ભુજ, કચ્છ:
પર્યાવરણનું શુદ્ધીકરણ, વર્ષાદ માટેની શુભેચ્છા અને જીવમાત્રના કલ્યાણની ભાવના સાથે ભુજના સુંદરમનગર ખાતે ભવ્ય “વર્ષા મહાયજ્ઞ”નું આયોજન કરવામાં આવ્યું, જેમાં ગુજરાતના રાજ્યપાલશ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ પણ ઉપસ્થિત રહીને યજ્ઞમાં આહુતિ આપી. આ કાર્યક્રમમાં રાજ્યપાલશ્રીએ યજ્ઞના વૈજ્ઞાનિક અને આધ્યાત્મિક મહત્વ પર પ્રકાશ પાડતા જણાવ્યું કે યજ્ઞ એ માત્ર ધાર્મિક емес પણ વૈજ્ઞાનિક આધારિત શ્રેષ્ઠ કર્મ છે, જે પર્યાવરણને શુદ્ધ કરે છે અને જીવનદાતા તત્વોને સંતુલિત કરે છે.

યજ્ઞ: ધરતી માટે દૈવી ક્રિયા કે વૈજ્ઞાનિક ઉપાય?

આહુતિ આપ્યા બાદ જાહેર સમક્ષ પોતાના ઉદબોધનમાં રાજ્યપાલશ્રીએ ભારપૂર્વક કહ્યું કે, “યજ્ઞમાં આપાતાં પદાર્થો નષ્ટ થતાં નથી, પરંતુ પદાર્થવિદ્યા પ્રમાણે પરમાણુ સ્વરૂપે વાતાવરણમાં ભળી પર્યાવરણને શુદ્ધ કરે છે. આ રીતે યજ્ઞ એ જીવમાત્રના કલ્યાણનું વૈજ્ઞાનિક સાધન છે.” તેમણે આગળ કહ્યું કે, આજે જ્યારે માનવજાત પર્યાવરણના વિઘટનથી દુઃખી છે, ત્યારે જીવનદાતા તત્વો જેવા કે હવા, પાણી, અન્ન અને અગ્નિની આરાધના અને સંરક્ષણ માટે યજ્ઞપથ સૌથી શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે.

પ્રાચીન પરંપરાને પુનર્જીવિત કરવો સમયની માંગ

રાજ્યપાલશ્રીએ કહ્યું કે આજે શહેરોથી લઈ ગામડાઓ સુધી ઘરઘરમાં યજ્ઞની સંસ્કૃતિ પુનઃ પ્રસ્થાપિત થવી જોઈએ. ભારતની પ્રાચીન સંસ્કૃતિમાં યજ્ઞને કેવળ ધાર્મિક વિધિ તરીકે નહિ પરંતુ સમૂહ કલ્યાણ અને પર્યાવરણ સંગ્રક્ષણના ઉપાય તરીકે અપનાવવામાં આવતો હતો. રાજવી સંસ્કૃતિના સમયમાં રાજાઓ વિવિધ યજ્ઞો દ્વારા પ્રજાકલ્યાણ, ઋતુચાલન અને ધર્મસંસ્થાપન કરતા હતા. આજે એ જ રીતિઓને વૈજ્ઞાનિક સમજ સાથે ફરી જીવંત કરવાનો સમય છે.

દાન અને સહભાગિતાનું મહત્વ

આ મહાયજ્ઞ દરમિયાન રાજ્યપાલશ્રીએ રૂ. 2.51 લાખનું દાન જાહેર કરીને જનહિત માટે કાર્યરત સમસ્ત જીવકલ્યાણ સમિતિ અને આર્ય સમાજને શુભેચ્છાઓ આપી. યજ્ઞમાં ત્રણ તત્વોની ચર્ચા કરતાં તેમણે કહ્યું:

1. દેવપૂજા – જેમાં પ્રકૃતિના તત્વો તથા દરેક જડ અને ચેતન સ્રષ્ટિને દેવરૂપ માનવામાં આવે છે.

2. સંગતિકરણ – સમાજને એકમેક સાથે જોડતી સંસ્થા તરીકે યજ્ઞનું કાર્ય.

3. દાન – પોતાની સત્તા મુજબ સમાજહિતમાં આપવાનો સંકલ્પ.

રાજ્યપાલશ્રીએ ઉમેર્યું કે આજની પેઢી માટે આ ત્રિપદ યજ્ઞનો મૂળ અર્થ જીવનમાં ઉતારવો આવશ્યક છે.

વિશ્વવિખ્યાત વેદો અને આર્ય સમાજના યજ્ઞશાસ્ત્ર પર ધ્યાન

આ પ્રસંગે આચાર્ય દેવવ્રતજીએ આર્ય સમાજના સ્થાપક સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતીજીનું સ્મરણ કરતા જણાવ્યું હતું કે, “સ્વામીજીએ હિંદુઓને પીઠવાળા વેદોના માર્ગે ચલાવ્યા, અંધશ્રદ્ધા સામે લડ્યા અને ગૌકૃષિ આધારિત આર્થિક મોડલનો વિચાર આપ્યો.” તેમના વિચાર અનુસાર ગૌ આધારિત ખેતી એ માત્ર પરંપરાગત નહીં પરંતુ આરોગ્યપ્રદ અને પર્યાવરણીય રીતે સકારાત્મક રીત છે.

ખેતી અને પર્યાવરણ – ગૌ આધારિત ખેતી એ રોગમુક્તિનો રસ્તો

આચાર્ય દેવવ્રતજીએ ખાસ કરીને ખેડૂતોને સંબોધન કરતા કહ્યું કે, “રાસાયણિક ખાતરો, ઝેરી કીટનાશકો અને પદાર્થોના કારણે માત્ર જમીન નહિ પણ પાણી અને હવા પણ दूષિત થઈ રહી છે. આજના જમાના માટે ગૌ આધારિત કૃષિ એ માત્ર વિકલ્પ નહિ, પણ એકમાત્ર ઉપાય છે.” તેમણે ખેડૂતોને ઓર્ગેનિક પદ્ધતિ તરફ વાળવા અપીલ કરી અને ગૌસેવાના મહત્વ પર પણ ભાર મૂક્યો.

વૃક્ષારોપણ અને ગ્લોબલ વોર્મિંગ સામે લડવાનો સંકલ્પ

રાજ્યપાલશ્રીએ ખાસ કરીને યુવાઓ અને નાગરિકોને અપીલ કરતા કહ્યું કે, “દરેક વ્યક્તિએ પોતાના જીવનમાં કોઈ એક ધાર્મિક કે સામાજિક પ્રસંગ પર ઓછામાં ઓછું એક વૃક્ષ જરૂર વાવવું જોઈએ. વૃક્ષ એ માત્ર ઓક્સિજનનું સ્ત્રોત નથી, તે સમગ્ર પર્યાવરણનું રક્ષણ કરે છે.”

કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત મહાનુભાવોની ઉપસ્થિતિ:

આ મહાયજ્ઞમાં અનેક આગેવાનો અને અધિકારીઓ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા. જેમાં

• શ્રી વસંતકુમાર ઠક્કર

• શ્રી પ્રભુલાલ ધોળુ

• શ્રી છગનલાલ ધોળુ

• શ્રી દીપક પટેલ

• શ્રી જયદીપ પટેલ

• શ્રી અલ્પેશ પટેલ

• પશ્ચિમ કચ્છના પોલીસ અધિક્ષકશ્રી વિકાસ સુંડા

• જિલ્લા વિકાસ અધિકારીશ્રી ઉત્સવ ગૌતમ

• પ્રાંત અધિકારી ડૉ. અનિલ જાદવ
  વગેરે મહાનુભાવોની હાજરીમાં આ યજ્ઞ યશસ્વી રીતે સંપન્ન થયો.

નિષ્કર્ષ: યજ્ઞ એ આત્મશુદ્ધિ, પર્યાવરણ સુરક્ષા અને સમાજકલ્યાણનો સમન્વય છે

આ સમગ્ર યજ્ઞ કાર્યક્રમે એકંદરે દર્શાવ્યું કે યજ્ઞ માત્ર ધૂપધૂવા નથી, પણ તેનું ઋચા, પદાર્થવિદ્યા અને પરમાણુક્રિયા સાથેનું વૈજ્ઞાનિક સમજણ ધરાવતું આયામ છે. રાજ્યપાલશ્રીએ જે રીતે આધુનિક સમસ્યાઓનો ઉકેલ પ્રાચીન પદ્ધતિઓમાં દર્શાવ્યો છે, તે સમાજને ફરીથી મૌલિક જીવનમૂલ્યો તરફ વાળવા માટેનો અભિપ્રેરક સંદેશ છે.

આવા યજ્ઞો અને પ્રેરણાદાયી સંવાદોથી સમાજમાં આત્મજાગૃતિ આવી શકે અને માનવતા માટે નવો માર્ગ પ્રસ્થાપિત થઈ શકે.