ગુજરાતના હવામાન નિષ્ણાંત અંબાલાલ પટેલે ફરી એક વખત રાજ્યના આકાશમાં વાદળોની વાપસી અને માવઠાની આગાહી કરી છે. તેમની આ નવી ચેતવણીને કારણે ખેડૂતવર્ગમાં ચિંતાનો માહોલ છવાયો છે. કારણ કે ખેતરોમાં પાક ઉભો છે, અને હાલના તબક્કે વરસાદ પાકને ભારે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
અંબાલાલ પટેલના જણાવ્યા મુજબ આગામી બે દિવસ સુધી રાજ્યના અનેક વિસ્તારોમાં માવઠું યથાવત રહેશે. ખાસ કરીને સૌરાષ્ટ્ર, દક્ષિણ ગુજરાત, ઉત્તર અને મધ્ય ગુજરાતના વિસ્તારોમાં વરસાદની શક્યતા છે. આ વખતેના માવઠામાં દક્ષિણ અને પશ્ચિમ સૌરાષ્ટ્રમાં ભારે વરસાદ થવાની સંભાવના છે, જ્યારે ઉત્તર ગુજરાત અને અમદાવાદ સહિતના મધ્ય ગુજરાતના જિલ્લાઓમાં પણ વરસાદી ઝાપટાં જોવા મળશે.
🌦️ હવામાનની સ્થિતિ : સિસ્ટમ સમુદ્ર પરથી ફરી સક્રિય
હવામાન વિભાગના અનુમાન મુજબ, અરબી સમુદ્રના ઉપર ભાગમાં નીચા દબાણનું ક્ષેત્ર સર્જાયું છે. આ સિસ્ટમ ધીમે ધીમે ઉત્તર-પૂર્વ દિશામાં આગળ વધી રહી છે, જેના કારણે હવામાનમાં ફરી ભેજ અને પવનના દબાણમાં ફેરફાર આવી રહ્યો છે. આ જ કારણસર સૌરાષ્ટ્ર અને ઉત્તર ગુજરાતના ભાગોમાં વાદળછાયું વાતાવરણ અને વરસાદી ઝાપટાં ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે.
અંબાલાલ પટેલનું કહેવું છે કે — “હાલ ગુજરાતમાં તાપમાનમાં ઘટાડો નોંધાય રહ્યો છે અને વાતાવરણ ભેજાળ બની રહ્યું છે. આ પરિસ્થિતિ માવઠા માટે અનુકૂળ છે. નવેમ્બર મહિનાની શરૂઆતમાં જ રાજ્યના ઘણા વિસ્તારોમાં વરસાદના અહેવાલો મળ્યા છે અને આગામી બે દિવસ સુધી આ સ્થિતિ ચાલુ રહેશે.”
🌾 ખેડૂતો માટે માઠા સમાચાર
માવઠાની આગાહીથી ખેડૂત સમાજમાં ભારે ચિંતા જોવા મળી રહી છે. હાલમાં સૌરાષ્ટ્ર અને ઉત્તર ગુજરાતના ખેડૂતોએ ઘઉં, ચણા, જીરું અને રાયડાના વાવેતર માટે જમીન તૈયાર કરી છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં વાવણી પહેલેથી શરૂ પણ થઈ ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં સતત વરસાદ ખેતરોમાં ભેજ વધારી શકે છે અને પાકની ગુણવત્તા પર પ્રતિકૂળ અસર પાડી શકે છે.
ખેડૂત હિતચિંતક સંગઠનોએ પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી છે કે જો આગામી બે દિવસ વરસાદ યથાવત રહ્યો, તો વાવણીના સમયપત્રકમાં વિલંબ થઈ શકે છે અને જમીનમાંથી પાણી સૂકાતું મોડું પડશે.
☔ કયા જિલ્લાઓમાં વરસાદની સંભાવના?
હવામાન નિષ્ણાંત મુજબ, નીચેના જિલ્લાઓમાં માવઠાની તીવ્ર અસર જોવા મળશે:
-
સૌરાષ્ટ્ર: જામનગર, દેવભૂમિ દ્વારકા, રાજકોટ, જૂનાગઢ, પોરબંદર, અમરેલી અને ભાવનગર
-
દક્ષિણ ગુજરાત: સુરત, નવસારી, વલસાડ અને ડાંગ
-
મધ્ય ગુજરાત: અમદાવાદ, આનંદ, વડોદરા, ખેડા
-
ઉત્તર ગુજરાત: બનાસકાંઠા, મહેસાણા, પાટણ અને સાબરકાંઠા
આ વિસ્તારોમાં છૂટાછવાયા વરસાદી ઝાપટાં પડવાની શક્યતા છે, પરંતુ કેટલાક ભાગોમાં વીજળીના કડાકા સાથે ભારે વરસાદ પણ પડી શકે છે.
🌩️ વીજળીના કડાકા સાથે વરસાદ – સાવચેતીની જરૂર
અંબાલાલ પટેલે ચેતવણી આપી છે કે વરસાદ સાથે વીજળીના કડાકા અને તીવ્ર પવનની પણ શક્યતા છે. તેથી ખેડૂતોએ પાણીના નિકાલની વ્યવસ્થા રાખવી જોઈએ અને વીજતારોથી દૂર રહેવું જોઈએ. ગામડાઓમાં ખેતરોમાં ઉભા પાકની આસપાસ વિજળી પડવાના જોખમથી બચવા પૂરતી તકેદારી રાખવા અપીલ કરવામાં આવી છે.
🌿 પર્યાવરણ નિષ્ણાંતોનું વિશ્લેષણ
હવામાનના બદલાતા પેટર્ન અંગે પર્યાવરણ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ગુજરાતમાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી મોસમી ચક્રમાં અસંગતતા વધી રહી છે. જ્યાં પહેલાં નવેમ્બર સુધી વાતાવરણ શુષ્ક રહેતું હતું, ત્યાં હવે દર વર્ષે માવઠું જોવા મળી રહ્યું છે. આ પરિસ્થિતિ ક્લાઇમેટ ચેન્જનો સ્પષ્ટ પુરાવો છે.
વાતાવરણમાં ભેજનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે, જે પાકના સ્વાસ્થ્ય માટે અનુકૂળ નથી. ખાસ કરીને મગફળી, તલ અને કપાસ જેવા પાકની કાપણીના સમયમાં આવતો માવઠું ઉત્પાદન ઘટાડે છે.
🚜 ખેડૂતો માટે માર્ગદર્શિકા
કૃષિ વિભાગે ખેડૂતોને સલાહ આપી છે કે :
-
ખેતરોમાં પાણી ભરાઈ ન રહે તે માટે ડ્રેનેજની સુવિધા સુનિશ્ચિત રાખવી.
-
કાપણી માટે તૈયાર પાકને તરત ખેતરમાંથી બહાર કાઢવો.
-
ખેતરમાં વીજળીના પોલ અથવા લોખંડના સાધનોને દૂર રાખવા.
-
જો વરસાદ ચાલુ રહે તો નવા વાવેતર માટે જમીનને તૈયાર ન કરવી, ભેજ ઘટે ત્યારબાદ જ પ્રક્રિયા શરૂ કરવી.
-
કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્ર સાથે સતત સંપર્કમાં રહેવું અને તાજા માર્ગદર્શન લેવું.

🏙️ શહેરી વિસ્તારોમાં પણ અસર
આ માવઠાથી માત્ર ખેડૂતો જ નહીં, શહેરી વિસ્તારોના નાગરિકો પર પણ અસર પડશે. અમદાવાદ, રાજકોટ અને વડોદરા જેવા શહેરોમાં ઠંડીની શરૂઆત પહેલા ભેજ વધશે અને ટ્રાફિકમાં વિક્ષેપ પણ જોવા મળશે. હવામાન વિભાગે નાગરિકોને સાવચેત રહેવા સૂચના આપી છે કે છત્રીઓ સાથે ફરવું અને વાહન ચલાવતી વખતે ધ્યાન રાખવું.
🌤️ અંબાલાલ પટેલની આગાહીનો વિશ્વાસ
અંબાલાલ પટેલ છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી હવામાનની અચૂક આગાહી માટે જાણીતા છે. તેઓ વૈજ્ઞાનિક ડેટા સાથે આકાશીય ગતિઓ અને ગ્રહોની સ્થિતિનું વિશ્લેષણ કરી આગાહી આપે છે. અગાઉ પણ તેમની ચેતવણીઓ અનેક વખત સાચી સાબિત થઈ છે — જેમ કે જૂન-જુલાઈ મહિનાના વરસાદી ચક્રમાં તેમની આગાહી મુજબ ભારે વરસાદ પડ્યો હતો.
તેમનું કહેવું છે — “હજુ નવેમ્બરનો પહેલો અઠવાડિયો છે, પરંતુ વાતાવરણમાં પરિવર્તન ઝડપથી આવી રહ્યું છે. આ વર્ષે ઠંડીની શરૂઆત મોડેથી થશે પરંતુ વધુ ઠંડી પડશે.”
🌍 હવામાન પરિવર્તનનો લાંબા ગાળાનો અસરકારક પ્રભાવ
ગુજરાત જેવા રાજ્યમાં જ્યાં કૃષિ મુખ્ય વ્યવસાય છે, ત્યાં આવા અસ્થિર માવઠા ખેડૂતો માટે પડકારરૂપ છે. નિષ્ણાતો માને છે કે હવામાન પરિવર્તન સામે ખેડૂતોને ટેક્નોલોજી આધારિત ખેતી તરફ વળવું જરૂરી છે. સ્માર્ટ વેધર એપ્લિકેશનો, મોઇસ્ટર મીટર, અને માટીનું સ્વાસ્થ્ય ચકાસણી સાધનોનો ઉપયોગ કરીને નુકસાન ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.
🌦️ અંતમાં…
અંબાલાલ પટેલની આગાહી મુજબ આગામી બે દિવસ સુધી ગુજરાતમાં માવઠું યથાવત રહેશે. રાજ્યના ખેડૂતો માટે આ સમય સાવધાનીનો છે. એક તરફ વરસાદ પાકને જોખમમાં મૂકે છે, તો બીજી તરફ તે જળસંગ્રહ અને ભૂગર્ભ જળસ્તર માટે લાભદાયક સાબિત થઈ શકે છે.
પરંતુ હાલની સ્થિતિમાં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે — શું આ વર
Author: samay sandesh
45







