ભુજ, કચ્છ: પ્રદેશના સૌથી વિશાળ ભૌગોલિક વિસ્તાર ધરાવતો કચ્છ જિલ્લો માત્ર પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય અને સરહદી શક્તિથી જ નહીં, પરંતુ પોતાની શૈક્ષણિક ઉન્નતિ માટે પણ જાણીતો બનવાનો હકદાર છે. જોકે, છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી કચ્છના શિક્ષણ તંત્ર સામે એક ગંભીર સમસ્યા દ્રઢપણે ઊભી રહી છે—શિક્ષકોની અછત. આ સમસ્યા સમયગાળાની સાથે વધુ ગંભીર બની રહી છે અને પરિણામે જિલ્લાનું શિક્ષણ ધોરણ દિનપ્રતિદિન દયનિય બની રહ્યું છે. ખાસ કરીને દુર્ગમ ગામડાંઓ અને ડુંગરાળ વિસ્તારોમાં તો હાલત ખુબ જ નાજુક બની ગઈ છે.

આ સંદર્ભે વર્ષોથી કોંગ્રેસ પક્ષ દ્વારા રાજ્ય સરકાર સામે તિવ્ર રજૂઆતો કરવામાં આવી રહી છે. પાર્ટીનું કહેવું છે કે કચ્છ જિલ્લાના ગ્રામ્ય અને ઓરિના વિસ્તારમાં શિક્ષકની ખાલી જગ્યાઓ લાંબા સમયથી ભરાતી નથી, જેથી બાળકોને ધોરણસર શિક્ષણ મળતું નથી અને શિક્ષકો પર અતિભાર વધી રહ્યો છે. શાળાઓ ચલાવવી મુશ્કેલ બની ગઈ છે, બીજી બાજુ રાજ્ય સરકાર દ્વારા માત્ર વચન આપવાની રાજકીય રીત આજ સુધી ચાલુ છે.

📌 શાળાઓ ખાલી, કલાસરૂમ સંયમ વગર

પ્રાપ્ત વિગતો મુજબ, કચ્છ જિલ્લાના અનેક પ્રાથમિક, માધ્યમિક અને ઉચ્ચતર માધ્યમિક શાળાઓમાં શિક્ષકના પદો ખાલી છે. ઘણી શાળાઓમાં માત્ર એક શિક્ષકની ફરજીઓથી સમગ્ર શાળા સંચાલિત કરવામાં આવી રહી છે, જેને “એક શિક્ષક શાળા” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આવા સ્થાનો પર બાળકોએ ગુણવત્તાપૂર્ણ શિક્ષણ મેળવવું એ સપના સમાન બની ગયું છે.

અન્યાય એ છે કે મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ પછાત વર્ગો, ધોંધાળાં વિસ્તારોમાંથી આવતાં હોવાને કારણે શિક્ષણ એ જ તેમની એકમાત્ર આગવી ઓળખ બનવાનું સાધન છે. પરંતુ તંત્રની નિષ્ફળ નીતિઓથી તેઓ ભવિષ્ય વિહોણું કરી રહ્યા છે.

🗣️ કોંગ્રેસનો સરકાર સામે આક્ષેપ

કોંગ્રેસના પ્રદેશ નેતાઓએ જાહેર રીતે આ મુદ્દે સરકાર સામે આક્ષેપ કર્યા છે કે શિક્ષકની ભરતી માટે તેઓ ફક્ત જાહેરાતો સુધી મર્યાદિત છે. પાર્ટી દ્વારા અનેક વાર કચ્છના શિક્ષણ વિભાગમાં અધિકારીઓને આવેદનપત્ર આપ્યા છે, ધારાસભ્યોએ ધારાસભા ગૃહમાં પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા છે, પરંતુ કોઈ સ્થાયી ઉપાય મળ્યો નથી.

કોંગ્રેસના એક નેતાએ જણાવ્યું હતું કે, “જ્યાં ગુજરાતના અન્ય શહેરોમાં શિક્ષકોનો ગુણોત્તર સરેરાશ યોગ્ય છે ત્યાં કચ્છમાં દરેક પાંચમું શાળાનું પદ ખાલી છે. રાજ્ય સરકાર માટે કચ્છ હવે માત્ર શોખીન પ્રવાસનું સ્થળ રહી ગયું છે. સ્થાનિક બાળકો માટે ભવિષ્ય ઘડવાનું કાર્ય તો મતલબ જ ગુમ થઈ ગયું છે.”

📉 નુકશાન માત્ર આજનું નહીં, આવનારા ભવિષ્યનું પણ

જ્યારે વિદ્યાર્થીઓને પ્રાથમિક અને માધ્યમિક તબક્કે પૂરતું અને ગુણવત્તાવાળું શિક્ષણ મળતું નથી, ત્યારે તેમનો શૈક્ષણિક સ્તર નિમ્ન રહે છે. પરિણામે તેઓ સ્પર્ધાત્મક પરિક્ષાઓમાં પાછળ રહી જાય છે અને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે લાયકાત ધરાવતા નથી. આ સમગ્ર સરંજામ માત્ર શિક્ષણવ્યવસ્થાને નહીં, સમગ્ર સમાજને પડકારમાં મૂકે છે.

સંખ્યાબંધ વિદ્યાર્થીઓ કે જેઓ રમતગમત, વિજ્ઞાન, કલા કે અન્ય ક્ષેત્રોમાં પ્રતિભાશાળી છે, પણ યોગ્ય માર્ગદર્શન અને શિક્ષકના અભાવે પોતાનું કારકિર્દી ઘડી શકતા નથી. ખાસ કરીને બાળિકાઓ માટે તો આ સમસ્યા વધુ ગંભીર બની છે.

🏫 કાચા ભવન અને TAT પાસ ઉમેદવારો નોકરી વગર

કચ્છમાં અનેક શાળાઓની હાલત દયનિય છે. તોડી પડેલી દિવાલો, આરોગ્યની અનુકૂળ શૌચાલયની વ્યવસ્થા નહિ, તેમજ ટેક્નોલોજીથી પરાધિનતા—આ બધાં વચ્ચે આ દાયકામાં શિક્ષકોની નિયુક્તિ ન થવી વધુ પીડાદાયક છે. બીજી તરફ રાજ્યમાં હજારો TAT અને TET પાસ યુવાન વિદ્યાર્થીઓ શિક્ષક તરીકેની નોકરી માટે વેટિંગ લિસ્ટમાં વર્ષોથી રાહ જોઈ રહ્યા છે.

જ્યારે એક બાજુ શાળાઓમાં જગ્યા ખાલી છે અને બીજી તરફ યોગ્ય લાયકાત ધરાવતા ઉમેદવારો પણ છે, ત્યારે ભર્તી ન થવું સરકારના ઇરાદા સામે પ્રશ્ન ઊભો કરે છે.

📣 કચ્છના વાલી અને સ્થાનિકોનો રોષ

સ્થાનિક વાલીઓ અને શિક્ષણપ્રેમી લોકો સરકારના આ નીતિ વિરુદ્ધ રોષ વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. “અમે અમારા બાળકોને શાળાએ મોકલીએ છીએ, પણ શું શિક્ષણ મળે છે તેની કોઈ ખાતરી નથી. કેટલાય વખત તો એકાદ જ શિક્ષક હોય છે, જે તમામ ધોરણના બાળકોને ભેગાં સંભાળે છે,” એમ રાપરના એક વાલી જણાવે છે.

અન્ય એક વાલી કહે છે કે, “સરકારે શિક્ષણમાં 혁લાની વાતો કરી છે, પણ અમારાં ગામમાં છેલ્લાં પાંચ વર્ષથી વિજ્ઞાનના શિક્ષક આવ્યા જ નથી.”

🧾 કોંગ્રેસની માંગ – તાત્કાલિક કાર્યवाही જરૂરી

કોંગ્રેસે સ્પષ્ટ માંગણી કરી છે કે:

1. ખાલી જગ્યાઓનો સર્વે થશે અને જાહેરપણે માહિતી અપાઈ

2. જિલ્લાવાર તાત્કાલિક શિક્ષક ભરતી પ્રક્રિયા હાથ ધરવામાં આવે

3. દુરસ્થ અને ખડિપટ્ટી વિસ્તાર માટે વિશેષ ભથ્થા સહિત પ્રોત્સાહન યોજનાઓ અમલમાં મુકાય

4. શાળાઓના ભૌતિક સંસાધનોના સુધાર માટે ફંડ વિતરણ થાય

🛑 ઉપસંહાર: શિક્ષણ વિના વિકાસ શક્ય નહીં

જ્યાં શિક્ષણ ન હોય ત્યાં વિકાસ માત્ર દ્રશ્યભ્રમ છે. કચ્છ જેવો વ્યાપક વિસ્તાર ધરાવતો જિલ્લા વિકાસના પથ પર ત્યારે જ આગળ વધી શકે છે જ્યારે તેની આગામી પેઢી માટે મજબૂત શિક્ષણ પાયામાં સમાવવામાં આવે. સરકારની જાહેરાતો અને જાહેરાતી યોજનાઓ જેટલી ગ્રાફિક્સમાં સુંદર લાગે છે, એટલી જ જમીનપર અમલમાં ખાલી છે.

કોંગ્રેસે ઉમેર્યું છે કે જો આગામી દિવસોમાં તાત્કાલિક પગલાં ન લેવામાં આવે તો કચ્છમાં જિલ્લામાંમથક પરથી શિક્ષણ અધિકારીને ઘેરીને પ્રતિસાદ આપવામાં આવશે. હવે જોવું રહ્યું કે રાજ્ય સરકાર આ પડકારભર્યા પ્રશ્નનો જવાબ આપી શકશે કે નહીં.

રિપોર્ટર દતેશ ભાવસાર 

WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL

FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…

Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl

TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl

જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 66060