મહારાષ્ટ્રમાં ફલટણ ખાતે બનેલી ડૉ. સંપદા મુંડેની આત્મહત્યાની ઘટના છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી રાજ્યમાં જ નહીં પરંતુ આખા દેશમાં ચર્ચાનો વિષય બની ગઈ છે. એક પ્રતિભાશાળી મહિલા ડૉક્ટર, સમાજના નબળા વર્ગને સેવા આપવા માટે પ્રતિબદ્ધ યુવતી અને તંત્રની અનૈતિક દબાણ સામે લડતી હિંમતવાન સ્ત્રી — એવી ડૉ. સંપદા મુંડેએ જ્યારે જીવનનો અંત લાવ્યો, ત્યારે સમગ્ર સમાજ હચમચી ગયો.
આ કેસ માત્ર એક વ્યક્તિના મૃત્યુનો નથી, પરંતુ એ તંત્ર, પોલીસ સિસ્ટમ અને સમાજની માનસિકતાની એક મોટી પરખ બની ગયો છે.
🕊️ ઘટના : એક પ્રતિભાશાળી ડૉક્ટરનો કરુણ અંત
મૂળ બીડ જિલ્લાના વતની અને ફલટણ સબ-ડિસ્ટ્રિક્ટ હૉસ્પિટલમાં ફરજ બજાવતી ડૉ. સંપદા મુંડે બુધવારે મધરાતે ફલટણની મધુદીપ હોટેલમાં પહોંચી હતી. રાત્રે ૧.૩૦ વાગ્યે તેણે રૂમ બુક કર્યો અને હોટેલના સ્ટાફને કહ્યું કે તેને આરામ કરવો છે. ગુરુવારની સાંજ સુધી જ્યારે તેણે દરવાજો ન ખોલ્યો, ત્યારે હોટેલ મૅનેજમેન્ટે પોલીસને જાણ કરી. દરવાજો તોડતા અંદરથી ડૉ. સંપદા ફાંસો ખાધેલી હાલતમાં મળી આવી.
આ ઘટનાથી સમગ્ર ફલટણ શહેરમાં શોકની લાગણી ફેલાઈ ગઈ. પણ આ સામાન્ય આત્મહત્યા નહોતી — કારણ કે ડૉ. સંપદાએ પોતાના હાથ પર જ લખેલી સુસાઇડ નોટ મળી આવી, જેમાં તેણે બે વ્યક્તિઓ — પોલીસ સબ-ઇન્સ્પેક્ટર ગોપાલ બદને અને પ્રશાંત બનકર —ના નામ લખી રાખ્યા હતા.
તેણે લખ્યું હતું કે ગોપાલ બદનેએ તેના પર ચાર વાર બળાત્કાર કર્યો હતો અને પ્રશાંત બનકર સતત માનસિક અને શારીરિક ત્રાસ આપતો હતો. આ શબ્દોએ પોલીસ તંત્રના હૃદયમાં ઝટકો આપ્યો.
⚖️ આરોપી PSI ગોપાલ બદનેનો ભાગી જવાથી લઈને સરેન્ડર સુધીનો પ્રવાસ
ડૉ. સંપદાની આત્મહત્યાની ખબર સાંભળતાં જ PSI ગોપાલ બદને ગાયબ થઈ ગયો. તે રાત્રે ફલટણ ગ્રામીણ પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરજ પર હતો અને પૅટ્રોલિંગ ડ્યુટી પર હતો. ઘટના બને પછી તે અચાનક અદ્રશ્ય થયો. પોલીસે તપાસ શરૂ કરી ત્યારે જાણવા મળ્યું કે તે પંઢરપુર, ત્યારબાદ બીડના પોતાના ગામ સુધી ગયો હતો.
આ દરમિયાન તે સોલાપુર જિલ્લાના કેટલાક પોલીસકર્મચારીઓ સાથે સોશિયલ મીડિયા દ્વારા સંપર્કમાં હતો.
ફલટણ પોલીસએ તેના પરિવારને સ્પષ્ટ કહી દીધું કે જો તે તરત સરેન્ડર નહીં કરે તો તેની નોકરી જતી રહેશે. અંતે, એક સ્થાનિક પત્રકારે તેની સાથે વાત કરી અને રાત્રે મોડે ગોપાલ બદને ફલટણ ગ્રામીણ પોલીસ સ્ટેશનમાં સરેન્ડર થઈ ગયો.
તેને હૉલિડે કોર્ટમાં રજૂ કરતા કોર્ટે તેને ૩૦ ઑક્ટોબર સુધી પોલીસ કસ્ટડીમાં મોકલવાનો આદેશ આપ્યો. સરેન્ડર પછી તેણે કહ્યું —
“હું નિર્દોષ છું. મેં કોઈ બળાત્કાર કર્યો નથી. મને પોલીસ-પ્રશાસન પર સંપૂર્ણ વિશ્વાસ છે.”
💔 આત્મહત્યા પહેલાં ડૉ. સંપદાની પીડા : તંત્રની અંદરથી ઉઠતો અવાજ
તપાસમાં બહાર આવ્યું કે ડૉ. સંપદા લાંબા સમયથી માનસિક તણાવમાં હતી. તેણીએ પોતાના વરિષ્ઠ અધિકારીઓને ઘણી વાર કહ્યું હતું કે પોલીસ દ્વારા દબાણ કરવામાં આવે છે કે અનફિટ આરોપીને ફિટ જાહેર કરવો, તેમજ પોસ્ટમૉર્ટમ રિપોર્ટમાં ફેરફાર કરવાની ફરમાઈશ થાય છે.
તેણે ફલટણના ડેપ્યુટી સુપરિન્ટેન્ડન્ટ ઓફ પોલીસને આ અંગે લખિત ફરિયાદ પણ કરી હતી. પરંતુ, કોઈ પગલું લેવાયું ન હતું.
એના સહકર્મચારીઓ કહે છે —
“ડૉ. સંપદા ખૂબ જ પ્રતિભાશાળી અને ઈમાનદાર ડૉક્ટર હતી. તે કોઈના દબાણમાં આવતી નહોતી. પરંતુ સતત સિસ્ટમનો દબાણ, અસહ્ય માનસિક ત્રાસ અને અન્યાય સામે લડતાં લડતાં તે તૂટી ગઈ.”
👩⚖️ આરોપીઓ સામે કાયદેસર કાર્યવાહી
ફલટણ પોલીસે પ્રથમ પ્રશાંત બનકરને ધરપકડ કરી. બાદમાં PSI ગોપાલ બદને પણ કસ્ટડીમાં આવ્યો. બંને સામે બળાત્કાર, માનસિક ત્રાસ અને આત્મહત્યાને પ્રેરિત કરવાનો ગુનો નોંધાયો છે.
કેસમાં અનેક પુરાવાઓ, મોબાઇલ ચેટ, કૉલ ડિટેઈલ અને હોટેલના CCTV ફૂટેજની તપાસ ચાલી રહી છે. પોલીસ સૂત્રો અનુસાર, “ડૉ. સંપદાએ આત્મહત્યાના પહેલા કેટલાક મેસેજ મોકલ્યા હતા જેમાં તેણે પોતાની પીડા વ્યક્ત કરી હતી.”
⚡ રાજકીય તોફાન : વિરોધ પક્ષના આક્ષેપો
આ કેસ રાજકીય રીતે પણ વિવાદાસ્પદ બન્યો. વિરોધ પક્ષે આ કેસમાં ફલટણના ભૂતપૂર્વ સાંસદ રણજિતસિંહ નિંબાળકર અને ભૂતપૂર્વ વિધાનસભ્ય સચિન કાંબળે પર ગંભીર આક્ષેપ કર્યા કે તેઓ તંત્ર પર દબાણ કરતા હતા અને આરોપીઓને બચાવવા પ્રયત્ન કરી રહ્યા હતા.
વિપક્ષના નેતાઓએ માગણી કરી કે “રાજકીય પ્રભાવ ધરાવતા લોકોની ભૂમિકા તપાસવી જોઈએ અને જો સંડોવણી મળે તો તરત જ ધરપકડ કરવી જોઈએ.”
🗣️ મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસનો ફલટણ પ્રવાસ
આ ચકચાર વચ્ચે રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાન અને સાથે જ ગૃહપ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસ શનિવારે ફલટણ પહોંચ્યા. તેઓ અહીં વિવિધ વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સનું ઉદ્ઘાટન કરવા આવ્યા હતા, પણ તેમના આગમન પહેલા જ વિરોધ પક્ષે આરોપ લગાવ્યા કે “સરકાર આ કેસમાં રાજકારણ કરી રહી છે.”
પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં ફડણવીસે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું —
“અમારી નાની બહેન જે ડૉક્ટર હતી, તેનું બહુ કમનસીબ મૃત્યુ થયું છે. તેણે આત્મહત્યા કરતાં પહેલાં પોતાના હાથ પર જે લખ્યું હતું તે સ્પષ્ટ સંકેત આપે છે કે સત્ય શું છે. અમે આ કેસમાં કોઈને છોડવાના નથી. ન્યાય થાય ત્યાં સુધી સરકાર અડગ રહેશે.”
તેમણે વધુમાં કહ્યું —
“વિરોધીઓ આ પ્રકરણને રાજકીય રંગ આપવા પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. જો મને સ્થાનિક નેતાઓ વિશે જરા પણ શંકા હોત, તો હું ફલટણમાં પગ મૂકે જ ન હોત. પરંતુ મેં મારી જવાબદારી સમજીને અહીં આવ્યો છું, કારણ કે અમારી બહેનને ન્યાય અપાવવાનો આ સંકલ્પ છે.”
આ શબ્દો સાથે ફડણવીસે સ્પષ્ટ કર્યું કે રણજિતસિંહ નિંબાળકર અને સચિન કાંબળેને કોઈ પણ પ્રકારની સંડોવણી નથી — એમ કહીને તેમને ક્લીન ચિટ આપી.
📰 “અમે ન્યાય અપાવીને રહીશું” — ફડણવીસનો દૃઢ સંદેશ
ફડણવીસના શબ્દોમાં દૃઢતા હતી. તેમણે જણાવ્યું —
“જેઓના નામ ડૉ. સંપદાએ પોતાની હથેળી પર લખ્યાં હતાં, તેમને પોલીસએ ઝડપી લીધા છે. તપાસ ન્યાયસંગત રીતે ચાલી રહી છે. આ કેસમાં કોઈ રાજકીય હસ્તક્ષેપ નહીં થાય. અમારું એક જ લક્ષ્ય છે — અમારી નાની બહેનને ન્યાય અપાવવો.”
આ નિવેદન બાદ રાજ્યભરમાં ચર્ચા છવાઈ ગઈ. ફડણવીસના સમર્થકોએ કહ્યું કે “મુખ્ય પ્રધાનની પ્રતિબદ્ધતા ડૉ. સંપદા જેવી ઈમાનદાર સ્ત્રીઓને ન્યાય અપાવશે.”
⚙️ તપાસની હાલની સ્થિતિ
તપાસ માટે ખાસ SIT (સ્પેશિયલ ઈન્વેસ્ટિગેશન ટીમ) બનાવવાની માગણી ઉઠી છે. સ્ત્રી સંગઠનો, તબીબી સંગઠનો અને માનવ અધિકાર સંસ્થાઓએ આ કેસની પારદર્શક તપાસ કરવાની અપીલ કરી છે.
માહિતી અનુસાર, ગોપાલ બદનેનો મોબાઇલ, હોટેલના CCTV રેકોર્ડ, કોલ ડેટા, તેમજ ડૉ. સંપદાના હાથ પર લખાયેલ સુસાઇડ નોટની ફોરેન્સિક તપાસ ચાલી રહી છે.
પોલીસ અધિકારીઓ કહે છે કે “આ કેસમાં કોઈપણ રાજકીય દબાણ સ્વીકારવામાં નહીં આવે.”
👩🔬 ડૉ. સંપદાનો સંઘર્ષ : એક પ્રેરણાદાયક પણ દુઃખદ વાર્તા
ડૉ. સંપદા મુંડે, જે તબીબી ક્ષેત્રમાં મહિલાઓ માટે પ્રેરણા હતી, માત્ર ૩૦ વર્ષની ઉંમરે પોતાનું જીવન ગુમાવવું પડ્યું. તે નાનપણથી જ ડૉક્ટર બનવાનો સપનો જોઈ હતી. MBBS પછી તે સરકારી સેવામાં જોડાઈ અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં સેવા આપતી હતી.
તેની સહકર્મચારી કહે છે —
“તે હંમેશા દર્દીઓની મદદ માટે તૈયાર રહેતી. પરંતુ સિસ્ટમની અંદરનું ભ્રષ્ટાચાર અને રાજકીય દબાણ તેને ખાઈ ગયું.”
તેના પરિવારજનોએ કહ્યું —
“અમે ફક્ત એક જ વાત માંગીએ છીએ — અમારી દીકરીને ન્યાય. જે તેના સાથે અન્યાય કરનારા છે, તેમને કડક સજા થવી જોઈએ.”
💬 જનતા અને સમાજની પ્રતિક્રિયા
આ કેસ બાદ રાજ્યભરમાં પ્રચંડ રોષ ફેલાયો છે. મહિલા સંગઠનો, ડૉક્ટર એસોસિએશનો અને વિદ્યાર્થીઓએ મૌન રેલી કાઢી અને ન્યાયની માગણી કરી. સોશિયલ મીડિયા પર #JusticeForDrSampada ટ્રેન્ડ થયો.
ફલટણથી લઈને મુંબઈ સુધી હજારો લોકો આંદોલનમાં જોડાયા. અનેક લોકોએ કહ્યું —
“જો એક ડૉક્ટર સિસ્ટમ સામે લડી શકતી નથી, તો સામાન્ય સ્ત્રી માટે ન્યાય કેટલો દૂર છે?”
🔚 સમાપન : ન્યાયનો સંકલ્પ
ડૉ. સંપદા મુંડેની આત્મહત્યા તંત્ર માટે એક કડક ચેતવણી છે. સરકાર અને પોલીસ તંત્રએ હવે પોતાની જવાબદારી નિભાવીને પારદર્શક તપાસ કરવી જ પડશે.
મુખ્ય પ્રધાન ફડણવીસે આપેલો સંદેશ —
“અમે અમારી નાની બહેનને ન્યાય અપાવીને રહીશું” —
હવે માત્ર એક વાક્ય ન રહે, પરંતુ એક પ્રતિબદ્ધતા બની રહે એ જ સમાજની અપેક્ષા છે.
જ્યારે ન્યાય પૂર્ણ થશે ત્યારે કદાચ ડૉ. સંપદા જેવી અનેક બહેનોના આત્માને શાંતિ મળશે.
