દિવ્યાંગ ખેલાડીઓની પ્રતિભાનો ઝળહળતો જશ્ન】
જામનગર શહેર હંમેશાં સામાજિક સરોકાર, સમાવેશિતા અને માનવતાઓના મૂલ્યોમાં આગવું સ્થાન ધરાવતું રહ્યું છે. આ જ માનવતાના ભાવને વધુ મજબૂત બનાવતી એક વિશેષ સ્પર્ધા “સ્પેશિયલ ખેલ મહાકુંભ – 2025” અંતર્ગત આજે અંધજન તાલીમ કેન્દ્ર, જામનગર ખાતે યોજાઈ. આ સ્પર્ધામાં ચેસ જેવા બુદ્ધિપ્રધાન રમતમાં દિવ્યાંગ ખેલાડીઓએ પોતાની અદભૂત પ્રતિભાનો ઝળહળતો પરિચય આપ્યો.
આ ચેસ સ્પર્ધા માત્ર રમત નહીં પરંતુ આત્મવિશ્વાસ, ઇચ્છાશક્તિ અને કૌશલ્યનો જીવંત ઉત્સવ સાબિત થઈ. દૃષ્ટિઅપંગ ખેલાડીઓએ તેમની વિશિષ્ટ ચેસ બોર્ડ, ટેક્ટાઇલ સેટ અને માર્ગદર્શક ટેક્નિક સાથે એવી સ્તરે રમત દેખાડી કે ઉપસ્થિત સૌ કોઈ મુગ્ધ થયો.
■ આયોજનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ – વિશેષ ખેલાડીઓમાં પ્રતિભા અને આત્મવિશ્વાસનો વિકાસ
અંધજન તાલીમ કેન્દ્ર તરફથી આ સ્પર્ધાનો ઉદ્દેશ સરળ હતો:
“દિવ્યાંગો પ્રત્યે સમાજમાં રહેલી જૂની ધારણાઓ તોડવી અને તેમની અંદરની અપ્રતિમ ક્ષમતાઓને યોગ્ય મંચ પર લાવવી.”
સ્પેશિયલ ખેલ મહાકુંભ અંતર્ગત રાજ્યભરના વિવિધ શહેરોમાં વિવિધ રમતોનું આયોજન થાય છે. ચેસ જેવી બુદ્ધિપ્રધાન રમત દ્વારા દૃષ્ટિઅપંગ ખેલાડીઓ માત્ર તેમની યાદશક્તિ જ નહીં પરંતુ તેમની નિર્ણાયક ક્ષમતા, એકાગ્રતા અને વ્યૂહરચનાને વધુ મજબૂત બનાવે છે.
■ સ્પર્ધામાં ખેલાડીઓનો ઉત્સાહ કાબિલે-તારીફ
જામનગર, દ્વારકા, કલાવડ, ધ્રોલ અને આજુબાજુના તાલુકાઓમાંથી દિવ્યાંગ ખેલાડીઓ આ ચેસ સ્પર્ધામાં જોડાયા હતા.
સ્પર્ધા શરૂ થતાં જ હોલમાં એક અદભૂત શાંતિનો અભાસ થયો. દરેક ખેલાડી પોતાના સ્પર્શ દ્વારા ચેસના કાળા-સફેદ ખાનાં અને પીસની ઓળખ કરી વ્યૂહરચના ગોઠવી રહ્યો હતો. જો કે તેઓ દૃષ્ટિ વિનાની દુનિયામાં રહેશે, પરંતુ તેમની કલ્પનાત્મક દ્રષ્ટિ, લોજિક અને સ્મૃતિશક્તિ સામાન્ય ખેલાડી કરતાં અનુપમ સ્તરે જોવા મળી.
એક ક્ષણે લાગતું હતું કે આ ખેલાડીઓ આંખોથી નહિ પરંતુ મનના કાવ્ય સાથે રમત રમી રહ્યા છે.

■ તાલીમ કેન્દ્રના શિક્ષકો અને સંચાલકોની મહેનતનો અમૂલ્ય ફાળો
અંધજન તાલીમ કેન્દ્ર, જામનગરમાં દૃષ્ટિઅપંગ વિદ્યાર્થીઓને માત્ર શિક્ષણ જ નહીં પરંતુ રમતગમત અને સહ-ગતિવિધિઓમાં પણ સક્રિય બનાવવા માટે સતત પ્રયાસો થાય છે.
કેન્દ્રના શિક્ષકો, તાલીમદાતાઓ અને સંચાલકો માસો સુધી ખેલાડીઓને વિશેષ ચેસ તાલીમ આપતા આવ્યા હતા.
તેઓએ ખેલાડીઓને tactile chess board, ચોક્કસ ચિહ્નિત પીસ, સ્પર્શથી સમજાય તેવા પેટર્ન અને યાદશક્તિના અભ્યાસ દ્વારા તૈયાર કર્યા હતા.
■ સ્પર્ધા દરમિયાન રમૂજી, રોમાંચક અને થ્રિલર જેવી મેચો
ચેસ સ્પર્ધાની મેચો એકદમ વ્યૂહાત્મક, શાંત છતાં પ્રચંડ રોમાંચથી ભરેલી રહી.
ખાસ કરીને ફાઇનલ રાઉન્ડ દરમિયાન બે પ્રતિભાશાળી ખેલાડીઓ વચ્ચેની ટક્કર એટલી જોરદાર રહી કે થોડા સમય માટે સમગ્ર હોલનું ધ્યાન એકજ બોર્ડ પર કેન્દ્રિત થઈ ગયું.
ખેલાડીઓએ રૂક, બિશપ, નાઇટ કે ક્વીનની ચાલે એવો પ્રભાવ પાડ્યો કે દર્શકો વચ્ચે બેઠેલા સામાન્ય ચેસ ખેલાડીઓ પણ ચકિત થઈ ગયા.
■ દરેક ખેલાડીને પ્રમાણપત્ર અને વિશેષ પ્રોત્સાહન
વિજેતાઓને ટ્રોફી આપવામાં આવી અને દરેક ભાગ લેનારા ખેલાડીઓને પ્રમાણપત્ર તેમજ પ્રોત્સાહન પુરસ્કાર વડે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.
આજના આ આયોજનમાં માત્ર પ્રથમ, દ્વિતીય કે તૃતીય સ્થાનો જ મહત્વપૂર્ણ નહોતા…
આજે જીત્યા હતા તો આ ખેલાડીઓના હિંમતભર્યા પગલા, તેમની જીવાની લડત અને પોતાની અસમર્થતાને શક્તિમાં ફેરવવાનો જજ્બો.

■ અધિકારીઓ, સંસ્થાઓ અને મહાનુભાવોનો ઉપસ્થિતીથી કાર્યક્રમ ભવ્ય બન્યો
કાર્યક્રમમાં શહેરના સામાજિક આગેવાનો, શિક્ષકો, NGO ના પ્રતિનિધિઓ, રમતગમત વિભાગના અધિકારીઓ તેમજ ખેલાડીઓના માતા-પિતા મોટી સંખ્યામાં જોડાયા. સૌએ માણ્યું કે કેવી રીતે દૃષ્ટિઅપંગ બાળકો અને યુવાનો તેમની મર્યાદા હોવા છતાં અદભૂત રમત રજૂ કરી રહ્યા હતા.
એક અધિકારીએ જણાવ્યું:
“આજે આ ચેસ સ્પર્ધા માત્ર રમત નહીં, પરંતુ દિવ્યાંગ ખેલાડીઓને માટે એક વિશાળ મંચ છે. તેમણે બતાવી દીધું કે દૃષ્ટિ ગુમાવી એનું અર્થ મનની દૃષ્ટિ ગુમાવવી નથી.”
■ સમાજ માટે પ્રેરણા – Ability Beyond Disability
આ ચેસ સ્પર્ધા સમાજને એક મોટી શીખ આપી જાય છે—
પ્રતિભા ક્યારેય દૃષ્ટિથી નહીં પરંતુ દિલથી જોવા જેવી હોય છે.
આ ખેલાડીઓએ સાબિત કરી આપ્યું કે દૃષ્ટિઅપંગતા જેવી પરિસ્થિતિમાં પણ જો હિંમત, તાલીમ અને યોગ્ય તક મળે તો દરેક વ્યક્તિ અસંભવને શક્ય બનાવી શકે છે.
સ્પેશિયલ ખેલ મહાકુંભનો આ કાર્યક્રમ માત્ર ચેસ સુધી સીમિત નથી…
પરંતુ એ દર્શાવે છે કે દિવ્યાંગ ખેલાડીઓને યોગ્ય પ્લેટફોર્મ આપવામાં આવે તો તેઓ રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ ગૌરવ અપાવી શકે છે.
■ જામનગર શહેર માટે ગૌરવનો ક્ષણ
જામનગર શહેર હંમેશાં રમતગમત અને સમાજસેવામાં અગ્રેસર રહ્યું છે. આજે અંધજન તાલીમ કેન્દ્ર ખાતે યોજાયેલી આ સ્પર્ધા શહેરની માનવતા, કરુણા અને સમાવેશિતાને વધુ મજબૂત કરે છે. આ પ્રકારના કાર્યક્રમો દિવ્યાંગ બાળકોના જીવનમાં નવી આશા, ઊર્જા અને સપનાઓનો પ્રકાશ પાથરે છે.
■ અંતમાં…
સ્પેશિયલ ખેલ મહાકુંભ હેઠળ જામનગર અંધજન તાલીમ કેન્દ્ર ખાતે યોજાયેલી ચેસ સ્પર્ધા એ બતાવે છે કે:
શક્તિ શરીરમાં નહીં… મનમાં હોય છે.
આ ખેલાડીઓએ આજે જે બતાવ્યું તે સમાજને પણ બદલવા માટે પ્રેરણા આપે છે.
આવા કાર્યક્રમો રોજીંદા જીવનમાં દિવ્યાંગોના પ્રતિ આપણો દૃષ્ટિકોણ બદલવામાં મદદરૂપ બને છે અને બતાવે છે કે સાચી પ્રતિભા માટે કોઈ મર્યાદા નથી.







