એક સુવર્ણ પ્રભાત અને ઐતિહાસિક ક્ષણની પ્રતીક્ષા

આસો મહિનાની શરદ ઋતુની એ એક ઉજાસભરી સવાર હતી. અરબી સમુદ્રના મોજાં પ્રભાસ પાટણના કિનારે અથડાઈને સદીઓથી ચાલતા આવતા શાશ્વત સંગીતને ગુંજવી રહ્યા હતા. વાતાવરણમાં એક અનોખી પવિત્રતા અને ગરિમા ભળેલી હતી. દ્વાદશ જ્યોતિર્લિંગમાં પ્રથમ, ચંદ્રના દેવતા દ્વારા સ્થાપિત અને અસંખ્ય ઝંઝાવાતો સામે અડીખમ ઊભેલું શ્રી સોમનાથ મહાદેવનું ભવ્ય મંદિર, આજે એક વિશેષ અતિથિની યજમાની માટે સજ્જ હતું. ભારતના પ્રથમ નાગરિક, રાષ્ટ્રના સર્વોચ્ચ બંધારણીય પદ પર બિરાજમાન, મહામહિમ રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુ, આજે દેવાધિદેવ મહાદેવના ચરણોમાં શીશ ઝુકાવવા પધારી રહ્યા હતા.

તેમના ગુજરાતના ત્રિદિવસીય પ્રવાસનો આ બીજો દિવસ હતો, અને આ દિવસનું કેન્દ્રબિંદુ આધ્યાત્મિક ચેતના અને રાષ્ટ્રીય ગૌરવના પ્રતિક સમા સોમનાથની મુલાકાત હતી. ત્રિવેણી સંગમ પાસે નવનિર્મિત હેલિપોર્ટ પર સવારથી જ ચહલપહલ હતી. સુરક્ષા વ્યવસ્થા ચુસ્ત અને અભેદ્ય હતી. ગુજરાત સરકારના મંત્રીશ્રીઓ, ઉચ્ચ અધિકારીઓ, અને સ્થાનિક જનપ્રતિનિધિઓ આતુરતાપૂર્વક રાષ્ટ્રપતિના આગમનની પ્રતીક્ષા કરી રહ્યા હતા. આ માત્ર એક VVIP મુલાકાત નહોતી, પરંતુ એક એવો પ્રસંગ હતો જ્યાં ગણરાજ્યના વર્તમાન શિખર અને સનાતન સંસ્કૃતિના પ્રાચીન મૂળનું મિલન થવાનું હતું.

પ્રકરણ 2: હેલિપોર્ટ પર ભાવસભર સ્વાગત

જેમ જેમ નિર્ધારિત સમય નજીક આવતો ગયો, તેમ તેમ આકાશમાં ભારતીય વાયુસેનાના હેલિકોપ્ટરનો ગડગડાટ સંભળાયો. હેલિકોપ્ટર ધીરે ધીરે નીચે આવ્યું અને ત્રિવેણી હેલિપોર્ટના લેન્ડિંગ પેડ પર સુરક્ષિત રીતે ઉતર્યું. દરવાજો ખુલ્યો અને તેમાંથી ભારતીય ગણરાજ્યના પ્રમુખ, શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુએ સૌમ્યતા અને ગરિમા સાથે પગ મૂક્યો. તેમની ઉપસ્થિતિ માત્રથી જ વાતાવરણમાં એક વિશેષ ઓજસ પ્રસરી ગયો.

હેલિપોર્ટ પર તેમના સ્વાગત માટે રાજ્ય સરકારનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા પ્રવાસન અને સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓના મંત્રી શ્રી મૂળુભાઈ બેરા ઉપસ્થિત હતા. તેમની સાથે ગીર-સોમનાથના લોકપ્રિય સાંસદ શ્રી રાજેશભાઈ ચુડાસમા, જિલ્લાના વહીવટી વડા અને કલેક્ટર શ્રી એચ.કે. વઢવાણિયા, તથા જિલ્લાની કાયદો અને વ્યવસ્થાની જવાબદારી સંભાળતા જિલ્લા પોલીસ અધિક્ષક શ્રી જયદિપસિંહ જાડેજા પણ હાજર હતા.

પ્રોટોકોલ મુજબ, મંત્રી શ્રી મૂળુભાઈ બેરાએ સૌ પ્રથમ આગળ વધીને રાષ્ટ્રપતિશ્રીને સુગંધિત પુષ્પગુચ્છ અર્પણ કરી ગુજરાતની ધરતી પર તેમનું હાર્દિક સ્વાગત કર્યું. ત્યારબાદ સાંસદશ્રી, કલેક્ટરશ્રી અને જિલ્લા પોલીસવડાએ પણ પુષ્પગુચ્છ આપીને પોતાની શુભેચ્છાઓ અને આદર વ્યક્ત કર્યો. આ થોડી મિનિટોની સ્વાગત વિધિમાં ગુજરાતની પરંપરાગત મહેમાનગતિની ઉષ્મા અને ભારતીય ગણતંત્રના પ્રોટોકોલની ગરિમાનો સુંદર સમન્વય જોવા મળ્યો. રાષ્ટ્રપતિશ્રીના ચહેરા પર સ્મિત હતું, જે ગુજરાતના લોકોના પ્રેમ અને આદરનો સહજ પ્રતિભાવ હતો.

પ્રકરણ 3: સોમનાથ – માત્ર એક મંદિર નહીં, પરંતુ રાષ્ટ્રીય ચેતનાનું પ્રતિક

રાષ્ટ્રપતિની આ મુલાકાતને સંપૂર્ણ રીતે સમજવા માટે, સોમનાથના ઇતિહાસ અને તેના મહત્વને સમજવું અનિવાર્ય છે. સોમનાથ એ માત્ર પથ્થરોથી બનેલું એક દેવસ્થાન નથી; તે ભારતની અદમ્ય જીજીવિષા, સાંસ્કૃતિક વારસા અને રાષ્ટ્રીય અસ્મિતાનું જીવંત પ્રતિક છે.

• પૌરાણિક અને પ્રાચીન ગૌરવ: શાસ્ત્રો અનુસાર, આ મંદિરનું નિર્માણ સ્વયં ચંદ્રદેવે સુવર્ણથી, રાવણે રજતથી, અને ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે ચંદનકાષ્ઠથી કરાવ્યું હતું. તેનો ઉલ્લેખ ઋગ્વેદમાં પણ મળે છે. તે સદીઓ સુધી જ્ઞાન, વૈભવ અને આધ્યાત્મનું કેન્દ્ર રહ્યું.

• આક્રમણો અને પુનર્નિર્માણનો ઇતિહાસ: સોમનાથનો ઇતિહાસ અત્યાચારો અને પુનરુત્થાનની ગાથા છે. ઈ.સ. 1026માં મહમૂદ ગઝનવી દ્વારા થયેલો વિનાશ સૌથી કુખ્યાત છે, જેણે મંદિરની સંપત્તિ લૂંટી અને મૂર્તિનો ભંગ કર્યો. પરંતુ આ અંત નહોતો. ગુજરાતના સોલંકી રાજા ભીમદેવ અને માલવાના રાજા ભોજે તેનું પુનર્નિર્માણ કરાવ્યું. ત્યારબાદ પણ અલાઉદ્દીન ખીલજી, મુઝફ્ફર શાહ, અને ઔરંગઝેબ જેવા શાસકો દ્વારા તેના પર વારંવાર હુમલા થયા. દરેક વખતે મંદિરને તોડવામાં આવ્યું, પરંતુ દરેક વખતે લોકોની શ્રદ્ધા અને હિંદુ રાજાઓના સંકલ્પથી તે ફરીથી બેઠું થયું. આ અતૂટ શ્રદ્ધા જ સોમનાથનો આત્મા છે.

• આધુનિક ભારત અને સરદાર પટેલનો સંકલ્પ: ભારતની આઝાદી પછી, દેશના લોખંડી પુરુષ અને પ્રથમ નાયબ વડાપ્રધાન સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે સોમનાથના પુનર્નિર્માણનો દ્રઢ સંકલ્પ કર્યો. 13 નવેમ્બર, 1947ના રોજ તેમણે સમુદ્રનું જળ હાથમાં લઈને પ્રતિજ્ઞા લીધી કે સોમનાથનું ભવ્ય મંદિર ફરીથી બનાવવામાં આવશે. આ સંકલ્પ માત્ર એક મંદિરના નિર્માણનો નહોતો, પરંતુ હજારો વર્ષોના સાંસ્કૃતિક અપમાનના ઘા પર મલમ લગાવવાનો અને ગુમાવેલા રાષ્ટ્રીય ગૌરવને પુનઃસ્થાપિત કરવાનો હતો.

• પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ અને સોમનાથ: જ્યારે મંદિરનું નિર્માણ પૂર્ણ થયું, ત્યારે 11 મે, 1951ના રોજ ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે પ્રાણપ્રતિષ્ઠા વિધિ સંપન્ન કરી. તત્કાલીન વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુના વિરોધ છતાં, ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે આ કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો અને કહ્યું કે, “ધર્મનિરપેક્ષતાનો અર્થ ધર્મવિહીનતા નથી.” આ ઘટનાએ સોમનાથને આધુનિક ભારતના રાષ્ટ્રીય ચરિત્ર સાથે જોડી દીધું.

આમ, જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ સોમનાથની મુલાકાત લે છે, ત્યારે તેઓ માત્ર એક ધાર્મિક સ્થળની મુલાકાત નથી લેતા, પરંતુ તેઓ સરદાર પટેલના સંકલ્પ અને ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદની પરંપરાને આગળ ધપાવે છે.

પ્રકરણ 4: દેવાધિદેવના દરબારમાં રાષ્ટ્રપતિની પૂજા-અર્ચના

હેલિપોર્ટથી રાષ્ટ્રપતિનો કાફલો સોમનાથ મંદિર પરિસર તરફ રવાના થયો. ચુસ્ત સુરક્ષા બંદોબસ્ત વચ્ચે કાફલો આગળ વધી રહ્યો હતો. મંદિર પરિસરમાં પ્રવેશતા જ અરબી સમુદ્રના ઘૂઘવાટ સાથે મંદિના શિખર પર લહેરાતી ધજા એક દિવ્ય અનુભૂતિ કરાવતી હતી. ચાલુક્ય શૈલીમાં બનેલા આ ભવ્ય મંદિરની સ્થાપત્ય કલા અને તેનું દરિયાકિનારા પરનું સ્થાન અદ્વિતીય છે.

સોમનાથ ટ્રસ્ટના પદાધિકારીઓ અને મુખ્ય પૂજારીઓએ મંદિરના મુખ્યદ્વાર પર રાષ્ટ્રપતિનું સ્વાગત કર્યું. વૈદિક મંત્રોચ્ચારના ગાન સાથે તેમને ગર્ભગૃહ તરફ લઈ જવામાં આવ્યા.

• જળાભિષેક અને સંકલ્પ: ગર્ભગૃહના ગંભીર અને શાંત વાતાવરણમાં, રાષ્ટ્રપતિશ્રીએ પૂજારીઓના માર્ગદર્શન હેઠળ સોમનાથ મહાદેવના જ્યોતિર્લિંગ પર પવિત્ર જળથી અભિષેક કર્યો. તેમણે દેશની સુખ, શાંતિ, સમૃદ્ધિ અને સુરક્ષા માટે સંકલ્પ કર્યો. એક રાષ્ટ્રના પ્રમુખ જ્યારે દેશના 140 કરોડ લોકો વતી પ્રાર્થના કરે, તે દ્રશ્ય અત્યંત ભાવુક અને પ્રેરણાદાયી હોય છે.

• મહાપૂજા અને આરતી: ત્યારબાદ સંપૂર્ણ વિધિ-વિધાન સાથે મહાપૂજા કરવામાં આવી. રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી મુર્મુ અત્યંત શ્રદ્ધા અને ભક્તિભાવ સાથે દરેક વિધિમાં ભાગ લઈ રહ્યા હતા. જ્યારે મહાઆરતી શરૂ થઈ અને ઘંટારવ તથા ‘હર હર મહાદેવ’ના નાદથી સમગ્ર ગર્ભગૃહ ગુંજી ઉઠ્યું, ત્યારે વાતાવરણ સંપૂર્ણપણે દિવ્ય બની ગયું. તેમની આંખોમાં દેવાધિદેવ પ્રત્યેની અતૂટ શ્રદ્ધા સ્પષ્ટપણે દેખાઈ રહી હતી.

• ધ્વજારોહણ: પૂજા સંપન્ન કર્યા પછી, તેમણે સોમનાથ મંદિરના મુખ્ય શિખર પર ધ્વજારોહણ વિધિમાં પણ ભાગ લીધો. આ ધજા માત્ર એક ધાર્મિક પ્રતિક નથી, પરંતુ તે સોમનાથની અજેયતા અને શાશ્વતતાનું ચિહ્ન છે.

આ સમગ્ર પૂજા-અર્ચના દરમિયાન, તેમણે એક સામાન્ય ભક્તની જેમ જ મહાદેવની આરાધના કરી, જે તેમની સાદગી અને આધ્યાત્મ પ્રત્યેના ઊંડા લગાવને દર્શાવે છે.

પ્રકરણ 5: પરદા પાછળની વ્યવસ્થા – એક મોટો પડકાર

રાષ્ટ્રપતિની મુલાકાત જેટલી સરળ અને દિવ્ય દેખાય છે, તેની પાછળ એક વિશાળ વહીવટી તંત્રની મહિનાઓની મહેનત અને ઝીણવટભર્યું આયોજન છુપાયેલું હોય છે.

• જિલ્લા વહીવટીતંત્રની ભૂમિકા: કલેક્ટર શ્રી એચ.કે. વઢવાણિયાના નેતૃત્વ હેઠળ, જિલ્લા વહીવટીતંત્રે રાષ્ટ્રપતિ ભવન અને રાજ્ય સરકાર સાથે સતત સંકલનમાં રહીને તમામ વ્યવસ્થાઓ ગોઠવી હતી. હેલિપોર્ટનું નિર્માણ અને તેની સુરક્ષા, કાફલા માટેના માર્ગોનું સમારકામ, મેડિકલ ઈમરજન્સી માટે એમ્બ્યુલન્સ અને ડૉક્ટરોની ટીમની તૈનાતી, વીજળી અને પાણી પુરવઠાની ખાતરી, અને પ્રોટોકોલ મુજબની તમામ વ્યવસ્થાઓનું ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું હતું.

• પોલીસ તંત્રનો બંદોબસ્ત: જિલ્લા પોલીસવડા શ્રી જયદિપસિંહ જાડેજાના માર્ગદર્શન હેઠળ હજારો પોલીસકર્મીઓને સુરક્ષા બંદોબસ્તમાં તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા. આખા રૂટને સેનિટાઈઝ કરવામાં આવ્યો હતો. બોમ્બ ડિસ્પોઝલ સ્ક્વોડ, ક્વિક રિસ્પોન્સ ટીમ (QRT), અને ગુપ્તચર એજન્સીઓ સતત સક્રિય હતી. ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ એક મોટો પડકાર હતો, જેને પોલીસે કુશળતાપૂર્વક પાર પાડ્યો. આ સુરક્ષા વ્યવસ્થાનો ઉદ્દેશ્ય રાષ્ટ્રપતિની સુરક્ષાની સાથે સાથે સામાન્ય નાગરિકોને ઓછામાં ઓછી તકલીફ પડે તે જોવાનો પણ હતો.

આમ, વહીવટી અને પોલીસ તંત્રની કર્તવ્યનિષ્ઠાને કારણે જ આટલી ઉચ્ચ સ્તરીય મુલાકાત કોઈપણ વિઘ્ન વિના સફળતાપૂર્વક સંપન્ન થઈ શકી.

પ્રકરણ 6: આ મુલાકાતનું સામાજિક અને રાજકીય મહત્વ

રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુની સોમનાથ મુલાકાત અનેક ગહન સંદેશાઓ આપે છે.

• સામાજિક સમરસતાનો સંદેશ: શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુ ભારતના પ્રથમ આદિવાસી મહિલા રાષ્ટ્રપતિ છે. તેમનું ભારતના સૌથી પ્રમુખ હિંદુ તીર્થસ્થાનોમાંના એકની મુલાકાત લેવી એ સામાજિક સમરસતા અને સર્વસમાવેશકતાનો એક શક્તિશાળી સંદેશ છે. તે દર્શાવે છે કે ભારતીય સંસ્કૃતિ અને આધ્યાત્મ કોઈ એક વર્ગ કે સમુદાય પૂરતા સીમિત નથી, પરંતુ તે સમાજના દરેક વર્ગને પોતાની અંદર સમાવે છે.

• રાષ્ટ્રીય એકતાનું પ્રતિક: રાષ્ટ્રપતિ એ કોઈ પક્ષના નહીં, પરંતુ સમગ્ર રાષ્ટ્રના પ્રતિનિધિ છે. તેમની આ મુલાકાત રાજનીતિથી પર છે. તે દર્શાવે છે કે ભારત એક એવો દેશ છે જ્યાં રાજ્યના વડા દેશના સાંસ્કૃતિક અને આધ્યાત્મિક વારસાનું સન્માન કરે છે, જે રાષ્ટ્રીય એકતાની ભાવનાને વધુ મજબૂત બનાવે છે.

• પ્રવાસનને વેગ: જ્યારે દેશના પ્રથમ નાગરિક કોઈ સ્થળની મુલાકાત લે છે, ત્યારે તે સ્થળનું મહત્વ અનેકગણું વધી જાય છે. આ મુલાકાતથી સોમનાથ અને તેની આસપાસના પ્રવાસન સ્થળો જેવા કે ભાલકા તીર્થ, ત્રિવેણી સંગમ, અને ગીર અભયારણ્યને રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વધુ પ્રસિદ્ધિ મળશે. તેનાથી સ્થાનિક પ્રવાસન ઉદ્યોગને મોટો વેગ મળશે અને રોજગારીની નવી તકો ઊભી થશે.

પ્રકરણ 7: સમાપન – એક ઐતિહાસિક દિવસની યાદગીરી

દિવસના અંતે, જ્યારે રાષ્ટ્રપતિનો કાફલો પરત જવા માટે રવાના થયો, ત્યારે તેઓ પોતાની પાછળ એક ઐતિહાસિક દિવસની સુવર્ણ યાદો છોડી ગયા. સોમનાથના ઇતિહાસમાં આ દિવસ હંમેશા યાદ રાખવામાં આવશે, જ્યારે ગણરાજ્યના શિખરે દેવાધિદેવના ચરણોમાં વંદના કરી.

આ મુલાકાત માત્ર એક औपचारिकता નહોતી, પરંતુ તે શ્રદ્ધા, ઇતિહાસ, રાષ્ટ્રવાદ અને કર્તવ્યનું સુંદર મિશ્રણ હતી. તે સોમનાથના એ સંદેશને પુનરાવર્તિત કરે છે કે ભલે ગમે તેટલા વિનાશના વાવાઝોડાં આવે, શ્રદ્ધા અને સંકલ્પનો દીપક હંમેશા પ્રજ્વલિત રહે છે. મહામહિમ રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુની આ મુલાકાતે સોમનાથના ગૌરવશાળી ઇતિહાસમાં વધુ એક સુવર્ણ પૃષ્ઠ ઉમેર્યું છે.

શાંતિ પહેલાનો તણાવ – બેઠકની શરૂઆત

દિવાળીના તહેવારો નજીક હતા. સૌરાષ્ટ્રના પાટનગર ગણાતા રાજકોટ શહેરના લોકો ઉત્સવના ઉમંગમાં તરબોળ થવાની તૈયારી કરી રહ્યા હતા. રાજકોટ મહાનગરપાલિકા (RMC)ના ભવ્ય ભવનમાં પણ આ જ ઉત્સવના ભાગરૂપે ‘દિવાળી કાર્નિવલ’ના આયોજન માટે એક મહત્વપૂર્ણ બેઠક બોલાવવામાં આવી હતી. માહોલ આમ તો રચનાત્મક અને ઉત્સાહભર્યો હોવો જોઈતો હતો, પરંતુ કોર્પોરેશનના કોન્ફરન્સ હોલની ઠંડી હવામાં એક અદ્રશ્ય તણાવ વ્યાપેલો હતો. આ તણાવ હતો સત્તાના બે કેન્દ્રો વચ્ચેના શીતયુદ્ધનો, જે ગમે ત્યારે જ્વાળામુખી બનીને ફાટી નીકળવાની તૈયારીમાં હતો.

બેઠકમાં શહેર ભાજપના પ્રમુખ મુકેશ દોશી, મેયર ડૉ. નયનાબેન પેઢડિયા, રાજકોટ પશ્ચિમના ધારાસભ્ય ડૉ. દર્શિતાબેન શાહ, સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના ચેરમેન સહિતના પદાધિકારીઓ અને અધિકારીઓ હાજર હતા. સૌના ચહેરા પર ગંભીરતા હતી, પરંતુ એ ગંભીરતા કામના ભાર કરતાં વધુ આંતરિક જૂથવાદ અને અહંકારના ટકરાવની ચાડી ખાતી હતી. છેલ્લા કેટલાક સમયથી રાજકોટ ભાજપમાં બધું સમુસૂતરું ચાલી રહ્યું ન હતું. ખાસ કરીને, મેયર નયનાબેનના એકપક્ષીય અને કડક નિર્ણયોને કારણે પાર્ટીના જ કોર્પોરેટરો અને પદાધિકારીઓમાં ગણગણાટ શરૂ થયો હતો. આ ગણગણાટ આજે વિસ્ફોટમાં પરિણમવાનો હતો, જેની કોઈને કલ્પના નહોતી.

પ્રકરણ 2: એક ‘ટૂંકારો’ અને વિસ્ફોટનો ક્ષણ

બેઠકનો દોર આગળ વધ્યો. દિવાળી કાર્નિવલના સ્થળ, આયોજન, બજેટ અને કાર્યક્રમોની રૂપરેખા પર ચર્ચા ચાલી રહી હતી. દરેક વ્યક્તિ પોતપોતાના સૂચનો આપી રહી હતી. આ દરમિયાન, ધારાસભ્ય ડૉ. દર્શિતાબેન શાહે, જેઓ રાજકોટ પશ્ચિમ જેવી મહત્વપૂર્ણ બેઠકનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે (જે ભૂતકાળમાં ખુદ નરેન્દ્ર મોદી અને વિજય રૂપાણી જેવા દિગ્ગજોની કર્મભૂમિ રહી છે), કાર્નિવલના આયોજન અંગે એક મહત્વપૂર્ણ અને વ્યવહારુ સૂચન રજૂ કર્યું. એક ચૂંટાયેલા જનપ્રતિનિધિ તરીકે, તેમને અપેક્ષા હતી કે તેમના સૂચનને ગંભીરતાથી લેવામાં આવશે અને તેના પર વિચાર-વિમર્શ થશે.

પરંતુ, બન્યું એનાથી તદ્દન વિપરીત. મેયર ડૉ. નયનાબેન પેઢડિયાએ, જેઓ શહેરના પ્રથમ નાગરિક અને મનપાના સર્વોચ્ચ પદાધિકારી છે, ધારાસભ્યના સૂચનને ગણકાર્યા વિના, અત્યંત ટૂંકા અને કથિત રીતે અપમાનજનક સ્વરમાં જવાબ આપ્યો. પ્રત્યક્ષદર્શીઓના મતે, એ માત્ર જવાબ નહોતો, એ એક ‘ટૂંકારો’ હતો – સત્તાના મદમાં પોતાના જ પક્ષના સાથીને જાહેરમાં ઉતારી પાડવાનો પ્રયાસ. આ એક નાનકડી ચિનગારી હતી, જેણે દારૂગોળાના ઢગલામાં આગ લગાડી દીધી.

ડૉ. દર્શિતાબેન શાહ, જેઓ વ્યવસાયે ડૉક્ટર છે અને શાંત સ્વભાવના માનવામાં આવે છે, તેમના માટે આ જાહેર અપમાન અસહ્ય હતું. તેમના મગજનો બાટલો ફાટ્યો. તેમણે તરત જ મેયરના વર્તન સામે તીવ્ર વાંધો ઉઠાવ્યો. તેમણે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે તેઓ કોઈ સામાન્ય કાર્યકર નથી, પરંતુ જનતા દ્વારા ચૂંટાયેલા ધારાસભ્ય છે અને તેમની સાથે આ રીતે વાત ન કરી શકાય. જોતજોતામાં, રચનાત્મક ચર્ચા માટે બોલાવાયેલી બેઠક ‘તૂં-તૂ, મેં-મેં’ના અખાડામાં ફેરવાઈ ગઈ. બંને મહિલા નેતાઓ વચ્ચે ઉગ્ર શાબ્દિક ટપાટપી શરૂ થઈ ગઈ. શહેર પ્રમુખ અને અન્ય સિનિયર નેતાઓની હાજરીમાં જ જે દ્રશ્યો સર્જાયા, તેણે રાજકોટ ભાજપમાં શિસ્તના તમામ દાવાઓની પોલ ખોલી નાખી. વાતાવરણ એટલું તંગ બની ગયું કે અધિકારીઓ પણ સ્તબ્ધ થઈ ગયા. દિવાળીના દીવડાઓ પ્રગટે તે પહેલાં જ રાજકોટના રાજકીય આંગણે અહંકારના ફટાકડા ફૂટી ચૂક્યા હતા.

પ્રકરણ 3: માત્ર એક ઘટના નહીં, મહિનાઓનો સંચિત રોષ

આ વિસ્ફોટ કોઈ એક ઘટનાનું પરિણામ નહોતો. તેની પાછળ મેયર નયનાબેનની કાર્યશૈલી અને તેમના દ્વારા લેવાયેલા વિવાદાસ્પદ નિર્ણયોની લાંબી શૃંખલા જવાબદાર હતી. આક્ષેપો મુજબ, મેયર બન્યા પછી નયનાબેન મહાનગરપાલિકાને જાણે પોતાની અંગત પેઢી સમજીને ચલાવી રહ્યા હતા.

• ડ્રાઈવરોને છૂટા કરવાનો વિવાદ: આ ઘટનાના થોડા સમય પહેલા જ મેયરે મનપાના વર્ષો જૂના અને અનુભવી ડ્રાઈવરોને કોઈ સ્પષ્ટ કારણ વિના છૂટા કરી દીધા હતા. આ નિર્ણયથી માત્ર ડ્રાઈવરોમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર કર્મચારી આલમમાં ભય અને અસંતોષનો માહોલ ફેલાયો હતો. આ નિર્ણય લેતા પહેલા તેમણે કોઈ સમિતિ કે પદાધિકારી સાથે ચર્ચા કરવાની તસ્દી લીધી ન હતી. આ ઘટનાને તેમના ‘આત્મમરજી’ અને ‘એકહથ્થુ’ શાસનના પ્રથમ સંકેત તરીકે જોવામાં આવી.

• કોર્પોરેટરોની અવગણના: માત્ર વિપક્ષ જ નહીં, પરંતુ ભાજપના પોતાના જ કોર્પોરેટરો, ખાસ કરીને મહિલા કોર્પોરેટરોમાં મેયર પ્રત્યે ભારે નારાજગી હતી. અંદરખાને થતી ચર્ચાઓ મુજબ, મેયર કોઈની વાત સાંભળવા તૈયાર ન હતા. જો કોઈ કોર્પોરેટર પોતાના વોર્ડની સમસ્યા લઈને જાય, તો તેને યોગ્ય પ્રતિસાદ મળતો ન હતો. ઘણી મહિલા કોર્પોરેટરોએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, “મેયરસાહેબને જે ન ગમે, તેનું તેઓ ગમે ત્યારે, ગમે તેની હાજરીમાં અપમાન કરી નાખે છે. જાણે અમે ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ નહીં, પણ તેમના હાથ નીચે કામ કરતા કર્મચારીઓ હોઈએ.”

• સંકલનનો સંપૂર્ણ અભાવ: શાસનની ગાડી ત્યારે જ સુવ્યવસ્થિત ચાલે છે જ્યારે સંગઠન અને શાસકીય પાંખ વચ્ચે યોગ્ય સંકલન હોય. પરંતુ રાજકોટમાં આ સંકલનનો સદંતર અભાવ જોવા મળી રહ્યો હતો. મેયર પોતાના નિર્ણયો જાતે જ લેતા અને તેની જાણકારી પાર્ટીના પ્રમુખ કે અન્ય પદાધિકારીઓને પાછળથી મળતી. આનાથી પાર્ટીની છબી ખરડાઈ રહી હતી અને કાર્યકરોમાં પણ ખોટો સંદેશ જઈ રહ્યો હતો.

આમ, ધારાસભ્ય દર્શિતાબેન શાહ સાથેનો ઝઘડો એ માત્ર બે વ્યક્તિઓ વચ્ચેનો ઝઘડો નહોતો, પરંતુ મેયરની કાર્યશૈલી સામે લાંબા સમયથી દબાયેલા અસંતોષનો જાહેરમાં થયેલો પ્રચંડ વિસ્ફોટ હતો.

પ્રકરણ 4: સત્તાનો સંઘર્ષ – મેયર પદ vs. ધારાસભ્ય પદ

આ સમગ્ર ઘટનાક્રમને સમજવા માટે રાજકોટના રાજકારણમાં સત્તાના સમીકરણોને સમજવા જરૂરી છે.

• મેયર (શહેરના પ્રથમ નાગરિક): મેયર પદ એ શહેરના શાસનનું કેન્દ્ર છે. મહાનગરપાલિકાનું સંપૂર્ણ તંત્ર, બજેટ અને વિકાસના કાર્યો સીધા મેયરના નેતૃત્વ હેઠળ આવે છે. આથી, આ પદ અત્યંત શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે. ડૉ. નયનાબેન પેઢડિયા આ પદ પર હોવાથી પોતાને શહેરના સર્વેસર્વા માનતા હોય તે સ્વાભાવિક છે.

• ધારાસભ્ય (વિધાનસભાના પ્રતિનિધિ): બીજી તરફ, ધારાસભ્ય રાજ્ય સરકારમાં શહેરનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ડૉ. દર્શિતાબેન શાહ માત્ર ધારાસભ્ય નથી, પરંતુ તેઓ જે બેઠક (રાજકોટ-69, પશ્ચિમ) પરથી ચૂંટાયા છે, તે ભાજપ માટે પ્રતિષ્ઠાનો વિષય છે. આ બેઠક પરથી જીતીને નરેન્દ્ર મોદી મુખ્યમંત્રી અને વિજય રૂપાણી મુખ્યમંત્રી બન્યા હતા. આથી, આ બેઠકના ધારાસભ્યનું કદ અને વજન પાર્ટીમાં હંમેશા વધારે રહે છે. ધારાસભ્ય તરીકે શહેરના વિકાસ માટે સરકારમાંથી ગ્રાન્ટ લાવવાની અને નીતિ-નિર્માણમાં ભૂમિકા ભજવવાની તેમની જવાબદારી છે.

આમ, એક તરફ શહેરના શાસનની ધુરા સંભાળતા મેયર હતા, તો બીજી તરફ રાજ્ય સરકારમાં શહેરનો અવાજ બુલંદ કરતા ધારાસભ્ય. જ્યારે બંને પદાધિકારીઓ વચ્ચે અહંકારનો ટકરાવ થાય, ત્યારે વિકાસના કાર્યો અવરોધાય છે અને શાસનતંત્રમાં ગૂંચવણ ઊભી થાય છે. આ ઝઘડો સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે બંને નેતાઓ પોતાની ‘લક્ષ્મણ રેખા’ ભૂલીને એકબીજાના કાર્યક્ષેત્રમાં વર્ચસ્વ સ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા.

પ્રકરણ 5: ભાજપની શિસ્તબદ્ધ પાર્ટીની છબી પર પ્રશ્નાર્થ

ભારતીય જનતા પાર્ટી હંમેશા પોતાની જાતને એક ‘શિસ્તબદ્ધ’ અને ‘કેડર-બેઝ્ડ’ પાર્ટી તરીકે પ્રોજેક્ટ કરે છે. પાર્ટીમાં આંતરિક મતભેદો હોઈ શકે છે, પરંતુ તેને જાહેરમાં પ્રદર્શિત કરવાની સખત મનાઈ હોય છે. કોઈપણ વિવાદને પાર્ટીના આંતરિક મંચ પર જ ઉકેલવામાં આવે છે. પરંતુ રાજકોટમાં બનેલી આ ઘટનાએ પાર્ટીની આ છબી પર ગંભીર પ્રશ્નાર્થचिહ્ન લગાવી દીધું છે.

શહેર પ્રમુખની હાજરીમાં જ બે ઉચ્ચ મહિલા પદાધિકારીઓનું આ રીતે જાહેરમાં બાખડવું એ પાર્ટીની આંતરિક લોકશાહીની નિષ્ફળતા અને નેતૃત્વની નબળી પકડ દર્શાવે છે. આ ઘટનાના પડઘા માત્ર રાજકોટ પૂરતા સીમિત નહીં રહે, પરંતુ ગાંધીનગર અને દિલ્હી સુધી પણ સંભળાશે. પ્રદેશ પ્રમુખ સી.આર. પાટીલ, જેઓ શિસ્તના અત્યંત આગ્રહી માનવામાં આવે છે, તેઓ આ ઘટનાને કઈ રીતે લેશે તે જોવું રહ્યું. શું બંને નેતાઓને ઠપકો આપવામાં આવશે? શું તેમની પાસેથી ખુલાસો માંગવામાં આવશે? કે પછી ચૂંટણીઓ નજીક ન હોવાથી મામલાને થાળે પાડી દેવામાં આવશે? આ તમામ સવાલો હાલ રાજકોટના રાજકીય વર્તુળોમાં ચર્ચાઈ રહ્યા છે.

પ્રકરણ 6: શહેરના વિકાસ અને જનતા પર અસર

જ્યારે શાસકો અંદરોઅંદર લડવામાં વ્યસ્ત હોય, ત્યારે તેની સૌથી માઠી અસર શહેરના વિકાસ અને સામાન્ય જનતા પર પડે છે.

• નીતિ વિષયક નિર્ણયોમાં વિલંબ: મેયર અને ધારાસભ્ય વચ્ચેનો સંઘર્ષ વિકાસના પ્રોજેક્ટોની મંજૂરીમાં વિલંબ કરાવી શકે છે. ધારાસભ્ય દ્વારા સૂચવાયેલા કામોને મેયર દ્વારા અટકાવવામાં આવે અથવા મેયર દ્વારા શરૂ કરાયેલા પ્રોજેક્ટમાં ધારાસભ્ય સરકારમાંથી મળતી મદદમાં અવરોધ ઊભો કરે તેવી શક્યતાઓ નકારી શકાય નહીં.

• અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓમાં ગૂંચવણ: વહીવટી તંત્ર માટે આ સ્થિતિ સૌથી વધુ કફોડી હોય છે. તેમણે કોનું સાંભળવું અને કોનું નહીં, તે નક્કી કરવું મુશ્કેલ બની જાય છે. આનાથી વહીવટીતંત્રની કાર્યક્ષમતા ઘટે છે અને ભ્રષ્ટાચારને પ્રોત્સાહન મળે છે.

• જનતાનો વિશ્વાસઘાત: રાજકોટની જનતાએ ભાજપને વિકાસના નામે પ્રચંડ બહુમતીથી ચૂંટીને શાસન સોંપ્યું છે. જનતાને અપેક્ષા હોય છે કે તેમના પ્રતિનિધિઓ સાથે મળીને શહેરની સમસ્યાઓ જેવી કે પાણી, ગટર, રસ્તા, ટ્રાફિક વગેરેનું નિરાકરણ લાવશે. પરંતુ જ્યારે આ જ પ્રતિનિધિઓ અંગત અહંકાર અને સત્તાની લડાઈમાં વ્યસ્ત થઈ જાય, ત્યારે તે જનતાના વિશ્વાસ સાથેનો સીધો દગો છે.

પ્રકરણ 7: સમાપન – આગળ શું?

રાજકોટ ભાજપમાં લાગેલી આ આગને ઠારવી એ હવે પ્રદેશ નેતૃત્વ માટે એક મોટો પડકાર છે. આ ઘટનાએ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે રાજકોટમાં જૂથવાદ ચરમસીમાએ છે અને જો તેને સમયસર કાબૂમાં લેવામાં નહીં આવે, તો તેના પરિણામો પાર્ટીએ ભવિષ્યમાં ભોગવવા પડી શકે છે.

આગામી દિવસોમાં સંભવિતપણે નીચે મુજબના ઘટનાક્રમ જોવા મળી શકે છે:

1. પ્રદેશ નેતૃત્વની દરમિયાનગીરી: પ્રદેશ પ્રમુખ સી.આર. પાટીલ અથવા સંગઠન મહામંત્રી દ્વારા બંને મહિલા નેતાઓને ગાંધીનગર ખાતે બોલાવીને તેમની સાથે ચર્ચા કરવામાં આવી શકે છે અને મામલો થાળે પાડવાનો પ્રયાસ થઈ શકે છે.

2. સમાધાન અને દેખાડો: કદાચ બંને નેતાઓને સાથે બેસાડીને, મીડિયા સમક્ષ હાથ મિલાવીને ‘સબ કુછ ઠીક હૈ’નો દેખાડો કરવામાં આવે. પરંતુ મનમાં લાગેલી ગાંઠ અને અહંકારનો ઘા એટલી સરળતાથી રુઝાશે નહીં.

3. ભવિષ્યના રાજકીય સમીકરણો: આ ઘટનાની અસર બંને નેતાઓના રાજકીય ભવિષ્ય પર પડી શકે છે. પાર્ટી તેમના પ્રદર્શન અને વર્તણૂક પર બારીકાઈથી નજર રાખશે. ભવિષ્યમાં ટિકિટ વહેંચણી કે સંગઠનમાં પદ આપતી વખતે આ કડવા અનુભવને ચોક્કસપણે ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે.

અંતે, દિવાળીના પ્રકાશ પર્વ પહેલા રાજકોટના રાજકારણમાં જે અંધકારમય વાદળો છવાયા છે, તે શહેરના ભવિષ્ય માટે શુભ સંકેત નથી. આ લડાઈ માત્ર બે મહિલા નેતાઓની નથી, પરંતુ આ લડાઈ છે શિસ્ત અને અરાજકતા વચ્ચેની, સંકલન અને સંઘર્ષ વચ્ચેની, અને લોકસેવા અને અહંકાર વચ્ચેની. રાજકોટની જનતા આશા રાખી રહી છે કે તેમના નેતાઓ અંગત મતભેદો ભૂલીને શહેરના વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે, નહિંતર ઇતિહાસ સાક્ષી છે કે જે શાસકો જનતાની સમસ્યાઓ કરતાં પોતાના ઝઘડાઓને વધુ મહત્વ આપે છે, જનતા તેમને લાંબો સમય સત્તા પર રહેવા દેતી નથી.

પ્રસ્તાવના: એક શહેર, બે ઓળખ

સૌરાષ્ટ્રના કાંઠે વસેલું, બાંધણી અને પિત્તળકામ માટે પ્રખ્યાત, અને રિલાયન્સ જેવી વિશ્વની સૌથી મોટી રિફાઇનરીનું ઘર એવું જામનગર શહેર, જેને લોકો પ્રેમથી ‘છોટી કાશી’ તરીકે પણ ઓળખે છે. આ શહેરની ઓળખ તેની ઉદ્યોગ સાહસિકતા, તેની સંસ્કૃતિ અને તેના મિલનસાર લોકોથી બનેલી છે. પરંતુ, સિક્કાની બીજી બાજુની જેમ, આ સોહામણાં શહેરનું નામ વખતોવખત આંતરરાષ્ટ્રીય ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓમાં પણ ગાજતું રહ્યું છે. દાણચોરીથી માંડીને હવે ડિજિટલ યુગના સાયબર ક્રાઇમ સુધી, જામનગરના છેડા અવારનવાર દેશની સરહદો બહાર જોડાયેલા જોવા મળ્યા છે. આ કલંકિત ઇતિહાસમાં વધુ એક પ્રકરણ ઉમેરાયું છે, જેમાં અમદાવાદ સાયબર ક્રાઇમ પોલીસે એક મોટા આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્રોડ રેકેટનો પર્દાફાશ કર્યો છે, જેના મૂળિયા જામનગરની ધરતીમાં ઊંડે સુધી ખૂંપેલા મળી આવ્યા છે. આ કૌભાંડમાં જામનગરના પાંચ યુવકોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે, જેમણે નાઈજિરિયન ઠગ ટોળકીના ‘મની મ્યૂલ’ તરીકે કામ કરી અમદાવાદના એક યુવા વેપારીને રૂ. 32.72 લાખનો ચૂનો ચોપડ્યો હતો.

એક ਸੁનહરો મોકો: છેતરપિંડીની જાળની શરૂઆત

અમદાવાદના ધમધમતા વેપારી જગતમાં પોતાનું સ્થાન જમાવવા મથતા એક યુવા ઉદ્યોગસાહસિકના મોબાઇલ પર એક દિવસ એક અજાણ્યો મેસેજ આવે છે. મેસેજ કરનાર વ્યક્તિ પોતાની ઓળખ આફ્રિકા સ્થિત એક પ્રતિષ્ઠિત ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીના પ્રતિનિધિ તરીકે આપે છે. વાતચીતનો દોર આગળ વધે છે. ફોન અને ઈમેલ પર થતી વાતચીતમાં પેલી પાર બેઠેલા શખ્સો એટલી સહજતા અને પ્રોફેશનલિઝમથી વાત કરે છે કે યુવા વેપારીને તેમની વાત પર ભરોસો બેસી જાય છે.

આ શખ્સો વેપારી સમક્ષ એક અત્યંત લલચામણી બિઝનેસ ઓફર મૂકે છે. તેઓ સમજાવે છે કે તેમની આફ્રિકન કંપનીને એક ખાસ પ્રકારના કેમિકલની મોટા પ્રમાણમાં જરૂર છે, જે ભારતમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. તેમણે વેપારીને કહ્યું, “આ કેમિકલ રાજસ્થાનના ભીલવાડામાં ખૂબ જ ઓછી કિંમતે મળે છે. તમારે બસ ત્યાંથી આ કેમિકલ ખરીદીને અમને આફ્રિકા મોકલવાનું છે. અહીં અમે તેને બમણા કે ત્રણ ગણા ભાવે વેચીશું અને જે પણ નફો થશે, તે આપણે સરખે ભાગે વહેંચી લઈશું.”

રાતોરાત લાખોપતિ બનવાના સપનાં જોતા યુવા વેપારી માટે આ ઓફર કોઈ જેકપોટથી ઓછી ન હતી. આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારમાં પગ મૂકવાનો અને ટૂંકા સમયમાં મોટી કમાણી કરવાનો આ મોકો તે ગુમાવવા માંગતો ન હતો. ઠગ ટોળકીએ નકલી કંપનીના દસ્તાવેજો, વેબસાઇટ લિંક્સ અને પ્રોડક્ટની વિગતો મોકલીને વેપારીનો વિશ્વાસ વધુ મજબૂત કરી દીધો. વેપારી એ વાતથી અજાણ હતો કે તે એક અત્યંત સુનિયોજિત અને ઘાતક જાળમાં ફસાઈ રહ્યો હતો, જેનું સંચાલન હજારો કિલોમીટર દૂર બેઠેલા નાઈજિરિયન ભેજાબાજો અને ભારતમાં તેમના સ્થાનિક સાગરિતો કરી રહ્યા હતા.

મોડસ ઓપરેન્ડી: કેવી રીતે આખું કૌભાંડ પાર પડ્યું?

સાયબર ક્રાઇમની દુનિયામાં આ પ્રકારની છેતરપિંડી “એડવાન્સ ફી ફ્રોડ” અથવા “બિઝનેસ ઈમેલ કોમ્પ્રોમાઈઝ”નું એક સ્વરૂપ છે. ચાલો, આ કેસની મોડસ ઓપરેન્ડીને વિગતવાર સમજીએ:

1. ટાર્ગેટની પસંદગી અને સંપર્ક: આ ઠગ ટોળકી ઓનલાઈન બિઝનેસ પોર્ટલ, સોશિયલ મીડિયા અને ડેટા બ્રોકર્સ પાસેથી મહત્વાકાંક્ષી યુવા વેપારીઓનો ડેટા મેળવે છે. ત્યારબાદ તેઓ એક આકર્ષક આંતરરાષ્ટ્રીય બિઝનેસની ઓફર સાથે તેમનો સંપર્ક કરે છે.

2. વિશ્વાસ કેળવવો: આ ટોળકી ખૂબ જ વ્યવસાયિક રીતે વર્તે છે. તેઓ નકલી વેબસાઇટ્સ, કંપની પ્રોફાઇલ્સ, અને કાયદેસર દેખાતા દસ્તાવેજો તૈયાર રાખે છે. તેમની અંગ્રેજી અને વાતચીતની છટા એટલી પ્રભાવશાળી હોય છે કે ભોગ બનનારને શંકા જતી નથી.

3. લાલચની જાળ: આ કેસમાં, ભીલવાડાથી સસ્તું કેમિકલ ખરીદી આફ્રિકામાં મોંઘા ભાવે વેચવાની વાત એક ઉત્તમ લાલચ હતી. તેમાં રોકાણ ઓછું અને નફો તગડો દેખાડવામાં આવ્યો હતો, જે કોઈપણ નવા વેપારીને આકર્ષિત કરવા માટે પૂરતું હતું.

4. નાણાં પડાવવાની શરૂઆત: શરૂઆતમાં, ઠગો સેમ્પલ, લાઇસન્સ, ટ્રાન્સપોર્ટેશન પરમિટ કે અન્ય નાના ખર્ચાઓના નામે થોડી-થોડી રકમ મંગાવે છે. એકવાર ભોગ બનનાર આ નાની રકમો ચૂકવી દે, એટલે તેનો વિશ્વાસ અતૂટ બની જાય છે. ત્યારબાદ, મુખ્ય સોદા એટલે કે કેમિકલ ખરીદવાના નામે મોટી રકમની માંગણી કરવામાં આવે છે. અમદાવાદના વેપારી સાથે પણ આવું જ થયું. અલગ-અલગ બહાના હેઠળ તેમની પાસેથી ટુકડે-ટુકડે કરીને કુલ રૂ. 32,72,000 પડાવી લેવામાં આવ્યા.

5. ‘મની મ્યૂલ’ નેટવર્કનો ઉપયોગ: અહીંથી જામનગરના આરોપીઓની ભૂમિકા શરૂ થાય છે. છેતરપિંડીથી મેળવેલા પૈસા સીધા પોતાના ખાતામાં જમા કરાવવા જોખમી હોય છે. આથી, આ નાઈજિરિયન ગેંગ ભારતમાં સ્થાનિક યુવકોનું એક નેટવર્ક તૈયાર કરે છે, જેમને ‘મની મ્યૂલ’ (Money Mule) કહેવાય છે. આ યુવકો નજીવા કમિશનની લાલચમાં પોતાના બેંક ખાતાની વિગતો વિદેશી ઠગોને પૂરી પાડે છે.

6. નાણાંનો નિકાલ: જેવી ભોગ બનનાર વેપારી રકમ ટ્રાન્સફર કરે, તે તરત જ જામનગરના આ પાંચ આરોપીઓના અલગ-અલગ બેંક ખાતામાં જમા થઈ જતી. આરોપીઓ તરત જ એટીએમમાંથી રોકડા ઉપાડી લેતા અથવા અન્ય ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરી દેતા. પોતાનું કમિશન રાખીને બાકીની રકમ તેઓ હવાલા જેવા ગેરકાયદેસર માર્ગો દ્વારા નાઈજિરિયન આકાઓ સુધી પહોંચાડી દેતા. આખી પ્રક્રિયા એટલી ઝડપી અને જટિલ બનાવવામાં આવતી કે પોલીસ માટે મની ટ્રેઇલને અનુસરવું અત્યંત મુશ્કેલ બની જાય.

જ્યારે વેપારીએ પૈસા ચૂકવી દીધા બાદ સામેથી સંપર્ક બંધ થઈ ગયો અને કોઈ કેમિકલ કે નફાની વાત ન થઈ, ત્યારે તેમને પોતે છેતરાયા હોવાનો અહેસાસ થયો. તેમણે તાત્કાલિક અમદાવાદ સાયબર ક્રાઇમ પોલીસનો સંપર્ક કરી ફરિયાદ નોંધાવી.

પોલીસ તપાસ: ડિજિટલ પગેરું અને જામનગર કનેક્શન

ફરિયાદ મળતાની સાથે જ અમદાવાદ સાયબર ક્રાઇમ બ્રાંચના નિષ્ણાંત અધિકારીઓની ટીમ કામે લાગી ગઈ. આ એક જટિલ કેસ હતો કારણ કે તેના છેડા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે જોડાયેલા હતા.

• મની ટ્રેઇલની તપાસ: પોલીસે સૌ પ્રથમ ભોગ બનનારના બેંક ખાતામાંથી જે-જે ખાતામાં પૈસા ટ્રાન્સફર થયા હતા, તેની વિગતો મેળવી. તપાસમાં બહાર આવ્યું કે આ તમામ ખાતા જામનગરની અલગ-અલગ બેંકોના હતા.

• ડિજિટલ ફૂટપ્રિન્ટ: પોલીસે આરોપીઓએ ભોગ બનનારનો સંપર્ક કરવા માટે વાપરેલા મોબાઇલ નંબરો અને આઈપી એડ્રેસને ટ્રેસ કરવાનું શરૂ કર્યું. મોટાભાગના નંબરો પ્રી-એક્ટિવેટેડ સિમ કાર્ડ પર હતા અને આઈપી એડ્રેસને પણ VPN (Virtual Private Network) દ્વારા છુપાવવામાં આવ્યા હતા, જે તપાસને ગેરમાર્ગે દોરવાનો પ્રયાસ હતો.

• બેંક ખાતા ધારકોની ઓળખ: પોલીસની એક ટીમ જામનગર પહોંચી અને જે બેંક ખાતામાં પૈસા જમા થયા હતા, તે ખાતાધારકોની KYC (Know Your Customer) વિગતો મેળવી. આ વિગતોના આધારે પાંચેય આરોપીઓની ઓળખ સ્થાપિત થઈ.

• આરોપીઓની ધરપકડ: પુરાવા એકત્ર કર્યા બાદ, પોલીસે ઓપરેશન પાર પાડીને જામનગરના અલગ-અલગ વિસ્તારોમાંથી પાંચ આરોપીઓને દબોચી લીધા. તેમના નામ નીચે મુજબ છે:

  1. અસગર અઝીઝ પઠાણ

  2. અભિષેક મહેશ જોષી

  3. પ્રવિણ ભોજા નંદાણિયા

  4. દીપ પોપટ ગોસ્વામી

  5. નિતીન બાબુ ભાટીયા

જામનગરના પાંચ સાગરિતો: કોણ છે આ યુવકો?

પોલીસની પ્રાથમિક પૂછપરછ અને સૂત્રો પાસેથી મળેલી માહિતી મુજબ, આ પાંચેય યુવકો ટૂંકા રસ્તે પૈસા કમાવવાની લાલચમાં આ ગુનાહિત નેટવર્કનો હિસ્સો બન્યા હતા. તેઓ જાણતા હતા કે તેઓ જે કરી રહ્યા છે તે ગેરકાયદેસર છે, છતાં માત્ર 5થી 10 ટકાના નજીવા કમિશન માટે તેમણે પોતાનું ભવિષ્ય દાવ પર લગાવી દીધું.

આ ટોળકીમાં દીપ પોપટ ગોસ્વામીનું નામ મુખ્ય સૂત્રધાર તરીકે સામે આવ્યું છે. પોલીસ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, દીપ આ પ્રકારના કામમાં માહેર છે. તે અગાઉ પણ આવા જ એક સાયબર ફ્રોડ કેસમાં પોલીસના હાથે ઝડપાઈ ચૂક્યો છે. જેલમાંથી છૂટ્યા બાદ સુધરવાને બદલે તેણે ફરીથી પોતાનું નેટવર્ક સક્રિય કર્યું અને અન્ય ચાર યુવકોને પોતાની સાથે જોડ્યા. તેણે જ નાઈજિરિયન ગેંગ સાથે સંપર્ક સ્થાપિત કરી જામનગરમાં ‘મની મ્યૂલ’નું નેટવર્ક ઊભું કર્યું હતું. આ કામ દ્વારા તેણે મબલખ કમાણી કરી હોવાનું પણ ચર્ચાઈ રહ્યું છે.

અન્ય આરોપીઓ, અસગર, અભિષેક, પ્રવિણ અને નિતીન, સામાન્ય પરિવારોમાંથી આવે છે અને બેરોજગારી અથવા ઝડપથી પૈસાદાર બનવાની લાલસાએ તેમને આ ગુનાના અંધકારમય માર્ગ પર ધકેલી દીધા.

વૈશ્વિક સમસ્યા: નાઈજિરિયન ગેંગ અને ‘મની મ્યૂલ’નું વધતું જોખમ

આ ઘટના માત્ર જામનગર કે અમદાવાદ પૂરતી સીમિત નથી. આ એક વૈશ્વિક સમસ્યાનું પ્રતિબિંબ છે. નાઈજિરિયન સાયબર ક્રિમિનલ ગેંગ, જે “યાહૂ બોયઝ” (Yahoo Boys) તરીકે પણ કુખ્યાત છે, તે સમગ્ર વિશ્વમાં આ પ્રકારના કૌભાંડો ચલાવવા માટે જાણીતી છે. તેઓ ફિશિંગ, રોમાન્સ સ્કેમ, લોટરી ફ્રોડ અને બિઝનેસ ફ્રોડ જેવી વિવિધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને કરોડો રૂપિયાની છેતરપિંડી કરે છે.

આ ગેંગની સફળતાનો મોટો આધાર તેમના ‘મની મ્યૂલ’ નેટવર્ક પર રહેલો છે. તેઓ વિકાસશીલ દેશોના યુવકોને સોશિયલ મીડિયા અથવા સ્થાનિક સંપર્કો દ્વારા ટાર્ગેટ કરે છે અને તેમને “વર્ક ફ્રોમ હોમ” અથવા “મની ટ્રાન્સફર એજન્ટ” જેવી નોકરીઓની લાલચ આપીને ફસાવે છે. આ યુવકોને એ પણ ખબર નથી હોતી કે તેમના બેંક ખાતાનો ઉપયોગ કાળા નાણાંને સફેદ કરવા અથવા છેતરપિંડીના પૈસાને વિદેશ મોકલવા માટે થઈ રહ્યો છે. જ્યારે પોલીસ તપાસ કરે છે, ત્યારે સૌથી પહેલા આ સ્થાનિક ‘મની મ્યૂલ’ જ પકડાય છે, જ્યારે મુખ્ય સૂત્રધારો હજારો કિલોમીટર દૂર બેસીને સુરક્ષિત રહે છે.

સમાજ અને યુવાધન માટે લાલબત્તી

જામનગરના પાંચ યુવકોની ધરપકડ એ સમાજ અને ખાસ કરીને યુવાધન માટે એક ચેતવણી સમાન છે.

• શોર્ટકટનો મોહ: ટૂંકા રસ્તે અને મહેનત વિના પૈસા કમાવવાની લાલસા યુવાનોને ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓ તરફ દોરી જાય છે.

• ડિજિટલ નિરક્ષરતા: ઇન્ટરનેટ અને ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન અંગેની અધૂરી જાણકારી તેમને સાયબર અપરાધીઓનો સરળ શિકાર બનાવે છે.

• કાયદાનું અજ્ઞાન: ઘણા યુવાનોને એ વાતની ગંભીરતાનો અહેસાસ નથી હોતો કે પોતાનું બેંક ખાતું અન્ય કોઈને વાપરવા દેવું એ એક ગંભીર ગુનો છે અને તે માટે તેમને જેલની હવા પણ ખાવી પડી શકે છે.

નિષ્કર્ષ અને આગળની કાર્યવાહી

અમદાવાદ સાયબર ક્રાઇમ પોલીસે જામનગરના પાંચ આરોપીઓની ધરપકડ કરીને એક મહત્વપૂર્ણ સફળતા મેળવી છે, પરંતુ આ લડાઈ હજુ અધૂરી છે. હાલ પોલીસ આરોપીઓના રિમાન્ડ મેળવીને તેમની ઊંડાણપૂર્વક પૂછપરછ કરી રહી છે. આ તપાસમાં નીચેના મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે:

• આ નેટવર્કમાં અન્ય કેટલા સ્થાનિક યુવકો સામેલ છે?

• તેમણે અત્યાર સુધીમાં કુલ કેટલા લોકો સાથે અને કેટલી રકમની છેતરપિંડી કરી છે?

• નાણાં હવાલા દ્વારા કઈ રીતે અને કોને મોકલવામાં આવતા હતા?

• નાઈજિરિયન ગેંગના મુખ્ય સૂત્રધારો સુધી પહોંચવાના કોઈ સુરાગ મળી શકે છે કે કેમ?

આ કેસ ફરી એકવાર એ વાતને અધોરેખિત કરે છે કે સાયબર ક્રાઇમની કોઈ ભૌગોલિક સીમાઓ નથી. જામનગર જેવા શહેરમાં બેઠેલો એક યુવક નાઈજિરિયામાં બેઠેલા અપરાધીનો સાથી બની શકે છે અને અમદાવાદમાં બેઠેલા વેપારીને શિકાર બનાવી શકે છે. આ ડિજિટલ યુગમાં, નાગરિકોએ અત્યંત સાવચેત અને જાગૃત રહેવાની જરૂર છે. કોઈપણ અજાણી અને અતિશય લલચામણી ઓફર પર વિશ્વાસ કરતા પહેલા દસ વાર વિચાર કરવો અને તેની ખરાઈ કરવી અનિવાર્ય છે. અન્યથા, ડિજિટલ દુનિયામાં પાથરેલી માયાજાળમાં ફસાઈને મહેનતની કમાણી ગુમાવતા વાર નહીં લાગે. જામનગરનું નામ ફરી એકવાર ખોટા કારણોસર આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચર્ચાયું છે, જે શહેર માટે એક ચિંતાનો વિષય છે.

પ્રજાસત્તાકની સાચી શક્તિ ત્યારે જ દેખાય છે જ્યારે સામાન્ય નાગરિક પોતાના હકો માટે શાંતિપૂર્ણ અને વિચારપ્રેરક રીતે અવાજ ઉઠાવે. હાલમાં જ જામનગરના નંદ ધામ સોસાયટીના રહીશો દ્વારા યોજાયેલી એક શાંતિમય રેલી એ એવી જ એક જાગૃતિનું ઉદાહરણ બની છે.

આ રેલી માત્ર એક વિરોધ યાત્રા નહોતી — પણ તે નાગરિક હકોની પુનઃપ્રાપ્તિ, સુવિધાઓ માટેની માગ, અને સામૂહિક જવાબદારીનો સંદેશ આપવા માટેનું એક વિચારસરણીય પગલું હતું. રેલીનો આયોજક ગ્રુપ શાંતિપૂર્ણ રીતે ગાંધીય વલણ અને લોકશાહી નીતિઓ સાથે પોતાનો અવાજ શહેરના શાસકો સુધી પહોંચાડવા માગતો હતો.

ચાલો, રેલીની પાછળ રહેલા હેતુ, આયોજન, માર્ગ, સમર્થન, પ્રભાવ અને તેના અંતિમ સંદેશ વિશે ઊંડાણથી વાત કરીએ.

આયોજનની પૃષ્ઠભૂમિ: શું છે રહેશોઅોનો મુદ્દો?

નંદ ધામ સોસાયટીના રહીશો છેલ્લા ઘણા સમયથી વિવિધ નાગરિક સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહ્યા હતા. તેમાં મુખ્યત્વે:

• પાણી પુરવઠાની અણઉપલબ્ધતા

• ગટર સિસ્ટમની બંદ હાલત

• રસ્તાની ખરાબ સ્થિતિ

• સ્ટ્રીટ લાઇટ્સનો અભાવ

• અને પાલિકા તરફથી વારંવાર અવગણના

આ તમામ મુદ્દાઓ સંબંધિત તંત્ર સુધી ઘણા વખતથી લેખિત અને મૌખિક રીતે પહોંચાડવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ કોઇ પ્રભાવી પગલાં લેવામાં આવ્યા નહોતા.

અંતે, રહીશોએ ગાંધીજીના માર્ગે ચાલીને એક શાંતિપૂર્ણ વિરોધ રેલી કાઢવાનો નિર્ણય લીધો – જેની શરૂઆત ગાંધી ચિંતા માર્ગેથી સવારે 11:00 વાગે કરવામાં આવી.

રેલીનો રૂટ અને વ્યવસ્થા

રેલી માટે ચોક્કસ રૂટ નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો જે દરજી રીતે યોજાયો:

1. પ્રારંભ બિંદુ: નંદ ધામ સોસાયટી (પ્રણામી સ્કૂલ સામે)

2. પહેલો ટચ પોઇન્ટ: પટેલ સમાજ

3. પછી: સાત રસ્તા સર્કલ – એક વ્યસ્ત માર્ગ જ્યાં રેલીને વધુ દૃશ્યતા મળી

4. અંતિમ લક્ષ્ય: લાલ બંગલા ખાતે આવેલ જામનગર મહાનગરપાલિકાનું મુખ્ય પટાંગણ

રેલીના માધ્યમથી રહીશોએ જાહેર સ્થળો અને વ્યવસ્થાપકોનું ધ્યાન ખેંચવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું હતું, અને એમાં તેઓ સફળ રહ્યા.

શાંતિપૂર્ણ વિરોધ – ગાંધી ચિંતાના માર્ગે

આ રેલીને ખાસ બનાવનાર મુખ્ય તત્વ એ હતું કે તેમાં ગાંધીવાદી વિચારધારાનો અહેવાલ સ્પષ્ટપણે દેખાયો.

• બેનરો: “અમે કોઈ રાજકીય પક્ષના નહીં, અમે નાગરિક છીએ!”, “અમે સેવા નહીં માંગીએ, હક માંગીએ છીએ”, “જેમણે વોટ માગ્યો તેઓ જવાબદારી પણ લે” જેવા બેનરો જોઈ શકાયા.

• નારા: રહેશોએ “ગાંધીજીના માર્ગે ચલીએ, હક માટે અવાજ ઉઠાવીએ” જેવા નારા લગાવ્યા.

• પોતાનું જ સત્યાગ્રહ: કોઈ રસ્તો બંધ ન કર્યો, ટ્રાફિકને અવરોધ ન કર્યો — માત્ર સંયમિત અને શિસ્તબદ્ધ માર્ગે ચાલીને પોતાનું સંદેશ આપ્યો.

સમાજિક એકતાનું એક પ્રેરણાત્મક દૃશ્ય

આ રેલી માત્ર એક સોસાયટીનું પ્રદર્શન નહોતું — પરંતુ વિવિધ વર્ગો, ધર્મો અને વય જૂથોના લોકોને જોડતું દ્રશ્ય હતું.

• મહિલાઓનું સાથ: રેલીમાં અનેક મહિલા રહીશો બાળકી સાથે જોડાઈ. તેઓએ પોતાનો અવાજ ઊંચો કર્યો કે “જેમ ઘરે જવાબદારી લેવી પડે છે, એમ જ શહેરમાં પણ જવાબદારી તંત્રની છે.”

• યુવાનોનો ઉલ્લેખનીય સહયોગ: ટીનએજર્સ અને કોલેજના યુવાનો – જે ઘણીવાર આવા મૂદાઓથી દૂર રહે છે – તેઓ પણ આગ્રહપૂર્વક જોડાયા.

• મંડળો અને એનજીઓએ પણ આપ્યો સાથ: સ્થાનિક એનજીઓઓ, વિદ્યાર્થી મંડળો અને ઔદ્યોગિક સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિઓ પણ આ રેલીમાં જોડાયા.

આ સર્વધર્મ અને સર્વજ્ઞાતિ સમૂહ એ દર્શાવ્યું કે જો પ્રશ્ન સમૂહનો હોય, તો ઉકેલ પણ સમૂહમાંથી જ આવે.

મહાનગરપાલિકા સુધી પહોંચેલ અવાજ

રેલીના અંતે રહેશોએ લાલ બંગલા ખાતે આવેલા જામનગર મહાનગરપાલિકાના પટાંગણમાં પહોંચીને શાંતિપૂર્ણ વિરોધ નોંધાવ્યો.

• ત્યાં એક જાહેર રજૂઆત પત્ર પાલિકા અધિકારીઓને સોંપવામાં આવ્યો જેમાં 10થી વધુ મુદ્દાઓનો સમાવેશ હતો – જેમાં તાત્કાલિક અને લાંબા ગાળાના ઉકેલની માંગણી હતી.

• પાલિકા અધિકારીએ રહીશોને મળીને જણાવ્યું કે તેમની રજૂઆતને ગંભીરતાથી લેવામાં આવશે અને 15 દિવસની અંદર પ્રાથમિક કામગીરી શરૂ કરવામાં આવશે.

સામાજિક માધ્યમ પર પણ થયો ચર્ચાનો વિષય

આ રેલીની તસવીરો, વીડિયો અને લાઇવ અપડેટ સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયા.

• લોકો એ વખાણ્યા કે કેવી રીતે રહેશોએ કોઈ પણ રાજકીય એજન્ડા વગર, એક નાગરિક તરીકે પોતાની માંગ વ્યક્ત કરી.

• લોકલ મીડિયા અને ન્યુઝ ચેનલો પણ现场 પહોંચ્યાં અને રેલીને કવર કરી.

વિચાર માટે જગ્યા: શું આ અવાજ સ્થિર રહેશે?

આવી રેલી સામાન્ય દ્રષ્ટિએ ‘ન્યૂઝ’ જેવી લાગતી હોય, પણ એ પાછળ અસલી પ્રશ્નો છે:

• શું સ્થાનિક સ્વરાજ્ય સંસ્થાઓ માત્ર ચૂંટણી સમયે જ સક્રિય બને છે?

• રહીશો જે ટેક્સ ભરે છે, એના મૂલ્ય માટે તેમને સતત માંગણી કેમ કરવી પડે?

• શું શહેરના વિકાસમાં નાગરિકોના અવાજને મુખ્ય સ્થાન આપવામાં આવે છે?

આવા પ્રશ્નોનું ધ્યાન રાખીને જ રેલીનો લાંબા ગાળાનો ફાયદો થશે.

અંતિમ સંદેશ: એક પગલું અનેકના માટે રાસ্তা

નંદ ધામ સોસાયટીના રહીશોની રેલી એ માત્ર એક શાંતિમય અવાજ નહોતી – તે એક સંકેત હતો કે નાગરિક હવે જાગૃત છે.

તેમણે સાબિત કર્યું કે

• વ્યવસ્થાના વિરોધ માટે લાઠી નથી લાગતી

• ચિંતા વ્યક્ત કરવા માટે ઉગ્રતા નહીં, વિચાર જોઈએ

• અને, સૌથી અગત્યનું — ગાંધીય રીત આજે પણ પ્રભાવશાળી છે

સમાપન: “અમે હરીફ નહીં, હકદાર છીએ!”

જેમ રહેશોએ બેનર પર લખ્યું હતું: “અમે રાજકીય પક્ષ સામે નહીં, અવ્યવસ્થાની સામે છીએ.”

આ ઉદાહરણ અન્ય વિસ્તારો અને શહેરોના રહીશો માટે પણ પ્રેરણારૂપ બન્યું છે. આજે નંદ ધામની વાત છે, કાલે કદાચ તમારા વિસ્તારની હોઈ શકે.

શહેરી તંત્રો માટે પણ આ ચેતવણીરૂપ સંદેશ છે કે નાગરિકો હવે ઉઘડી આંખો સાથે જોશે અને જવાબદારી માગશે.

ભારતીય ટેલિવિઝન ઇતિહાસમાં કેટલીક શખ્સિયતો એવી રહી છે જેમણે માત્ર પોતાના પાત્રથી değil, પરંતુ વ્યક્તિત્વથી પણ દર્શકોના દિલ જીતી લીધા છે. એવી જ એક શખ્સિયત છે ગુરચરણ સિંહ, જેમણે લોકપ્રિય કોમેડી શો ‘તારક મહેતા કા ઉલ્ટા ચશ્મા’ (TMKOC) માં રોશન સિંહ સોઢી તરીકે દર્શકોનું અઢળક પ્રેમ જીત્યું.

પરંતુ, જે શો ને કારણે તેઓ હમેશાં હસતાં મોઢે દર્શકો સામે આવ્યા, એ શો છોડ્યા પછી તેમના જીવનમાં આવા સંજોગો આવ્યા કે જ્યાં હસવી તો દુર, જીવન જીવવું પણ મુશ્કેલ થઈ પડ્યું.

આ લેખમાં આપણે જાણીશું કે કેવી રીતે ગુરચરણ સિંહે પોતાના જીવનના સૌથી અંધારા દિવસોનો સામનો કર્યો, ક્યાં સુધી પહોંચ્યા, અને આજે તેઓ કેવી રીતે પાછા ફરી રહ્યા છે.

ટેલિવિઝનના રોશન તારા – ગુરચરણનું અભિનય જીવન

‘તારક મહેતા કા ઉલ્ટા ચશ્મા’ એ એક એવી ટેલિવિઝન સીરીઝ છે કે જેના પાત્રો ઘરના સભ્યો સમાન બની ગયા છે. ગુરચરણ સિંહે 2008થી લઈને 2013 સુધી અને પછી ફરી 2014થી 2020 સુધી રોશન સિંહ સોઢી નું પાત્ર ભજવ્યું.

તેનો દમદાર Punjabi લુક, ઉર્જાવાન અભિનય, અને “એહી તો મૈં પ્યૂર પંજાબી મુંડા હાં!” જેવી ડાયલોગ ડિલિવરી આજ પણ લોકોના મનમાં જામી ગઈ છે.

જેમજ TMKOC દેશભરમાં લોકપ્રિય બન્યું, તેમ તેમ ગુરચરણનું પાત્ર પણ household name બની ગયું.

કેમ છોડી સિરિયલ?

2020 સુધી સોઢી તરીકે જોવા મળ્યા બાદ ગુરચરણ અચાનક શોમાંથી ગાયબ થઈ ગયા. શરૂઆતમાં લોકોએ તે શો વચ્ચે છોડી દીધું હોવાનો સમજ કર્યો. TMKOCના નિર્માતા અસિત મોદીએ જણાવ્યું હતું કે ગુરચરણે વ્યક્તિગત કારણસર શો છોડ્યો છે.

પછી ખબર પડી કે તે સમયે કોરોના મહામારી, તેમના પિતાનું આરોગ્ય અને મુસાફરી સંબંધિત કેટલીક સમસ્યાઓના કારણે તેમણે શો છોડવાનું નક્કી કર્યું હતું.

કોરોના પછી જીવનના પડછાયા

2020ના લોકડાઉન અને કોરોનાની લહેર પછી ગુરચરણના જીવનમાં અનેક પડકારો આવી પડ્યા.

• કામ બંધ: અભિનય જગતના ઘણી સોસાયટીઓ બંધ પડી ગઈ હતી. નવા પ્રોજેક્ટ મળવાનું બંધ થયું.

• આર્થિક તંગી: ગુરચરણે જાહેરમાં સ્વીકાર્યું કે તેમને લોન લેવી પડી હતી, અને પોતાના જીવનના ખર્ચા માટે જોરાવું પડ્યું.

• મનોબળની પરિક્ષા: તેમના માટે આ સમય આત્મમંથનનો હતો. તેઓ સતત પુછતા રહેતા કે શું તેઓ પાછા આવી શકશે?

આ સમયમાં તેઓ આખરે સોશિયલ મીડિયા પરથી પણ ગાયબ થઈ ગયા. લોકો આશ્ચર્યચકિત હતા કે તેઓ ક્યાં ગયા?

ચકચાર ભરી ગાયબ થવાની ઘટના

2023માં ગુરચરણનું નામ સમાચાર હેડલાઇન્સમાં ફરી આવ્યું, પણ આ વખતનું કારણ ચિંતાજનક હતું.

તેમના પરિવાર દ્વારા પોલીસને જાણ કરવામાં આવી કે ગુરચરણ અજાણ્યા કારણસર ગાયબ થઇ ગયા છે અને કોઈ સંપર્કમાં નથી.

આ ઘટના બાદ ઘણા દિવસ સુધી ચિંતા હતી કે ગુરચરણ ક્યાં છે. પરંતુ થોડા દિવસ બાદ તેઓ સ્વસ્થ રીતે પાછા આવ્યા અને કહ્યું કે તેઓ થોડા સમય માટે આત્મમંથન કરવા માટે એકાંતમાં ગયેલા.

તેમણે કહ્યું કે જીવનમાં ઘણા પ્રશ્નો હતા, અને કેટલાક જવાબ મેળવવા માટે થોડી શાંતિ જોઈતી હતી. તેમણે પોતાના ચાહકોને માફી પણ માગી કે તેઓ ચિંતામાં મૂક્યા.

જિંદગીની નવી રાહ: આશાનું સંદેશ

2025ના અંતમાં ગુરચરણ ફરી એકવાર લોકો સામે આવ્યા – આ વખતે એક વિડિયો સંદેશ સાથે, જેમાં તેમની આંખોમાં આશાની ઝાંખી હતી.

તેમણે ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પોસ્ટ કરતા કહ્યું:

“આજે, હું ઘણા સમય પછી તમારા બધાની સામે આવ્યો છું. કારણ કે આખરે, ભગવાને મારી, મારા પરિવારની અને મારા ચાહકોની પ્રાર્થનાનો જવાબ આપ્યો છે.”

તેમણે ઉમેર્યું:

“મારી પાસે સારા સમાચાર છે, જે મારા માટે ખૂબ મોટી વાત છે. ટૂંક સમયમાં એ ખુશખબરી તમારા સાથે શેર કરીશ. તમારા પ્રેમ અને સહારે માટે ખૂબ આભારી છું.”

આ વાક્યો સામાન્ય લાગી શકે છે, પણ જે વ્યક્તિએ તકલીફો, નિરાશા અને મનસ્વી એકલતા અનુભવ્યો હોય, તેમના માટે એ ‘આશાની ઝાંખી’ બની રહે છે.

શું ગુરચરણ ‘બિગ બોસ’ માં જોવા મળશે?

પાછલા કેટલાંક મહીનાઓથી અહેવાલો આવી રહ્યા હતા કે ગુરચરણ可能 બિગ બોસ 19 નો ભાગ બની શકે છે. જોકે, તે અફવાઓ હોવાનો ખુદ ગુરચરે જ ઇનકાર કર્યો હતો.

તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે તે ‘બિગ બોસ’ નો ભાગ નથી બની રહ્યા, પણ તેઓ કંઈક બીજું exciting કરવા જઈ રહ્યા છે, જે ટૂંક સમયમાં જાહેર કરશે.

ચાહકોની પ્રતિસાદ અને લાગણી

ગુરચરણના Comeback સંકેતને લઈને ચાહકોમાં ખુશીની લહેર ફરી વળી છે. સોશિયલ મીડિયા પર “Welcome Back SODHI” જેવા હેશટેગ ટ્રેન્ડ થવા લાગ્યા.

અનુભવમાં આવેલું કે લોકો કોઇને તોડી પાડે છે એના કરતા પણ વધુ મહત્ત્વનું છે – જ્યારે સમાજ કોઈ તૂટેલા મનુષ્યને ફરી ઊભો થવામાં મદદ કરે. ગુરચરણનો સંદેશ એ ઊંડા પ્રેમ અને સમર્થનના દ્રષ્ટાંત છે જે તેમને તેમના ચાહકો તરફથી મળ્યું.

નિગમાત્મક અર્થઘટન – અભિનય જગતની અસલ સફર

ગુરચરણના જીવનકથામાંથી એક મોટું પાઠ મળે છે – સ્ટાર્ડમ એ હંમેશા સ્થિર નથી હોતું.

એક દિવસ તમે દરેક ઘરમાં ઓળખાતા પાત્ર બની શકો છો, અને બીજે દિવસે કાર્ય ન મળે તો જીવન ટૂંકતું લાગતું હોય છે.

મહત્વનું છે – કેવા રીતે તમે પાછા ફરો છો.

અંતિમ વિચાર: રોશન સિન્હા નહીં પણ રોશન જીવન

ગુરચરણ આજે પોતાનું જીવન ફરી રોશન કરવાનું સપનું જોઈ રહ્યા છે. તેમના માટે કામનું મળવું માત્ર એક નવી શરૂઆત નથી – એ એક મોટી જંગનો વિજય છે.

અંતે, જ્યારે કોઈ અભિનેતાની પાછળના સંઘર્ષોને સમજીએ ત્યારે સાચું સહાનુભૂતિ અને સમજણ ઉભી થાય છે. ગુરચરણે એ સાબિત કર્યું છે કે જો શ્વાસ ચાલુ છે તો આશા પણ જીવંત છે.

સમાપન: ગુરચરણના ચરણ ફરી ચલ્યા છે… હવે રાહ છે તો ઉડાનની!

ચાલો તેમને શુભેચ્છા પાઠવીયે કે તેઓ ફરી સ્ક્રીન પર આવે, પોતાની જીવંત ઉર્જા અને હાસ્યથી આપણને ફરી હસાવે.

કારણ કે જેમ ગુરચરણે કહ્યું,

“જિંદગી ક્યારેક અંધારું આપે છે, પણ જો વિશ્વાસ રાખીએ તો એક નાનકડું દીવો પણ આખું જગત ઉજળી શકે છે.”

ભારતીય સિનેમાનું એક અજોડ તારો એટલે અમિતાભ બચ્ચન. જીવનના ૮૨મા વર્ષમાં પણ તેમની કામ પ્રત્યેની લાગણી, શિસ્ત અને ઉત્સાહ લોકોને અચંબિત કરે છે. તેમની કારકિર્દી માત્ર ફિલ્મો પૂરતી સીમિત નથી રહી; તેમણે ટેલિવિઝન, રાજકારણ, અને સમાજસેવા જેવા ક્ષેત્રોમાં પણ પોતાનું વિશિષ્ટ યોગદાન આપ્યું છે.

પરંતુ આજે આપણે વાત કરીશું, ફિલ્મો પાછળ રહેલા અસલી હીરો પૈકી એક – તેમના મેકઅપ આર્ટિસ્ટ દીપક સાવંત – જે છેલ્લાં ૫૩ વર્ષથી અમિતાભ બચ્ચન સાથે જોડાયેલા છે. દીપક સાવંતે પોતાની મુલાકાતમાં અમિતાભ બચ્ચનના કામ પ્રત્યેના સમર્પણ, વ્યવસાયિક શિસ્ત અને માનવિય ગુણધર્મો વિશે જે ખુલાસાઓ કર્યા છે, તે માત્ર એક સ્ટારના değil પરંતુ એક પ્રેરણાદાયક વ્યક્તિના જીવનને દર્શાવે છે.

પ્રથમ મુલાકાતથી શરૂ થયેલ એક અજોડ સહકાર

દીપક સાવંત અને અમિતાભ બચ્ચનની પ્રથમ મુલાકાત 1971ની ફિલ્મ “રસ્તે કા પથ્થર” ના સેટ પર થઈ હતી. તે સમયથી લઈને આજે સુધી, ૫૩ વર્ષનો લાંબો સમય સાથે પસાર થયો છે. કોઈ પણ વ્યક્તિનું એવું કાર્ય જીવન ચાલતું રાખવું એક દુર્લભ ઘટના છે.

દીપક સાવંત કહે છે, “આવો સમય ઘણાં ઓછા લોકોને મળ્યો છે. ભગવાન પછી જો હું કોઈ પર વિશ્વાસ રાખું છું તો એ અમિતાભ બચ્ચન છે. હું એમન માટે કોઈની સામે લડી શકું છું, પણ એમની ઈમાનદારી સામે કોઈ ઉંગલી ઉઠાવે એ સહન નહિ કરી શકું.”

સમર્પણ જે ઉંમરથી ઉપર છે

એવું કહેવાય છે કે “પ્રેમ કે પળમાં દેખાય છે, પરંતુ વ્યાવસાયિકતા વર્ષોમાં.” અમિતાભ બચ્ચનની કારકિર્દીનો અભ્યાસ કરીએ તો જાણી શકાય છે કે તેઓ પોતાના કામ માટે ક્યારે જડપથી આગળ વધ્યા નથી – તેમણે દર એક પગલાને સંપૂર્ણ રીતે જીવ્યું છે.

દીપક કહે છે, “બિગ બી સેટ પર હંમેશાં કોલ ટાઇમથી 30 મિનિટ પહેલા હાજર રહે છે. તેઓ ક્યારેય નિશ્ચિત વર્ક શિફ્ટની માગ નથી કરતા. જો જરૂર પડે તો સતત 16 કલાક કામ કરે છે. અને બીજા દિવસે પણ એ સવારના પહેલા શોટ માટે તૈયાર હોય છે.”

એવું શા માટે શક્ય બને છે?

કારણ છે – શિસ્ત, લય, અને એ કામ માટેનો તપસ્વી ભાવ. દીપક કહે છે કે અમિતાભ બચ્ચન દરેક દ્રશ્ય (સીન)ને 50 વખત સુધી વાંચે છે અને શૂટિંગ પહેલાં ઓછામાં ઓછા 10 વખત રિહર્સલ કરે છે. આજકાલ ઘણા કલાકારો માત્ર ડાયલોગ્સ યાદ કરી લેતાં હોય છે, પરંતુ અમિતાભ તેને આત્મસાત કરે છે.

અક્ષય કુમાર સામે તુલના – એક વ્યાવસાયિક મોખરાવાર

દીપક સાવંતે અક્ષય કુમાર સાથે પણ કામ કર્યું છે. તેઓ અક્ષયની પણ પ્રશંસા કરે છે પરંતુ સ્પષ્ટ કહે છે કે “અમિતાભ જેવો કોઈ નથી.”

તુલનાત્મક દ્રષ્ટિએ:

• અક્ષય કુમાર પણ સમયે સેટ પર આવે છે અને કામમાં શિસ્ત રાખે છે.

• પરંતુ અક્ષયનો વર્ક શેડ્યૂલ ચોક્કસ હોય છે. તે નિર્ધારિત સમય પર આવે અને નક્કી સમય પછી ચાલી જાય છે.

• જ્યારે અમિતાભ જરૂર પડે તો સેટ પર વધુ સમય રહે છે અને સેટ બંધ ન થાય ત્યાં સુધી તેમની હાજરી રહે છે.

દીપક કહે છે કે, “અક્ષય કુમાર પણ ઘણો વ્યાવસાયિક છે, પણ અમિતાભનું સ્તર કંઈક અલગ જ છે. તેમને ઉંમરનો થાક નથી. તેઓ પોતાના કામ માટે જીવંત દાખલો છે.”

માણસ તરીકે અમિતાભ – અભિનયથી પણ આગળ

દિગ્ગજ કલાકાર હોવા છતાં અમિતાભ બચ્ચન પોતાના કામથી કોઈને નુક્સાન ન થાય એ બાબતમાં અત્યંત સતર્ક રહે છે.

દીપક કહે છે, “તેમનો નિયમ છે – ‘મારા કારણે નિર્માતા એક રૂપિયો પણ ગુમાવવો નહિ જોઈએ.’ આવા વિચારો આજે ઘણા લોકોમાં મળતા નથી. બિગ બીના માટે કાર્ય કરવું એ મારા માટે ઇશ્વર સેવાના બરાબર છે.”

તેવોએ વધુમાં કહ્યું કે અમિતાભ પોતાના દરેક સહકર્મી સાથે માનવિય અભિગમ રાખે છે. તેઓ ક્યારેય પોતાને “સિટારા” (સ્ટાર) તરીકે નથી માણતા – પણ દરેકના શ્રમની કદર કરે છે.

આજનું યુગ અને અમિતાભનો ફિટનેસ મંત્ર

૮૨ વર્ષની ઉંમરે જ્યારે મોટા ભાગના લોકો નિવૃત્તિની બાજુમાં હોય છે, ત્યારે અમિતાભ હજુ પણ નવા પ્રોજેક્ટ્સમાં વ્યસ્ત છે.

તેમના આગામી ફિલ્મો:

• Kalki 2898 AD – Part 2

• Brahmastra 2

• Section 84

તેઓ ફિટનેસ માટે પણ ખાસ કાળજી લે છે. દીપક કહે છે કે “બિગ બી રોજ વ્યાયામ કરે છે, સમયસર ખાય છે અને દરેક દ્રશ્ય માટે સ્વસ્થ રહેવું તેનું ધ્યેય છે.”

તેઓ એક અલગ પ્રકારના “ફિટનેસ આઇકોન” છે – જ્યાં ફિટનેસનો અર્થ માત્ર શરીર નહીં, પણ મન અને સંકલ્પશક્તિ પણ છે.

અંતિમ વિચારો: શિસ્ત + ઈમાનદારી + પ્રેમ = અમિતાભ બચ્ચન

दीપक सावतના જણાવ્યા અનુસાર, અમિતાભ બચ્ચન માત્ર અભિનેતા નથી – તેઓ એક સંસ્થા છે.

તેમના જીવનમાંથી આપણને શીખ મળે છે કે સફળતા ફક્ત પ્રતિભાથી નહીં, પણ શિસ્ત અને સતત મહેનતથી મળે છે. ૫૬ વર્ષથી ચલાયેલી કારકિર્દી માત્ર તારો બનવા માટે નહિ, પણ “પ્રેરણા” બનવા માટે છે.

વિચાર માટે થોડું સ્થાન:

જ્યારે આજના ઘણા યુવાન કલાકારો માત્ર સેલિબ્રિટી ઇમેજ માટે કામ કરે છે, ત્યારે અમિતાભ બચ્ચન “કલા” માટે જીવીએ છે.

શું આજનું યુગ એમના જેવી વ્યાવસાયિકતા, સમર્પણ અને માનવતાને અનુસરી શકે છે?

જવાબ આપવો મુશ્કેલ છે, પણ અમિતાભ બચ્ચન જેવા જીવી રહેલા દ્રષ્ટાંતને જોતા આશા જરૂર રાખી શકાય છે.

સમાપન:

અમિતાભ બચ્ચન એ ફક્ત નામ નથી, એ એક સંસ્કૃતિ છે – એક લાયકાત છે – અને, દીપક સાવંતના શબ્દોમાં કહીએ તો, “દેવની સાથે સરખાવાઈ શકે એવી વ્યાવસાયિક નમ્રતા.”