હિંદુ ધર્મના મહત્તમ તીર્થસ્થળોમાંથી એક અને પૌરાણિક અખંડ આશ્થાનું પ્રતિક એવા સોમનાથ મંદિર ટ્રસ્ટ સામે તાજેતરમાં એક ગંભીર આક્ષેપ ઉઠાવાયો છે. દશનામ ગોસ્વામી પરિવાર તરફથી-trust દ્વારા ઉધરેશ્વર મહાદેવ મંદિરે તેમનાં ૨૦૦ વર્ષથી વધુ સમયથી રહેલ આસ્થાના હકોનો ભંગ કરાયો હોવાનો આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો છે.

આ મામલે દશનામ ગોસ્વામી પરિવારના પ્રતિનિધિ ગોસ્વામી ભાવેશ ગીરીએ સોમનાથ ટ્રસ્ટના અધ્યક્ષ શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીને લેખિત અરજી કરી છે, જેમાં આ સમગ્ર ઘટનાને વિષદ રીતે રજૂ કરીને તેમના વંશ-parંપરા, ધાર્મિક જવાબદારી અને પૂર્વજોના સમાધિ સ્થળોનું રક્ષણ કરવાની માંગ રજુ કરવામાં આવી છે.

૨૦૦ વર્ષથી વધુ સમયથી રહેલ ધાર્મિક સેવા અને સમાધિ સ્થાન

ગોસ્વામી ભાવેશગિરી દ્વારા અરજીમાં સ્પષ્ટ કરાયું છે કે, “અમારા પરિવાર દ્વારા છેલ્લા સાત પેઢીથી ઉધરેશ્વર મહાદેવના સ્થાન પર પૂજાવિધી, આરાધના અને ધાર્મિક સેવા કરવામાં આવી રહી છે. આ સ્થાનમાં અમારા પૂર્વજો સાધુસંત તરીકે વસવાટ કરતા, જ્યાં તેમનાં સ્મૃતિસ્થળ તરીકે સમાધિઓ આજે પણ હાજર છે.

તેઓએ જણાવ્યુ કે, “સદીઓ પહેલા લોકો અભણ અને ઓછી વિધાનિક સમજ ધરાવતા હોવાથી જમીનના દસ્તાવેજો સરકારી રીતે અમલમાં નહોતા આવ્યાં. તેમ છતાં સાચા અર્થમાં આ ધરોહર પેઢીથી પેઢી સુધી અમારું અધ્યાત્મિક કેન્દ્ર રહી છે.“

ટ્રસ્ટ દ્વારા ‘એકવવિર’ કરાયેલ જગ્યા અને ધાર્મિક અધિકારના હરણનો આક્ષેપ

વિવાદના કેન્દ્રમાં રહેલી જમીન અંગે, ગોસ્વામી પરિવારનો આક્ષેપ છે કે, “સોમનાથ ટ્રસ્ટે અમારી જાણ વગર અને વિના સહમતી તે સ્થાનનું કબજું લઇ લીધું છે. હવે અમને ત્યાં પૂજા, દર્શન કે સમાધિ સ્થાનો સુધી જવા આપવામાં મર્યાદા મૂકી દેવામાં આવી છે. આ માત્ર ભૌતિક હક નહીં પરંતુ ધાર્મિક અને ભાવનાત્મક અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે.“

તેમણે જણાવ્યું કે, “અમે ટ્રસ્ટ સમક્ષ આ મુદ્દે વૈકલ્પિક જગ્યા આપવાની વિનંતી પણ કરી હતી, પણ તેને ગંભીરતાથી લેવામાં આવી નથી. કાયદાકીય લડાઈ પણ અમારે લડી પડી છે, છતાં હવે સમય આવી ગયો છે કે આ અવાજ દેશના વડાપ્રધાન સુધી પહોંચે.”

અરજીઅમાં નમ્ર અને ધાર્મિક સ્ફૂરણાથી રજૂ કરાયેલ માંગણીઓ

અરજીઅમાં ગોસ્વામી ભાવેશગિરીએ કહ્યું છે કે,

“અમે કોઈ અહંકારથી નહીં પણ અમારા પૂર્વજોના આદર્શ, ધરોહર અને ધાર્મિક હક માટે માંગ કરી રહ્યા છીએ. અમારા પિતૃઓની સમાધિઓ અમારા શ્રદ્ધાનું કેન્દ્ર છે. જ્યાં દર્શન પૂજન કરતા અમારું જીવન આરાધનામાં અર્પિત થયું છે. અમે માત્ર એટલુ જ માંગીએ છીએ કે આ સ્થાન ઉપર અમારું હક પુનઃસ્થાપિત થાય.“

તેમણે વડાપ્રધાનશ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી સહિત સોમનાથ ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટીઓ જેમ કે શ્રી અમિત શાહ, શ્રી પી.કે.લહેરી, શ્રી જેડી પરમાર, શ્રી યોગેન્દ્ર દેસાઈ (સચિવ) વગેરેને પણ નકલ મોકલેલી છે.

સાંસ્કૃતિક સંવેદનશીલતા સામે પ્રશ્નચિહ્ન: શું વ્યવસ્થાપન અર્થશક્તિથી ઊભું રહે કે આસ્થાથી?

આ આખો મુદ્દો માત્ર જમીન કે હક્કનો નથી, પણ હિંદુ ધર્મના આધ્યાત્મિક અને આધિન પરંપરાગત વ્યવસ્થાપન સામે એક વાસ્તવિક પ્રશ્ન છે. જ્યારે ટ્રસ્ટ દ્વારા આધુનિક દ્રષ્ટિકોણથી વિસ્તરણ, વિકાસ કે સંચાલન થાય છે ત્યારે ઈતિહાસથી જોડાયેલ પૌરાણિક અધિકારોનો મૂલ્યાંકન કેવી રીતે થાય?

દરેક ધાર્મિક તીર્થમાં ઘણા નાના સંતપરિવારો સદીઓથી નિવાસ કરે છે, તેમનો સ્નેહ અને ત્યાગ – મંદિર માટે અદ્રશ્ય પણ આધારભૂત પાયાનો સ્તંભ હોય છે. જ્યારે આવા પરિવારોને વિના પતાવટ દૂર કરવામાં આવે, ત્યારે આધ્યાત્મિક વ્યવસ્થાનું માનવીય મૂલ્ય ઘટે છે.

સ્થાનિક સમર્થન અને ધાર્મિક વર્તુળોની ચિંતા

સોમનાથ પંથકના ધાર્મિક વર્તુળોમાં પણ આ મુદ્દે ચર્ચા શરૂ થઈ છે. કેટલાક મહંતો, સાધુસંતોએ ગોસ્વામી પરિવારે ઉઠાવેલી માંગણીઓને ન્યાયસંગત ગણાવી છે. કેટલીક સંતસંસ્થાઓએ જણાવ્યું કે,

“ધાર્મિક પરિવારોના હકમાં સંવેદનશીલ વ્યવહાર જરૂરી છે. તીર્થધામમાં માત્ર ઇમારતો નહીં, પણ આસ્થાની આડશાંકો પણ રહેવી જોઈએ.“

ઉપસાંહાર: આસ્થા સામે વ્યવસ્થાની ક્ષમા અને સંવાદ જરૂરી

આ સમગ્ર ઘટનાથી એક સ્પષ્ટ સંકેત મળે છે કે જ્યારે વ્યવસ્થાપન અધિકાર મેળવવા માટે વ્યાવસાયિક ઢાંચામાં આગળ વધે છે, ત્યારે સંતપરંપરાની અવાજને અવગણવું ધર્મવિરુદ્ધ ગણાય.

જામનગરથી લઈને ગુજરાતના અનેક ધર્મસ્થળો પર આવો વિવાદ ઊભો થયો છે, જ્યાં ઇતિહાસ, પરંપરા અને દસ્તાવેજ વચ્ચે અથડામણ જોવા મળે છે.

દશનામ ગોસ્વામી પરિવારની અરજીે હવે રાજકીય અને ધાર્મિક બંને ક્ષેત્રે ચર્ચા ઊભી કરી છે. હવે જોવાનું એ રહે છે કે સોમનાથ ટ્રસ્ટ દ્વારા આ મહત્વના ધાર્મિક વિવાદે સંવેદનશીલ રીતે શું નિવારણ લાવાય છે, અને વડાપ્રધાનશ્રી આ અરજીમાં શું પગલાં લે છે.

INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/

FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice

આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો

જામનગર નજીક આવેલી કુદરતની શાંત છાયાવાળી જગ્યા ખીજડીયા બર્ડ સેન્ચ્યુરીમાં આજે એક ગંભીર હિંસક બનાવ બન્યો છે, જેમાં ચાર શખ્સોએ લાકડીઓ વડે ફોરેસ્ટ વિભાગના કર્મચારીઓ પર હુમલો કર્યો હતો. આ ઘટનામાં એક મહિલા કર્મચારી સહિત પાંચ જેટલાં વન વિભાગના સ્ટાફને ઈજાઓ પહોંચી છે, જેઓને તાત્કાલિક સારવાર માટે હોસ્પિટલ ખસેડવામાં આવ્યા છે.

 માલધારીઓ અને ફોરેસ્ટ સ્ટાફ વચ્ચે ઘર્ષણ escalating બની મારામારી સુધી

પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, હાલ સેન્ચ્યુરીમાં વેકેશન ચાલે છે અને અવરજવર તથા સામાન્ય જનતાને પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ છે. તેમ છતાં કેટલાક સ્થાનિક માલધારીઓ દ્વારા પોતાની પશુઓ સાથે સેન્ચ્યુરી વિસ્તારમાં પ્રવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.

જ્યારે ફોરેસ્ટ સ્ટાફે તેમને રોકવાનું પ્રયાસ કર્યું ત્યારે બોલાચાલી શરૂ થઈ ગઈ. કેટલાક શખ્સો ઉગ્ર બનતાં બાતમીએ અથડામણનો સ્વરૂપ ધારણ કર્યો અને પાંસળીઓ તથા લાકડીઓથી ફોરેસ્ટ સ્ટાફ પર હુમલો કર્યો.

ઇજાગ્રસ્ત કર્મચારીઓમાં એક મહિલા પણ, સારવાર માટે તાત્કાલિક ખસેડાયા હોસ્પિટલ

આ ઘટનામાં એક મહિલા કર્મચારી સહિત કુલ પાંચ ફોરેસ્ટ કર્મચારીઓ ઘાયલ થયા છે. તાત્કાલિક પગલાં તરીકે તેમને જામનગર સિવિલ હોસ્પિટલ ખસેડવામાં આવ્યા છે, જ્યાં વન વિભાગના ઉચ્ચ અધિકારીઓ, પોલીસ અને જિલ્લાના વહીવટી તંત્રના પ્રતિનિધિઓ પણ દોડી આવ્યા હતા.

ફોરેસ્ટ વિભાગના અધિકારીશ્રીઓએ ઘાયલ કર્મચારીઓની મુલાકાત લીધી અને સમગ્ર ઘટનાની વિગતો એકત્ર કરી છે.

અધિકારીઓએ હુમલાખોરોને પકડવા માટે કાર્યવાહી આરંભી

વન વિભાગ તથા પોલીસની ટીમ દ્વારા હાલ આરોપી ચાર શખ્સોની ઓળખ કરવાની કાર્યવાહી શરૂ કરી દેવામાં આવી છે. CCTV ફૂટેજ, ઘટના સ્થળે હાજર કર્મચારીઓના નિવેદન અને પ્રાથમિક તપાસના આધારે હુમલાખોરો સામે ગુનો દાખલ કરવાની પ્રક્રિયા ચાલી રહી છે.

સાંજ સુધીમાં પોલીસ દ્વારા ત્રણ લોકોની ઓળખ થઇ જવાની માહિતી મળી છે અને અગાઉ પણ વનવિભાગના નિયમો ઉલ્લંઘન કરનાર તરીકે ઓળખાતા કેટલાક શખ્સો તપાસના ઘેરામાં છે.

પ્રશ્નચિહ્ન ઉભું કરતો મુદ્દો: અભયારણ્યના નિયમોનો ભંગ અને સ્ટાફની સલામતી

આ ઘટના માત્ર હુમલા સુધી સીમિત નથી, પણ અભયારણ્ય જેવી પરિપ્રેક્ષ્યસ્થળમાં નિયમોની અવગણના અને અધિકારીઓના જીવનને જોખમમાં મૂકવામાં આવે તે ગંભીર ચિંતાનો વિષય છે. ખીજડીયા બર્ડ સેન્ચ્યુરી, એક રામસર સાઈટ તરીકે આંતરરાષ્ટ્રીય મહત્ત્વ ધરાવતું સ્થળ છે, જ્યાં પાક્ષીપ્રેમીઓ તથા વિદેશી પ્રવાસીઓ પણ રોમાંચ અનુભવે છે.

આવાં સ્થળોએ પ્રવેશ નિયંત્રણ અને વન્યજીવન સુરક્ષાના નિયમોનું પાલન કરાવવું ફોરેસ્ટ વિભાગની ફરજ છે, પણ જો સ્થાનિક તત્વો સરકારી કર્મચારીઓ પર હુમલાની મર્યાદા સુધી પહોંચી જાય, તો એ ખતરનાક સંકેત છે.

પૃષ્ઠભૂમિમાં વધારો: ખીજડીયા બર્ડ સેન્ચ્યુરીનું મહત્વ

જામનગર નજીક આવેલ ખીજડીયા બર્ડ સેન્ચ્યુરી પશ્ચિમ ભારતનું એક અનોખું પર્યાવરણ છે, જ્યાં મીઠા અને ખારાં પાણીના તળાવો, વિવિઘ પ્રકારનાં પક્ષીઓ અને પક્ષી અવસ્થાનની વ્યવસ્થા છે. અહીં વિવિધ પ્રકારના સ્થળિય અને સ્થળાંતરી પક્ષીઓનાં વસવાટનું સ્થાન છે, જેને રાષ્ટ્રીય તથા આંતરરાષ્ટ્રીય પર્યાવરણવાદી સંગઠનો દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત છે.

એવું મહત્વ ધરાવતું ક્ષેત્ર જ્યારે માનવદખલ અને અવ્યવસ્થિત પ્રવેશના કારણે ખોરવાય, ત્યારે તેનો કુદરતી સ્તર પર નકારાત્મક પ્રભાવ પડી શકે છે.

સ્થાનીક તત્વોનો દબદબો કે નિયમોની અવગણના?

આ ઘટનાથી ફરી એકવાર સવાલ ઊભા થાય છે કે, “સ્થાનિક તત્વો દ્વારા વનવિભાગના નિયમો અને કર્મચારીઓનું અપમાન કરવું કેટલું સહનશીલ બની રહેલું છે?“

જ્યાં એક બાજુ સરકારી કર્મચારી પોતાના ફરજના ભાવે કામ કરે છે, ત્યાં જો તેઓ પર હુમલા થાય અને જવાબદારીના સમયે તેઓ આપઘાતી પરિસ્થિતિમાં મુકાઈ જાય, તો તંત્રને કડક અને સમયસૂચક કાર્યવાહી કરવી જ પડશે.

તંત્ર દ્વારા કડક પગલાંની માંગ: કર્મચારીઓની સુરક્ષા સૌથી અગત્યની

અનુભવી વન અધિકારીઓ અને N.G.O. કાર્યકરો દ્વારા પણ આ ઘટનાની નિંદા સાથે ફોરેસ્ટ સ્ટાફ માટે સુરક્ષિત કામકાજનું વાતાવરણ જરૂરી છે એવી માંગણી કરવામાં આવી છે.

તેઓએ જણાવ્યું કે, “વન વિભાગ માત્ર ઝાડ-પક્ષી જ નહીં, પણ જંગલના નિયમો અને કાયદાનો રક્ષણકર્તા છે. જો તેમને જ માર પડવો પડે, તો કાયદાનું શાસન કેમ ઊભું રહેશે?“

અંતે… કાયદાનું કડક અમલ અને સંવેદનશીલ વ્યવહાર બંને જરૂરી

ખીજડીયા બર્ડ સેન્ચ્યુરીમાં બનેલી આ ઘટના દર્શાવે છે કે, અભયારણ્યોમાં પણ કાયદો તૂટે છે ત્યારે તે માત્ર વન્યજીવન નહીં, પણ સરકારના નિયમોના આધારે કાર્યરત અધિકારીઓ માટે પણ જોખમ ઉભું કરે છે.

હવે જોવાનું એ રહેશે કે, આ ઘટનાના આરોપીઓને ક્યારે અને કેવી રીતે પકડવામાં આવે છે અને જામનગર ફોરેસ્ટ વિભાગ પોતાનું સંકલન વધારીને કર્મચારીઓને વધુ સુરક્ષિત બનાવે છે કે નહીં.આ ઘટનાની ગંભીરતાને જોતા સરકાર અને વન વિભાગે ભવિષ્યમાં આવા બનાવોને અટકાવા માટે વિશેષ સ્ટાફ તાલીમ, CCTV વ્યવસ્થા અને લોકજાગૃતિ અભિયાનની કામગીરી ઝડપી કરવી પડશે. અભયારણ્ય માત્ર પક્ષીઓ માટે નહીં, પરંતુ કાયદા અને કર્તવ્યનિષ્ઠ કર્મચારીઓ માટે પણ સુરક્ષિત રહે તે જરૂરી છે.

INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/

FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice

આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો