જામનગર, તા. 12 ડિસેમ્બર – સરકારની ઓનલાઈન ખરીદી માટેની સત્તાવાર GEM પોર્ટલ વેબસાઇટના નામે ખોટા વર્ક ઓર્ડર બનાવી અનેક લોકોને નફો મળે તેવી લાલચ આપીને કરોડો રૂપિયાની છેતરપીંડી કરનાર મુખ્ય આરોપીને જામનગર સીટી ‘A’ ડિવિઝન પોલીસ સ્ટેશનની સર્વેલન્સ ટીમે ટેકનિકલ તથા હ્યુમન ઇન્ટેલિજન્સના આધારે અમદાવાદમાંથી ઝડપી પાડ્યો છે. GEM પોર્ટલના નામે આટલી મોટી રકમની ઠગાઈનો પર્દાફાશ થતા શહેરમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે.
પોલીસ અનુસાર, આરોપી મનસીલભાઈ હર્ષદભાઈ કોયા (ઉ.વ. 40), જાતે વૈષ્ણવ વાણીયા (મોઢવાણીયા), રહે. નાગર ચકલો, હવાઈ ચોક, જામનગર—બોગસ GEM ઓર્ડર બનાવી ખોટી રીતે સરકારી ખરીદી પ્રક્રિયા દર્શાવતો હતો અને તેને વિશ્વાસપાત્ર બનાવી અનેક લોકોને મોટા નફાના લાલચમાં મૂકી આશરે ચાર કરોડ રૂપિયા સુધીની છેતરપીંડી કરી હતી.
ઠગાઈ કઈ રીતે કરતા હતા? — GEM પોર્ટલની નકલથી કરોડોની છેતરપીંડી
GEM (Government e-Marketplace) પોર્ટલ ભારત સરકારની સત્તાવાર ઈ-કોમર્સ સિસ્ટમ છે, જેના માધ્યમથી સરકારી કચેરીઓ આવશ્યક વસ્તુઓ અને સેવાઓ ખરીદે છે. આ પોર્ટલની વિશ્વસનીયતા અને લોકપ્રિયતા જાણીને આરોપીએ જટિલ ઠગાઈ રચના ઉભી કરી:
-
GEM પોર્ટલ જેવા દેખાતા નકલી વેબ પેજ બનાવવામાં આવ્યું
-
સત્તાવાર માહોલ જેવી જ ફોર્મેટમાં બોગસ વર્ક ઓર્ડર તૈયાર કરાતા
-
પીડિતોને કહેવામાં આવતું કે “સરકાર તરફથી તાત્કાલિક ઓર્ડર મળ્યો છે”
-
ઝડપી નફાની ખાત્રી આપી લોકો પાસેથી એડવાન્સ રકમ વસુલ થતી
-
કેટલાક લોકોને “આપનો મટિરિયલ પહેલેથી જ એપ્રુવ છે” કહી વધુ પૈસા માંગી લેવાતા
-
પોર્ટલ, ઓર્ડર, QR સીલ, ડોક્યુમેન્ટ — બધું જ અસલી લાગે તે રીતે તૈયાર કરેલું
આ રીતે લોકોને વિશ્વાસમાં લઈને ચાર કરોડ જેટલી છેતરપીંડી કરાઈ.
ફરિયાદ બાદ પોલીસે શરૂ કરી વિશેષ તપાસ — સર્વેલન્સ ટીમ સક્રિય
જામનગર સીટી ‘A’ ડિવિઝન પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાતા પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર શ્રી એન.એ. ચાવડા સાહેબના માર્ગદર્શન હેઠળ સમગ્ર કેસની સુક્ષ્મ તપાસ શરૂ કરવામાં આવી. GEM પોર્ટલ જેવા સરકારી પ્લેટફોર્મનો દુરુપયોગ થતો જોવા મળતા પોલીસને પણ સમજાયું કે આરોપી સંપૂર્ણ રીતે આયોજનબદ્ધ અને ટેકનિકલ રીતે મજબૂત છે.
પોલીસે તરત જ સર્વેલન્સ ટીમોને અલગ-અલગ દિશામાં કામે લગાડી:
-
ટેકનિકલ એનાલિસિસ
-
મોબાઈલ ટ્રેકિંગ
-
બેંક ટ્રાન્ઝેક્શન પેટર્ન
-
સોફ્ટવેર, બ્રાઉઝિંગ ડેટા
-
સોશિયલ મીડિયા હિસ્ટ્રી
-
મની ટ્રેલ — પૈસા કયા ખાતામાંથી કયા ખાતામાં ગયા
ટીમોએ અનેક દિવસોથી આરોપીના લોકેશન, ઓળખ અને નેટવર્ક વિશે માહિતી એકત્ર કરવા માટે સતત પ્રયાસો કર્યા.
હ્યુમન ઇન્ટેલિજન્સ દ્વારા મહત્વની માહિતી — આરોપીને પકડવાની કડી મળી
સર્વેલન્સ ટીમના પો. હેડ. કોન્સ્ટેબલ મહેશભાઈ ધુડાભાઈ મોરી, પો. કોન્સ્ટેબલ રાજેન્દ્રસિંહ ઘનશ્યામસિંહ ડોડીયા, તથા પો. કોન્સ્ટેબલ હરપાલસિંહ ભરતસિંહ પરમાર સતત મેદાનમાં કામ કરતા રહ્યા. અનેક હ્યુમન સોર્સ સાથે ચર્ચા બાદ જાણવા મળ્યું કે આરોપી હાલમાં અમદાવાદમાં છુપાયેલો છે.
આ માહિતી મળતાં જ ટીમે કોઈ વિલંબ કર્યા વગર અમદાવાદ પ્રસ્થાન કર્યું અને ટેકનિકલ એનાલિસિસના આધારે ચોક્કસ સ્થળનું નિર્ધારણ કર્યું.
અમદાવાદમાંથી આરોપી હસ્તગત — જામનગર લાવવામાં આવ્યો
અમદાવાદના સ્થળેથી આરોપીને શિસ્તબદ્ધ અને જોખમમુક્ત ઓપરેશન દ્વારા હસ્તગત કરવામાં આવ્યો.
આરોપીના કબ્જામાંથી:
-
બોગસ GEM વર્ક ઓર્ડર
-
નકલી દસ્તાવેજો
-
ડિજિટલ સાધનો
-
પોર્ટલ લોગિનની વિગતો
-
મની-ટ્રેલ સંબંધિત પુરાવા
મળતાં પોલીસે તેને જામનગર લાવી સીટી ‘A’ ડિવિઝન પોલીસ સ્ટેશનમાં ધોરણસર અટક કરી.
ચાર કરોડની ઠગાઈ — કેટલાં પીડિતો?
પ્રાથમિક તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે:
-
જામનગર, રાજકોટ, અમદાવાદ સહિત અનેક જિલ્લાઓના વેપારીઓ
-
સપ્લાયર્સ
-
નાના-મોટા ઉદ્યોગકારો
-
સરકારી ટેન્ડરોમાં રસ ધરાવતા વ્યક્તિઓ
આ બોગસ GEM ઓર્ડરના શિકાર બન્યા છે.
કેટલાં લોકોએ લાખો તો કેટલાએ દાયકાઓ કરોડો સુધીનું નુકસાન કર્યું છે.
પોલીસ શંકા વ્યક્ત કરે છે કે કુલ રકમ ચાર કરોડ કરતાં વધુ પણ હોઈ શકે છે.
આગળની તપાસ — વધુ સહયોગીઓ? મની ટ્રેલ? ડિજિટલ પુરાવા?
પોલીસ હવે નીચે મુજબની તપાસના તબક્કા શરૂ કરી ચૂકી છે:
-
આરોપીના બેંક ખાતાઓનું વિશ્લેષણ
-
કોને પૈસા ટ્રાન્સફર કર્યા?
-
ક્યાં-ક્યાંથી રૂપિયા મેળવ્યા?
-
બોગસ વેબસાઇટ કોણે બનાવી?
-
બીજા સાથીદાર કોણ?
-
અન્ય શહેરો અથવા રાજ્યોમાં પણ છેતરપીંડી થઈ?
-
આરોપી પહેલાં પણ આવી કિસ્સાઓમાં સામેલ હતો?
ડિજિટલ ફોરેન્સિક ટીમ આરોપીના મોબાઇલ, લેપટોપ, હાર્ડડ્રાઇવ તથા ઇમેલ-લોગિનની તપાસ કરી રહી છે.
GEM પોર્ટલ સંબંધિત ઠગાઈ વધતી — પોલીસની ચેતવણી
દેશભરમાં GEM પોર્ટલના નામે આ પ્રકારની છેતરપીંડી ઝડપથી વધી રહી છે:
-
નકલી પોર્ટલ
-
ખોટા ઓર્ડર
-
નફાની લાલચ
-
સરકારી કોન્ટ્રાક્ટનો દેખાવ
-
તરત ચુકવણીની માંગ
નિષ્કર્ષ: જામનગર પોલીસની ચુસ્ત કામગીરીથી મોટી ઠગાઈનો ભાંડો ફૂટ્યો
ચાર કરોડની છેતરપીંડી કરનાર આરોપીને જામનગર પોલીસ દ્વારા ઝડપવી મોટી સફળતા ગણાય છે.
-
ટેકનિકલ અને હ્યુમન ઇન્ટેલિજન્સનું અનોખું સંકલન
-
સર્વેલન્સ સ્ટાફની સતત મહેનત
-
PI એન.એ. ચાવડાનું માર્ગદર્શન
-
સચોટ આયોજન અને ઝડપી એક્શન
આ કારણે જ આરોપી હાથ પરથી સરકી શક્યો નહીં.
આગળની તપાસથી વધુ નામો બહાર આવી શકે છે અને આ રેકેટ કેટલો મોટો છે તેની સંપૂર્ણ જાણકારી આવનારા દિવસોમાં મળી શકશે.
