રાજકોટ જિલ્લામાં ભ્રષ્ટાચારના કેસો સતત સામે આવી રહ્યા છે અને હવે એક એવો કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો છે, જેણે આખા ઇજનેરી વિભાગમાં હલચલ મચાવી દીધી છે. રાજકોટ માર્ગ અને મકાન યાંત્રિક પેટા વિભાગના કાર્યપાલક ઇજનેર પિયુષ બાબુભાઈ બામ્ભરોલીયા, નાયબ કાર્યપાલક ઇજનેર નિરવ પ્રવિણચંદ્ર રાઠોડ અને અન્ય નાગરિક સુધીર નવિનચંદ્ર બાવીસી સામે એક લાખ રૂપિયાની લાંચ લેવાના ગંભીર આક્ષેપો સાથે મોરબી એસીબી ટીમે રંગેહાથ કાર્યવાહી કરી છે.
આ અધિકારીઓએ રણુજા-કાલાવડ લોકમેળામાં લગાવવામાં આવેલી ચકડોળ રાઈડ્સને ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ આપવા માટે લાંચની માંગણી કરી હતી, અને એસીબીની ટીમે સચોટ માહિતીના આધારે સંપૂર્ણ ટ્રેપ યોજીને ત્રણેયને રંગેહાથ ઝડપી પાડ્યા હતા.
🧾 કેસની શરૂઆતઃ એક નાની ફરિયાદથી મોટો ખુલાસો
આ આખી કાર્યવાહી ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે ચકડોળના માલિકે એસીબી મોરબી કચેરીમાં સંપર્ક કર્યો અને ફરિયાદ કરી કે ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ આપવા માટે અધિકારીઓએ રૂ. 1,00,000ની લાંચની માંગણી કરી છે.
ફરિયાદીએ જણાવ્યું કે રણુજા-કાલાવડ વિસ્તારના લોકમેળામાં પોતાની ચકડોળ રાઈડ લગાવવા માટે નિયમ મુજબ માર્ગ અને મકાન વિભાગના ટેકનિકલ ફિટનેસ સર્ટિફિકેટની જરૂર હતી. પરંતુ જ્યારે તે સર્ટિફિકેટ મેળવવા માટે વિભાગના કાર્યાલયે ગયો, ત્યારે અધિકારીઓએ વિવિધ બહાનાં બતાવી કામ અટકાવ્યું અને પછી સ્પષ્ટ શબ્દોમાં રૂપિયા માંગ્યા.
ફરિયાદીને ન્યાય માટેનો રસ્તો બંધ લાગ્યો અને અંતે તેણે એસીબીનો દરવાજો ખખડાવ્યો.
🎯 એસીબીની તાત્કાલિક કાર્યવાહી અને ગુપ્ત ટ્રેપ યોજના
ફરિયાદના આધારે એસીબી મોરબીની ટીમે ગુપ્ત તપાસ શરૂ કરી.
પ્રાથમિક તપાસમાં એસીબીને ખબર પડી કે આ અધિકારીઓ અગાઉ પણ નાના-મોટા કામોમાં “પેપર પાસ કરાવા” અથવા “ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ” માટે લાંચ લેવાની ટેવ ધરાવે છે.
તેમના વિરુદ્ધ મળી આવેલી માહિતી વિશ્વસનીય હતી, તેથી એસીબી અધિક્ષકના માર્ગદર્શન હેઠળ ખાસ ટીમ રચાઈ.
પોતાની યોજના મુજબ ટીમે ટ્રેપની તૈયારી શરૂ કરી — નોટો પર કેમિકલ લગાવવામાં આવ્યું, સિગ્નલની યોજના ઘડાઈ અને ચોક્કસ સમય નક્કી કરાયો.
નક્કી કરાયેલા દિવસે ફરિયાદી અને એસીબીની ટીમ વચ્ચે સમન્વય પછી, ફરિયાદીએ આરોપીઓની માંગ મુજબ રૂપિયા આપ્યા અને તરત જ એસીબીને સિક્રેટ સિગ્નલ આપ્યો.
એસીબીની ટીમે તુરંત દોડ કરી અને ત્રણેય આરોપીઓને રંગેહાથ પકડી પાડ્યા.
સ્થળ પરથી રૂ. 1,00,000ની લાંચની રકમ, ફિટનેસ ફાઇલ અને સંબંધિત દસ્તાવેજો જપ્ત કરવામાં આવ્યા.
🚨 રંગેહાથ ઝડપાયેલા અધિકારીઓની ઓળખ અને ભૂમિકાઓ
-
પિયુષ બાબુભાઈ બામ્ભરોલીયા – કાર્યપાલક ઇજનેર:
માર્ગ અને મકાન યાંત્રિક પેટા વિભાગમાં વર્ષોથી ફરજ બજાવતા આ અધિકારી પર નિયમિત રીતે નાની-મોટી લાંચ લેવાના અનેક ગુપ્ત આક્ષેપો હતા. વિભાગની ટેકનિકલ મંજૂરી, ટેન્ડર પાસ કરાવવું કે કોઈ ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ – તેમના સહી વિના શક્ય નહોતું. -
નિરવ પ્રવિણચંદ્ર રાઠોડ – નાયબ કાર્યપાલક ઇજનેર:
બામ્ભરોલીયાના સહાયક તરીકે કાર્યરત રાઠોડે લાંચની વ્યવહારિક પ્રક્રિયા સંભાળવાની ભૂમિકા ભજવી હતી. એસીબીની તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે ફરિયાદી સાથે સીધી વાતચીત આ જ અધિકારીએ કરી હતી. -
સુધીર નવિનચંદ્ર બાવીસી – નાગરિક (મધ્યસ્થી):
આ વ્યક્તિએ અધિકારીઓ અને ફરિયાદી વચ્ચે મધ્યસ્થી તરીકે કામ કર્યું હતું, અને લાંચની રકમ સ્વીકારતી વખતે તેના હાથમાંથી નોટો મળી આવ્યા હતા.
💬 એસીબી અધિકારીઓનો નિવેદન
મોરબી એસીબીના વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યુંઃ
“અમે વિશ્વસનીય માહિતીના આધારે ટ્રેપ યોજ્યો હતો. ત્રણે વ્યક્તિઓને રૂ. 1 લાખની લાંચ લેતા રંગેહાથ ઝડપી પાડવામાં આવ્યા છે. કેસ હેઠળ પ્રિવેન્શન ઑફ કરપ્શન ઍક્ટની કલમ 7 અને 13 મુજબ ગુનો દાખલ કરવામાં આવ્યો છે.”
તેમણે ઉમેર્યું કે તપાસ દરમિયાન હજી વધુ દસ્તાવેજો અને બેંક રેકોર્ડ મેળવવાની કાર્યવાહી ચાલુ છે.
📉 ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ માટે લાંચ લેવાની સિસ્ટમેટિક ગોટાળો
આ કેસ માત્ર એકલદોકલ ઘટના નથી.
એસીબીના સ્રોતો જણાવે છે કે લોકમેળા અને મેળાવડા દરમિયાન ફરતા ચકડોળો, ફૂડ સ્ટોલ્સ અને રમૂજી સવારી માટે જરૂરી ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ આપવાનું એક ‘સિન્ડિકેટ’ ચાલતું હતું.
અધિકારીઓએ ચુપચાપ રીતે નક્કી કરેલી “રકમ” વિના કોઈ સર્ટિફિકેટ ન આપવાની નીતિ બનાવી હતી.
જો કોઈ વ્યક્તિ રૂપિયા આપતો ન હતો, તો તેની ફાઇલ લાંબા સમય સુધી અટકાવવામાં આવતી અથવા ખોટી ટેકનિકલ ખામીઓ બતાવવામાં આવતી.
આ રીતે સામાન્ય વેપારીઓ અને મેળાના સંચાલકો પર માનસિક દબાણ ઉભું કરીને લાંચ લેવાનું રેકેટ ચાલતું હતું.
👨⚖️ કાયદાકીય પગલાં અને આગળની કાર્યવાહી
એસીબીએ ત્રણેય આરોપીઓને કસ્ટડીમાં લઈને પ્રાથમિક પૂછપરછ શરૂ કરી છે.
પોલીસે લાંચની રકમ જપ્ત કરવાના પનચનામા તૈયાર કર્યા છે અને પુરાવા તરીકે નોટો પર લાગેલા કેમિકલના અંશ લેબોરેટરી પરીક્ષણ માટે મોકલાયા છે.
કાયદાકીય રીતે, જો આરોપ સાબિત થાય તો
-
કાર્યપાલક અને નાયબ કાર્યપાલક ઇજનેરને પાંચથી સાત વર્ષની સજા થઈ શકે છે,
-
તેમજ નાગરિક મધ્યસ્થીને પણ સહયોગી તરીકે સમાન દંડનો સામનો કરવો પડશે.
વિભાગીય સ્તરે પણ રાજ્ય સરકાર દ્વારા અધિકારીઓને તાત્કાલિક સસ્પેન્ડ કરીને ડિપાર્ટમેન્ટલ ઇન્ક્વાયરી શરૂ કરવાની પ્રક્રિયા હાથ ધરાઈ છે.
💢 ભ્રષ્ટાચારની ચેન તોડવા એસીબીની સક્રિયતા
છેલ્લા એક વર્ષમાં માત્ર સૌરાષ્ટ્રમાં જ એસીબીએ લાંચના 67થી વધુ કેસો નોંધાવ્યા છે, જેમાંથી મોટાભાગના કિસ્સા સરકારી મંજૂરી, ટેન્ડર મંજૂરી અથવા ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ સંબંધિત હતા.
એસીબીના અધિકારીઓએ સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો છે કે,
“સરકારી કર્મચારી કે અધિકારી ભ્રષ્ટાચાર કરે તો કોઈ પણ વ્યક્તિ સીધી એસીબી હેલ્પલાઇન પર સંપર્ક કરી શકે છે. આપની ઓળખ સંપૂર્ણપણે ગુપ્ત રાખવામાં આવશે.”
📞 એસીબી હેલ્પલાઇન માટે જનજાગૃતિ
એસીબીના તાજેતરના આ પગલાં બાદ લોકોમાં વિશ્વાસ વધ્યો છે કે સિસ્ટમમાં હજી પણ ઈમાનદાર અધિકારીઓ છે.
એસીબીએ જાહેર જનતાને અપીલ કરી છે કે જો કોઈ અધિકારી લાંચની માંગણી કરે તો તરત જ ACB Gujarat Toll-Free નંબર 1064 અથવા મોરબી એસીબી કચેરીનો નંબર 079-22861911 પર સંપર્ક કરે.
આ પ્રકારની ફરિયાદો એસીબીની વેબસાઇટ મારફત ઑનલાઇન પણ નોંધાવી શકાય છે.
💭 વિશ્લેષણઃ ભ્રષ્ટાચારના વિરોધમાં આ એક પ્રતીકાત્મક લડત
વિશેષજ્ઞોના મત મુજબ, આ પ્રકારની કાર્યવાહી માત્ર લાંચ લેતા અધિકારીઓને પકડી પાડવા પૂરતી નથી, પરંતુ આ આખી સિસ્ટમમાં સુધારો લાવવાનો સંકેત છે.
લોકમેળા અને મેળાવડા જેવા કાર્યક્રમો જ્યાં હજારો લોકો ભેગા થાય છે, ત્યાં ટેકનિકલ ફિટનેસ અને સલામતી ચકાસણી ખુબ જ જરૂરી છે.
જો અધિકારીઓ આવી ચકાસણી માટે લાંચ લેવાનું ધંધો બનાવે, તો તે માત્ર કાયદો તોડવો નથી — જનહિત સાથેનો દ્રોહ છે.
🧩 ઉપસંહારઃ એસીબીની કાર્યવાહીથી સિસ્ટમને નવી દિશા
રણુજા-કાલાવડ લાંચકાંડ માત્ર એક કેસ નહીં, પણ ભ્રષ્ટાચાર સામેની જાગૃતિનો પ્રતીક છે.
રાજકોટ જેવા વિકસિત શહેરમાં ઉચ્ચ હોદ્દાના અધિકારીઓ રંગેહાથ ઝડપાયા એ બતાવે છે કે હવે ભ્રષ્ટાચાર સામેની ઝીરો ટોલરન્સ નીતિ ખરેખર અમલમાં આવી રહી છે.
જો આવનારા દિવસોમાં આવી કડક કાર્યવાહી સતત થાય, તો ભવિષ્યમાં કોઈ અધિકારી લાંચ લેતા પહેલાં બે વાર વિચારશે.
અને એ જ સમય હશે, જ્યારે લોકો વિશ્વાસથી કહી શકશે કે –
“ન્યાય મળવો શક્ય છે, જો આપણે હિંમત કરીને અવાજ ઉઠાવીએ.”
