રાજકોટ: રાજકોટ સેશન્સ કોર્ટમાં એક અસામાન્ય ઘટના સામે આવી છે જ્યાં સેશન્સ જજ એ.કે. શાહની કોર્ટમાં જિલ્લાની સરકારી વકીલ એસ.કે. વોરા અને એક આરોપીના વકીલ કમલેશ મહેતા વચ્ચે તીવ્ર જબરદસ્ત બઘડાટી અને લાફાવાળું વર્તન જોવા મળ્યું હતું.
કોર્ટ કક્ષાએ થયો દાવપેચ અને બઘડાટી
આ બનાવ કોર્ટની કાર્યવાહી દરમિયાન થયો હતો જ્યારે કેસની સુનાવણી ચાલી રહી હતી. સરકારી વકીલ અને આરોપીના વકીલ વચ્ચે વાતચીત દરમિયાન તણાવ વધી ગયો અને બંને પક્ષે શાબ્દિક ગાળમંડાણ અને ઉગ્ર બોલચाल કરી હતી. આ રીતે કોર્ટના માહોલમાં બઘડાટી સર્જાઈ અને મામલો ગરમાવો પામ્યો.
લેખિત ફરિયાદનો પ્રકરણ
આ ઘટના પછી બંને વકીલોએ સેશન્સ કોર્ટના પ્રિન્સિપાલ જજ એ.કે. શાહને એકબીજાની સામે લાપરવાહી અને અશોભનીય વર્તન અંગે લેખિત ફરિયાદો આપી છે. બંને વકીલો દ્વારા આપવામાં આવેલી ફરિયાદમાં 상대 પક્ષની બેરોજગાર વાતચીત અને કોર્ટમાં શિસ્તભંગ કરવાના ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યા છે.
કોર્ટનું પ્રતિસાદ અને આગામી પગલાં
સેશન્સ કોર્ટની નિયામક કક્ષાએ આ મુદ્દે ગંભીર ધ્યાન આપ્યું છે અને બંને પક્ષના વર્તન અંગે તપાસ કરવા માટે સુચના પણ આપવામાં આવી છે. કોર્ટ અધિકારીઓએ જણાવ્યું છે કે કોર્ટમાં વ્યવહાર અને શિસ્તની સાથે કામ કરવાની જરૂર છે અને આવી પ્રવૃત્તિઓ કાયદાકીય પ્રક્રીયામાં અવરોધરૂપ બની શકે છે.
વકીલસમાજમાં ચકચાર
આ બઘડાટી અંગે વકીલ સમુદાયમાં પણ ચર્ચા ચાલુ છે. ઘણા વકીલો આ ઘટનાને કોર્ટમાં શાંતિ અને શિસ્ત માટે હિતકારક નથી માનતા અને આવું વર્તન નકારાત્મક પ્રભાવ ફેલાવી શકે છે.
સમાપ્તિ
રાજકોટ સેશન્સ કોર્ટમાં સરકારી વકીલ અને આરોપી વકીલ વચ્ચે સર્જાયેલી બઘડાટીએ કાયદાકીય વ્યવસ્થા અને કોર્ટની પ્રતિષ્ઠાને અસર પહોંચાડી શકે છે. આવી ઘટનાઓથી કોર્ટની કાર્યક્ષમતા અને ન્યાયપ્રણાલી પ્રત્યે જનરલ વિશ્વાસ ઘટે એવી શક્યતા રહેલી છે.
આ મામલે યોગ્ય કાર્યવાહી થઈ શકે તે માટે કોર્ટ દ્વારા સૂચિત કાર્યવાહી ઉપર જોર આપવામાં આવવો જોઈએ જેથી કાયદાકીય વ્યવસ્થામાં શિસ્ત અને આદર જળવાઈ રહે.
11 ઓગસ્ટ 1979ના દિવસે ગુજરાતના સુરત જિલ્લામાં આવેલા મચ્છુ ગામમાં એક દમદાર જળ હોનારત (ભૂસ્ખલન દ્વારા બાંધ તૂટી જળપ્રલય સર્જાયો) થયો હતો, જેને ગુજરાતના ઈતિહાસમાં સૌથી ભયંકર પ્રાકૃતિક આફતોમાં ગણવામાં આવે છે. આ ભયાનક આફતે 1439 લોકોને જીવ ગુમાવવાનું ગૌરવ(?)ભર્યું દુઃખદાયક ઘટના બની હતી. આ સાથે જ લગભગ 12,849 પશુઓ પણ પાણીમાં ડૂબી જતા મૃત્યુ પામ્યા હતા.
આ જળ હોનારતે 6,158 મકાનોને તબાહી મચાવી દીધી, જ્યારે આશરે 1,800 ઝૂંપડા (ગરિબ અને ગામઠાણાં રહેવાસીઓના) ધ્વસ્ત થઇ ગયા હતા. આ પ્રકોપથી સમગ્ર મચ્છુ ગામ અને આસપાસના વિસ્તારોમાં ભારે વિનાશ અને દુઃખદાયક પ્રભાવ પડ્યો હતો.
મચ્છુ જળ હોનારતની પૃષ્ઠભૂમિ અને કારણો
1979માં થયેલ આ જળ હોનારતનું મુખ્ય કારણ ખોબરાબંદ ધોરણ (ડેમ)નું ભયંકર રીતે તૂટી જવું હતું. ભારે વરસાદ અને ભૂસ્ખલનના કારણે ડેમનું પૂરનું બાહ્ય બિંદુ ફાટીને ડેમમાં રહેલ પાણી અને માટીના મોટા ભાગને નીચે ગામમાં મોકલવામાં આવી હતી. આ કારણે જળપ્રલય સર્જાયો અને તેની તીવ્રતા એટલી વધારે હતી કે આસપાસના ગામોને સંપૂર્ણ રીતે નષ્ટ કરી નાખી હતી.
પ્રભાવિત વિસ્તાર અને નુકસાન
મચ્છુ ઉપરાંત આસપાસના અનેક ગામો પણ આ જળપ્રલયથી પ્રભાવિત થયા હતા. 1439 માણસોની મૃત્યુ સાથે આ આફતે એક વિશાળ માનવીય કટોકટી ઊભી કરી. આ સંખ્યા એ જ વિસ્તાર માટે ભારે ઉઘરતી આપઘાત જેવી હતી.
આવી પ્રાકૃતિક આફતોના કારણે માત્ર જાનહાનિ જ નહિ, પણ ઘર-મકાનોનો વિનાશ, પશુપાલનનો નુકસાન અને જમીન-સંપત્તિનું નુકસાન પણ ભારે થયું હતું. 6,158 મકાનો અને 1,800 ઝૂંપડાઓનું નાશ આ વાતનું સાક્ષી છે કે આ આફત એ માત્ર માનવીય જીવનને જ નહિ, પણ આર્થિક અને સામાજિક જીવનને પણ તબાહ કરી ગઈ.
અસર અને પુનઃસ્થાપના પ્રયાસો
આફત બાદ રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા તાત્કાલિક રાહત અને પુનઃસ્થાપના માટે કામગીરી હાથ ધરાઈ. અનુરૂપ લાભાર્થીઓને મદદરૂપ થવા માટે નાણાકીય સહાય, નવી વસાહતોનું નિર્માણ અને જળચર સંરક્ષણના પ્રયત્નો શરૂ કરવામાં આવ્યા.
આ દુઃખદ ઘટના ગુજરાતની ઈતિહાસમાં એક કાળઝાળ પાનું બની રહી છે અને આજે પણ આ મચ્છુ જળ હોનારતને યાદ કરીને પ્રાકૃતિક આફતો માટે સજાગ રહેવાની આગ્રહણી થાય છે.
આજના દૃષ્ટિકોણથી મચ્છુ જળ હોનારત
આજના સમયમાં, જ્યારે સાયન્સ અને ટેકનોલોજી ખુબ આગળ વધી છે, ત્યારે પણ આ પ્રકારની જળપ્રલયો સામે સાવચેતી અને જાગૃતિ જ મહત્વની બની રહે છે. સરકારી માળખામાં સુરક્ષા અને પાણીના નિયંત્રણ માટે સજાગ રહેવું જરૂરી છે જેથી ભવિષ્યમાં આવા પ્રાકૃતિક દુર્ઘટનાઓને ટાળી શકાય.
સમાપ્તિ
11 ઓગસ્ટ 1979ના મચ્છુ જળ હોનારતની આ વેદનાત્મક ઘટના આજે પણ આપણને યાદ અપાવે છે કે કુદરતની તાકાત સામે માનવ સમુદાયને હંમેશા સજાગ અને તૈયાર રહેવું જોઈએ. આ દિવસ એ આપણી સંસ્કૃતિ માટે એક સ્મૃતિ તરીકે છે, જે આપણને પ્રકૃતિ સાથે સદભાવ રાખવાની, જોખમો સામે પહેલેથી તૈયારી કરવાની અને માનવીય ભાવનાઓને ભલામણ કરવાની શીખ આપે છે.
મોરબી તાલુકાના બેલા (રંગપર) ગામે “હર ઘર તિરંગા” અભિયાન અંતર્ગત શાળાના બાળકો દ્વારા ભવ્ય તિરંગા રેલીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ રેલીમાં નાનકડા દેશભક્ત ભૂલકાઓએ હાથમાં તિરંગા પકડીને ગામની ગલીઓમાં દેશપ્રેમના ઉલ્લાસભર્યા નારા લગાવ્યા. આ રેલીમાં ખાસ મહેમાન તરીકે મોરબી જિલ્લાના જિલ્લા કલેક્ટરશ્રી કે.બી. ઝવેરી પણ જોડાયા હતા, જેમણે બાળકો અને ગ્રામજનો સાથે મળી આ રેલીને વધુ પ્રેરણાદાયક બનાવી દીધું.
જિલ્લા કલેક્ટરશ્રીએ બાળકોના ઉત્સાહને વધારતા કહ્યું કે, “આ તિરંગા રેલી માત્ર એક તહેવાર નથી, પણ આપણાં હૃદયમાં દેશપ્રેમ અને એકતાનો અવિભાજ્ય બંધન પ્રગટાવવાનો અદ્દભૂત અવસર છે.” તેઓએ બાળકોને પ્રોત્સાહિત કર્યું કે આવું અભિયાન સતત ચાલતું રહે અને દરેક ઘર ધ્વજ સાથે શોભાયમાન બને.
“હર ઘર તિરંગા” અભિયાન અંતર્ગત મોરબી જિલ્લામાં છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી વિવિધ શાળાઓ અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં દેશભક્તિ પ્રેરક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે. બેલા (રંગપર) ગામની આ તિરંગા રેલી એ કાર્યક્રમોનું મહત્વપૂર્ણ અને દિલથી જોડાયેલા કાર્યક્રમોમાંનું એક હતું.
રેલીની ઝલક:
બેલા ગામની શાળાના બાળકો રંગબેરંગી કપડાં પહેરી ને હાથમાં તિરંગો લહેરાવતા, દેશપ્રેમના ગીતો અને નારા લગાવતા ગામની મુખ્ય શેરીથી લઈને આસપાસના વિસ્તારોમાં પસાર થતા જોવા મળ્યા. તેમના સાથમાં ગ્રામજનો અને પ્રૌઢ લોકો પણ જોડાયા અને એકતા, શાંતિ અને દેશપ્રેમનો સંદેશ ફેલાવ્યો.
જિલ્લા કલેક્ટરશ્રી કે.બી. ઝવેરીએ બાળકો સાથે ફોટોગ્રાફ્સ લઈને તેમનો ઉત્સાહ વધાર્યો અને તેઓને નવી ઊર્જા સાથે દેશની સેવા કરવા પ્રેરિત કર્યા. તેમણે જણાવ્યું કે આવું નવું પેઢી ગુજરાત અને ભારતને વધુ પ્રગતિશીલ અને સમૃદ્ધ બનાવશે.
ગામમાં તિરંગાની ઝળહળ
આ રેલી દરમિયાન સમગ્ર ગામમાં તિરંગાના રંગો છવાયા હતા. ઘરો અને દુકાનો પર તિરંગા લહેરાતા જોવા મળ્યાં. ગામના લોકો પણ પોતાના ઘરના દરવાજા, છત અને બાગમાં તિરંગો લહેરાવીને આઝાદીનો આ મહાપર્વ ઉજવ્યો.
સંગઠન અને સફળતા
આ રેલીનું આયોજન બેલા (રંગપર) ગામની શાળાના શિક્ષકો અને સ્થાનિક Gram Panchayat દ્વારા મળીને કરાયું હતું. ગામના સચેત નાગરિકો અને સ્વયંસેવકો દ્વારા આ કાર્યક્રમને સફળ બનાવવા માટે દ્રઢ મહેનત થઈ હતી.
સમાપ્તિ:
આ તિરંગા રેલી દ્વારા બાળકો અને ગ્રામજનોમાં દેશપ્રેમના ભાવને નવી દિશા મળી. 15 ઓગસ્ટ – સ્વાતંત્ર્ય દિન નજીક આવતા આવા કાર્યક્રમો દ્વારા નવો પેઢી પોતાના હક્કો સાથે જ તેની જવાબદારી પણ જાણશે અને દેશને આગળ વધારશે.
જિલ્લા કલેક્ટરશ્રી કે.બી. ઝવેરીએ તમામને આભાર આપતાં કહ્યું કે આવું કાર્ય દરેક ગામ અને શાળામાં થતું રહે જેથી ગુજરાત અને ભારત હંમેશા પ્રગતિશીલ અને એકતાભર્યું રહે.
મોરબીના બેલા (રંગપર) ગામની તિરંગા રેલી એ દેશભક્તિ અને એકતાનું પ્રતીક બનીને ઉજવાઈ છે.
વડનગર — ઐતિહાસિક અને પુરાતત્વીય વારસાનો સાક્ષી વડનગર શહેરમાં વિકાસના નવા અધ્યાયની શરૂઆત થઈ રહી છે. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે શહેરમાં ચાલી રહેલા અદ્યતન વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સનું સ્થળ પર જઈને નિરીક્ષણ કર્યું અને અધિકારીઓને ગુણવત્તા જાળવીને કામગીરી ઝડપથી પૂર્ણ કરવા માટે સ્પષ્ટ સૂચનાઓ આપી.
રૂ. 17 કરોડનો મલ્ટી મોડેલ ટ્રાન્સપોર્ટેશન હબ
વડનગર રેલ્વે સ્ટેશન સામે અંદાજે રૂ. 17 કરોડના ખર્ચે મલ્ટી મોડેલ ટ્રાન્સપોર્ટેશન હબ અને પબ્લિક પ્લાઝા વિકસાવવામાં આવી રહ્યા છે. આ પ્રોજેક્ટમાં પ્રવાસીઓ અને યાત્રિકો માટેની સુવિધાઓનો સમાવેશ થશે, જેમાં —
પાર્કિંગ વ્યવસ્થા
એમ્ફિ થિયેટર
પાથ-વે
ફૂડ પ્લાઝા
કેફેટેરિયા
વિશ્રામ ક્ષેત્ર (રેસ્ટ એરિયા)
અને બે હજારથી વધુ વૃક્ષોનું વાવેતર
આ તમામ સુવિધાઓ વડનગરમાં આવનારા પ્રવાસીઓને આરામદાયક અનુભવ આપશે અને પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપશે.
પ્રશાસકીય કો-ઓર્ડિનેશન પર ભાર
મુખ્યમંત્રીશ્રીએ સ્પષ્ટ કર્યું કે પ્રોજેક્ટ સમયસર અને સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થાય તે માટે રેલ્વે વિભાગ અને રાજ્ય સરકારના ટુરિઝમ ડિપાર્ટમેન્ટ વચ્ચે યોગ્ય કો-ઓર્ડિનેશન અને ઈન્ટીગ્રેશન જરૂરી છે.
પ્રધાનમંત્રીના વિઝન સાથે સુસંગત વિકાસ
વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીના વિઝન મુજબ વડનગરને વૈશ્વિક હેરિટેજ અને પર્યટન નગરી તરીકે વિકસાવવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. મુખ્ય હેતુ એ છે કે વડનગર રેલ્વે સ્ટેશનથી પ્રવાસીઓને સીધા શહેરના મુખ્ય જોવાલાયક સ્થળો સુધી સરળતાથી પહોંચાડવામાં આવે.
સ્વદેશ દર્શન યોજનાનો લાભ
હેરિટેજ સર્કિટ અંતર્ગત, નીચેના સ્થળોનો વિકાસ થઈ રહ્યો છે:
શર્મિષ્ઠા તળાવ
તાનારીરી પાર્ક અને આસપાસના તળાવો
લટેરી વાવ
અંબાજી કોઠા તળાવ
રેલ્વે સ્ટેશન
ફોર્ટવોલ
આ વિકાસ વડનગરની સાંસ્કૃતિક ઓળખને જાળવી રાખીને પર્યટન ઉદ્યોગને મજબૂત બનાવશે.
મુખ્યમંત્રીના સૂચનો
સ્થળ નિરીક્ષણ દરમિયાન મુખ્યમંત્રીશ્રીએ કામની ગુણવત્તા જાળવવા, સુવિધાઓ પ્રવાસીઓ માટે સુલભ અને કાર્યક્ષમ બનાવવા તથા હરીયાળી વધારવા માટે વિશેષ ભાર મુક્યો. તેમણે કહ્યું કે વડનગરમાં આવનારા પ્રવાસીઓ માત્ર ઐતિહાસિક સ્મારકો જ નહીં, પરંતુ આધુનિક સુવિધાઓથી પણ પ્રભાવિત થવા જોઈએ.
અધિકારીઓની હાજરી
આ મુલાકાત પ્રસંગે ઉપસ્થિત રહ્યા:
ધારાસભ્યશ્રી કે. કે. પટેલ
પ્રવાસન અને દેવસ્થાન વિભાગના સચિવ ડૉ. રાજેન્દ્રકુમાર
પ્રવાસન કમિશ્નર પ્રભવ જોષી
પવિત્ર યાત્રા વિકાસ બોર્ડના સચિવ રમેશ મેરજા
જિલ્લા કલેકટર એસ. કે. પ્રજાપતિ
જિલ્લા વિકાસ અધિકારી ડૉ. હસરત જસ્મીન
પ્રવાસન વિભાગના અન્ય અધિકારીઓ
આ પ્રોજેક્ટ વડનગરના ભવિષ્ય માટે ગેમચેન્જર સાબિત થઈ શકે છે, કારણ કે તે શહેરને ઐતિહાસિક ગૌરવ સાથે આધુનિક સુવિધાઓનું કેન્દ્ર બનાવશે.
સમી ગામમાં દેશપ્રેમ અને સ્વચ્છતાનો અનોખો મેળાવડો જોવા મળ્યો, જ્યારે “હર ઘર તિરંગા – હર ઘર સ્વચ્છતા” અભિયાન અંતર્ગત ભવ્ય તિરંગા યાત્રાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું. આ યાત્રાએ ગામના દરેક ખૂણે રાષ્ટ્રીય એકતાનો સંદેશ ફેલાવ્યો અને ગલીઓથી લઈને દુકાનો, ઘરો સુધી તિરંગાના રંગો છવાઈ ગયા.
યાત્રાની શરૂઆત અને માર્ગ
કાર્યક્રમની શરૂઆત સમી પોલીસ સ્ટેશનથી કરવામાં આવી. પોલીસ બૅન્ડના સંગાથે, હાથમાં તિરંગો લઈને વિદ્યાર્થીઓ, શિક્ષકો અને આગેવાનો રાષ્ટ્રપ્રેમના ગીતો ગાતા મુખ્ય બજાર તરફ આગળ વધ્યા.
મુખ્ય માર્ગો, બજાર વિસ્તારો અને રહેણાંક ગલીઓમાંથી પસાર થતા તિરંગા યાત્રાએ સૌનું ધ્યાન ખેંચ્યું.
દુકાનોના શટર પર, ઘરોની બાલ્કનીઓમાં અને ગામના ચોકમાં લોકો તિરંગા લહેરાવી યાત્રાનું સ્વાગત કરતા જોવા મળ્યા.
રાષ્ટ્રપ્રેમના ગીતો અને તિરંગાની લહેરમાં ગામનો માહોલ ગૌરવપૂર્ણ બની ગયો.
ઉપસ્થિતિ અને આગેવાનોની ભૂમિકા
કાર્યક્રમમાં સામેલ રહ્યા:
મામલતદાર
તાલુકા વિકાસ અધિકારી
તાલુકા ભાજપ પ્રમુખ
સમી પોલીસ સ્ટેશનના પીઆઇ એ.પી. જાડેજા
શાળાના વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકો
ગામના આગેવાનો અને મોટી સંખ્યામાં નાગરિકો
આ આગેવાનોના માર્ગદર્શન અને પ્રોત્સાહનથી યાત્રા વધુ સુવ્યવસ્થિત અને પ્રેરણાદાયી બની.
યાત્રાનો સમાપન અને પ્રતિજ્ઞા
યાત્રા પૂર્ણ થયા બાદ, ગામના ચોકમાં સૌએ મળીને સ્વચ્છતા અને રાષ્ટ્રપ્રેમની પ્રતિજ્ઞા લીધી.
પોતાના ઘરો અને આસપાસનો વિસ્તાર સ્વચ્છ રાખવાનો સંકલ્પ.
રાષ્ટ્રીય એકતા, સદભાવના અને ભાઈચારો જાળવવાનો વચન.
અભિયાનનો પ્રભાવ
આ તિરંગા યાત્રાએ સમી ગામમાં:
દેશભક્તિની ભાવનાને મજબૂત કરી.
સ્વચ્છતા પ્રત્યે જાગૃતિ ફેલાવી.
આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવને યાદગાર બનાવી દીધો.
નિષ્કર્ષ
“હર ઘર તિરંગા – હર ઘર સ્વચ્છતા” અભિયાન માત્ર એક કાર્યક્રમ ન હતો, પરંતુ ગામના લોકોને રાષ્ટ્રીય ગૌરવ અને નાગરિક ફરજો પ્રત્યે જાગૃત કરનાર એક સશક્ત પહેલ હતી. સમીએ એકતાના આ પ્રતીક દ્વારા રાષ્ટ્રપ્રેમ અને સ્વચ્છતાનો સંદેશ આપીને સૌના હૃદયમાં ગૌરવની લાગણી જગાવી દીધી.
રાધનપુર જેવા તાલુકા મથકના શૈક્ષણિક પરિસરમાં એક અનોખો પ્રયોગ સાકાર થયો છે. અહીંના ત્રિકમજીભાઈ ચતવાણી આર્ટ્સ એન્ડ જે.વી. ગોકળ ટ્રસ્ટ કોમર્સ કોલેજના દસ યુવા વિદ્યાર્થીઓએ, પોતાના સપના અને કરિયરને નવી દિશા આપવાના હેતુસર, ઉદ્યોગસાહસિકતા (Entrepreneurship) તાલીમમાં ભાગ લીધો. આ તાલીમ માત્ર ક્લાસરૂમ સુધી મર્યાદિત ન રહી – એ વિદ્યાર્થીઓના વિચાર, દ્રષ્ટિકોણ અને આત્મવિશ્વાસમાં મોટો ફેરફાર લાવતી સાબિત થઈ.
પૃષ્ઠભૂમિ – કેમ ઉદ્યોગસાહસિકતા?
આજના સમયમાં રોજગારીની તકો મર્યાદિત છે, પણ નવા વિચારો અને હિંમતથી ભરી ઉદ્યોગસાહસિકતા અનંત સંભાવનાઓ ઊભી કરી શકે છે. ગુજરાત સરકાર અને કેસીજી (Knowledge Consortium of Gujarat) એ યુવાનોમાં “જૉબ સીકર” કરતા “જૉબ ક્રિએટર” બનવાની ભાવના જાગૃત કરવા માટે આ તાલીમ શરૂ કરી છે. રાધનપુર કોલેજ માટે આ તાલીમ એક સોનેરી તક બની, કારણ કે વિદ્યાર્થીઓને પોતાના વિચારોને પ્રોડક્ટ અથવા સર્વિસમાં રૂપાંતરિત કરવાની પ્રેક્ટિકલ સમજ અહીં મળી.
તાલીમની તારીખ અને સ્થળ
તારીખ: 28 જુલાઈ 2025 થી 1 ઑગસ્ટ 2025
સ્થળ: એલ.એન.કે. બી.એડ. કોલેજ, પાટણ આ પાંચ દિવસનો કાર્યક્રમ સવારે 9 વાગ્યે શરૂ થતો અને સાંજે 5 વાગ્યા સુધી ચાલતો. દરેક દિવસ નવા વિષય, નવી પ્રવૃત્તિ અને પ્રેરણાદાયી વાર્તાઓથી ભરપૂર હતો.
રાધનપુર કોલેજનું પ્રતિનિધિત્વ
કોલેજના પ્રિન્સિપાલ ડૉ. સી.એમ. ઠક્કરના માર્ગદર્શન હેઠળ સેમેસ્ટર-5ના 10 વિદ્યાર્થીઓને પસંદ કરવામાં આવ્યા. એન્ટ્રપ્રેન્યોરશીપ સેલના કૉઓર્ડિનેટર ડૉ. ભાવના પી. બોસમીયા અને ડૉ. કાજલ શર્માએ વિદ્યાર્થીઓને પ્રોત્સાહિત કરી, તેમને તાલીમમાં જોડાવા માટે જરૂરી તમામ સહાય પૂરી પાડી.
તાલીમના મુખ્ય વિષયો
1️⃣ એન્ટ્રપ્રેન્યોરશીપ ડેવલપમેન્ટ
તાલીમના પ્રથમ દિવસે વિદ્યાર્થીઓને ઉદ્યોગસાહસિકતાના મૂળ તત્વો સમજાવવામાં આવ્યા.
ઉદ્યોગસાહસિક કોણ?
સફળ ઉદ્યોગસાહસિકની વિશેષતાઓ.
સ્થાનિક અને વૈશ્વિક બજારમાં તકો શોધવાની રીત.
2️⃣ સ્ટાર્ટઅપ આઈડિયા ક્રિએશન
વિદ્યાર્થીઓએ બ્રેઈનસ્ટોર્મિંગ દ્વારા નવા બિઝનેસ આઈડિયા વિકસાવ્યા.
કેવી રીતે કોઈ સમસ્યાને અવસર તરીકે જોવી.
ટાર્ગેટ ગ્રાહકોની ઓળખ.
સ્પર્ધાનો અભ્યાસ.
3️⃣ માર્કેટિંગ મેનેજમેન્ટ
ડિજિટલ યુગમાં માર્કેટિંગનો વ્યાપ.
ઑનલાઇન બ્રાન્ડિંગ.
સોશિયલ મીડિયા કેમ્પેઈન પ્લાનિંગ.
ગ્રાહક પ્રતિસાદનું મહત્વ.
4️⃣ ફાઇનાન્સિયલ પ્લાનિંગ
મૂડી એકત્ર કરવાની રીતો, ખર્ચનું નિયંત્રણ અને નફાની ગણતરી.
ઈન્વેસ્ટર્સને પ્રસ્તાવ કેવી રીતે રજૂ કરવો.
બેંક લોન અને સરકારી યોજનાઓનો ઉપયોગ.
5️⃣ પ્રોજેક્ટ પ્રેઝન્ટેશન
અંતિમ દિવસે વિદ્યાર્થીઓએ પોતાનો બિઝનેસ પ્લાન રજૂ કર્યો.
પ્રેઝન્ટેશન સ્કિલ્સ.
ડેટા વિઝ્યુલાઈઝેશન ટૂલ્સનો ઉપયોગ.
પ્રશ્નોત્તરી સત્રમાં આત્મવિશ્વાસપૂર્વક જવાબ આપવો.
પ્રેરણાદાયી સત્રો
દરેક દિવસે નિષ્ણાત ઉદ્યોગસાહસિકો આવ્યા જેમણે પોતાની સફળતાની વાર્તા સાથે સંઘર્ષ અને શીખણાં શેર કર્યા. આ સત્રોએ વિદ્યાર્થીઓને સમજાવ્યું કે નિષ્ફળતા અંત નથી, પરંતુ આગળ વધવાની તક છે.
વિદ્યાર્થીઓનો અનુભવ
તાલીમ પછી વિદ્યાર્થીઓમાં જોરદાર બદલાવ જોવા મળ્યો:
આત્મવિશ્વાસમાં વધારો – જાહેરમાં બોલવાની હિંમત આવી.
સર્જનાત્મકતા – નવી વિચારો જનરેટ કરવાની ક્ષમતા વિકસાઈ.
ટીમવર્ક – વિવિધ પૃષ્ઠભૂમિના વિદ્યાર્થીઓ સાથે કામ કરવાની ટેવ પડી.
એક વિદ્યાર્થીએ કહ્યું: “આ તાલીમથી મને સમજાયું કે સ્ટાર્ટઅપ શરૂ કરવો એ માત્ર પૈસા કમાવવાનો સાધન નથી, પરંતુ સમાજમાં કંઈક નવું આપવાની તક છે.”
ભવિષ્યની યોજના
તાલીમ બાદ ઘણા વિદ્યાર્થીઓએ પોતાના બિઝનેસ આઈડિયા પર કામ શરૂ કર્યું છે:
ગ્રામ્ય સ્તરે ઑર્ગેનિક ફૂડ સપ્લાય ચેઇન.
ઑનલાઇન શિક્ષણ માટે લોકલાઈઝ્ડ પ્લેટફોર્મ.
ઈકો-ફ્રેન્ડલી પેકેજિંગ મેન્યુફેક્ચરિંગ.
સ્થાનિક વિકાસમાં યોગદાન
રાધનપુર જેવા નાના શહેરમાં જો યુવા ઉદ્યોગપતિઓ ઉભા થાય તો રોજગારી તકો વધે, સ્થાનિક અર્થતંત્ર મજબૂત બને અને યુવાનોનું માઇગ્રેશન ઘટે. આ તાલીમ એ દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ છે.
નિષ્કર્ષ
આ દસ વિદ્યાર્થીઓએ માત્ર પાંચ દિવસની તાલીમ મેળવી નથી, પરંતુ જીવનભર માટે ઉપયોગી એવી સ્કિલ્સ અને પ્રેરણા મેળવી છે. રાધનપુરથી શરૂ થયેલી આ યાત્રા કદાચ ભવિષ્યમાં રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે સફળ ઉદ્યોગસાહસિકોની વાર્તા બને.
અબડાસા તાલુકાના વાયોર ગામમાં આજે સવારે બનેલી ઘટનાએ સમગ્ર વિસ્તારના વાલીઓ, શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓમાં ભયનું વાતાવરણ ફેલાવી દીધું છે. પ્રાથમિક શાળાની એક વર્ગખંડની છત અચાનક ધરાશાયી થઈ ગઈ. સદભાગ્યે, ઘટના સમયે બાળકો વર્ગખંડમાં હાજર ન હોવાથી મોટી જાનહાનિ ટળી, પરંતુ આ બનાવે સરકાર, શિક્ષણ વિભાગ અને તંત્ર માટે ચેતવણીનો એલાર્મ વાગાડી દીધો છે.
ઘટનાની વિગત
સોમવાર, તા. 10 ઓગસ્ટ 2025ની સવારે વાયોર ગામની પ્રાથમિક શાળામાં રોજની જેમ બાળકો ભણવા આવ્યા હતા. સવારે 10:15 વાગ્યે શાળાના પૂર્વ ભાગમાં આવેલ જૂના બાંધકામ ધરાવતા વર્ગખંડમાં, છતમાંથી અચાનક પ્લાસ્ટર અને ઈંટો ખસવા લાગી. શિક્ષકોએ તાત્કાલિક તમામ બાળકોને બહાર કાઢી સલામત જગ્યાએ લઈ ગયા. થોડા જ મિનિટોમાં છતનો મોટો ભાગ ધરાશાયી થઈ ગયો.
જોકે જાનહાનિ નહીં થઈ, પરંતુ આ બનાવથી વાલીઓમાં ભારે આક્રોશ છે. એક વાલી, શ્રીમતી સુનિતા પટેલે કહ્યું:
“અમે ચાર મહિના થી ગ્રામપંચાયત અને તંત્રને લખિતમાં જાણ કરી હતી કે આ વર્ગખંડની હાલત ખરાબ છે. છતાં પણ કોઈ કાર્યવાહી થઈ નથી. આજે બાળકો ત્યાં હોત તો શું બન્યું હોત?”
અબડાસા તાલુકાની શાળાઓની હાલત
સ્થાનિક સામાજિક કાર્યકર અને પૂર્વ શિક્ષક, શ્રી મનસુખભાઈ વાધેરાએ જણાવ્યું કે વાયોર ગામની જ નહીં, પરંતુ અબડાસા તાલુકાની અંદર આશરે 50થી વધુ શાળાઓ એવા જર્જરિત બાંધકામ ધરાવે છે. આ શાળાઓમાં મોટાભાગના મકાનો 30 થી 50 વર્ષ જૂના છે, જેઓમાં ઘણીવાર મરામત તો થઈ છે પરંતુ મોટા પાયે નવા બાંધકામનું કામ હાથ ધરાયું નથી.
અબડાસા વિસ્તાર ભૂગોળીય રીતે દરિયાકાંઠા અને રણ વિસ્તાર વચ્ચે આવેલ છે. અહીંનું હવામાન કઠોર હોય છે — ઉનાળામાં તાપમાન 45 ડિગ્રી સુધી પહોંચે છે અને ચોમાસામાં ભારે પવન સાથે વરસાદ પડે છે. આ પરિસ્થિતિ જૂના મકાનોને ઝડપથી નબળા બનાવી દે છે.
પૂર્વમાં થયેલા બનાવો
વાયોર ગામની ઘટના એકલદી નથી. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં અબડાસા તાલુકામાં કુલ પાંચ મોટા બનાવો થઈ ચૂક્યા છે જેમાં શાળાના ભાગીયા બાંધકામ ધરાશાયી થયા હતા.
આ બનાવોમાં પણ સદભાગ્યે જાનહાનિ નહીં થઈ, પરંતુ એ વખતે પણ તંત્રે માત્ર તાત્કાલિક મરામત કરીને મામલો શાંત કર્યો હતો.
લોકોનો આક્રોશ અને રજૂઆત
વાયોર ગામના સરપંચ, શ્રી કાંતિલાલ માલધારીએ જણાવ્યું:
“આજે છત તૂટી પડી એટલે ચર્ચા થઈ રહી છે, પરંતુ અમે છેલ્લા **ચાર મહિના થી જિલ્લા વિકાસ અધિકારી (DDO) અને પ્રાથમિક શિક્ષણ અધિકારી (DEO)**ને અનેક વાર રજૂઆત કરી છે. અમારા વિસ્તારમાં બાળકોનો જીવ જોખમમાં છે.”
ગામના યુવા મંડળના સભ્યોએ પણ સોશિયલ મીડિયા પર ફોટા અને વીડિયો મૂકીને પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો છે કે, શાળા સલામત ન હોય તો ‘શિક્ષણનો અધિકાર’ કાયદાનો અર્થ શું?
સરકારી મંજુરીઓમાં વિલંબનું કારણ
વિભાગના એક અધિકારીએ નામ ન બતાવવાની શરતે જણાવ્યું કે નવા બાંધકામ માટેનો પ્રસ્તાવ રાજ્ય સરકાર સુધી પહોંચાડવામાં આવ્યો છે, પરંતુ બજેટની મર્યાદા અને ટેન્ડર પ્રક્રિયામાં વિલંબને કારણે કામ શરૂ થઈ શક્યું નથી.
દર શાળાનો નવો બાંધકામ ખર્ચ અંદાજે ₹45 લાખથી ₹60 લાખ વચ્ચે આવે છે.
50 શાળાઓ માટે કુલ બજેટ આશરે ₹25 થી ₹30 કરોડ જરૂરી છે.
આર્થિક મર્યાદા અને રાજ્યવ્યાપી અન્ય પ્રાથમિકતાઓને કારણે અબડાસાના પ્રસ્તાવ પર તાત્કાલિક નિર્ણય લેવાયો નથી.
વિશેષજ્ઞોની ચેતવણી
સિવિલ ઈજનેર, શ્રી હિતેશભાઈ ભટ્ટનું કહેવું છે:
“જૂના બાંધકામ ધરાવતા મકાનોનું લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર સમય સાથે નબળું થઈ જાય છે. ખાસ કરીને દરિયાઈ પવન અને ભેજવાળા વિસ્તારમાં RCCનો કાટ ઝડપથી થાય છે. જો સ્ટ્રક્ચરલ ઓડિટ કરીને જોખમી મકાનો તાત્કાલિક ખાલી ન કરવામાં આવે તો ગંભીર દુર્ઘટના બની શકે છે.”
તંત્રની તાત્કાલિક કાર્યવાહી
ઘટનાની જાણ થતા જ જિલ્લા પ્રાથમિક શિક્ષણ અધિકારી અને તાલુકા વિકાસ અધિકારી સ્થળ પર પહોંચી ગયા હતા. તંત્રએ તાત્કાલિક તે વર્ગખંડ બંધ કરી, વિદ્યાર્થીઓને અન્ય સલામત ઓરડામાં ખસેડ્યા છે. તેમજ, આગામી 15 દિવસમાં તમામ જોખમગ્રસ્ત વર્ગખંડોનો સર્વે કરવાનું જાહેર કર્યું છે.
રાજકીય પ્રતિસાદ
વિપક્ષ પક્ષના અબડાસા ધારાસભ્યએ આ બનાવને લઈ સરકારને કડક શબ્દોમાં ઘેર્યું છે.
“સરકાર એક તરફ ‘શાળા પ્રવેશોત્સવ’ જેવા કાર્યક્રમો કરી ફોટા પડાવે છે, પણ બાળકોની સલામતી માટે જરૂરી પગલાં લેતી નથી.”
જ્યારે શાસક પક્ષના પ્રતિનિધિએ જણાવ્યું કે રાજ્ય સરકાર આગામી બજેટ સત્રમાં અબડાસા સહિત કચ્છ જિલ્લાના શાળા બાંધકામ માટે વિશેષ ફાળવણી કરશે.
વાલીઓ અને વિદ્યાર્થીઓમાં ભયનું માહોલ
ઘટના બાદ ઘણા વાલીઓએ પોતાના બાળકોને શાળામાં મોકલવામાં હિચકિચાટ દર્શાવી છે. કેટલીક વાલીઓએ તો કહ્યું છે કે ત્યાં સુધી બાળકોને શાળામાં નહીં મોકલે જ્યાં સુધી નવો ઓરડો તૈયાર ન થાય.
10 વર્ષના વિદ્યાર્થી રાહુલએ કહ્યું:
“હું તો ડરી ગયો છું, જયારે છત પડી ત્યારે બહુ અવાજ આવ્યો. સરે અમને દોડાવીને બહાર કાઢ્યા.”
સામાજિક સંસ્થાઓનું આગ્રહ
સ્થાનિક NGO ‘કચ્છ એજ્યુકેશન ફોર ઓલ’એ સરકારને તાત્કાલિક પગલા લેવા માટે લેખિત માંગણી કરી છે. તેમણે સૂચવ્યું છે કે:
તમામ જોખમગ્રસ્ત શાળાઓનો તાત્કાલિક સર્વે.
વિદ્યાર્થીઓને સલામત સ્થળે અભ્યાસ માટે તાત્કાલિક પ્રી-ફેબ્રિકેટેડ ક્લાસરૂમ.
નવા બાંધકામ માટે અલગ ફંડની વ્યવસ્થા.
ગ્રામપંચાયત, વાલીઓ અને શિક્ષકોની સંયુક્ત મોનિટરિંગ સમિતિ.
આગામી રસ્તો
ઘટનાથી સ્પષ્ટ છે કે અબડાસા તાલુકાની શાળાઓમાં ફક્ત શૈક્ષણિક ગુણવત્તા નહીં, પરંતુ ભૌતિક સલામતીનું સંકટ પણ ગંભીર છે. જો સરકાર, તંત્ર અને સ્થાનિક લોકો મળીને તાત્કાલિક પગલાં નહીં લે તો ભવિષ્યમાં આવી ઘટનાઓથી જાનહાનિ ટાળવી મુશ્કેલ થઈ શકે છે.
સમાપ્તિમાં, વાયોર ગામની પ્રાથમિક શાળાની છત ધરાશાયી થવું માત્ર એક અકસ્માત નથી, પરંતુ આખા જિલ્લામાં પડતર પ્રશ્નોની નિશાની છે. એ સમયસર ઉકેલવા માટે જવાબદાર તંત્રને હવે તાત્કાલિક અને દૃઢ પગલાં લેવાની જરૂર છે, નહીં તો “અગાઉથી ચેતવણી હોવા છતાં અકસ્માત બન્યો” એ વાત ફરી દોહરાવવી પડશે.
