આચારસંહિતા લાગુ થાય તે પહેલાં મુંબઈમાં રૂ.10,000 કરોડના મેગા પ્રોજેક્ટ્સને લીલી ઝંડી
મુંબઈ:
મુંબઈ મહાનગરપાલિકા (BMC)ની આવનારી ચૂંટણીના માહોલ વચ્ચે, આદર્શ આચારસંહિતા લાગુ થાય તે પહેલાં જ વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સની વરસાદી જાહેરાતો થઈ રહી છે. પાણી પુરવઠા, બ્રિજ, રોડ કનેક્ટિવિટી, ટ્રાફિક ઘટાડા અને કચરો વ્યવસ્થાપન જેવા મહત્વના ક્ષેત્રોમાં આશરે રૂ.10,000 કરોડથી વધુના પ્રોજેક્ટ્સ માટે ટૅન્ડર બહાર પાડવામાં આવ્યા છે અથવા કોન્ટ્રાક્ટ ફાઇનલ કરાયા છે.
આ પગલાંને લઈ એક તરફ વિકાસની દિશામાં મોટું પગથિયું ગણાઈ રહ્યું છે, તો બીજી તરફ ચૂંટણી પૂર્વ સમયગાળામાં આટલા મોટા નિર્ણયો પર રાજકીય અને નાગરિક વર્તુળોમાં ચર્ચા શરૂ થઈ છે.
🚰 ગરગાઈ ડૅમ: વર્ષોથી અટવાયેલો પ્રોજેક્ટ હવે આગળ વધ્યો
મુંબઈની વધતી વસ્તી અને પાણીની માંગને ધ્યાનમાં રાખીને ગરગાઈ ડૅમ પ્રોજેક્ટને ફરી ગતિ આપવામાં આવી છે. પાલઘર જિલ્લામાં આ પ્રોજેક્ટ માટે ટૅન્ડર બહાર પાડવામાં આવ્યા છે.
-
💰 અંદાજિત ખર્ચ: રૂ. 3,040 કરોડ
-
💧 મુંબઈને વધારાનું પાણી: દરરોજ 450 મિલિયન લિટર
-
📍 સ્થાન: પાલઘર જિલ્લો
આ પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થયા બાદ મુંબઈની પાણીની તંગી મોટા પ્રમાણમાં ઘટશે. ઉલ્લેખનીય છે કે મધ્ય વૈતરણા ડૅમ 2014માં પૂર્ણ થયો હતો, ત્યારબાદ નવા મોટા પાણી પ્રોજેક્ટની લાંબા સમયથી રાહ જોવાઈ રહી હતી.
પરંતુ પર્યાવરણવાદીઓ અને સ્થાનિક આદિવાસી સંગઠનો દ્વારા અગાઉ આ ડૅમનો વિરોધ થયો હતો. હવે ફરીથી આ પ્રોજેક્ટ શરૂ થતા પર્યાવરણ મંજૂરી, જમીન અધિગ્રહણ અને પુનર્વસન મુદ્દે વિવાદ ઊભા થવાની શક્યતા છે.
🌉 ભાયખલા–મઝગાંવમાં કેબલ-સ્ટેડ બ્રિજ: ટ્રાફિક માટે રાહત
મુંબઈના ટ્રાફિકથી પીડાતા મધ્ય અને દક્ષિણ વિસ્તારો માટે એક મહત્વપૂર્ણ સમાચાર છે.
બીએમસીએ અશોકા બિલ્ડકોનના સંયુક્ત સાહસને ભાયખલામાં Y-બ્રિજને J.J. બ્રિજ સાથે જોડતા કેબલ-સ્ટેડ બ્રિજ માટે રૂ.1,041 કરોડનો કોન્ટ્રાક્ટ આપ્યો છે.
-
📏 લંબાઈ: આશરે 850 મીટર
-
⏳ સમયમર્યાદા: 2 વર્ષ
-
🚗 લાભ: ભાયખલા–મઝગાંવ ટ્રાફિકમાં ઘટાડો
આ પુલ:
-
પૂર્વીય એક્સપ્રેસ હાઇવે પરનું દબાણ ઘટાડશે
-
પૂર્વીય ઉપનગરોને દક્ષિણ મુંબઈ સાથે સીધું જોડશે
-
ઓલિવેટ બ્રિજ સાથે બે લેન કનેક્શન
-
પૂર્વીય ફ્રીવે અને MTHL સુધી સીધો પ્રવેશ
ટ્રાફિક નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, આ બ્રિજ શરૂ થયા બાદ પીક અવર્સમાં મુસાફરીનો સમય નોંધપાત્ર રીતે ઘટશે.
🛣️ GMLR ફેઝ-4: ગોરેગાંવથી મુલુંડ 25 મિનિટમાં
મુંબઈની સૌથી મહત્ત્વાકાંક્ષી રોડ યોજનાઓમાંની એક **ગોરેગાંવ-મુલુંડ લિંક રોડ (GMLR)**ના ચોથા તબક્કા માટે BMC એ ટૅન્ડર જાહેર કર્યા છે.
-
💰 ફેઝ-4 ખર્ચ: રૂ. 1,293 કરોડ
-
📏 કુલ લંબાઈ: 12.2 કિમી
-
⏱️ મુસાફરી સમય: 75 મિનિટથી ઘટીને 25 મિનિટ
ચાર તબક્કામાં પૂર્ણ થનારા આ પ્રોજેક્ટનો કુલ ખર્ચ રૂ.14,000 કરોડ જેટલો છે. આ માર્ગ:
-
વેસ્ટર્ન એક્સપ્રેસવે (ગોરેગાંવ)
-
ઇસ્ટર્ન એક્સપ્રેસવે (મુલુંડ)
ને સીધો જોડશે.
આ પ્રોજેક્ટથી:
-
ટ્રાફિક ડાયવર્ઝન સરળ બનશે
-
ઈંધણ બચત થશે
-
પ્રદૂષણમાં ઘટાડો થશે

🚧 ઇસ્ટર્ન અને વેસ્ટર્ન એક્સપ્રેસવેનું રિસરફેસિંગ
મુંબઈની બે મુખ્ય નસ સમાન એક્સપ્રેસવે માટે પણ મોટો નિર્ણય લેવાયો છે.
-
💰 ખર્ચ: રૂ.120 કરોડ
-
📍 વિસ્તાર: ઇસ્ટર્ન અને વેસ્ટર્ન એક્સપ્રેસવે
-
🛠️ કામ: ડામર બદલાવ, રિસરફેસિંગ
BMCનું કહેવું છે કે મોનસૂન પહેલા રસ્તાઓની ગુણવત્તા સુધારવી અનિવાર્ય હતી, જેથી ખાડા, અકસ્માત અને ટ્રાફિકની સમસ્યા ઘટે.
🗑️ રૂ.4,000 કરોડનો કચરો વ્યવસ્થાપન કરાર
ચૂંટણી પૂર્વ સમયમાં સૌથી મોટો અને ચર્ચાસ્પદ નિર્ણય સેવા-આધારિત કચરો વ્યવસ્થાપન કરારને લઈને લેવાયો છે.
-
💰 કુલ કરાર મૂલ્ય: રૂ.4,000 કરોડ
-
🏙️ વિસ્તાર: મુંબઈના 21 વોર્ડ
-
🚛 જવાબદારી: ખાનગી કંપનીઓ દ્વારા સફાઈ અને કચરો પરિવહન
BMCએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે:
-
શરૂઆતમાં દર 30–60% વધુ હતા
-
વાટાઘાટો બાદ 14–16% સુધી ઘટાડવામાં આવ્યા
વિરોધ પક્ષોનું કહેવું છે કે ચૂંટણી પહેલા આટલો મોટો કરાર ફાઇનલ કરવો શંકાસ્પદ છે, જ્યારે BMCનું કહેવું છે કે શહેરની સ્વચ્છતા માટે આ અનિવાર્ય છે.
⚖️ આચારસંહિતા પહેલાં નિર્ણય: રાજકીય ગરમાવો
આ તમામ પ્રોજેક્ટ્સની જાહેરાત આદર્શ આચારસંહિતા લાગુ થવાના તદ્દન નજીકના સમયમાં થતાં:
-
વિરોધ પક્ષો દ્વારા સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા
-
નાગરિક સંગઠનો દ્વારા પારદર્શિતાની માંગ
-
ચૂંટણી પંચની નજર પણ આવા નિર્ણય પર રહેશે
રાજકીય નિરીક્ષકોનું માનવું છે કે:
“આ વિકાસ કાર્યો એક તરફ મુંબઈના ભવિષ્ય માટે જરૂરી છે, પરંતુ સમયચૂકસ રીતે જોવામાં આવે તો તે ચૂંટણી પ્રભાવિત કરવાનો પ્રયાસ પણ હોઈ શકે.”
👀 હવે સૌની નજર આગામી જાહેરાતો પર
હજુ પણ સવાલ એ છે કે:
-
આચારસંહિતા લાગુ થાય તે પહેલાં
-
BMC હજી કેટલા મોટા પ્રોજેક્ટ્સ જાહેર કરશે?
-
શું કોઈ નિર્ણય અટકાવવામાં આવશે?
મુંબઈના નાગરિકો માટે વિકાસ જરૂરી છે, પરંતુ પારદર્શિતા, જવાબદારી અને કાયદાકીય પ્રક્રિયાનો માન પણ એટલો જ મહત્વનો છે.
🏁 નિષ્કર્ષ
BMC ચૂંટણીના મોરચે:
-
વિકાસ અને રાજકારણ એકસાથે આગળ વધી રહ્યા છે
-
રૂ.10,000 કરોડના પ્રોજેક્ટ્સ મુંબઈના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને નવી દિશા આપશે
-
પરંતુ સમય અને નીતિ અંગેના સવાલો યથાવત છે
આગામી દિવસોમાં આચારસંહિતા, ચૂંટણી પંચ અને રાજકીય પ્રતિક્રિયાઓ આ પ્રોજેક્ટ્સના ભવિષ્યને કેવી રીતે આકાર આપે છે, તે જોવું રસપ્રદ રહેશે.







