ગાંધીનગર, 
વર્ષો સુધી સાંસદોને તેમના મતવિસ્તારમાં લોકહિતના વિકાસ માટે કેન્દ્ર સરકાર તરફથી મળતી MP Local Area Development (MPLAD) યોજના અંતર્ગતના ૫ કરોડના ભંડોળમાંથી ઘણા સાંસદોએ એક રૂપિયો પણ ખર્ચ્યા નથી, અને જે ખર્ચ કર્યો છે તે પણ માત્ર કાગળ ઉપર રહેતાં ઘટક કે કામ પૂરતા છે.

ગુજરાતના ૨૫ લોકસભા મતવિસ્તારના સાંસદોને કુલ મળેલા ૨૫૪ કરોડના ફંડમાંથી માત્ર ૧૦.૧૨ કરોડ રૂપિયાનો જ વપરાશ થયો છે, જે માત્ર ૪% જેટલો ખર્ચ દર્શાવે છે. આ આંકડાઓ માહિતી અધિકાર હેઠળ “ગુજરાત પહેલ” નામની સંસ્થા દ્વારા મેળવવામાં આવ્યા છે.

૬ સાંસદોએ ૫ કરોડની ગ્રાન્ટમાંથી એક રૂપિયો પણ ન વાપર્યો!

વિશ્લેષણ મુજબ ૬ સાંસદો એવા છે જેમણે સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન મળેલા ફંડમાંથી એક રૂપિયો પણ ઉપયોગમાં લીધો નથી. આ સાંસદોમાં કેન્દ્રીય મંત્રી, અગાઉથી સંસદના કાર્ય અનુભવી વ્યક્તિઓ અને વિપક્ષી સાંસદોનો સમાવેશ થાય છે. તેમાં ખાસ કરીને બનાસકાંઠાના કોંગ્રેસના સાંસદ ગનીબેન ઠાકોર અને ભરૂચના ભાજપના પ્રતિક પાટીલનો સમાવેશ થાય છે.

જેમણે ખરો ખર્ચ કર્યો છે એવા સાંસદો પણ મર્યાદિત સંખ્યામાં છે. જેમ કે:

• મનસુખ વસાવા (ભરૂચ): ₹1.73 કરોડ

• ભરતસિંહ ડાભી (પાટણ): ₹1.56 કરોડ

• શોભના ભારવાડ (સાબરકાંઠા): ₹1.08 કરોડ

આ વર્ષે એમપી ફંડનો વ્યાપક ઉપયોગ નહીં થવા પાછળ સાંસદોની ભલામણોનાં કામો અટવાવાની સમસ્યા, પ્રશાસન તરફથી મંજૂરીનો અભાવ, અયોગ્ય દસ્તાવેજીકરણ વગેરે કારણો હોવાનું જણાવાયું છે. પરંતુ તથ્ય એ છે કે ૨૧ સાંસદોએ મળીને ૩,૮૨૩ કામોની ભલામણ કરી, જેમાંથી માત્ર ૯૩ કામો શરૂ થઈ શક્યા છે, અને તેની સામે માત્ર ૨૬ કામો જ પૂર્ણ થયા છે.

૧૪ મતવિસ્તારમાં એકપણ કામ થઈ ન શક્યું!

આંગળીના ગણ્યાં જેટલા કામો શરૂ થયા છે તે કરતાં વધુ ચિંતાજનક બાબત એ છે કે ગુજરાતના ૨૬માંથી ૧૪ લોકસભા મતવિસ્તારમાં એકપણ વિકાસ કાર્ય પૂર્ણ થઈ શક્યું નથી. મતદારોના રોજિંદા જીવનને સ્પર્શતી વિજળી, પાણી, માર્ગ, આરોગ્ય કેન્દ્રો કે શાળા જેવી સેવા અંગેના કોઈ કામો શરૂ જ ન થયા હોવાને કારણે મુલાભૂત સુવિધાઓ માટેની લોક અપેક્ષા અધૂરા સપનાની જેમ બની ગઈ છે.

MP લાડ ફંડ શું છે? અને જનતા માટે શા માટે અગત્યનું છે?

MP લાડ ફંડ એટલે કે Member of Parliament Local Area Development Fund અંતર્ગત, દરેક સાંસદને દરેક નાણાકીય વર્ષે રૂ. ૫ કરોડ સુધીના ફંડની મંજૂરી મળે છે, જેને તેઓ પોતાની મતવિસ્તારની જરૂરિયાત મુજબ વિવિધ જાહેર કાર્યોમાં ભલામણ કરી શકે છે. જેમ કે:

• પુલ, માર્ગ અને ડ્રેનેજનું નિર્માણ

• આરોગ્ય કે શિક્ષણ સંસ્થાઓના નિર્માણ માટે સહાય

• યુવાઓ માટે રમતગમતના માળખાં

• પીવાના પાણીના આયોજન

• હેલ્થ કેમ્પ, વિકાસ શિબિર વગેરે

આ રીતે એમપી ફંડનો યોગ્ય ઉપયોગ થાય તો સીધો લાભ ગ્રામીણ અને નગરી વિસ્તારોમાં રહેતા સામાન્ય લોકોને થાય છે.

મૂડીઅક્ષમ રાજકારણ અને કાગળ પર રહી ગયેલી ભાવનાઓ

આંકડાઓ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે:

• બહુભાગના સાંસદોએ ભલામણ કરેલા કામો પ્રશાસનિક પ્રક્રિયામાં અટકી ગયા છે.

• અમુકે તો કોઈ ભલામણ જ કરી નથી.

• અનેક કામો ટેન્ડર પ્રક્રિયા, જમીન મંજूरी, ટેકનિકલ મંજૂરી, આર્થિક છૂટછાટ, વગેરેમાં અટવાયા છે.

• કેટલીક જગ્યાએ સાંસદોએ “જાણીને કે અજાણીને” આ કાર્યને તાકીદ ન આપી હોવાની શકયતા છે.

પ્રજાને સંભાળવા માટે ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ દ્વારા આવા અફલાતૂન અભિગમને લીધે પ્રશ્ન ઉઠે છે કે શું લોકશાહી માત્ર મત માંગવાની વ્યવસ્થા બની રહી છે?

વિશ્લેષકો અને જનપ્રતિનિધિઓની ઝીલતી ભૂમિકા

RTI અને નાગરિક હિતમાં કાર્યરત સંગઠનોની મંતવ્ય પ્રમાણે:“આ ફંડનો ઉપયોગ ન થવો એ માત્ર વ્યવસ્થાગત ખામીઓ જ નહિ, પણ જનપ્રતિનિધિઓના જવાબદારી બોધની પણ નિષ્ફળતા છે. ગામડાઓમાં રોગચાળાની સ્થિતિ, રસ્તાની હાલત, શાળાઓમાં સુવિધાઓનો અભાવ હોય ત્યારે આવી ગ્રાન્ટનો ઉપયોગ ન થવો એ અત્યંત દુખદ છે.”

સામાન્ય નાગરિક પણ આજે વધુ જાગૃત બન્યો છે અને જ્યારે પ્રશ્ન ઊઠે છે કે “આપણો સાંસદ ક્યાં છે?” ત્યારે આ આંકડાઓ જવાબ આપે છે.

જવાબદારી અને પારદર્શકતાની માંગ ઉઠી

આ પરિસ્થિતિ સામે જનહિતમાં કાર્યરત સંગઠનો, પૂર્વ ન્યાયાધીશો અને લોકપાલ સંસ્થાઓ દ્વારા માંગ કરવામાં આવી છે કે:

• MP ફંડના ઉપયોગ પર દરેક ત્રણ મહિને અહેવાલ પ્રગટ થવો જોઈએ

• કામોની સ્થિતિ જાહેરપણે પોર્ટલ પર અપડેટ થવી જોઈએ

• ભલામણ કરેલા કામો માટેનું મંજૂરી સમયગાળો નક્કી થવો જોઈએ

• ફંડનો ઉપયોગ ન કરનાર સાંસદોને કારણ દર્શાવવા ફરજિયાત કરવું જોઈએ

ચૂંટણીના સમયે વચનો અને હકીકત વચ્ચેનું અંતર

બહુવાર સાંસદોએ ચૂંટણી સમયે લાલબત્તી ગાડીઓ, નોકરીઓ, વિકાસના માર્ગો, નવી શાળાઓ કે દવાખાના જેવી વાતો કરી હતી. પરંતુ જ્યારે કામ કરવાની અને લોકહિત માટે ફાળવાયેલ ફંડના યોગ્ય ઉપયોગની વારે આવે છે ત્યારે મોટાભાગે શબ્દ અને કાર્યો વચ્ચે ખોટો સંવાદ દેખાય છે.

સમાપન: લોકશાહીની સાચી પચાસી એટલેથી આવે જ્યારે નાગરિકો જવાબ માંગે

જણાવા જેવી બાબત એ છે કે MP લાડ ફંડ કોઈ રાજકીય ફેવર નહિ પણ જનહિત માટેનો હક છે, જે દરેક નાગરિકના જીવનમાની ગુણવત્તા સુધારવાનો હેતુ ધરાવે છે. જે સાંસદોએ આ ફંડનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કર્યો છે તેઓ પ્રશંસાના પાત્ર છે, પણ જેમણે કોઈ કામ કર્યું નથી – તેમના મતવિસ્તારના નાગરિકો માટે તે ગંભીર ચિંતાનું કારણ છે.

આજની લોકશાહી એ “માહિતીનો યુગ” છે, જ્યાં દરેક નાગરિક પાસે પ્રશ્ન પૂછવાનો અધિકાર છે – “તમે ફંડ શા માટે વાપર્યા નહીં?”

INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/

FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice

આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો