સૌરાષ્ટ્રના ગૌરવ, વિશ્વવિખ્યાત ગીર જંગલમાં વસતા વનરાજ સિંહો માટે હવે આરામ અને નિર્વિઘ્ન જીવનના મહિના શરૂ થયા છે. દરેક વર્ષે થતી પરંપરા મુજબ 15 જૂનથી 16 ઑક્ટોબર સુધી ગીર નેશનલ પાર્ક પ્રવાસીઓ માટે બંધ રહેશે. આ સમયગાળો સિંહોના પ્રજનન અને આરામના ‘સવનન કાળ’ તરીકે ઓળખાય છે. વન વિભાગ દ્વારા લેવાયેલ આ નિર્ણયનો હેતુ wildlife conservation ને મજબૂત કરવો અને જીવજંતુઓના નૈસર્ગિક જીવનમાં માનવદાખલ ઓછો કરવો છે.
🦁 ગીર – વનરાજોનું ઘર
ગીર જંગલ એ વિશ્વમાં એપ્રિકાથી બહારનું એકમાત્ર સ્થાને છે જ્યાં એશિયાટિક લાયન એટલે કે વનરાજ શેરીસિંહને કુદરતી રીતે રહેવાસ મળ્યો છે. વિશ્વના દરેક ખૂણામાંથી પ્રવાસીઓ માત્ર એક ઝલક જોવા અહીં ધમ ધમાવતા હોય છે. સિંહોની સંગત, જંગલનો કુદરતી નજારો અને જીવનની શાંતિ અનુભવો એ પ્રવાસીઓ માટે અદ્વિતિય અનુભવ બને છે.
જંગલના વિવિધ રસ્તાઓ પર જીપ સફારી દ્વારા મુકત વિહરતા સિંહોને જોવા મળી શકે છે. જોકે, ચોમાસાના દિવસોમાં જંગલના કાચા રસ્તાઓ પાણીથી ભરાઈ જતાં અથવા કીચડિયાં બની જતાં પ્રવાસ સલામત ન રહેતો હોવાથી આરક્ષિત વિસ્તાર પ્રવાસીઓ માટે બંધ રાખવામાં આવે છે.
🛑 15 જૂનથી 16 ઑક્ટોબર: ‘ન ઓ પબ્લિક એન્ટ્રી’
वनવિભાગના અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે, 15 જૂનથી શરૂ થતા ચોમાસાની ઋતુ દરમિયાન રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન પ્રવાસ માટે બંધ રહેશે, કારણ કે:
-
સિંહો તથા અન્ય પ્રાણીઓ માટે આ સમયગાળો પ્રજનન અને આરામનો હોય છે.
-
જંગલમાં દ્રશ્યમાનતા ઘટે છે અને રસ્તાઓ સફારી માટે અનુકૂળ રહેતા નથી.
-
પ્રવાસી અને વન્યજીવ બંનેની સલામતી માટે નિર્ણય આવશ્યક છે.
📍 પ્રવેશના બે મુખ્ય માર્ગો: સાસણ અને દેવળિયા
ગીર જંગલમાં પ્રવેશ માટે બે મુખ્ય વિસ્તાર ઓળખાયેલા છે:
-
સાસણ ગીર: અહીં મુખ્યત્વે ઓરિજિનલ જંગલ સફારી થાય છે જ્યાં મુક્ત વિહરતા સિંહોને જોઈ શકાય છે.
-
દેવળિયા સફારી પાર્ક: મિની જંગલ તરીકે ઓળખાતું આ વિસ્તારમાં પ્રવાસીઓને નિયંત્રિત સફારીના માધ્યમથી સિંહો તેમજ અન્ય પ્રાણીઓ દેખાડવામાં આવે છે.
ચોમાસામાં સાસણનો ખુલ્લો જંગલ સંપૂર્ણપણે બંધ રહે છે, જ્યારે દેવળિયા પાર્ક જો વરસાદ વધુ ન હોય તો અંશતઃ ચાલુ રાખવામાં આવે છે. અહીં પ્રવાસીઓ માટે જીપ્સી સહિત વિવિધ વ્યવસ્થાઓ ઉપલબ્ધ હોય છે.
📈 પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વર્ષોથી વધારો
2024-25માં અત્યાર સુધીમાં 8.5 લાખથી વધુ પ્રવાસીઓએ ગીર જંગલની મુલાકાત લીધી છે. દરેક વર્ષે આ આંકડો વધતો જાય છે. આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓ, નેચર લવર્સ, વાઈલ્ડલાઈફ ફોટોગ્રાફર્સ અને રીસર્ચર્સ માટે ગીર એક આયતન ધરાવતું આશ્ચર્યસ્થળ છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, ગીર જંગલ માત્ર સિંહોના જ નહીં, પણ તોપાવળા, ચિત્તળ, નીલગાય, વિવિધ પંખીઓ, સ્નેક્સ, રીપ્ટાઇલ્સ સહિતના અનેક નાયબ પ્રજાતિઓનું રહેઠાણ છે.
🌿 સાવચેતી અને સંરક્ષણના પગલાં
વન વિભાગ દ્વારા સાવચેતિક પગલાં તરીકે:
-
તમામ સફારીઓ રદ્દ કરવામાં આવી છે.
-
પ્રવાસી પ્રવેશ માટે ઓનલાઈન બુકિંગ બંધ કરાયું છે.
-
દેવાનો વળતર પહેલાથી જ બુક કરાવનાર પ્રવાસીઓને રિફંડ કરવામાં આવશે.
-
સિક્યોરિટી પાટ્રોલિંગ, જંગલ મોનિટરિંગ અને વન્યજીવોની હેલ્થ ચેકિંગ સક્રિય રહેશે.
વનવિભાગના અધિકારીઓના જણાવ્યા મુજબ, અમે માત્ર પ્રવાસીઓને જ નહીં, પરંતુ વનરાજોની શાંતિ અને પ્રાકૃતિક ધોરણોનું પણ ધ્યાન રાખીએ છીએ. ચોમાસામાં સિંહોની ગર્ભાવસ્થા, બાળકોના જન્મ અને અભ્યાસ માટે આ શાંતિ પૂરક સમયગાળો જરૂરી છે.
💬 વનવિભાગના નિવેદન પ્રમાણે…
વન વિભાગના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ કહ્યું:
“અમે જાણીએ છીએ કે પ્રવાસીઓ સિંહો જોવા આતુર હોય છે, પણ કુદરતી વ્યવસ્થાની રક્ષા પણ એટલી જ જરૂરી છે. સિંહોના જીવનચક્રમાં ખલેલ ન પડે એ માટે જ આ સમયગાળો પ્રવાસ માટે બંધ રાખવામાં આવે છે.”
🌧️ ચોમાસા પછી ફરી ખુલશે ગીર
પ્રવાસીઓ માટે ગીર નેશનલ પાર્ક 16 ઑક્ટોબર પછી ફરીથી ખુલશે. આ સમયે જંગલ હરિયાળું અને ઠંડકભર્યું હોય છે. તાજેતરના વરસાદથી ચોમાસાના માહોલમાં ઉગતી હરી ભરી વનસ્પતિઓ અને નદી નાળાઓથી ભરેલું ગીર પ્રવાસીઓને ફરીથી આકર્ષિત કરશે.
આ સમયગાળો જંગલ માટે હૂંફભર્યો આરામનો સમય છે. જ્યાં વનરાજો પોતાની જાતને પુનઃજીવિત કરે છે અને કુદરતના સંગાથે જીવવાની તૈયારી કરે છે.
પ્રવાસીઓ માટે અપીલ છે કે તેઓ વનવિભાગના નિયમોનું પાલન કરે અને આગલી બુકિંગ માટે ઑક્ટોબર પછીની તારીખો પસંદ કરે. ગીર સદૈવ આપનું સ્વાગત કરશે – પણ સંરક્ષણ અને સહઅસ્તિત્વના નિયમો સાથે.
ત્યાં સુધી, વનરાજોને શાંતિથી જીવવા દો – કારણ કે કુદરત જ્યારે શાંતિમાં હોય ત્યારે સાચું સૌંદર્ય પ્રગટે છે. 🦁🌿
રિપોર્ટર જગદીશ આહિર
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
