જામનગર શહેરને સ્વચ્છ અને સુંદર બનાવવા માટે મહાનગરપાલિકા વર્ષોથી “ડોર ટુ ડોર ગાર્બેજ કલેકશન” યોજના ચલાવી રહી છે. નાગરિકો પોતાના ઘરની બહાર કચરો ન ફેંકે અને શહેરમાં સ્વચ્છતા જળવાય એ હેતુથી દરરોજ કચરા ઉપાડતી ગાડીઓ નક્કી કરાયેલા રૂટ મુજબ ફરતી હોય છે. પરંતુ હવે આ વ્યવસ્થામાં ગંભીર અનિયમિતતાઓ બહાર આવી છે. શહેરના અનેક વિસ્તારોમાંથી નાગરિકો અને કોર્પોરેટરોએ મહાનગરપાલિકાને લેખિત તેમજ મૌખિક રીતે ફરિયાદો કરી છે કે કોન્ટ્રાક્ટર કંપનીઓ ટેન્ડરના નિયમોનો ઉલાળો કરી રહી છે.

તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે, ટેન્ડર મુજબ દરેક ગાડી સાથે એક ડ્રાઇવર તથા બે હેલ્પર ફરજિયાત હોવા છતાં કોન્ટ્રાક્ટરોએ માત્ર એક હેલ્પર રાખીને જ કામ ચલાવવાનું શરૂ કર્યું છે. એટલે કે, દરેક ગાડીમાં એક વ્યક્તિ ઓછો રાખી શ્રમશક્તિ બચાવવાની સાથે મોટી રકમ બચાવવામાં આવી રહી છે. આ રીતે નિયમ વિરુદ્ધ કામગીરી થવા છતાં, લગત વિભાગના અધિકારીઓ દ્વારા માત્ર નાની પેનલ્ટી મારીને સંતોષ માનવામાં આવે છે. જે સમગ્ર વ્યવસ્થામાં ગોઠવણ અને મિલીભગતની સંભાવનાઓને બળ આપે છે.

🚛 ટેન્ડરનો નિયમ : પરંતુ અમલ ક્યાં?

જામનગર મહાનગરપાલિકાના સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ વિભાગ દ્વારા શહેરના તમામ 16 વોર્ડોમાં ડોર ટુ ડોર ગાર્બેજ કલેકશન માટે ખાનગી કંપનીઓ સાથે કરાર કરવામાં આવ્યા છે. નિયમ મુજબ, દરેક ગાડીમાં ઓછામાં ઓછા ત્રણ વ્યક્તિ ફરજિયાત છે —

1. એક ડ્રાઈવર

2. બે હેલ્પર

આ વ્યવસ્થા એ માટે જરૂરી છે કે એક હેલ્પર ડ્રાઇવર સાથે રહી ગાડી ચલાવવાની, કચરો ભરવાની અને ઉતારવાની પ્રક્રિયામાં સહકાર આપે. બીજા હેલ્પરનું કામ ઘરોમાંથી કચરો એકઠો કરવાનો અને સમયસર ગાડીને ભરવાનું રહે છે. જો માત્ર એક જ હેલ્પર રહેશે, તો કામની ગતિ ધીમી પડશે, સમય વધુ લાગશે અને કેટલાક ઘરોમાં કચરો ઉપાડાય નહીં.

પરંતુ હકીકતમાં ઘણા વિસ્તારોમાં માત્ર ડ્રાઇવર અને એક જ હેલ્પર ફરતા જોવા મળે છે. એટલે કે ટેન્ડરમાં લખાયેલા માનકોનો સ્પષ્ટ ઉલાળો થઈ રહ્યો છે.

📉 એક માણસ ઓછો, પણ કમાણી વધારે!

સ્થાનિક સૂત્રો જણાવે છે કે એક હેલ્પર ઓછો રાખવાથી કોન્ટ્રાક્ટરો દરરોજ હજારો રૂપિયાની બચત કરી રહ્યા છે. જો દરેક વોર્ડમાં 10થી વધુ ગાડીઓ હોય અને દરેકમાં એક વ્યક્તિનો પગાર બચાવવામાં આવે, તો મહિને લાખો રૂપિયાની અનધિકૃત બચત થાય છે. આ બચત પછી અન્ય ખર્ચ તરીકે બતાવીને કોન્ટ્રાક્ટરો પોતાની ખિસ્સા ગરમ કરી રહ્યા છે.

તેની સામે નાગરિકોને સ્વચ્છતા સેવાઓ અધૂરી મળી રહી છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં કચરો બે-ત્રણ દિવસ સુધી ન ઉપાડાતા દુર્ગંધ ફેલાય છે, પશુઓ ભેગા થાય છે અને સ્વચ્છ ભારત અભિયાનનો ખ્યાલ માત્ર કાગળ પર જ રહી ગયો છે.

⚖️ અધિકારીઓની આંખ મીંચામણ અને પેનલ્ટીનો ખેલ

ટેંડર ઉલાળ્યાના કેસોમાં પાલિકાના સોલિડ વેસ્ટ વિભાગના એસ.આઈ. અને એસ.એસ.આઈ. અધિકારીઓને પેનલ્ટી લગાવવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે. પરંતુ અચરજની વાત એ છે કે દરેક વખતે માત્ર “નજીવી પેનલ્ટી” લગાવીને મામલો સમાપ્ત કરી દેવામાં આવે છે.

એક વોર્ડ અધિકારીના જણાવ્યા મુજબ, “કોઈ ગાડીમાં એક માણસ ઓછો હોય તો તે માટે દરરોજના બિલમાંથી રૂપિયા 500 થી 1000 જેટલી પેનલ્ટી વસૂલાય છે. પણ તે પણ ઘણા વખત તો વસૂલાત સુધી પહોંચી નથી.”

તેના સામે કોન્ટ્રાક્ટરો મહિને લાખો રૂપિયાની ચુકવણી મેળવે છે. એટલે આવી પેનલ્ટી માત્ર દેખાડો બની રહી છે. ઘણી વખત સ્થાનિક અધિકારીઓ અને કોન્ટ્રાક્ટર વચ્ચેની ગોઠવણના કારણે કાગળ પર બધું ઠીક બતાવવામાં આવે છે.

🚮 નાગરિકોનો રોષ : “ગાડીઓ સમયસર આવતી નથી”

જામનગરના અનેક વિસ્તારોના રહેવાસીઓએ આ મામલે તીવ્ર અસંતોષ વ્યક્ત કર્યો છે. “આ ડોર ટુ ડોર ગાડી બે-ત્રણ દિવસે જ આવે છે, અને એ પણ સવારના 7 થી 9 વચ્ચે જ,” એવા આક્ષેપો સામાન્ય બની ગયા છે.

કોઈક વિસ્તારના નાગરિકોએ જણાવ્યું કે કચરો સમયસર ઉપાડાતો નથી, જેના કારણે રસ્તા પર ઢગલો જોવા મળે છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં તો નાગરિકો પોતે કચરો રસ્તાની બાજુએ ફેંકી દે છે કારણ કે ગાડી ન આવવાથી વિકલ્પ રહેતો નથી.

🧹 દિવાળીની સફાઈ વચ્ચે વધ્યો તકલીફનો માહોલ

હાલમાં શહેરમાં દિવાળીના તહેવારની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. લોકો પોતાના ઘરો, દુકાનો અને ગોડાઉનોની સફાઈમાં વ્યસ્ત છે. આવા સમયમાં કચરો સમયસર ઉપાડાતો ન હોય તો સ્થિતિ વધુ વિકટ બને છે. અનેક વિસ્તારોમાં દિવાળીના પહેલા જ ગલીઓમાં કચરાના ઢગલા સર્જાઈ ગયા છે.

આ વખતે લોકોની ફરિયાદ છે કે ગાડી આવે ત્યારે હેલ્પર ઉતાવળમાં કચરો ઉઠાવીને ચાલ્યો જાય છે, કેટલાક ઘરેથી કચરો ન ઉપાડાય તો લોકો પર ગુસ્સે થાય છે. નાગરિકો સાથે અયોગ્ય વર્તનના પણ બનાવો સામે આવ્યા છે. “અમે પાલિકાને ટેક્સ આપીએ છીએ, છતાં અમને એવી સેવા મળતી નથી,” એવા શબ્દોમાં અનેક લોકોએ રોષ વ્યક્ત કર્યો છે.

💬 રાજકીય પ્રતિસાદ અને કોર્પોરેટરોનાં નિવેદનો

શહેરના કેટલાક કોર્પોરેટરોએ પણ આ મુદ્દે અવાજ ઉઠાવ્યો છે. એક કોર્પોરેટરે જણાવ્યું, “ટેંડર મુજબ ત્રણ માણસ ફરજિયાત છે છતાં બે જ રાખવામાં આવે છે, એટલે સીધો ભ્રષ્ટાચાર છે. જો તંત્ર કડક બને તો આવા કોન્ટ્રાક્ટર એક દિવસ પણ ચાલે નહીં.”

બીજા એક પ્રતિનિધિએ કહ્યું કે, “મહાનગરપાલિકા અધિકારીઓ માત્ર કાગળ પર સ્વચ્છતા બતાવે છે. જમીન પર સ્થિતિ ખૂબ ખરાબ છે. નાગરિકોની ફરિયાદ છતાં કોઈ કાર્યવાહી થતી નથી.”

🏛️ મ્યુનિસિપલ કમિશનરને ફરિયાદો : તપાસની માંગ

આ મામલે મ્યુનિસિપલ કમિશનર પાસે અનેક લેખિત રજૂઆતો પહોંચાડવામાં આવી છે. નાગરિક સંગઠનો તથા પર્યાવરણપ્રેમીઓએ કમિશનરને વિનંતી કરી છે કે આ ટેન્ડર ઉલાળ્યાની ગંભીર તપાસ હાથ ધરીને જવાબદાર અધિકારીઓ સામે પગલાં લેવામાં આવે.

કમિશનર સ્તરે તપાસની ખાતરી આપવામાં આવી હોવાની ચર્ચા છે. જો કે અત્યાર સુધી કોઈ જાહેર નિવેદન બહાર આવ્યું નથી. પરંતુ નાગરિકો આશા રાખી રહ્યા છે કે આ વખત તપાસ માત્ર કાગળ સુધી સીમિત નહીં રહે.

📊 નાણાકીય ગોટાળા અને વાર્ષિક કરોડોનું બિલ

ડોર ટુ ડોર ગાર્બેજ કલેકશન માટે મહાનગરપાલિકા દર વર્ષે કરોડો રૂપિયાનો ખર્ચ કરે છે. દરેક વોર્ડ માટે કોન્ટ્રાક્ટર કંપનીને માસિક ચુકવણી કરવામાં આવે છે.
જો એક હેલ્પર ઓછો રાખીને તેઓ કાર્ય કરી રહ્યા હોય, તો એનો સીધો અર્થ છે કે લાખો રૂપિયાનો ગોટાળો થઈ રહ્યો છે. કારણ કે કર્મચારીનો પગાર બિલમાં બતાવવામાં આવે છે, પણ વાસ્તવમાં વ્યક્તિ ફરજ પર હાજર જ નથી.

આ રીતે જાહેર નાણાનો દુરૂપયોગ થતો હોય તો એ માત્ર ટેન્ડરનો ઉલાળો નથી, પણ ભ્રષ્ટાચારની ગંભીર શંકા છે.

🔍 લોકહિત માટે સ્વચ્છતા પ્રણાલીનું પુનર્મૂલ્યાંકન જરૂરી

શહેરમાં સ્વચ્છતા એ માત્ર એક વિભાગનો વિષય નથી, પણ દરેક નાગરિકના આરોગ્ય સાથે સીધી રીતે જોડાયેલ છે. જો કચરો સમયસર ન ઉપાડાય, તો મચ્છર, જીવાતો અને રોગચાળો ફેલાય છે. વરસાદી સીઝન પછી આવી સ્થિતિ વધુ ખતરનાક બની શકે છે.

તેથી મહાનગરપાલિકાએ કોન્ટ્રાક્ટર કંપનીઓના દૈનિક રિપોર્ટિંગ સિસ્ટમને ઑનલાઇન અને પારદર્શક બનાવવી જોઈએ. દરેક ગાડીની GPS ટ્રેકિંગ, કર્મચારી હાજરીની બાયોમેટ્રિક સિસ્ટમ અને નાગરિક એપ્લિકેશન દ્વારા ફરિયાદ નોંધણીની સુવિધા શરૂ થાય તો જ આ સમસ્યા ઉકેલી શકાય.

🏁 અંતિમ શબ્દ

જામનગર મહાનગરપાલિકાના ડોર ટુ ડોર કચરા ઉપાડણના કોન્ટ્રાક્ટરો ટેન્ડરના નિયમોનો ઉલાળો કરીને વર્ષોથી પોતાની મનમાની ચલાવી રહ્યા છે. તંત્રની આંખ મીંચામણ અને નાની પેનલ્ટીનો દેખાડો માત્ર નાગરિકોને ઠગવાની રીત બની ગઈ છે.

હવે જ્યારે દિવાળીની સફાઈ અને તહેવારની સિઝન છે, ત્યારે નાગરિકો આશા રાખે છે કે તંત્ર જાગશે અને કચરા ઉપાડણની વ્યવસ્થા સુધારશે. કારણ કે સ્વચ્છતા માત્ર અભિયાન નથી — એ નાગરિકોના આરોગ્ય અને શહેરની પ્રતિષ્ઠા સાથે સીધી રીતે જોડાયેલી છે.

નવ દિલ્હી, તા. 07 ઑક્ટોબર : વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં યોજાયેલી કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળની મહત્વપૂર્ણ બેઠકમાં આજે દેશના પરિવહન ક્ષેત્ર માટે એક ઐતિહાસિક નિર્ણય લેવાયો છે. મંત્રીમંડળે કુલ ₹24,634 કરોડના ખર્ચે ચાર વિશાળ રેલ્વે પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપી છે, જે ભારતના ચાર મુખ્ય રાજ્યો — મહારાષ્ટ્ર, મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાત અને છત્તીસગઢ —ના કુલ 18 જિલ્લાઓને સીધી રીતે લાભાન્વિત કરશે. આ પ્રોજેક્ટ્સ હેઠળ હાલના ભારતીય રેલ્વે નેટવર્કમાં આશરે 894 કિલોમીટરનો નવો ઉમેરો થશે, જે રેલ પરિવહનને વધુ ઝડપ, સલામતી અને કાર્યક્ષમતા આપશે.

🚉 મંજૂર થયેલા ચાર પ્રોજેક્ટ્સનો વિસ્તારવાર વિહંગાવલોકન :

1. વર્ધા-ભુસાવલ સેક્શન (મહારાષ્ટ્ર):
   આ પ્રોજેક્ટમાં કુલ 314 કિલોમીટર લાંબી નવી લાઇન બનાવવામાં આવશે. વાર્ધા અને ભુસાવલ વચ્ચેના આ સેક્શનથી વિદર્ભ પ્રદેશના ઉદ્યોગોને તેમજ કાપડ, ખનિજ અને કૃષિ ઉત્પાદનોના પરિવહનને નવી ગતિ મળશે. આ માર્ગથી મુંબઈ અને નાગપુર વચ્ચેના રેલ ટ્રાફિકમાં રાહત મળશે અને મુસાફરો તથા માલવાહક બંને માટે મુસાફરી વધુ સરળ બનશે.

2. ગોંદિયા-ડોંગરગઢ સેક્શન (મહારાષ્ટ્ર-છત્તીસગઢ):
   84 કિલોમીટર લાંબી આ નવી લાઇન બે રાજ્યોને જોડશે. આ રેલ માર્ગ મધ્ય ભારતના ખનિજ સમૃદ્ધ વિસ્તારોમાં ઉદ્યોગિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપશે. ખાસ કરીને આયર્ન ઓર, કોલસો અને ઔદ્યોગિક માલના પરિવહન માટે આ માર્ગ ખૂબ જ ઉપયોગી બનશે.

3. વડોદરા-રતલામ કોરિડોર (ગુજરાત-મધ્યપ્રદેશ):
   આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ 259 કિલોમીટરની રેલ લાઇનનું અપગ્રેડેશન અને વિસ્તરણ હાથ ધરાશે. વડોદરા, છોટાઉદેપુર, ધર, રતલામ સહિતના વિસ્તારોમાં આ લાઇનથી મુસાફરોની સુવિધા વધશે, તેમજ માલ પરિવહન માટેનો સમય અને ખર્ચ બંને ઘટશે. આ કોરિડોર પશ્ચિમ રેલ્વે માટે એક વ્યૂહાત્મક કડી તરીકે કામ કરશે.

4. ઇટારસી-ભોપાલ-બીના સેક્શન (મધ્યપ્રદેશ):
   237 કિલોમીટર લાંબી આ લાઇન મધ્યપ્રદેશના રેલ પરિવહન નેટવર્કને મજબૂત બનાવશે. ભોપાલ અને બીના વચ્ચેના ઉદ્યોગો, ખેતી આધારિત કારખાનાઓ અને નાગરિક મુસાફરી માટે આ પ્રોજેક્ટ અત્યંત મહત્વનો સાબિત થશે.

💡 વિકાસના નવા માર્ગે ચાર રાજ્યો :

આ ચારેય પ્રોજેક્ટ્સ માત્ર રેલ્વેના માળખાકીય વિકાસ સુધી મર્યાદિત નથી, પરંતુ પ્રાદેશિક આર્થિક વિકાસ, રોજગાર સર્જન, ઉદ્યોગિકીકરણ અને ગ્રામીણ જોડાણ જેવા અનેક ક્ષેત્રોમાં લાંબા ગાળે ફાયદાકારક સાબિત થશે.
આ નેટવર્ક રાજ્યો વચ્ચેના લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચમાં ઘટાડો લાવશે અને નાના ઉદ્યોગો માટે બજાર સુધી પહોંચવાનું અંતર ઘટાડશે.

🏗️ પ્રોજેક્ટ્સથી મળશે રોજગાર અને અર્થતંત્રને પ્રોત્સાહન :

કેન્દ્રીય રેલ્વે મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, આ ચાર પ્રોજેક્ટ્સના નિર્માણ દરમ્યાન લગભગ 2 લાખ લોકોને સીધો અથવા આડકતરો રોજગાર મળશે. સાથે જ પ્રોજેક્ટ પૂરા થયા બાદ હજારો લોકોને રેલ્વે સંબંધિત સેવા ક્ષેત્રોમાં રોજગારીના અવસરો મળશે.
ઉપરાંત, સ્થાનિક સપ્લાય ચેઇન, કોન્ટ્રાક્ટર્સ, મશીનરી સપ્લાયર્સ અને કાચા માલના વેપારીઓને પણ આ પ્રોજેક્ટ્સથી નોંધપાત્ર લાભ થશે.

🌾 કૃષિ અને ગ્રામીણ અર્થતંત્ર માટે આશીર્વાદ :

આ લાઇનો મુખ્યત્વે એવા વિસ્તારોમાંથી પસાર થાય છે જ્યાં કૃષિ મુખ્ય આધાર છે. નવો રેલ નેટવર્ક ખેડૂતોને તેમના ઉત્પાદનો શહેરોના મોટા બજારોમાં ઝડપથી પહોંચાડવામાં મદદરૂપ બનશે.
કૃષિ ઉપજના પરિવહન ખર્ચમાં ઘટાડો થવાથી ખેડૂતોને વધુ નફો મળશે, જે આત્મનિર્ભર ગ્રામ્ય અર્થતંત્રની દિશામાં મહત્વનું પગલું ગણાશે.

🛤️ રેલ્વે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો આધુનિકીકરણ :

આ પ્રોજેક્ટ્સ અંતર્ગત લાઇનોને ઇલેક્ટ્રિફાઇડ કરવા ઉપરાંત, આધુનિક સિગ્નલિંગ સિસ્ટમ, ડબલ લાઇનિંગ અને હાઇ-સ્પીડ ઈન્ટરચેન્જ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે.
પરિણામે ટ્રેનોની ગતિ વધશે, મુસાફરી સમય ઘટશે અને સલામતીમાં સુધારો થશે.

🇮🇳 ‘વિકસિત ભારત 2047’ માટેના સપનાને બળ આપતું પગલું :

વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળ ભારત સરકારનો મુખ્ય ધ્યેય વિકસિત ભારત 2047નું છે. આ દિશામાં આ રેલ્વે પ્રોજેક્ટ્સને “મૂળભૂત માળખાકીય પરિવર્તનના ઈન્જિન” તરીકે જોવામાં આવી રહ્યા છે.
રેલવે માત્ર પરિવહનનું માધ્યમ નથી, પરંતુ તે આર્થિક વિકાસ, એકતા અને સંસ્કૃતિના આદાનપ્રદાનનું પ્રતિક છે.

કેન્દ્ર સરકારે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ પ્રોજેક્ટ્સ “મેક ઈન ઈન્ડિયા” અભિયાનને પણ પ્રોત્સાહન આપશે. રેલ લાઇન નિર્માણમાં સ્થાનિક સ્તરે ઉત્પાદિત સ્ટીલ, સિમેન્ટ, મશીનરી અને તકનીકી સાધનોનો ઉપયોગ પ્રાથમિકતા સાથે કરવામાં આવશે.

🗣️ કેન્દ્રીય રેલ્વે મંત્રાલયનો પ્રતિભાવ :

કેન્દ્રીય રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું કે,

“આ ચાર પ્રોજેક્ટ્સ ભારતના રેલ્વે ઈતિહાસમાં નવો અધ્યાય ઉમેરશે. આ નિર્ણય વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ‘ગતિ શક્તિ’ વિઝનને મજબૂત બનાવે છે. દરેક રાજ્યમાં વિકાસના સમાન અવસર મળે એ માટે રેલ્વે સૌથી મોટું સાધન છે.”

મંત્રીએ જણાવ્યું કે આ પ્રોજેક્ટ્સ 100% રાષ્ટ્રીય રોકાણથી હાથ ધરવામાં આવશે અને ખાનગી ક્ષેત્ર સાથે ટેકનિકલ સહયોગ પણ કરવામાં આવશે.

🌍 પર્યાવરણલક્ષી અને ટકાઉ વિકાસ તરફ પગલું :

રેલ પરિવહન પહેલેથી જ સૌથી વધુ પર્યાવરણમૈત્રી પરિવહન માધ્યમ ગણાય છે. નવા પ્રોજેક્ટ્સમાં ઇલેક્ટ્રિફિકેશન, ગ્રીન એનર્જી સિસ્ટમ, સોલાર લાઇટિંગ અને રિસાયક્લિંગ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો કરાશે.
પરિણામે, રેલવે નેટવર્ક “ગ્રીન ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર”ની દિશામાં વધુ એક પગલું ભરશે.

🕰️ સમાપ્તિ અને સમયમર્યાદા :

રેલ્વે બોર્ડના અનુસાર, આ ચારેય પ્રોજેક્ટ્સને આગામી ચારથી પાંચ વર્ષમાં પૂર્ણ કરવાનો લક્ષ્યાંક નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. પ્રોજેક્ટ્સના દરેક તબક્કા માટે માસિક મોનિટરિંગ સિસ્ટમ અમલમાં મુકવામાં આવશે જેથી વિલંબ ન થાય.

✍️ ઉપસંહાર : વિકાસના નવા યુગનો આરંભ

ભારતના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકાસની દિશામાં આ ચાર રેલ્વે પ્રોજેક્ટ્સ એક માઇલસ્ટોન સાબિત થશે.
મહારાષ્ટ્રથી લઈ મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાતથી લઈને છત્તીસગઢ સુધીનો આ જોડાણ માર્ગ માત્ર ટ્રેકનો વિસ્તાર નથી, પરંતુ તે આર્થિક પ્રગતિ, નાગરિક સુખાકારી અને રાષ્ટ્રીય એકતાનો પ્રતીક છે.
આ નિર્ણય વડાપ્રધાન મોદીના “એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત”ના સપનાને વધુ એક પગથિયો આગળ લઈ જશે અને વિકસિત ભારત 2047ની દિશામાં મજબૂત પગલું ગણાશે.

જામનગર, તા. ૭ ઓક્ટોબરઃ
રાષ્ટ્રપ્રેમ, સંકલ્પ અને વિકાસની ભાવનાને અખંડિત રાખવા માટે આજે જામનગર જિલ્લા કલેક્ટર કચેરી ખાતે એક પ્રેરણાદાયી અને ગૌરવપૂર્ણ કાર્યક્રમ યોજાયો હતો. “ભારત વિકાસ પ્રતિજ્ઞા”ના સમૂહ પઠન સાથે સમગ્ર જિલ્લા તંત્રે ‘વિકસિત ભારત ૨૦૪૭’ના રાષ્ટ્રીય વિઝનને હૃદયપૂર્વક સ્વીકાર્યું હતું.

આ પ્રસંગે જિલ્લા કલેક્ટર શ્રી કેતન ઠક્કરના નેતૃત્વ હેઠળ જિલ્લા તંત્રના અધિકારીઓ, કર્મચારીઓ અને જનપ્રતિનિધિઓએ રાષ્ટ્ર નિર્માણ માટે મન, વચન અને કર્મથી કાર્યરત રહેવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત રહેલા સૌએ એકસ્વરે ઉચ્ચારેલા શબ્દોમાં રાષ્ટ્રપ્રેમની ગુંજ સમાઈ ગઈ હતી.

 “વિકસિત ભારત”ના સપનાને સાકાર કરવાનો સંકલ્પ

ભારતના પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીે ૨૦૪૭ સુધી “વિકસિત ભારત”નું સપનું જોયું છે — એક એવું ભારત જે સમૃદ્ધ, સશક્ત, સ્વાવલંબનશીલ અને સર્વાંગી વિકાસ પામેલું હોય. આ દ્રષ્ટિકોણને અનુરૂપ, જામનગર જિલ્લામાં પણ તંત્ર અને જનતા વચ્ચે આ દિશામાં એકજુટ થવાની શરૂઆત આજે થઈ.

જિલ્લા કલેક્ટરશ્રી કેતન ઠક્કરે જણાવ્યું કે “આ પ્રતિજ્ઞા માત્ર શબ્દોનો ઉચ્ચાર નથી, પરંતુ એ આપણા મનની વચનબદ્ધતા છે. ‘વિકસિત ભારત’ માત્ર સરકારની યોજના નથી, પરંતુ દરેક નાગરિકનો વ્યક્તિગત અને સામૂહિક સંકલ્પ છે.”

તેમણે જણાવ્યું કે જામનગર જિલ્લા તંત્ર ‘સુશાસન, સમાનતા અને સર્વસમાવેશી વિકાસ’ના ધ્યેયો પર આગળ વધશે, જેથી પ્રધાનમંત્રીશ્રીનું “સબકા સાથ, સબકા વિકાસ, સબકા વિશ્વાસ અને સબકા પ્રયત્ન”નું વિઝન પૂરું થાય

 કાર્યક્રમમાં વિશિષ્ટ ઉપસ્થિતિ

આ પ્રતિજ્ઞા કાર્યક્રમમાં જિલ્લા તંત્રના અનેક વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
તેમાં મુખ્યરૂપે —

• જિલ્લા કલેક્ટર શ્રી કેતન ઠક્કર,

• ધારાસભ્ય શ્રી મેઘજીભાઈ ચાવડા,

• જિલ્લા પોલીસ અધિક્ષક ડૉ. રવિ મોહન સૈની,

• નિવાસી અધિક કલેક્ટર શ્રી બી.એન. ખેર,

• પ્રાંત અધિકારીઓ, જિલ્લા વિકાસ અધિકારી, તેમજ વિવિધ વિભાગોના વડાઓ,

• મહેસૂલ વિભાગ, આરોગ્ય વિભાગ, શિક્ષણ વિભાગ અને ગ્રામ વિકાસ વિભાગના અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

આ કાર્યક્રમનો ઉદ્દેશ માત્ર પ્રતિજ્ઞા લેવાનો નહોતો, પરંતુ રાષ્ટ્ર માટેની ફરજ અને જવાબદારીને જીવંત રાખવાનો હતો.

રાષ્ટ્ર નિર્માણ માટેની પ્રતિજ્ઞાનો અર્થ અને ભાવ

કાર્યક્રમમાં લેવામાં આવેલી “ભારત વિકાસ પ્રતિજ્ઞા”માં જણાવ્યું હતું કે —

“હું પ્રતિજ્ઞા કરું છું કે સ્વનો વિચાર કરતાં પહેલાં સૌનો વિચાર કરીશ, દેશના સંસાધનોનો યોગ્ય ઉપયોગ કરીશ, સમૃદ્ધ વારસાનું જતન કરીશ અને દેશના બંધારણીય મૂલ્યોનું પાલન કરીશ. જ્ઞાતિ, ધર્મ કે ભાષાના બંધનોમાંથી ઉપર ઊઠીને હું ભારતને સર્વોપરી માનું છું.”

આ પ્રતિજ્ઞાના શબ્દોમાં માત્ર દેશપ્રેમનો જ સ્વર નહોતો, પરંતુ તેમાં એક જવાબદાર નાગરિક તરીકેનું કર્તવ્ય પણ ઝળહળતું હતું.

કલેક્ટરશ્રીએ જણાવ્યું: “ભારતના સમૃદ્ધ વારસાને જતન કરવું એ આપણી રાષ્ટ્રધર્મ છે. ‘એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત’ના સ્વપ્નને સાકાર કરવા માટે દરેક અધિકારી અને નાગરિકે પોતાના ક્ષેત્રમાં શ્રેષ્ઠતા માટે પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.”

‘રાષ્ટ્ર પ્રથમ’ના મંત્ર સાથે અવિરત સેવા

કાર્યક્રમના અંતે “રાષ્ટ્ર પ્રથમ”નો મંત્ર ઉચ્ચારતા સૌ અધિકારીઓએ રાષ્ટ્રસેવાનો નવો સંકલ્પ વ્યક્ત કર્યો હતો.

કલેક્ટરશ્રીએ ઉમેર્યું કે, “રાષ્ટ્ર માટેની ફરજને વ્યક્તિગત લાભ કરતા વધુ મહત્વ આપવું એ સાચો દેશપ્રેમ છે. આપણું દરેક કાર્ય, દરેક યોજના, દરેક નિર્ણય દેશના વિકાસ સાથે સંકળાયેલો હોવો જોઈએ.”

જિલ્લા પોલીસ અધિક્ષક ડૉ. રવિ મોહન સૈનીે જણાવ્યું કે સુરક્ષા, શાંતિ અને સુશાસન એ વિકસિત ભારતના ત્રણ પાયાના સ્તંભ છે. પોલીસ તંત્ર જનસેવા અને કાયદો-વ્યવસ્થામાં શ્રેષ્ઠતા માટે અવિરત કાર્યરત રહેશે.

 આત્મનિર્ભર ભારતનો સંકલ્પ

આ પ્રસંગે સૌ અધિકારીઓએ **“હર ઘર સ્વદેશી – ઘર ઘર સ્વદેશી”**ના મંત્ર સાથે આત્મનિર્ભર ભારતના નિર્માણમાં યોગદાન આપવાનો સંકલ્પ કર્યો.

કલેક્ટરશ્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે સ્થાનિક ઉત્પાદન, સ્થાનિક ઉદ્યોગો અને સ્વદેશી ટેક્નોલોજીના પ્રોત્સાહનથી જ સાચી આર્થિક સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત થઈ શકે છે.

તેમણે ઉમેર્યું કે, “આજે વિશ્વ ભારત તરફ આશાભરી નજરે જુએ છે. અમારી નૈતિક જવાબદારી છે કે અમે વિશ્વને વિકાસ, શાંતિ અને સહકારનું મોડેલ પ્રદાન કરીએ.”

જનપ્રતિનિધિઓ અને અધિકારીઓના અભિપ્રાયો

ધારાસભ્ય મેઘજીભાઈ ચાવડાે કહ્યું કે, “આ પ્રતિજ્ઞા એ માત્ર અધિકારીઓ માટે નથી, પરંતુ દરેક નાગરિક માટે છે. દેશના વિકાસમાં દરેક વ્યક્તિની ભૂમિકા મહત્વની છે. આપણે સૌ મળીને ભારતને વિશ્વના શ્રેષ્ઠ રાષ્ટ્ર તરીકે વિકસાવવું છે.”

નિવાસી અધિક કલેક્ટર બી.એન. ખેરે જણાવ્યું કે “રાષ્ટ્ર વિકાસના પથ પર આગળ વધે તે માટે જરૂરી છે કે દરેક સરકારી તંત્ર પારદર્શક અને જવાબદાર બને. લોકોની સેવા એ જ સાચી રાષ્ટ્રસેવા છે.”

 પ્રતિજ્ઞાના શબ્દોમાં પ્રેરણાનું સાગર

પ્રતિજ્ઞા પઠન દરમિયાન જિલ્લા કચેરીનો પ્રાંગણ દેશભક્તિની ભાવનાથી છલકાતો જણાતો હતો. અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓએ હાથ ઉંચા કરીને એકસ્વરે પ્રતિજ્ઞા પુરી કરી હતી.

તે ક્ષણે દરેકના ચહેરા પર ગર્વની ઝળહળાટ હતી — જાણે સૌએ પોતાના અંતર આત્માથી દેશ માટે કંઈક કરવાનો નવો સંકલ્પ લીધો હોય.

પ્રતિજ્ઞાના અંતે સૌએ એકસાથે કહ્યું —

“રાષ્ટ્ર પ્રથમ – સ્વાર્થ પછી.”
“વિકસિત ભારત – આપણી પ્રતિબદ્ધતા.”

 કાર્યક્રમનો સમાપન અને ભાવિ દિશા

કાર્યક્રમના અંતમાં કલેક્ટરશ્રીએ તમામ ઉપસ્થિત અધિકારીઓ, કર્મચારીઓ અને મહાનુભાવોને આભાર વ્યક્ત કરતાં જણાવ્યું કે આ કાર્યક્રમ એક શરૂઆત છે — હવે આ પ્રતિજ્ઞાને દરેક કર્મચારીએ પોતાના કાર્યમાં ઉતારવી પડશે.

તેમણે સૂચના આપી કે દરેક વિભાગ આગામી મહિનામાં પોતાના સ્તરે “વિકસિત ભારત કાર્યયોજના” તૈયાર કરશે, જેમાં સ્થાનિક સ્તરે ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, શિક્ષણ, આરોગ્ય, સ્વચ્છતા અને ડિજિટલ સેવા ક્ષેત્રે અમલપાત્ર પગલાંની દિશા નક્કી કરવામાં આવશે.

આ કાર્યક્રમનો ઉદ્દેશ તંત્રમાં નવી ઉર્જા ભરી દેવાનો હતો — એવી ઉર્જા જે રાષ્ટ્રના હિતમાં સમર્પિત છે, અને એવી ભાવના જે દરેક કર્મચારીને “મારા કાર્યથી મારો દેશ વિકસે” એ વિચાર સાથે જોડે છે.

અંતિમ સંદેશ —

આજે જામનગર જિલ્લામાં **“ભારત વિકાસ પ્રતિજ્ઞા”**ના ઉચ્ચાર સાથે જે જ્યોત પ્રગટાઈ છે, તે માત્ર શબ્દોમાં નહીં પરંતુ કાર્યમાં ઝળહળશે.

જામનગર જિલ્લાનો આ સંકલ્પ દેશના દરેક ખૂણે પહોંચે અને દરેક હૃદયમાં રાષ્ટ્રપ્રેમની લહેર જાગે — એ જ આ કાર્યક્રમનો સાચો હેતુ હતો.

જામનગર શહેરના ટાઉનહોલ ખાતે મહિલા અને બાળ વિકાસ વિભાગ રાજકોટ ઝોન દ્વારા “પોષણ ઉત્સવ – ૨૦૨૫”નો ઝોન કક્ષાનો ભવ્ય કાર્યક્રમ યોજાયો હતો. આ કાર્યક્રમ આઈ.સી.ડીી.એસ. જામનગર મહાનગરપાલિકા તથા જિલ્લા પંચાયત જામનગરના સંયુક્ત ઉપક્રમે આયોજિત થયો હતો. શહેર અને જિલ્લામાં મહિલાઓ અને બાળકોના આરોગ્ય, પોષણ જાગૃતિ અને સમૃદ્ધ જીવન માટે વિવિધ યોજનાઓ અંતર્ગત આ ઉત્સવ એક પ્રેરણારૂપ બન્યો હતો.

કાર્યક્રમનું અધ્યક્ષપદ માનનીય ડેપ્યુટી મેયરશ્રી કિષ્નાબેન સોઢા (જામનગર મહાનગરપાલિકા) તેમજ **માનનીય ઉપપ્રમુખશ્રી હસમુખભાઈ કણઝારીયા (જિલ્લા પંચાયત જામનગર)**એ સંયુક્ત રીતે સંભાળ્યું હતું. કાર્યક્રમમાં શહેર અને જિલ્લાના અનેક ગણમાન્ય મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા, જેમાં શહેર ભાજપ પ્રમુખશ્રી બીનાબેન કોઠારી, સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના ચેરમેનશ્રી નિલેશભાઈ કગથરા, મહિલા અને બાળ વિકાસ સમિતિના ચેરમેનશ્રી ભાવનાબેન, સામાજિક ન્યાય અધિકારિતા સમિતિના પ્રમુખશ્રી ગોમતીબેન, જામનગર મહાનગરપાલિકાના કમિશનરશ્રી ડી.એન. મોદી, તથા નાયબ કમિશનરશ્રી ડી.એ. ઝાલા સહિતના અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

આ પ્રસંગે રાજકોટ ઝોનના નાયબ નિયામક પૂર્વીબેન પંચાલ, તથા આઈ.સી.ડીી.એસ. પ્રોગ્રામ ઓફિસરશ્રી પૃથ્વીબેન પટેલ (જામનગર મહાનગરપાલિકા) તથા જિલ્લા પંચાયતના આઈ.ડી.એસ. વિભાગના તમામ અધિકારીઓ અને સ્ટાફ સભ્યો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

 દીપ પ્રાગટ્ય સાથે કાર્યક્રમનો શુભારંભ

સવારના સુમેળભર્યા વાતાવરણમાં કાર્યક્રમની શરૂઆત પરંપરાગત દીપ પ્રાગટ્ય સાથે કરવામાં આવી હતી. મહાનુભાવોએ દીપ પ્રાગટ્ય કરીને “પોષણ ઉત્સવ – ૨૦૨૫”ને સકારાત્મક ઉર્જા અને આશાવાદી સંદેશ સાથે પ્રારંભ આપ્યો હતો. ત્યારબાદ કાર્યક્રમનું શાબ્દિક સ્વાગત પ્રોગ્રામ ઓફિસરશ્રી પૃથ્વીબેન પટેલ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં તેમણે ઉપસ્થિત મહાનુભાવોને આવકાર આપતાં જણાવ્યું કે, “પોષણ માત્ર આહાર નથી, તે આરોગ્ય અને જીવનની સમૃદ્ધિનો આધાર છે.”

 કાર્યક્રમની રૂપરેખા રજૂ

કાર્યક્રમના મુખ્ય અતિથિ તરીકે હાજર રહેલી રાજકોટ ઝોનની નાયબ નિયામકશ્રી પૂર્વીબેન પંચાલે સમગ્ર કાર્યક્રમની રૂપરેખા રજૂ કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું કે “પોષણ ઉત્સવ – ૨૦૨૫”નો હેતુ દરેક સ્ત્રી, બાળક અને કિશોરી સુધી પોષણનો અધિકાર પહોંચાડવાનો છે. આ ઉત્સવ દરમિયાન થેરાપ્યુટિક ફૂડ, ટેક હોમ રેશન (THR) અને મિલેટ્સ (શ્રી અન્ન) આધારિત આરોગ્યપ્રદ વાનગીઓના મહત્વ અંગે વિસ્તૃત ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.

પૂર્વીબેન પંચાલે જણાવ્યું કે, છેલ્લા વર્ષોમાં સરકારે બાળકોમાં અતિ-કૂપોષણ ઘટાડવા માટે અનેક પગલાં લીધા છે. “પોષણ અભિયાન”, “આંગણવાડી સુધારણા કાર્યક્રમ” અને “શ્રી અન્ન જાગૃતિ” જેવી યોજનાઓને કારણે રાજયમાં પોષણની સ્થિતિમાં નોંધપાત્ર સુધારો નોંધાયો છે.

 ઝોન કક્ષાની વાનગી હરીફાઈ

કાર્યક્રમમાં રાજકોટ ઝોનના ૯ જિલ્લા અને ૩ મહાનગરપાલિકાઓ વચ્ચે ઝોન કક્ષાની વાનગી હરીફાઈ યોજાઈ હતી. આ હરીફાઈમાં દરેક જિલ્લાએ પોતાના ક્ષેત્રમાંથી પસંદ થયેલા વિજેતાઓને પ્રતિનિધિ તરીકે મોકલ્યા હતા. THR (ટેક હોમ રાશન) તથા શ્રી અન્ન (મિલેટ) પરથી બનેલી પૌષ્ટિક વાનગીઓના પ્રદર્શન અને સ્વાદ પર નિષ્ણાતોએ મૂલ્યાંકન કર્યું હતું.

વનગીઓમાં સ્થાનિક અનાજો જેવા કે બાજરી, જુવાર, રાગી, નચણી અને સાવાના ઉપયોગથી તૈયાર થયેલી નવીન રેસીપી રજૂ કરાઈ હતી. કેટલાક ભાગ લેનારોએ બાજરીથી તૈયાર પોષણ લાડુ, રાગીનો હલવો, મિલેટ ખીચડી અને મલ્ટીગ્રેઈન ચિલ્લા જેવી નવીન વાનગીઓ રજૂ કરી હતી.

સ્પર્ધામાં પ્રથમ, દ્વિતીય અને તૃતીય ક્રમે આવેલા વિજેતાઓને મંચ પર મહાનુભાવોના હસ્તે ટ્રોફી, પ્રમાણપત્ર અને પ્રોત્સાહક ઇનામો અર્પણ કરવામાં આવ્યા હતા. વિજેતાઓના ચહેરા પર ખુશીની ઝળહળાટ જોવા મળી હતી, જ્યારે અન્ય ભાગ લેનારોએ પણ ઉત્સાહપૂર્વક તાલીઓ પાડી હતી.

 “પોષણ સંગમ” કાર્યક્રમમાં પ્રેરણાદાયી ક્ષણો

કાર્યક્રમ દરમિયાન “પોષણ સંગમ” અંતર્ગત વિશેષ સત્ર પણ યોજાયું હતું. આ અંતર્ગત અતિકૂપોષિત શ્રેણીમાંથી તંદુરસ્ત શ્રેણીમાં આવેલ ૪ બાળકોને મહાનુભાવોના હસ્તે ઇનામો અને પ્રમાણપત્ર આપવામાં આવ્યા હતા. આ બાળકોની માતા-પિતાએ પોતાની બાળકની આરોગ્યયાત્રા અંગે હૃદયસ્પર્શી અનુભવો શેર કર્યા હતા.

એક માતાએ જણાવ્યું કે, “મારા બાળકનું વજન પહેલા ખૂબ ઓછું હતું, પરંતુ આંગણવાડીના ‘પોષણ સંગમ’ કાર્યક્રમથી મળતા માર્ગદર્શન અને THRના નિયમિત ઉપયોગથી હવે તે તંદુરસ્ત અને હસમુખો બન્યો છે.”

આવી પ્રેરણાદાયી વાતો સાંભળીને મંચ પર હાજર અધિકારીઓ અને મહાનુભાવોએ પ્રશંસા વ્યક્ત કરી હતી અને જણાવ્યું કે, આ કાર્યક્રમો માત્ર ઇનામ જીતવા માટે નહીં, પરંતુ સમાજમાં પોષણ પ્રત્યેની જાગૃતિ ફેલાવવા માટેનું શક્તિશાળી માધ્યમ છે.

 અધિકારીઓના સંબોધન અને સંદેશો

ડેપ્યુટી મેયરશ્રી કિષ્નાબેન સોઢાે પોતાના સંબોધનમાં જણાવ્યું કે, “જામનગર મહાનગરપાલિકા મહિલાઓ અને બાળકોના આરોગ્ય માટે પ્રતિબદ્ધ છે. આંગણવાડીઓમાં સુધારેલી સુવિધાઓ, શુદ્ધ પાણી અને પોષણયુક્ત આહારની ઉપલબ્ધિ માટે તંત્ર સતત કાર્યરત છે.”

જિલ્લા પંચાયતના ઉપપ્રમુખ હસમુખભાઈ કણઝારીયાે જણાવ્યું કે, “ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં પોષણની સમસ્યા હજી પડકારરૂપ છે. પરંતુ સરકારી યોજનાઓ અને આઈસીડીએસની ટીમના સમર્પિત પ્રયાસોથી હવે ગામગામમાં આરોગ્યપ્રદ જીવન તરફનો બદલાવ જોવા મળી રહ્યો છે.”

કમિશનર ડી.એન. મોદી સાહેબે પોતાના વક્તવ્યમાં જણાવ્યું કે, “મહિલા સશક્તિકરણ અને બાળક આરોગ્ય બંને એકબીજાથી જોડાયેલા છે. જ્યારે માતા તંદુરસ્ત હોય ત્યારે જ સમાજ તંદુરસ્ત બને છે.”

 સંગીત, સંવાદ અને સાંસ્કૃતિક રંગ

કાર્યક્રમને વધુ જીવંત બનાવવા માટે સ્થાનિક આંગણવાડી બાળકો દ્વારા પોષણ પર આધારિત લઘુનાટ્ય રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. બાળકોના નિર્દોષ અભિનયે ઉપસ્થિત સૌના ચહેરા પર સ્મિત છવાઈ ગયું હતું. “હેલ્ધી ખાવું – તંદુરસ્ત જીવવું” પર આધારિત ગીત અને નૃત્ય પ્રદર્શન પણ કાર્યક્રમનો આકર્ષણબિંદુ બન્યું હતું.

 અંતિમ તબક્કો — આભાર અને સંકલ્પ

કાર્યક્રમના અંતમાં પ્રોગ્રામ ઓફિસરશ્રી પૃથ્વીબેન પટેલે સૌ મહાનુભાવોને, અધિકારીઓને તથા ભાગ લેનારાં તમામ આંગણવાડી બહેનોને આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું કે, “પોષણ ઉત્સવ માત્ર એક દિવસની ઉજવણી નથી, પરંતુ આ વર્ષભર ચાલતું મિશન છે. દરેક બહેન, દરેક માતા અને દરેક બાળક સુધી આરોગ્યપૂર્ણ જીવનનો સંદેશ પહોંચાડવો એ જ અમારું લક્ષ્ય છે.”

તેમના આભાર વિધાન બાદ કાર્યક્રમ રાષ્ટ્રગીત સાથે સમાપ્ત થયો હતો.

પોષણ ઉત્સવનો સંદેશ

આ સમગ્ર કાર્યક્રમનો મુખ્ય સંદેશ સ્પષ્ટ હતો —
“સ્વસ્થ બાળપણ, સશક્ત માતૃત્વ અને પોષણમય સમાજ.”

જામનગર શહેરમાં યોજાયેલ આ ઝોન કક્ષાનો “પોષણ ઉત્સવ – ૨૦૨૫” માત્ર વિજેતાઓ માટે ઇનામો આપવાનો કાર્યક્રમ નહોતો, પરંતુ એ સામાજિક પરિવર્તન અને જનજાગૃતિની ચળવળનું જીવંત પ્રતિબિંબ હતો.

જામનગર જિલ્લાના ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણ (Khijadiya Bird Sanctuary) આજથી પ્રવાસીઓ માટે સત્તાવાર રીતે ખુલ્લું મુકવામાં આવ્યું છે. દરવર્ષે શિયાળાની શરૂઆત સાથે અહીં કુદરતની રેલમછેલ જોવા મળે છે — દેશ-વિદેશથી હજારો પ્રવાસીઓ અને બર્ડવૉચર્સ અહીં ઉમટી પડે છે, જ્યારે સાયબેરિયા, આફ્રિકા અને યુરોપના દૂરસ્ત વિસ્તારોમાંથી ઉડીને આવતા હજારો પાંખધરાં મહેમાનો આ અભ્યારણને પોતાની ઋતુગત વસાહત બનાવી લે છે.

પ્રકૃતિપ્રેમીઓ માટે ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણ ફક્ત પર્યટન સ્થળ નથી, પણ જીવંત પર્યાવરણનો આશ્ચર્યજનક સંગમ છે. શિયાળાની ઋતુ શરૂ થતાં જ આ વિસ્તારની હવા પાંખોની ફફડાટ અને ચહકારા સાથે ગુંજાય છે — જાણે કુદરત પોતે સંગીત વગાડતી હોય તેમ.

 ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણઃ કુદરતનું ખીલતું સ્વર્ગ

જામનગરથી લગભગ 12 કિલોમીટર દૂર આવેલું ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણ 6 ચોરસ કિલોમીટરથી વધુ વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે. અહીં દર વર્ષે આશરે 300 જેટલી પક્ષીની જાતિઓ જોવા મળે છે. તેમાં રાષ્ટ્રીય પક્ષી મોર ઉપરાંત પેલીકન, ફ્લેમિંગો, પેઇન્ટેડ સ્ટોર્ક, ઓપન બિલ સ્ટોર્ક, બ્લેક આયબિસ, હેરોન, ઈગ્રેટ, ડક અને અનેક પ્રકારની મિગ્રેટરી (સ્થળાંતરી) પ્રજાતિઓનો સમાવેશ થાય છે.

આ વિસ્તારની વિશેષતા એ છે કે અહીં મીઠાં અને તાજા પાણીના સરોવરોનું અનોખું સંયોજન છે, જે પક્ષીઓને આકર્ષે છે. તળાવ, ઝાડઝાંખર, કાદવના ખેતરો અને ખુલ્લાં મેદાનો — આ બધું મળી અહીં પક્ષીજીવન માટે આદર્શ પર્યાવરણ સર્જે છે.

 શિયાળાનું આગમનઃ પરદેશી પાંખધરાં મહેમાનોનો ઉમટ

ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણનો સૌથી સુંદર સમય શિયાળાની ઋતુ માનવામાં આવે છે. ઓક્ટોબરથી ફેબ્રુઆરી વચ્ચે હજારો મિગ્રેટરી પક્ષીઓ અહીં આવે છે.
સાયબેરિયન ક્રેન, યુરોપિયન વેટલેન્ડ્સના ફ્લેમિંગોઝ, તેમજ મધ્ય એશિયાથી આવતા વિવિધ પ્રકારના ડક્સ અને ગીસિસ ખીજડીયાના તળાવો પર ઊતરતા જોવા મળે છે. આ પક્ષીઓ હજારો કિલોમીટરના અંતર કાપીને અહીં પહોંચે છે — કારણ કે અહીંનું હવામાન, ખોરાક અને સુરક્ષા તેમને અનુકૂળ લાગે છે.

આ મહેમાનોનું આગમન કુદરતપ્રેમીઓ અને ફોટોગ્રાફર્સ માટે એક ઉત્સવ સમાન બને છે. દર સવાર અને સાંજના સમય પક્ષીઓના ઝુંડ આકાશમાં વળાંકો લેતા દેખાય છે — જાણે કુદરત પોતાની રંગીન તસવીર પેઇન્ટ કરી રહી હોય.

 પ્રવાસીઓ માટે આનંદના દરવાજા ખુલ્લા

વન વિભાગ દ્વારા આજથી ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણ સત્તાવાર રીતે જાહેર માટે ખુલ્લું મુકવામાં આવ્યું છે. પ્રવાસીઓ હવે વન વિભાગની વેબસાઈટ મારફતે ઑનલાઇન બુકિંગ કરીને પ્રવેશ ટિકિટ મેળવી શકે છે.
અભ્યારણમાં પ્રવેશ સમય સવારના 6:00 વાગ્યાથી બપોરે 12:00 સુધી અને સાંજના 3:00 થી 6:00 સુધી રહેશે. સવારના સમયે પક્ષીઓની ઉડાન, ખોરાક શોધવાની દ્રશ્યો અને સૂર્યકિરણો સાથેની તળાવની ઝગમગાટ પ્રવાસીઓને અનોખો અનુભવ આપે છે.

પ્રવાસીઓ માટે અહીં વૉચ ટાવર, બર્ડ હાઈડિંગ શેડ, ઈન્ટરપ્રિટેશન સેન્ટર, નેચર ટ્રેઈલ અને ઈકો-ટુરિઝમ ઝોન જેવી સુવિધાઓ તૈયાર રાખવામાં આવી છે. સાથે સાથે માર્ગદર્શકો (ગાઇડ્સ) પણ ઉપલબ્ધ રહેશે, જે પક્ષીઓની જાતિઓ અને તેમની આદતો અંગે માહિતી આપશે.

 વન વિભાગની તૈયારીઓઃ પક્ષીઓ અને પર્યટકો માટે સલામત વાતાવરણ

ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણમાં આ વર્ષ માટે વન વિભાગે વિશેષ તૈયારી કરી છે. તળાવો અને પાણીના સ્તરોનું જાળવણી કામ પૂર્ણ કરવામાં આવ્યું છે, ઝાડ-ઝાંખર સાફ કરીને કુદરતી દેખાવ સુધારવામાં આવ્યો છે.
પ્રવાસીઓ માટે પાર્કિંગ, ટિકિટ વિન્ડો, પીવાના પાણી અને સ્વચ્છતા સુવિધાઓ પણ સુધારવામાં આવી છે.
વન અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે પક્ષી અભ્યારણમાં માનવીય દખલ ઘટાડવા માટે કેટલીક સંવેદનશીલ જગ્યાઓમાં પ્રવેશ મર્યાદિત રાખવામાં આવ્યો છે, જેથી પક્ષીઓ નિરાંતે વસાહત કરી શકે.

વન અધિકારીના જણાવ્યા મુજબ, “ખીજડીયા અભ્યારણ ગુજરાતના સૌથી મહત્ત્વના વેટલેન્ડ્સમાંનું એક છે. દરેક વર્ષ હજારો વિદેશી પક્ષીઓ અહીં આવે છે, અને તેઓને યોગ્ય શાંતિપૂર્ણ વાતાવરણ મળે એ માટે તંત્ર સંપૂર્ણ સજ્જ છે.”

 ઈકો-ટુરિઝમ અને સ્થાનિક રોજગારનું કેન્દ્ર

ખીજડીયા અભ્યારણ ફક્ત પક્ષીપ્રેમીઓ માટે સ્વર્ગ નથી, પરંતુ સ્થાનિક લોકો માટે રોજગારનું મહત્વનું સાધન પણ છે. ઈકો-ગાઇડ, બોટ ઓપરેટર, ફૂડ સ્ટૉલ્સ અને હેન્ડીક્રાફ્ટ વેચાણકર્તાઓને અહીંથી રોજગારી મળે છે.
શિયાળાની સિઝનમાં અહીં આવતા પ્રવાસીઓના કારણે સ્થાનિક હોટલ, લોજ અને ટ્રાવેલ એજન્સીઓમાં પણ ચહલપહલ વધે છે.

જામનગર જિલ્લામાં ઈકો-ટુરિઝમને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વન વિભાગે ખાનગી ભાગીદારીમાં અનેક નવી પહેલો શરૂ કરી છે. સ્થાનિક યુવાનોને નેચર ગાઇડ તરીકે તાલીમ આપવામાં આવી છે, જેથી તેઓ પ્રવાસીઓને કુદરત અને પક્ષીજીવન વિશે માહિતી આપી શકે.

 ફોટોગ્રાફી પ્રેમીઓ માટે સ્વર્ગ

ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણ કુદરતી ફોટોગ્રાફરો માટે અદ્દભુત સ્થાન છે. સવારના ધુમ્મસમાં તળાવ પર ઊતરતા ફ્લેમિંગોઝ, પાણીમાં ખોરાક શોધતા સ્ટોર્ક્સ અને ઉડતા પેલીકન્સના દૃશ્યો આંખો માટે તહેવાર સમાન લાગે છે.
વિદેશી ફોટોગ્રાફરો પણ દર વર્ષે અહીં આવે છે, કારણ કે ખીજડીયા અભ્યારણ રામસર સાઇટ (Ramsar Wetland Site) તરીકે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્ય છે.
આ માન્યતા ભારતના માત્ર થોડાં જ વેટલેન્ડ્સને મળી છે, જે ખીજડીયાની વૈશ્વિક મહત્વતાને દર્શાવે છે.

 કુદરત અને માનવ વચ્ચેનું સંતુલન

ખીજડીયા અભ્યારણ માત્ર પક્ષીદર્શન માટેનું સ્થળ નથી — તે પર્યાવરણના સંતુલનનો જીવંત દાખલો છે. અહીં તળાવના પાણી, છોડ, માછલીઓ અને પક્ષીઓ વચ્ચે કુદરતી ચક્ર ચાલે છે.
વન વિભાગના અધિકારીઓ જણાવે છે કે ખીજડીયા વિસ્તાર “જીવ વૈવિધ્યતા અભ્યાસ” માટે પણ એક આદર્શ સ્થળ છે. અહીં દર વર્ષે વૈજ્ઞાનિકો અને વિદ્યાર્થીઓ સંશોધન માટે આવે છે.
શિયાળાની સિઝનમાં પક્ષીઓના મિગ્રેશન પેટર્ન, ખોરાકની પસંદગી અને વસાહત ક્ષેત્રોની ગણતરી કરવામાં આવે છે, જે વૈશ્વિક સ્તરે પર્યાવરણ સંરક્ષણમાં મદદરૂપ થાય છે.

 બાળકો અને પરિવાર માટે શૈક્ષણિક અનુભવો

ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણ બાળકો માટે પણ એક શૈક્ષણિક સ્થળ તરીકે ઓળખાય છે. અહીં શાળાઓના નેચર ક્લબ અને એનએસએસ જૂથો માટે વન વિભાગ ખાસ કાર્યક્રમો યોજે છે.
વિદ્યાર્થીઓને પક્ષીઓના જીવનચક્ર, કુદરતના સંરક્ષણ અને પર્યાવરણ જાળવણી અંગે માહિતગાર કરવામાં આવે છે. બાળકો માટે બર્ડ આઈડેન્ટિફિકેશન સ્પર્ધાઓ અને નેચર ક્વિઝ પણ યોજાય છે, જેથી નાની વયથી જ કુદરત પ્રત્યે પ્રેમ જાગે.

 અભ્યારણની ઐતિહાસિક પૃષ્ઠભૂમિ

ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણનો ઈતિહાસ પણ રસપ્રદ છે. 1982માં ગુજરાત સરકારે તેને અધિકૃત અભ્યારણ તરીકે જાહેર કર્યું હતું. પહેલાં આ વિસ્તાર સ્થાનિક ખીજડી (Prosopis cineraria) ઝાડોથી ઢંકાયેલો હોવાથી તેનું નામ “ખીજડીયા” પડ્યું.
સ્થાનિક માછીમારો અને ખેડુતો સાથે વન વિભાગે પરસ્પર સહયોગથી અહીં સંરક્ષણ પ્રણાલી વિકસાવી, જેના પરિણામે આજે તે આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ ધરાવતું બર્ડ સેંક્ચુરી બન્યું છે.

 પર્યાવરણપ્રેમીઓની અપીલ

ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણની મુલાકાતે આવતા પ્રવાસીઓને વન વિભાગ અને પર્યાવરણપ્રેમીઓએ અપીલ કરી છે કે કુદરતને કોઈ નુકસાન ન થાય તે માટે નિયમોનું પાલન કરે.
પ્લાસ્ટિક, ખોરાકના પેકેટ અને અવાજ કરનારા સાધનોનો ઉપયોગ પ્રતિબંધિત છે. પ્રવાસીઓએ પક્ષીઓને અશાંતિ ન પહોંચાડે તે માટે દૂરસ્થથી જ અવલોકન કરવું જોઈએ.

 અંતિમ સંદેશઃ ખીજડીયા બોલાવે છે!

શિયાળાની ઠંડી પવન, તળાવની સપાટી પર ચમકતા સૂર્યકિરણો અને હજારો પાંખોની એકસાથે ઉડાન — ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણનું આ સૌંદર્ય શબ્દોમાં વર્ણવી શકાય તેમ નથી.
પ્રવાસીઓ માટે આજથી ખૂલેલા આ અભ્યારણમાં કુદરતની લય સાથે સમય વિતાવવો એક અદભુત અનુભવ છે.

જે લોકો શહેરના શોરથી દૂર કુદરતની શાંતિ માણવા ઇચ્છે છે, તેમના માટે ખીજડીયા પક્ષી અભ્યારણ આ શિયાળામાં સૌથી ઉત્તમ સ્થાન છે.

ખીજડીયા આજે ખૂલ્યું છે — કુદરતનું આમંત્રણ આપ છે.
પાંખધરાં મહેમાનો આવી ગયા છે, હવે તમારું પણ સ્વાગત છે! 🕊️

જામનગર શહેરમાં લોકશાહી અને મતાધિકારની રક્ષા માટે કોંગ્રેસે શરૂ કરેલી “વોટ ચોરી વિરુદ્ધ સહી ઝુંબેશ”ને શહેરના નાગરિકો તરફથી જોરદાર પ્રતિસાદ મળ્યો છે. શહેર કોંગ્રેસ પ્રમુખ વિરેન્દ્રસિંહ (દિગુભા) જાડેજાના માર્ગદર્શન અને ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ પ્રમુખ અમિતભાઈ ચાવડાના આદેશથી આ ઝુંબેશ હાથ ધરાઈ છે.
આ અભિયાનનો મુખ્ય હેતુ મતદારોમાં જાગૃતિ લાવવાનો, વોટ ચોરી જેવી ગેરપ્રવૃત્તિઓ સામે અવાજ ઉઠાવવાનો અને લોકશાહી પ્રત્યે વિશ્વાસ મજબૂત કરવાનો છે.

 લોકશાહીનું બળ મતદારના હાથમાં – કોંગ્રેસની સ્પષ્ટ અપીલ

કોંગ્રેસના આગેવાનો દ્વારા કાર્યક્રમ દરમિયાન સ્પષ્ટપણે જણાવાયું કે લોકશાહીનું સાચું બળ મતદારના હાથમાં છે. દરેક મતદાર પોતાની ઈમાનદારીથી મત આપશે ત્યારે જ લોકશાહી મજબૂત બનશે. જો મતની ચોરી, ધમકી કે લાંચ દ્વારા પ્રભાવિત કરવાની પ્રવૃત્તિઓ થશે, તો લોકશાહી નબળી પડશે અને તંત્રમાં અવિશ્વાસ ફેલાશે.
કોંગ્રેસના આગેવાનો એ પણ કહ્યું કે, “વોટ ચોરી લોકશાહી સામેનો સૌથી મોટો ખતરો છે. તેને અટકાવવું માત્ર રાજકીય પક્ષની જવાબદારી નથી, પરંતુ દરેક નાગરિકની ફરજ છે.”

 વોર્ડ નં. 12માં ઉન્માદભર્યું જનસહભાગ

જામનગર શહેરના વોર્ડ નં. 12માં યોજાયેલા સહી ઝુંબેશ કાર્યક્રમમાં વિસ્તારના નાગરિકો, યુવાનો અને મહિલાઓએ મોટી સંખ્યામાં ભાગ લીધો હતો. કાર્યક્રમનું આયોજન વોર્ડના કોર્પોરેટર અને પૂર્વ વિપક્ષ નેતા અલ્તાફભાઈ ખફીના નેતૃત્વમાં થયું હતું.
કાર્યક્રમમાં પ્રદેશ કોંગ્રેસ મહામંત્રી સહારાબેન મકવાણા, વોર્ડ પ્રમુખ મોહસીન ખફી, પાર્થ પટેલ, રાહુલ દુધરેજીયા, મુસ્તાકભાઈ સાબુવાલા, સૈયદ અખ્તરબાપુ, ઈન્ઝમામ મુસાણી, શાહિદ મકવાણા, કાદરભાઈ માડકીયા, ગફારભાઈ માડકીયા, રાજુભાઈ કાદર, મહંમદભાઈ પેપ્સીવાલા અને રફીક માડકિયા સહિતના અનેક અગ્રણીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
આ કાર્યક્રમ દરમિયાન વિસ્તારના વિવિધ ખૂણેથી લોકો આવતાં રહ્યાં અને પોતાનું સમર્થન નોંધાવતા રહ્યાં.

 મહિલાઓનો ઉમદા પ્રતિસાદઃ મતાધિકાર પ્રત્યે જાગૃતિનો ઉદાહરણ

કાર્યક્રમની ખાસિયત રહી કે વિસ્તારની બહેનો મોટી સંખ્યામાં જોડાઈ હતી. મહિલાઓએ મતાધિકારના રક્ષણ માટે ઉત્સાહપૂર્વક સહી કરીને લોકશાહી પ્રત્યેની પોતાની પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી હતી.
કેટલાંક મહિલાઓએ પોતાના અનુભવો શેર કરતાં જણાવ્યું કે, “લોકશાહી જીવંત રહે તે માટે સાચા મત આપવાની હિંમત દરેકમાં હોવી જોઈએ. કોઈ લોભ કે દબાણથી નહિ, પરંતુ પોતાના અંતરાત્મા પ્રમાણે મત આપવો એ નાગરિક તરીકેની ફરજ છે.”
કોંગ્રેસના મહિલા આગેવાનો એ જણાવ્યું કે મહિલાઓ આજે દરેક ક્ષેત્રે આગેવાની લઈ રહી છે, તો પછી મતાધિકારના પ્રશ્ને પણ તેઓ મૌન કેમ રહે? આ સહી ઝુંબેશ મહિલાઓમાં નવી જાગૃતિનું વાવેતર કરે છે.

 યુવાનોમાં રાજકીય જાગૃતિ વધારવાનો પ્રયાસ

યુવા કોંગ્રેસના કાર્યકરો દ્વારા ખાસ કરીને યુવાનોને સંબોધન કરવામાં આવ્યું. તેમણે વોટ ચોરીના પરિણામો સમજાવતાં કહ્યું કે જો મતદાન પ્રક્રિયા પ્રામાણિક રીતે નહીં થાય તો દેશનું શાસન લોકોની ઈચ્છાથી નહીં, પરંતુ ભ્રષ્ટ પ્રણાલીઓથી ચાલશે.
યુવા આગેવાન રાહુલ દુધરેજીયાએ જણાવ્યું કે, “યુવાનોને પોતાના મતાધિકારની કિંમત સમજવી પડશે. મત ફક્ત એક બટન દબાવવાનો ઉપક્રમ નથી, તે દેશના ભવિષ્યનો નિર્ણય છે.”
આ ઝુંબેશ દ્વારા યુવાનોમાં રાજકીય જાગૃતિ અને જવાબદારીની ભાવના વધારવાનો પ્રયાસ કોંગ્રેસે કર્યો છે.

 વોટ ચોરીઃ લોકશાહી માટેનો ખતરો

કાર્યક્રમ દરમિયાન બોલતા કોંગ્રેસના અગ્રણીઓએ વોટ ચોરીના વિવિધ સ્વરૂપો અંગે લોકોને માહિતગાર કર્યા.
તેમણે સમજાવ્યું કે ક્યારેક ખોટા મતદાર કાર્ડ તૈયાર કરાવીને, ક્યારેક મતદાન દરમિયાન ખોટી ઓળખ વડે મત આપી દેવાના બનાવો બને છે. ક્યાંક સત્તાનો દુરુપયોગ કરીને મતદાન કેન્દ્રો પર દબાણ લાવાય છે, તો ક્યાંક મત ખરીદવાના પ્રયત્નો થાય છે.
આવી પ્રવૃત્તિઓ લોકશાહી પ્રત્યેના વિશ્વાસને નષ્ટ કરે છે. કોંગ્રેસે સ્પષ્ટ કહ્યું કે આવી કોઈ પણ ઘટના સામે નાગરિકોએ આંખ મીંચી ન જવી જોઈએ, પરંતુ તરત જ ફરિયાદ નોંધાવી નાગરિક તરીકે પોતાની ફરજ બજાવવી જોઈએ.

 કોંગ્રેસની ઝુંબેશઃ શહેરથી ગામ સુધી

જામનગર શહેરમાં આ ઝુંબેશ વોર્ડવાર શરૂ કરવામાં આવી છે, પરંતુ કોંગ્રેસના સૂત્રો અનુસાર આગામી દિવસોમાં આ અભિયાન શહેરની બહારના વિસ્તારોમાં પણ ફેલાવાશે.
દરેક વોર્ડમાં સહી ઝુંબેશ, જનજાગૃતિ સભાઓ, અને મતદાર જાગૃતિ રેલીઓ યોજાશે. કોંગ્રેસના સૂત્રો અનુસાર, “આ અભિયાન ફક્ત રાજકીય મુદ્દો નથી, પરંતુ નાગરિક હક્કોનું સંરક્ષણ છે. વોટ ચોરી સામેની લડત લોકશાહી બચાવવાની લડત છે.”

 લોકશાહી જાળવવા માટે સૌની ફરજ

કોંગ્રેસના નેતાઓએ નાગરિકોને સંબોધતાં કહ્યું કે, “જો આપણે પોતાના મતાધિકારનું રક્ષણ નહીં કરીએ તો કોઈ બીજા માટે એ લડત લડશે નહીં. લોકશાહી માત્ર ચૂંટણીઓથી જ નહિ, પરંતુ સ્વચ્છ અને ઈમાનદાર મતદાનથી જીવંત રહે છે.”
તેમણે જણાવ્યું કે દરેક નાગરિકે પોતાના મતદાર કાર્ડની વિગતો ચકાસવી, કોઈ ગેરરીતિ જણાય તો તંત્રને જાણ કરવી અને ચૂંટણીના દિવસે પોતાના મતનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.

 લોકપ્રતિનિધિઓએ આપ્યો સંદેશઃ મત એ સંવેદના અને ફરજ

વોર્ડ નં. 12ના કોર્પોરેટર અલ્તાફભાઈ ખફીએ જણાવ્યું કે, “આ ઝુંબેશ મતની શક્તિ અને નાગરિક જાગૃતિને વધારવાનો પ્રયાસ છે. દરેક મતદાર પોતાના મતની કિંમત સમજે, એ લોકશાહી માટે જરૂરી છે.”
પ્રદેશ મહામંત્રી સહારાબેન મકવાણાએ કહ્યું કે, “જ્યારે મત ખરીદાય છે કે ચોરાય છે, ત્યારે દેશના ભવિષ્ય સાથે દગો થાય છે. દરેક નાગરિકે જાગૃત રહી આ ચોરી સામે અવાજ ઉઠાવવો જોઈએ.”

 અભિયાનમાં ઉમટેલો ઉત્સાહ અને સંકલ્પ

ઝુંબેશ દરમિયાન નાગરિકોમાં ભારે ઉત્સાહ જોવા મળ્યો. અનેક લોકોએ પોતાના પરિવારો સાથે આવીને સહી કરી લોકશાહી પ્રત્યેની આસ્થા વ્યક્ત કરી.
કાર્યક્રમ પૂર્ણ થયા બાદ કોંગ્રેસના આગેવાનો એ કહ્યું કે આ તો શરૂઆત છે. આગામી દિવસોમાં શહેરના તમામ વોર્ડમાં આવી જ સહી ઝુંબેશ યોજાશે અને અંતે સમગ્ર શહેરમાંથી લાખો નાગરિકોની સહી એકત્ર કરી લોકશાહી સંરક્ષણ માટે રાજ્યસ્તરે રજૂઆત કરવામાં આવશે.

 અંતિમ સંદેશઃ લોકશાહી જીવંત રાખો, મતને માન આપો

જામનગર શહેર કોંગ્રેસ દ્વારા હાથ ધરાયેલી આ ઝુંબેશ લોકશાહી માટે એક મહત્ત્વપૂર્ણ સંદેશ આપે છે – “મત આપવો એ માત્ર અધિકાર નથી, એ રાષ્ટ્ર નિર્માણની પ્રક્રિયામાં ભાગીદારી છે.”
આ અભિયાન નાગરિકોમાં ફરીથી એ વિશ્વાસ જગાડે છે કે જો લોકો એક થાય અને પોતાના અધિકાર માટે ઊભા રહે, તો કોઈ પણ ગેરપ્રવૃત્તિ લોકશાહીને નબળી નથી કરી શકતી.

અંતિમ રીતે કહેવું થાય તો,
જામનગરની ધરતી પરથી શરૂ થયેલી આ સહી ઝુંબેશ માત્ર રાજકીય પ્રચાર નહીં, પણ એક નાગરિક ક્રાંતિની શરૂઆત છે – જેનો સંદેશ સ્પષ્ટ છેઃ
“લોકશાહી બચાવો, મતને માન આપો અને વોટ ચોરી સામે એક થાઓ.”