એશિયા પાવર ઈન્ડેક્સ 2025 જાહેર: ભારતે 40.0 સ્કોર સાથે ‘મેજર પાવર’ શ્રેણીમાં સ્થાન મજબૂત કર્યું.

એશિયાના 27 દેશોમાં સૈન્ય, અર્થતંત્રથી લઈ રાજદ્વારી પ્રભાવ સુધીનું ઊંડાણપૂર્વકનું મૂલ્યાંકન

એશિયા ખંડની ભૂ-રાજનીતિ, અર્થતંત્ર, સૈન્ય ક્ષમતા અને રાજદ્વારી પ્રભાવનું વ્યાપક મૂલ્યાંકન કરતી પ્રતિષ્ઠિત એશિયા પાવર ઈન્ડેક્સ 2025 નો અહેવાલ જાહેર થયો છે. દર વર્ષે પ્રકાશિત થતો આ ઈન્ડેક્સ હાલમાં એશિયાના 27 દેશોને આવરી લે છે અને તેમના કુલ રાષ્ટ્રીય શક્તિના પરિમાણોનું સરવાળું માપન કરે છે. આ વર્ષે ભારત માટે ખાસ નોંધપાત્ર બાબત એ છે કે દેશે 40.0 સ્કોર હાંસલ કરતા ‘મેજર પાવર’ નું મাপকદ પાર કરી, એશિયામાં પોતાનું રાજકીય-કૌશલ્ય અને વ્યૂહાત્મક સ્થાન વધુ મજબૂત રીતે સ્થાપિત કર્યું છે.

આ ઈન્ડેક્સ વિશ્વભરમાં પાવર બેલેન્સ, આર્થિક દબદબો, પ્રભાવશાળી વિદેશ નીતિ, રક્ષણ-શક્તિ અને ભાવિ ક્ષમતાને અભ્યાસ કરવા માટે વિશ્વસનીય માનવામાં આવે છે.

🌏 એશિયા પાવર ઈન્ડેક્સ શું છે?

આ ઈન્ડેક્સ 8 મુખ્ય પરિમાણો પર આધારિત છે:

1. આર્થિક સંબંધો

2. સૈન્ય ક્ષમતા

3. પ્રতিরક્ષા નેટવર્ક

4. આર્થિક સ્રોતો

5. રાજદ્વારી પ્રભાવ

6. સાંસ્કૃતિક પ્રભાવ

7. લવચીકતા (Resilience)

8. ભવિષ્યની ક્ષમતા (Future Resources)

આ પરિમાણો દ્વારા એશિયાના દેશોની આંતરિક શક્તિ, પ્રભાવ, નીતિ, સમર્થતા અને ક્ષમતાનું તુલનાત્મક મૂલ્યાંકન થાય છે.

 ભારતનો 2025 નો પ્રદર્શન — સૌથી મોટો ઉછાળો

આ વર્ષે ભારતે જે 40.0 સ્કોર મેળવ્યો છે, તે ભારતને એશિયામાં ઝડપથી વધતી મુખ્ય શક્તિઓના ગોઠવણમાં ટોચ પર મૂકશે. ભારતનું પ્રદર્શન કેટલાક મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં નોંધપાત્ર રહ્યું છે:

1️⃣ સૈન્ય શક્તિમાં ભારતનો ઉછાળો

• આધુનિક લડાકૂ વિમાનોની ખરીદી, મિસાઈલ સિસ્ટમ્સની શક્તિમાં વધારો,

• ‘મેક ઇન ઈન્ડિયા ડિફેન્સ’ હેઠળ સ્થાનિક ઉત્પાદનનો જોરદાર વિકાસ,

• ત્રિ-સેનાની આધુનિકીકરણ અભિયાન,

• ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીનો વિસ્તાર.

આ બધા પરિબળોએ ભારતને વ્યૂહાત્મક સૈન્ય ગણતરીમાં વધુ શક્તિશાળી બનાવ્યું છે.

2️⃣ આર્થિક ક્ષેત્રે ભારતનો વધારો

• વિશ્વની 5મી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા તરીકે ભારત સતત વૃદ્ધિ કરી રહ્યું છે.

• ઊર્જા, વેપાર તથા ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે નવા રોકાણો,

• વૈશ્વિક કંપનીઓનું ભારત તરફનું શિફ્ટિંગ — “ચાઈના+1” નીતિનું ભારતમાં પ્રભાવશાળી પરિણામ.

3️⃣ રાજદ્વારી પ્રભાવ (Diplomatic Influence)

ભારતે G20 અધ્યક્ષપદ દરમિયાન પોતાની રાજદ્વારી શક્તિ વિશ્વ સમક્ષ મજબૂત રીતે રજૂ કરી.

• વૈશ્વિક દક્ષિણ (Global South) માટે ભારતની વકિલાત

• ક્વાડ, I2U2, બ્રિક્સમાં સક્રિય ભાગીદારી

• મધ્યપૂર્વથી લઇ એશિયા પેસિફિક સુધી મજબૂત થતી ભાગીદારી

ભારતે છેલ્લા વર્ષોમાં રાજદ્વારી ક્ષેત્રે જે દબદબો મેળવ્યો છે, તે ઈન્ડેક્સમાં સાફ દેખાય છે.

4️⃣ સાંસ્કૃતિક અને ટેકનોલોજીકલ પ્રભાવ

• ભારતીય ટેક ઉદ્યોગનો વૈશ્વિક ક્રમશઃ ઉછાળો

• ફિલ્મ ઉદ્યોગ, યોગ, ભારતીય ભોજન, ફેશન, આધ્યાત્મિકતા — soft power તરીકે ઊભરી

• વિશ્વની સૌથી મોટી ડિજિટલ જાહેર માહિતી પદ્ધતિ (UPI જેવી સિસ્ટમ) નું વિસ્તરણ

📊 એશિયાના અન્ય દેશોનું પ્રદર્શન — ચીન અને અમેરિકા ટોચે

ઈન્ડેક્સ મુજબ:

• ચીન હજુ પણ એશિયામાં સૌથી શક્તિશાળી દેશ તરીકે ગણાય છે, છતાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં તેની પ્રભાવશાળી ઝડપ થોડામાં ઘટી છે.

• સંયુક્ત રાજ્ય અમેરિકા (USA) એશિયામાં તેની સૈન્ય અને આર્થિક હાજરીને કારણે બીજા નંબરે મજબૂત છે.

• જાપાન, દક્ષિણ કોરિયા, ઓસ્ટ્રેલિયા, સિંગાપુર જેવા દેશો અનેક પરિમાણોમાં ઉત્તમ દેખાયા છે.

પણ આ વર્ષે સૌથી મોટો ઉછાળો ભારતનો નોંધાયો છે.
આ ઈન્ડેક્સનું વિશેષ ધ્યાન એશિયાના ઉદયમાન પાવર બેલેન્સ પર કેન્દ્રિત છે — અને તેમાં ભારત હવે સ્પષ્ટપણે એક ‘Game-Changer’ તરીકે સામે આવ્યું છે.

🔍 ‘મેજર પાવર’ બનવાની સીમા શું છે?

ઈન્ડેક્સમાં દેશને ‘મેજર પાવર’ ની શ્રેણીમાં ગણી શકાય તે માટે որոշિત પાવર-સ્કોરની લિમિટ છે. ભારતે 40.0 નું સ્કોર મેળવી તે સીમા પાર કરી લીધી છે.
એનો અર્થ એ થાય છે કે:

• ભારતની પ્રભાવ ક્ષમતા હવે સ્થળીક નહીં પરંતુ પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વધતી રહેશે.

• સુરક્ષા, આર્થિક ભાગીદારી અને રાજદ્વારી ગઠબંધનોમાં ભારત વધુ કેન્દ્રસ્થિત ભૂમિકા ભજવશે.

📈 ભાવિ વર્ષોમાં ભારતનો માર્ગ — વિશ્લેષકોના અનુમાન

વિશ્વ રાજનીતિના નિષ્ણાતો માને છે કે:

• 2030 સુધીમાં ભારત સૈન્ય, ટેકનોલોજી અને આર્થિક ક્ષેત્રે ટોચના ત્રણ વૈશ્વિક શક્તિઓમાં شمارાશે.

• ડિજિટલ પાવર અને ગુપ્તચર તંત્રની ક્ષમતામાં ભારત ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે.

• દક્ષિણ એશિયામાં ભારતનું વલણ અને પ્રભાવ વધુ મજબૂત બનશે.

એશિયન પાવર બેલેન્સમાં ભારત હવે માત્ર એક મહત્વનો ભાગીદાર નહીં પરંતુ વ્યૂહાત્મક નેતા તરીકે આગળ આવી રહ્યું છે.

🌐 વૈશ્વિક સ્તરે ભારતના ઉદયનો અર્થ શું?

• એશિયાના પાવર બેલેન્સમાં ભારત હવે પ્રબળ પક્ષકાર

• અમેરિકા, જાપાન, ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે ગાઢ સુરક્ષા સહકાર

• ચીન સાથે રાજકીય સ્પર્ધા અને સૈન્ય વ્યૂહાત્મકતા

• વિશ્વ સપ્લાય ચેઇનના મોટા કેન્દ્ર તરીકે ભારતનું ઉદય

આથી, ભારત આગામી દાયકાઓમાં એશિયાની રાજકીય, આર્થિક અને પ્રભાવશાળી દિશાને નક્કી કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.

લોકમત શું કહે છે?

ઈન્ડેક્સ જાહેર થયા પછી સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા વધી ગઈ છે.

• ઘણા ભારતીયો તેને ‘નવા ભારતની શક્તિ’ કહી રહ્યા છે

• વિશ્લેષકો સરકારની વ્યૂહાત્મક નીતિઓને પરિણામરૂપ ગણાવે છે

• યુવાનો ટેકનોલોજી અને ડિજિટલ ક્ષેત્રે ભારતની સફળતા પર ખુશી વ્યક્ત કરી રહ્યા છે

એશિયા પાવર ઈન્ડેક્સ 2025 માં ભારતનો 40.0 સ્કોર મેળવવો માત્ર આંકડો નથી — તે ભારતની ઉદયમાન ક્ષમતા, વ્યૂહાત્મક આયોજન, આર્થિક સશક્તિકરણ, સૈન્ય આધુનિકીકરણ અને રાજદ્વારી દબદબાનું સશક્ત પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
એશિયાના ભૂરાજનીતિક નકશામાં ભારત હવે માત્ર એક દેશ નહીં પરંતુ એક મોટી શક્તિ, એક નીતિ-નિર્માતા અને ભાવિનું કેન્દ્રસ્થાન બની રહ્યું છે.

Author: samay sandesh