દશેરો એટલે “અધર્મ પર ધર્મના વિજયનો તહેવાર”. પરંતુ મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિમાં દશેરો વર્ષોથી “રાજકીય દંગલ”નું પ્રતીક બની ગયો છે. શિવસેનાની પરંપરાગત દશેરા રૅલી એ માત્ર ધાર્મિક પ્રસંગ નથી રહેતી, પરંતુ પક્ષની દિશા, આગામી રાજકીય વ્યૂહરચના અને સત્તા-વિરોધી તીર છોડવાનો મંચ બની રહે છે. આ વર્ષે પણ એવું જ બન્યું.
એક તરફ ઉદ્ધવ ઠાકરે તેમના શિવસૈનિકો સાથે શિવાજી પાર્કમાંથી બરડાં શબ્દોમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, ભાજપ અને એકનાથ શિંદે સરકાર પર આકરા પ્રહાર કરતા જોવા મળ્યા, તો બીજી તરફ એકનાથ શિંદેએ ગોરેગામના નેસ્કો સેન્ટર પરથી ઉદ્ધવ ઠાકરેને જ નિશાન બનાવતા રાજકીય પ્રહારો કર્યા.
આ બે રૅલીઓમાં બોલાયેલી ભાષા, મૂકાયેલા આરોપો, વરસાદમાં ભીંજાતા શિવસૈનિકો, ખેડૂતો માટેની કરુણ વિનંતીથી માંડીને “બાળાસાહેબના વિલ” સુધીના સંવેદનશીલ મુદ્દાઓએ મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિને ગરમાવી દીધી છે.
ઉદ્ધવ ઠાકરેનો દશેરા મેળાવડો – શિવાજી પાર્કમાંથી BJP પર આકરા પ્રહાર
શિવસેના (UBT)ના પક્ષપ્રમુખ ઉદ્ધવ ઠાકરે પરંપરાગત શિવાજી પાર્કના દશેરા મેળાવડામાં તેમના સમર્થકોને સંબોધતા જોવા મળ્યા. વરસાદે કાર્યક્રમને ખોરવી નાખ્યો હતો છતાં શિવસૈનિકો ખુરશી માથા પર પકડીને ઊભા રહી ગયા, છત્રી વગર ભીંજાતા રહ્યા પણ મેદાન ખાલી ન કર્યું. ઉદ્ધવ પણ ભીંજાયા અને વરસાદમાં જ ભાષણ આપતા રહ્યા.
તેમના ભાષણના મુખ્ય મુદ્દાઓ:
-
ખેડૂતો માટે કર્જમાફી અને સહાયની માંગ
-
“આજે પૂરની પરિસ્થિતિને કારણે ખેડૂત પોતે શું ખાશે એની ચિંતામાં છે. રાજ્ય સરકારે બીજાં બધાં તારણો છોડીને ખેડૂતોને હેક્ટરદીઠ ૫૦,૦૦૦ સહાય આપવી જોઈએ, નહીંતર અમે રસ્તા પર ઊતરીશું.”
-
ઉદ્ધવે ભાજપ પર આરોપ કર્યો કે ૨૦૧૭માં જાહેર કરેલી સહાય હજી સુધી ખેડૂતોને આપવામાં આવી નથી.
-
-
મુંબઈ મહાનગરપાલિકા (BMC) મુદ્દો
-
“આજે મુંબઈમાં ખાડા છે, ટ્રાફિકની સમસ્યા છે અને ભાજપ મેયર બનાવવાની વાત કરે છે. જો BMC આ લોકોએ જીતી તો તેઓ આખી મુંબઈ અદાણીને વેચી દેશે.”
-
-
હિન્દુ-મુસ્લિમ મતદાની રાજનીતિ
-
“હવે હિન્દુ-મુસ્લિમ વચ્ચે વિવાદ કરાવીને મત મેળવવાનો પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે. ભાજપ પહેલાં પોતાના ઝંડામાંથી લીલો રંગ કાઢે પછી અમને હિન્દુત્વ શીખવે.”
-
-
મણિપુર અને લદ્દાખ મુદ્દો
-
“મણિપુર ૩ વર્ષથી બળી રહ્યું છે, પણ સરકારે કંઈ કર્યું નથી. મોદી મણિપુર ગયા તો ત્યાં ‘મણિ’ દેખાયો, પરંતુ મહિલાઓના આંસુ દેખાયા નહીં.”
-
“સૈનિકો માટે સોલર હીટેડ ટેન્ટ બનાવનાર સોનમ વાંગચુકને દેશદ્રોહી ગણાવીને જેલમાં ગોઠવાયા છે.”
-
-
પ્રધાનમંત્રી મોદીને નિશાન
-
“GST નેહરુએ લગાડ્યો હતો? ૮ વર્ષ સુધી લૂંટ્યા પછી હવે મહોત્સવ ઉજવે છે. બિહારમાં મહિલાઓને રૂપિયા આપો છો, મહારાષ્ટ્રના ખેડૂતો દેખાતા નથી.”
-
-
અદાણી મુદ્દો અને આર્થિક નીતિઓ
-
“જો મુંબઈ BJP જીતી ગઈ તો અદાણીને વેચી દેશે. કમળાબાઈ (BJP)એ લોકોનું જીવન કાદવ જેવું બનાવી દીધું છે.”
-
ઉદ્ધવના ભાષણ દરમિયાન ભીડે વરસાદમાં ભીંજાઈને પણ તેમનું દરેક વાક્ય તાળીથી આવકાર્યું. પરંતુ આ વખતે ભીડની સંખ્યા પહેલાં કરતાં ઓછી હતી, એ પણ ચર્ચાનો વિષય બની.
એકનાથ શિંદેનો દશેરા મેળાવડો – નેસ્કો સેન્ટરમાં ઉદ્ધવ પર ઘાતક પ્રહાર
બીજી તરફ, ગોરેગામના નેસ્કો સેન્ટરમાં શિવસેનાના પક્ષપ્રમુખ અને મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદેએ પણ દશેરા રૅલી યોજી.
સભાની શરૂઆતથી જ શિંદેએ ખેડૂતો માટે સહાય સામગ્રી મોકલી ને પોતાને “ખેડૂતનો દીકરો” તરીકે પ્રોજેક્ટ કર્યો.
તેમના ભાષણના મુખ્ય મુદ્દાઓ:
-
ખેડૂતોના દુ:ખમાં ભાગીદાર
-
“ખેડૂત બળીરાજા સંકટમાં છે. તેમનું પશુધન તણાઈ ગયું, ઘર તૂટી ગયું. હું પોતે ખેડૂતનો દીકરો છું, તેમને નોધારા નહીં છોડું.”
-
“બાળાસાહેબના મંત્ર – ૨૦% રાજકારણ, ૮૦% સમાજકારણ – અમારે જાળવી રહ્યા છીએ.”
-
-
ઉદ્ધવ પર આક્ષેપ
-
“કપડાંની ઇસ્ત્રી સંભાળનારા અને વૅનિટી વૅનમાં ફરનારા હું નથી. તેઓ કહે છે કે અમારા હાથમાં કશું નથી. અરે, હતું ત્યારે શું આપ્યું?”
-
“૩૦ વર્ષ સુધી BMCને લૂંટી, એ માયા ક્યાં ગઈ? લંડનમાં?”
-
-
સત્તા પરિચય
-
“જો રાજ્યમાં તેમની સરકાર હોત તો કંઈ જ ચાલુ ન હોત. તે સ્થગતિની સરકાર હતી. હું આવ્યો પછી બધાં સ્પીડબ્રેકર દૂર થયા, મંદિરો ખોલાયા, તહેવારો ફરી ઉજવાયા.”
-
-
દેશભક્તિ મુદ્દો
-
“પહલગામમાં આપણી બહેનોને પાકિસ્તાને વિધવા કરી, મોદીએ ગોળીનો જવાબ ગોળીથી આપ્યો.”
-
-
ઉદ્ધવ પ્રત્યે વ્યંગ્ય
-
“જે લોકો છોડીને જાય છે તેઓ કેમ જાય છે એનું આત્મપરીક્ષણ થવું જોઈએ. જગતમાં એવો અધ્યક્ષ નહીં હોય જે પોતાના જ માણસોને ખતમ કરે.”
-
રામદાસ કદમનો ચોંકાવનારો આરોપ
રામદાસ કદમ, શિવસેનાના નેતા,ે નેસ્કો સેન્ટરની રૅલીમાં બૉમ્બ ફોડ્યો.
-
તેમણે કહ્યું:
-
“બાળાસાહેબનું નિધન ક્યારે થયું અને મૃતદેહ કેટલા દિવસ માતોશ્રીમાં રાખવામાં આવ્યો?”
-
“બાળાસાહેબના હાથની છાપ શા માટે લેવાઈ? વિલ કોણે તૈયાર કર્યો? કોની સહી હતી?”
-
“હું આ બધું જવાબદારીથી કહું છું, ડૉક્ટરને પૂછો, ડૉ. પારકરને પૂછો.”
-
આ આરોપોથી રાજકીય સર્કલમાં હાહાકાર મચી ગયો છે, કારણ કે આ ઉદ્ધવ પરિવાર સામે સીધી આંગળી છે.
દશેરાની રૅલીઓનું રાજકીય મહત્વ
-
શિવસેનાનો વિભાજન સ્પષ્ટ
-
હવે શિવસેના (UBT) અને શિવસેના (શિંદે) બંને પોતાની અલગ-અલગ દશેરા રૅલી કરે છે.
-
બંને પક્ષ “બાળાસાહેબના વારસદાર” તરીકે પોતાની ઓળખ સ્થાપવા મથામણ કરે છે.
-
-
ખેડૂતો અને જનતા કેન્દ્રમાં
-
ઉદ્ધવ ખેડૂત સહાયને કેન્દ્રમાં રાખે છે.
-
શિંદે પોતાના “ખેડૂતપુત્ર” તરીકેના સ્વરૂપને આગળ ધપાવે છે.
-
-
BMCની ચૂંટણી પૂર્વે પ્રચાર
-
આ રૅલીઓનો મુખ્ય લક્ષ્ય મુંબઈ મહાનગરપાલિકા ચૂંટણી છે.
-
BMC એ ભાજપ, શિવસેના (શિંદે) અને ઉદ્ધવ માટે પ્રેસ્ટિજ ફાઇટ છે.
-
ઉપસંહાર
દશેરાના દિવસે એક તરફ વરસાદમાં ભીંજાતા ઉદ્ધવ ઠાકરે શિવાજી પાર્કમાંથી ભાજપ અને મોદીને આકરા પ્રહાર કરતા રહ્યા, તો બીજી તરફ એકનાથ શિંદે નેસ્કો સેન્ટરમાં ઉદ્ધવની તીખી ટીકા કરતા જોવા મળ્યા.
દશેરાનો દિવસ આ વખતે “અધર્મ પર ધર્મનો વિજય” નહીં પરંતુ “એક શિવસેના પર બીજી શિવસેનાનો પ્રહાર” બની ગયો.
રાજકીય નિરીક્ષકો માને છે કે આ દશેરા રૅલીઓ માત્ર શિવસૈનિકોનું મનોબળ વધારવા માટે નહીં પરંતુ આગામી BMCની ચૂંટણી માટેનું મેદાન તૈયાર કરવા માટે યોજાઈ છે.
અને હવે જોવાનું એ છે કે આ દશેરાના દંગલ બાદ જનતા કઈ શિવસેનાને “મૂળ શિવસેના” સ્વીકારે છે.
