ભારતીય શેરબજાર આજે અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં લાલ નિશાન પર ખુલ્યું છે. સવારે ટ્રેડિંગના પ્રારંભિક કલાકોમાં જ બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જનો સેન્સેક્સ ૨૫૦ પોઈન્ટ ઘટીને ૮૩,૨૫૦ના સ્તરે પહોંચ્યો છે, જ્યારે નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જનો નિફ્ટી પણ ૮૦ પોઈન્ટ ઘટીને ૨૫,૫૦૦ના સ્તર પર ટ્રેડ થતો જોવા મળ્યો. આ ઘટાડાએ રોકાણકારોમાં થોડી અનિશ્ચિતતા અને સાવચેતીનું વાતાવરણ ઊભું કર્યું છે.
વિશેષ વાત એ છે કે, અમેરિકા ના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા તાજેતરમાં ભારત સાથેના વેપાર સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવાના સંકેતો આપવામાં આવ્યા હતા. બજાર નિષ્ણાતો આશા રાખી રહ્યા હતા કે આ હકારાત્મક સમાચારનો સકારાત્મક અસર ઈક્વિટી માર્કેટમાં જોવા મળશે, પરંતુ હકીકતમાં બજારે તેની વિરુદ્ધ દિશામાં પ્રતિક્રિયા આપી છે.
ચાલો, વિગતવાર જોઈએ કે આ ઘટાડાનું કારણ શું છે, રોકાણકારો પર તેનું શું પ્રભાવ પડી શકે છે અને આગળના દિવસોમાં શું દિશા જોવા મળી શકે છે.
✦ આંતરરાષ્ટ્રીય પરિપ્રેક્ષ્ય : વૈશ્વિક બજારોમાં મિશ્ર સંકેતો
શેરબજાર પર વિદેશી પરિબળોનું હંમેશા મોટું પ્રભાવ રહે છે. હાલમાં અમેરિકન માર્કેટમાં ફેડરલ રિઝર્વના વ્યાજદર સંબંધિત નિવેદનોને લઈને અનિશ્ચિતતા છે. ફેડ ચેરમેનના તાજેતરના નિવેદન મુજબ મોંઘવારી પર કાબૂ મેળવવા માટે હજુ વધુ સમય લાગશે, જેના કારણે ડોલર ઈન્ડેક્સ મજબૂત થયો છે અને વૈશ્વિક ઈક્વિટી માર્કેટમાં થોડી નબળાઈ આવી છે.
આ સિવાય યુરોપ અને એશિયાના મુખ્ય બજારો – જેમ કે ટોક્યો, હોંગકોંગ અને લંડન –માં પણ હળવો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. આ વૈશ્વિક નબળાઈના સંકેતોને ધ્યાનમાં લેતા ભારતીય રોકાણકારો આજે સાવચેત વલણ અપનાવી રહ્યા છે.
✦ સ્થાનિક પરિબળો : પ્રોફિટ બુકિંગ અને મોંઘવારીનો દબાણ
ગયા અઠવાડિયે બજાર સતત ચાર દિવસ સુધી તેજી સાથે બંધ થયું હતું. આ તેજી બાદ રોકાણકારો હવે નફો વસૂલ કરવા માટે પ્રોફિટ બુકિંગ કરી રહ્યા છે, જેના કારણે આજના ટ્રેડિંગ સત્રમાં વેચવાલીનું વલણ જોવા મળ્યું છે.
ઉપરાંત, તાજેતરમાં જાહેર થયેલા રિટેલ ઈન્ફ્લેશનના આંકડા થોડી ચિંતાજનક છે. ખાદ્ય પદાર્થોના ભાવમાં થયેલા વધારો અને ઈંધણના ભાવમાં ઉછાળાને કારણે મોંઘવારીના આંકડા અપેક્ષા કરતા વધુ આવ્યા છે. આથી, આગામી નીતિ સમીક્ષા બેઠકમાં રિઝર્વ બેંક વ્યાજદરમાં ઘટાડો નહીં કરે તેવી શક્યતા વધી છે – જેના કારણે બજારમાં નકારાત્મક ભાવનાનો માહોલ બન્યો છે.
✦ સેન્સેક્સ અને નિફ્ટી પર અસર
સવારના ટ્રેડિંગ દરમિયાન સેન્સેક્સના ૩૦માંના ૨૨ શેર લાલ નિશાનમાં ટ્રેડ થયા.
ખાસ કરીને બેન્કિંગ, ઓટો, આઈટી અને મેટલ સેક્ટરના શેરોમાં ભારે વેચવાલી જોવા મળી છે.
સેન્સેક્સના મુખ્ય લૂઝર્સમાં એચડીએફસી બેંક, ટાટા મોટર્સ, ઇન્ફોસિસ, રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ, અને લાર્સન એન્ડ ટૂબ્રોનો સમાવેશ થાય છે.
નિફ્ટી પર પણ સમાન દબાણ જોવા મળ્યું છે. ૫૦ ઈન્ડેક્સ શેરોમાંથી ૩૮ શેરો લાલ નિશાન પર છે. નિફ્ટી બેન્ક, ફાઈનાન્સિયલ સર્વિસિસ, મેટલ અને રિયલ એસ્ટેટ ઈન્ડેક્સમાં સૌથી વધુ ઘટાડો નોંધાયો છે.
✦ રોકાણકારોમાં સાવચેતીનો માહોલ
બજારના વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે, રોકાણકારો હાલ આંતરરાષ્ટ્રીય અને રાજકીય પરિબળોને લઈને અનિશ્ચિતતામાં છે. ટ્રમ્પના ભારત સાથે વેપાર કરારના સંકેતો દીર્ઘકાળમાં સકારાત્મક સાબિત થઈ શકે, પરંતુ હાલ તેના આર્થિક અને નીતિગત પરિણામો સ્પષ્ટ નથી.
ઉપરાંત, અમેરિકન ચૂંટણીના રાજકીય ફેરફારો, ચીન સાથેના વેપાર તણાવ, અને તેલના ભાવમાં અસ્થિરતા પણ રોકાણકારોને વિચારતા કરી રહી છે. પરિણામે, મોટા પાયે ખરીદી કરતા પહેલા રોકાણકારો હાલ માર્કેટની દિશા જોવાનો અભિગમ અપનાવી રહ્યા છે.
✦ ટ્રમ્પના નિવેદનનો અર્થ શું?
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તાજેતરમાં એક ઈન્ટરવ્યુમાં જણાવ્યું હતું કે, તેઓ ભારત સાથે “વૈશ્વિક સ્તરે સમાન વેપાર સંબંધ” સ્થાપિત કરવા માંગે છે. તેમણે ભારતને “સ્ટ્રેટેજિક ટ્રેડ પાર્ટનર” ગણાવતા કહ્યું હતું કે બંને દેશો વચ્ચેના વેપાર તફાવતને સમાન બનાવવા માટે નવી નીતિ પર કામ થશે.
પરંતુ માર્કેટ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે, આ નિવેદન હજી માત્ર રાજકીય સંકેત છે, કોઈ સત્તાવાર નીતિ કે કરાર જાહેર થયો નથી. તેથી, રોકાણકારોએ હકારાત્મક સમાચારોના આધારે ઉતાવળમાં નિર્ણય ન લેવો જોઈએ.
✦ ડોલર ઈન્ડેક્સ અને રૂપિયાનો પ્રભાવ
આજે સવારે ભારતીય રૂપિયો પણ ડોલર સામે ૧૭ પૈસા નબળો પડીને ૮૩.૩૨ના સ્તર પર ટ્રેડ થયો છે. રૂપિયાની આ નબળાઈએ વિદેશી રોકાણકારોમાં થોડી નિરાશા ફેલાવી છે.
વિદેશી સંસ્થાગત રોકાણકારો (FIIs)એ ગયા સપ્તાહે ભારતીય બજારમાંથી લગભગ ₹૨,૮૦૦ કરોડની નેટ વેચવાલી કરી હતી. આજની સ્થિતિમાં પણ તેઓ સાવચેત વલણ રાખે તેવી શક્યતા છે.
રૂપિયાના નબળા થવાથી ઈમ્પોર્ટ આધારિત કંપનીઓ – ખાસ કરીને તેલ, પેટ્રોકેમિકલ્સ અને એવિએશન સેક્ટર –ની આવક પર અસર પડે છે, જેના કારણે આ સેક્ટરના શેરોમાં પણ દબાણ જોવા મળ્યું છે.
✦ સેક્ટરવાઈઝ સ્થિતિ
૧. બેન્કિંગ સેક્ટર :
બેન્કિંગ ઈન્ડેક્સ આજે ૦.૮૫% ઘટ્યો છે. મોટા પ્રાઈવેટ બેન્કો જેમ કે એચડીએફસી બેન્ક, આઈસીઆઈસીઆઈ બેન્ક અને એક્સિસ બેન્કના શેરોમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. રિઝર્વ બેંકની આવનારી નીતિ બેઠક પહેલાં રોકાણકારો વ્યાજદર સંબંધિત સ્પષ્ટતા ઈચ્છે છે.
૨. આઈટી સેક્ટર :
ઇન્ફોસિસ, વિપ્રો અને ટેક મહિન્દ્રા જેવા આઈટી જાયન્ટ્સના શેરોમાં ૧% સુધીનો ઘટાડો નોંધાયો છે. અમેરિકન ટેક માર્કેટની મંદી અને નવા પ્રોજેક્ટ્સમાં ધીમો પ્રવાહ તેના કારણો છે.
૩. મેટલ સેક્ટર :
મેટલ ઈન્ડેક્સમાં ૧.૨% સુધીનો ઘટાડો થયો છે. વૈશ્વિક સ્તરે આયર્ન ઓર અને સ્ટીલના ભાવ ઘટતા આ સેક્ટરમાં વેચવાલી જોવા મળી.
૪. ઓટો સેક્ટર :
ટાટા મોટર્સ, મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રા અને મારુતિના શેરો પણ લાલ નિશાન પર રહ્યા. ઇંધણના વધતા ભાવ અને ઉત્પાદન ખર્ચના દબાણને કારણે રોકાણકારોમાં ચિંતા વધી છે.
✦ નિષ્ણાતોની સલાહ : “લાંબા ગાળાનો દૃષ્ટિકોણ રાખો”
બજાર વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે, હાલનો ઘટાડો માત્ર ટૂંકા ગાળાનો સુધાર છે. જિયો પોલિટિકલ તણાવ અને મોંઘવારીના ડેટાને ધ્યાનમાં લેતા થોડા દિવસો માટે અસ્થિરતા રહી શકે, પરંતુ ભારતની અર્થવ્યવસ્થા લાંબા ગાળે મજબૂત છે.
એનલિસ્ટ્સ સલાહ આપે છે કે રોકાણકારોએ ગુણવત્તાવાળા શેરોમાં SIP મારફતે લાંબા ગાળાનું રોકાણ ચાલુ રાખવું જોઈએ. ખાસ કરીને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, રિન્યુએબલ એનર્જી અને ફાર્મા સેક્ટર આવતા ક્વાર્ટર્સમાં તેજી બતાવી શકે છે.
✦ બજાર માટે આગામી દિશા
બજારના આગામી દિશા માટે કેટલાક મુખ્ય પરિબળો અસર કરશે :
-
રિઝર્વ બેંકની નીતિ બેઠકના નિર્ણય
-
વિદેશી રોકાણકારોની પ્રવૃત્તિ
-
વિશ્વબજારમાં તેલના ભાવમાં ફેરફાર
-
ટ્રમ્પના વેપાર કરાર અંગે વધુ સ્પષ્ટતા
-
આગામી ક્વાર્ટરલ પરિણામો
જો આ પરિબળોમાં હકારાત્મક સંકેતો મળે, તો બજાર ફરી તેજી પકડી શકે છે.
✦ સમાપન : અસ્થિરતા વચ્ચે આશાનો કિરણ
આજના ઘટાડા છતાં નિષ્ણાતો માનતા છે કે ભારતીય બજારની મૂળભૂત સ્થિતિ મજબૂત છે. સરકારના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર રોકાણ, ડિજિટલ ઈકોનોમીના વિકાસ અને ઉત્પાદનમાં વધારાને કારણે દેશ લાંબા ગાળે વૃદ્ધિ માર્ગ પર છે.
ટ્રમ્પના નિવેદનનો સીધો લાભ તરત ન મળે, પરંતુ ભારત-અમેરિકા વચ્ચે જો આવનારા મહિનાઓમાં વ્યાપારિક કરારની ઘોષણા થાય, તો બજારમાં નવી તેજી જોવા મળી શકે છે.
આથી રોકાણકારોએ હાલની અસ્થિરતાથી ડરવાની જરૂર નથી, પરંતુ સમજદારીપૂર્વક ગુણવત્તાવાળા શેરોમાં લાંબા ગાળાનો અભિગમ અપનાવવો જોઈએ.
નિષ્કર્ષ:
ટ્રમ્પના સંકેતો રાજકીય રીતે હકારાત્મક હોઈ શકે, પરંતુ બજાર હંમેશા તાત્કાલિક આર્થિક હકીકતો પર પ્રતિક્રિયા આપે છે. આજનો ઘટાડો એક તાત્કાલિક સમાયોજિત તબક્કો છે, અને રોકાણકારો માટે આ સમય માર્કેટની ચાલને સમજી ને સંયમ રાખવાનો છે.
“બજાર હંમેશા અસ્થિર રહે છે, પરંતુ બુદ્ધિશાળી રોકાણકારો એ જ છે, જે અસ્થિરતાને અવસર તરીકે જુએ છે.”
