
રાજ ઠાકરે સાથે ગઠબંધનની ચર્ચા ગરમાઈ
રાજ ઠાકરે અને ઉદ્ધવ ઠાકરે વચ્ચેના સંબંધો હંમેશા રાજકીય રસિકો માટે ચર્ચાનો વિષય રહ્યા છે. બંને ભાઈઓના જૂથો વચ્ચેનો ગઠબંધનનો મુદ્દો હવે ફરીથી ચર્ચામાં છે.
મુંબઈના મ્યુનિસિપલ ક્ષેત્રમાં શિવસેનાનું પરંપરાગત ગઢ બચાવવા માટે MNS સાથેની સમજૂતી રાજકીય રીતે ફાયદાકારક બની શકે છે એવી આંતરિક ચર્ચાઓ છે.
પરંતુ, ઠાકરે જૂથના વરિષ્ઠ નેતાઓ સ્પષ્ટ કહી રહ્યા છે કે “આ નિર્ણય સિદ્ધાંતો સાથેના સમાધાન વગર લેવાશે નહીં.”
રાજ ઠાકરે છેલ્લા સમયમાં ભાજપની નજીક દેખાઈ રહ્યા છે, જ્યારે ઉદ્ધવ ઠાકરેના જૂથનો મુખ્ય આધાર કોંગ્રેસ અને રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી (શરદ પવાર ગૃપ) સાથેના ‘મહા વિકાસ આઘાડી’ પર છે.
એવા સમયે બંને વચ્ચેનું ગઠબંધન એક રાજકીય સમીકરણને જટિલ બનાવી શકે છે, પરંતુ મુંબઈના વોટરબેઝને એકતૃત રાખવા માટે આ પગલું જરૂરી માનવામાં આવે છે.
RSS પર સામનાનો પ્રહાર — વિચારધારાની લડાઈ ગરમાઈ
ઉદ્ધવ ઠાકરેએ માત્ર સંગઠનાત્મક સ્તરે જ નહીં, પરંતુ વિચારધારાના મોરચે પણ હુમલો કર્યો છે. શિવસેનાના મુખપત્ર **‘સામના’**માં પ્રકાશિત તાજેતરના લેખમાં **રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)**ની વિચારધારા પર તીક્ષ્ણ પ્રહાર કરવામાં આવ્યો છે.
લેખમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે —
“RSS એ સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં કોઈ યોગદાન આપ્યું નથી, છતાં આજે તે રાષ્ટ્રવાદના પાઠ ભણાવે છે. RSSના ‘હિન્દુ રાષ્ટ્ર’ના સ્વપ્ન પાછળ લોકશાહી અને વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતાનું બલિદાન આપવાની માનસિકતા છુપાયેલી છે.”
લેખમાં મોહન ભાગવતના તાજેતરના દશેરા સંમેલનના ભાષણની પણ ટીકા કરવામાં આવી છે. સામના અનુસાર, ભાગવતનું ભાષણ નવી દિશા આપવાની જગ્યાએ “ભાજપની લાગણીઓને પ્રતિબિંબિત” કરતું હતું.
શિવસેના (ઠાકરે જૂથ)નો મત છે કે RSS હવે રાજકીય સંગઠનમાં પરિવર્તિત થઈ ગયું છે, અને તેની કાર્યપદ્ધતિ હવે સંઘીય સ્વતંત્રતા કરતાં રાજકીય સમર્થન મેળવવા પર વધુ કેન્દ્રિત છે.
“હિન્દુ રાષ્ટ્ર નહીં, લોકશાહી ભારત” – ઠાકરે જૂથનો સંદેશ
‘સામના’ના લેખમાં આગળ લખાયું છે કે RSS ભારતને “હિન્દુ પાકિસ્તાન” બનાવવા ઈચ્છે છે.
લેખમાં ચેતવણી આપતાં લખાયું છે કે જો લોકશાહી સંસ્થાઓ જેમ કે સંસદ, ન્યાયપાલિકા અને મીડિયા RSSના એજન્ડાના સાધન બની જશે, તો દેશની વિવિધતા અને ધાર્મિક સહઅસ્તિત્વનું માળખું ખતરામાં મુકાઈ જશે.
ઉદ્ધવ ઠાકરેએ તાજેતરના ભાષણમાં પણ આ મુદ્દાને સ્પષ્ટ રીતે ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું —
“અમે હિન્દુ છીએ, પરંતુ હિન્દુત્વનો અર્થ સહિષ્ણુતા છે, અહંકાર નથી. RSS અને ભાજપ હિન્દુત્વને રાજકીય સાધન બનાવી રહ્યા છે.”
આ નિવેદનોએ રાજકીય વલણોમાં ભારે ઉથલપાથલ મચાવી છે. ભાજપના નેતાઓએ ઠાકરે પર “દ્વિચારી હિન્દુત્વ” અપનાવવાનો આરોપ મૂક્યો છે, જ્યારે મહા વિકાસ આઘાડીના નેતાઓએ ઠાકરેના વલણને લોકશાહી માટે આવશ્યક ગણાવ્યું છે.
BMC ચૂંટણી પહેલા શિવસેના માટે ‘જીવનમરણની લડાઈ’
મુંબઈની BMC ચૂંટણી શિવસેનાના ભવિષ્ય માટે અગત્યની ગણાય છે. દાયકાઓથી મુંબઈમાં શિવસેનાનું શાસન રહ્યું છે, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આંતરિક વિખવાદ અને એકનાથ શિંદેના વિદ્રોહ બાદ પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે.
ભાજપે પણ BMCમાં પોતાના પગ મજબૂત કરવા માટે પૂરા જોરશોરથી તૈયારી શરૂ કરી દીધી છે.
ઉદ્ધવ ઠાકરેએ હવે સંગઠનને પુનઃસ્થાપિત કરીને પોતાના રાજકીય ગઢને બચાવવા માટેની ઝુંબેશ શરૂ કરી છે.
તેમના નવા સંગઠનાત્મક પગલાં, RSS પરની ટીકા અને રાજ ઠાકરે સાથેની શક્ય સમજૂતી — આ ત્રણેય પાસાંઓ સાથે ઠાકરે જૂથ BMCની ચૂંટણીને માત્ર “સ્થાનિક ચૂંટણી” તરીકે નહીં, પરંતુ “અસ્તિત્વની લડાઈ” તરીકે જોઈ રહ્યું છે.
નિષ્કર્ષ: ઉદ્ધવ ઠાકરેએ ગતિ વધારી, રાજકારણ ગરમાયું
એક તરફ RSS સામેનો પ્રહાર અને બીજી તરફ સંગઠનાત્મક સુધારા — આ બંને પગલાં ઉદ્ધવ ઠાકરેની રાજકીય રણનીતિને સ્પષ્ટ કરે છે.
તેઓ માત્ર ચૂંટણી જીતવા નહીં, પરંતુ શિવસેનાની મૂળ ઓળખ અને વિચારધારાને પુનર્જીવિત કરવાની દિશામાં આગળ વધી રહ્યા છે.
મુંબઈના રાજકીય નિષ્ણાતો માને છે કે આવનારી BMC ચૂંટણીમાં ઉદ્ધવ ઠાકરેએ “ભાવના અને વિચારધારાની ડબલ રણનીતિ” અપનાવી છે — એક તરફ શિવસેનાના કાર્યકરોને સંગઠિત કરીને ઉત્સાહિત કરવો અને બીજી તરફ RSS અને ભાજપની નીતિઓ સામે સીધી લડત આપવી.
આ લડાઈ માત્ર મુંબઈની નગરપાલિકાની નથી, પરંતુ શિવસેનાના અસ્તિત્વ અને તેની વિચારધારાના ભવિષ્યની છે.
